Αυτό εξάλλου είχε ανακοινώσει και ο τέως Υπουργός Δικαιοσύνης, Ιωνάς Νικολάου, καθώς η μεταρρύθμιση των δικαστηρίων χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα σημαντική. 

Μάλιστα σε δηλώσεις του, τον Ιανουάριο του 2019 στο πλαίσιο συνάντησης για τις αλλαγές που δρομολογούνται με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τόνιζε πως αν δεν γίνουν οι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις τότε το σύστημα θα καταρρεύσει. 

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης οι πιο κάτω αλλαγές ολοκληρώνουν τις μεταρρυθμίσεις στη δομή των δικαστηρίων και προωθείται ταυτόχρονα η αντιμετώπιση των καθυστερημένων υποθέσεων της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας. 

Στην Επ. Νομικών τα νομοσχέδια

Στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών αναμένεται να συζητηθεί την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου, τα νομοσχέδια που προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, μετά την έγκριση του από το Υπουργικό, σχετικά με την μεταρρύθμιση που αφορά τη δομή των δικαστηρίων. 

Μάλιστα, όπως πληροφορούμαστε στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών θα παρουσιάσει τα νομοσχέδια στους βουλευτές και σε άλλους φορείς ο ίδιος ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Σαββίδης, ενώ θα ακολουθήσει κατ΄άρθρο συζήτηση. 

Ωστόσο, όπως μας ειπώθηκε το όλο ζήτημα είναι ακόμη σε πρωταρχικό στάδιο. 

Να σημειώσουμε πως ανάμεσα στις αλλαγές και τον εκσυγχρονισμό των δομών θα είναι και η σύσταση νέων δικαστηρίων, αλλά και η λειτουργία ξεχωριστού Εφετείου, όπως και η ίδρυση Γνωμοδοτικού Δικαστικού Συμβουλίου. 

Πρόσθετη δικαιοδοσία στο Ανώτατο Συνταγματικό και Ανώτατο Δικαστήριο

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, προωθείται η επαναλειτουργία του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με απονομή και στα δύο πρόσθετης δικαιοδοσίας τρίτου βαθμού σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως επίσης και η λειτουργία ξεχωριστού Εφετείου για την εκδίκαση των εφέσεων. 

Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, επαναλειτουργούν το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ανώτατο

Δικαστήριο, τα οποία θα αποτελούνται από πέντε δικαστές έκαστος και τα οποία θα έχουν και τριτοβάθμια δικαιοδοσία επί νομικών θεμάτων, όταν αυτά σχετίζονται με αλλαγή πάγιας νομολογίας, την ορθή εφαρμογή ή ερμηνεία ουσιαστικής διάταξης νόμου, ή μείζον ζήτημα δημοσίου συμφέροντος ή γενικής δημόσιας σημασίας. Παράλληλα, η δευτεροβάθμια δικαιοδοσία θα απονέμεται από ξεχωριστό Εφετείο το οποίο θα λειτουργεί σε τμήματα για την εκδίκαση των εφέσεων. 

Να σημειωθεί πως στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και μεταβατικές διατάξεις, ώστε το Ανώτατο Δικαστήριο να συνεχίσει να εκδικάζει υποθέσεις δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας, μέχρι και την εφαρμογή του Νόμου. 

Αρμοδιότητα στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο για διορισμούς και τερματισμούς Δικαστών

Με το νέο νομοσχέδιο δίνεται αρμοδιότητα στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο ώστε να διορίζει, να προαγάγει, να μεταθέτει και να τερματίζει την υπηρεσία, να απολύει και να ασκεί πειθαρχική εξουσία, των Δικαστών του Εφετείου, των Επαρχιακών Δικαστηρίων, των Δικαστών του Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου, του Διοικητικού Δικαστηρίου και των δικαστηρίων των ειδικών δικαιοδοσιών.

Παράλληλα, επαναλειτουργούν τα δύο συμβούλια που προβλέπονται στο Σύνταγμα για τους Δικαστές του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ενώ το πρώτο (Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο) θα ενεργεί και ως Δευτεροβάθμιο Δικαστικό Συμβούλιο. 

Ιδρύεται συμβουλευτικό όργανο για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα συνεχίσει να διορίζει τους Δικαστές του Ανωτάτου Συνταγματικού και Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα, ωστόσο, προωθείται μια συγκεκριμένη αλλαγή. Αυτή θα αφορά την ίδρυση Γνωμοδοτικού Δικαστικού Συμβουλίου, το οποίο θα συμβουλεύει τον ΠτΔ αναφορικά με την καταλληλότητα προσώπων που είναι υποψήφια για διορισμό στα πιο πάνω δικαστήρια. 

Όσον αφορά τους Δικαστές του Εφετείου αυτοί θα διορίζονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. 

Τροποποιείται και το άρθρο 144 του Συντάγματος

Στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, τροποποιείται και το Άρθρο 144 του Συντάγματος, έτσι ώστε όποιοδήποτε ζήτημα αντισυνταγματικότητας να αποφασίζεται από το δικαστήριο που εκδικάζει την υπόθεση και η παραπομπή στο Ανώτατο Δικαστικό Δικαστήριο θα γίνεται μόνο από το Ανώτατο Δικαστήριο ή το Εφετείο και μόνο εάν το ζήτημα είναι δημόσιου συμφέροντος ή γενικής δημόσιας σημασίας. 

Συμφωνεί και το Υπουργείο Οικονομικών

Το Υπουργείο Οικονομικών ενημερώθηκε και συμφωνεί με την λειτουργία των τριών δικαστηρίων (Ανωτάτου Συνταγματικού, Ανωτάτου και Εφετείου), αλλά και με τη δημιουργία νέων θέσεων που αναπόφευκτα θα χρειαστούν. 

Υποχρεωτική η παρακολούθηση εκπαίδευσης από τους Δικαστές 

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί ταυτόχρονα και άλλο νομοσχέδιο που αφορά την ίδρυση Σχολής Δικαστών. 

Στο εν λόγο νομοσχέδιο αναφέρονται οι σκοποί, η σύσταση Συμβουλίου, ο διορισμός και οι αρμοδιότητες του Διευθυντή της Σχολής, αλλά και για το υπόλοιπο προσωπικό που θα στελεχώνει τη σχολή, τα οποία θα αναλύσουμε σε επόμενο μας θέμα. 

Μάλιστα, με το νομοσχέδιο θα προστεθεί και νέο άρθρο στον υφιστάμενο Νόμο με το οποίο θα θεσμοθετείται η υποχρέωση παρακολούθησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων από τους δικαστές. 

Αιτιολογία για τα πιο πάνω είναι η διαπίστωση μετά από μελέτη του Υπουργείου πως η Κύπρος αποτελεί τη μόνο χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν υπάρχει σύστημα για συνεχή επιμόρφωση των Δικαστικών Λειτουργών, την οποία κρίνει η ΕΕ ως αναγκαία αλλά και υποχρεωτική. 

Επιμορφωτικά προγράμματα και για δικηγόρους 

Ανάμεσα στα υπόλοιπα αναφέρεται πως με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου το Τμήμα Επιμόρφωσης, το οποίο είχε αποφασίσει τη δημιουργία του από τον Ιανουάριο του 2015, σε συνεργασία με την Νομική Υπηρεσία και τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο θα μπορεί να διοργανώνει και ειδικά επιμορφωτικά προγράμματα για δικηγόρους αλλά και κοινά προγράμματα για δικαστές και δικηγόρους. 

Συναντήσεις επί συναντήσεων για τα νομοσχέδια

Τα αναφερόμενα νομοσχέδια βρέθηκαν ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του Γενικού Εισαγγελέα και του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου που βρίσκονταν σε συνεχή διαβούλευση με το Υπουργείο Δικαιοσύνης ώστε να αξιολογηθούν διάφορες επιλογές. 

Να σημειώσουμε επίσης πως οι μεταρρυθμίσεις γίνονται με τη σύμφωνη γνώμη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη.