Πρέπει να σταματήσουμε τις καθαρές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αλλιώς «θα καταστραφούμε», δήλωσε η φυσικός και πρώην συνδιευθύντρια του Ινστιτούτου Γκράνθαμ για την Κλιματική Αλλαγή και το Περιβάλλον στο Imperial College του Λονδίνου, Τζοάννα Χέι.

Η κ. Χέι μιλούσε κατά τη διάρκεια διάλεξης που έδωσε στο Ινστιτούτο Κύπρου, το βράδυ της Τρίτης, υπό τον τίτλο «Κλιματική Αλλαγή: τι συμβαίνει και τι μπορούμε να κάνουμε γι αυτό». Πρόκειται για την πρώτη από σειρά διαλέξεων αφιερωμένες στον πρώτο Βρετανό νομπελίστα σερ Ρόναλντ Ρος, τις οποίες συνδιοργανώνει το Ινστιτούτο Κύπρου με τη Βρετανική Ύπατη Αρμοστεία.

Η επιστήμονας παρουσίασε μια σειρά από μοντέλα, συγκριτικούς χάρτες και γραφήματα, καθώς και μελλοντικά σενάρια, δείχνοντας μεταξύ άλλων τον συσχετισμό μεταξύ των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα με την αύξηση της θερμοκρασίας ανά το παγκόσμιο και πως θα εξελιχθεί η κατάσταση αναλόγως με την δράση που θα αναληφθεί.

Η θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 5 βαθμούς Κελσίου στο τέλος κάθε εποχής των παγετώνων, είπε, προσθέτοντας ότι τις τελευταίες εκατονταετίες αυξάνεται κατά περίπου 1 βαθμό Κελσίου κάθε εκατό χρόνια, κάτι που είναι «αφύσικο».

Αναφερόμενη στο λιώσιμο των πάγων, εξήγησε ότι καθώς λιγότερος πάγος σκεπάζει την επιφάνεια της γης, αυτή γίνεται πιο σκοτεινή κάτι που σημαίνει πιο μεγάλη αύξηση της θερμοκρασίας. Είπε επίσης ότι τα επίπεδα της θάλασσα αυξάνονται πιο γρήγορα από πιο παλιές εκτιμήσεις και αναφέρθηκε σε πρόσφατη έρευνα σύμφωνα με την οποία το επίπεδο της θάλασσας μπορεί να αυξάνεται έως και επτά φορές πιο γρήγορα από ότι πίστευαν οι επιστήμονες προηγουμένως.

Η κ. Χέι σημείωσε ότι παρόλο που δεν είναι δυνατόν να πει κανείς με σιγουριά ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα αποτελούν άμεση επίπτωση της κλιματικής αλλαγής, εντούτοις αν κανείς μελετήσει τις στατιστικές των ιστορικών μετρήσεων ή μοντέλα προσομοίωσης μπορεί να δει ότι «ορισμένα γεγονότα είναι πολύ ασυνήθιστα».

Εξήγησε επίσης ότι οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι ακόμα χειρότερες από τις ίδιες τις εκπομπές, προσθέτοντας ότι πρόκειται για ακόμη μια πρόκληση την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουν οι επιστήμονες.

Για την μελλοντική βροχόπτωση είπε ότι τα μοντέλα προβλέψεων δείχνουν ότι θα είναι πολύ ανισομερής, κάτι που επίσης προκαλεί ανησυχία.

«Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, ως τα μέσα του αιώνα θα υπάρχουν 300 εκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι θα βιώνουν την εμπειρία των παραλιακών πλημμυρών τουλάχιστον μια φορά το χρόνο», σημείωσε.

Η κ. Χέι επανέλαβε ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας είναι αναλογική με το σύνολο των συγκεντρώσεων του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

«Μπορείτε να πείτε ότι ‘δεν θέλουμε την θερμοκρασία να είναι πάνω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου’ (πιο ψηλή). Δεν πειράζει τι αριθμό θα διαλέξετε. Πρέπει να σταματήσετε τις εκπομπές. Γιατί αν δεν σταματήσετε τις εκπομπές η θερμοκρασία θα συνεχίσει να αυξάνεται», είπε.

«Αποδεχτείτε το: Σταματήστε τις εκπομπές ή θα καταστραφούμε. Ακούγεται υπερβολικό αλλά δεν είναι», τόνισε η ίδια.

Αναφερόμενη στη διεθνή συμφωνία για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι το 2015, σημείωσε ότι «όταν σκεφτόμαστε πόσο χάλια είναι τα πράγματα τώρα, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι εφικτό για τις χώρες να συμφωνήσουν, αν προσπαθήσουν να το πράξουν».  

Σύμφωνα με την κ. Χέι, παρόλο που η Συμφωνία του Παρισιού ήταν καλή ως θέμα αρχής, δεν έχει στην πραγματικότητα τα αποτελέσματα που θα έπρεπε να έχει.

«Πρέπει να έχουμε μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ως τα μέσα του αιώνα και έπειτα θα πρέπει με κάποιο τρόπο να αφαιρέσουμε το διοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει στην ατμόσφαιρα έτσι ώστε να φτάσουμε στους 1,5 βαθμούς», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «είναι τεράστια η πρόκληση».

Εξήγησε ότι η πιο συνετή δράση θα είναι να φυτευτούν πιο πολλά δέντρα, προσθέτοντας ότι δυστυχώς δεν θεωρεί ότι υπάρχει αρκετή γη. Αναφέρθηκε επίσης σε διάφορες τεχνικές που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να στερεοποιηθεί το διοξείδιο του άνθρακα και να φυλαχθεί κάτω από τη γη, προσθέτοντας ωστόσο ότι δεν έχει αποδειχθεί ακόμα ότι λειτουργούν με επιτυχία.

Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση, σημείωσε, εκφράζοντας επίσης την ελπίδα ότι η επόμενη διάσκεψη για το κλίμα που θα λάβει χώρα στη Γλασκόβη, τον Νοέμβριο 2020 θα είναι πιο παραγωγική.

Σε χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου Κώστας Παπανικόλας ανέφερε ότι αυτή η σειρά διαλέξεων είναι μια ευκαιρία να υπογραμμιστεί ο πολύ σημαντικός ρόλος των επιστημών του ΗΒ και να ιδωθεί κάτω από ένα πιο ευρύ φακό ο καθοριστικός ρόλος που διαδραμάτισε η βρετανική επιστήμη στην ιστορική ανάπτυξη της Κύπρου.

Σε αναφορά του στον Ρόναλντ Ρος ο κ. Παπανικόλας είπε ότι ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε ότι η ελονοσία μεταδιδόταν από τα κουνούπια και ότι επισκέφθηκε την Κύπρο το 1913 για να μελετήσει την εξάλειψή της. Η επιρροή που είχε στο νησί ήταν τεράστιας αξίας, πρόσθεσε.

Από την πλευρά του, ο Αναπληρωτής Ύπατος Αρμοστής της Βρετανίας Ίαν Γουίτινγκ ανέφερε ότι καθώς αυξήθηκε η κυπριακή φιλοδοξία στους τομείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας και της καινοτομίας, κατά τον ίδιο τρόπο έχουν αναπτυχθεί και οι δεσμοί συνεργασίας μεταξύ κυπριακών και βρετανικών ιδρυμάτων. 

Αναφερόμενος στον Ρόναλντ Ρος είπε ότι μετά την έλευσή του στην Κύπρο και την έρευνα που διεξήγαγε, ο μαθητής του Επικεφαλής Ιατρικός Επιθεωρητής Μεχμέτ Αζίζ εφηύρε μια κυπριακή μέθοδο χρησιμοποιώντας την γνώση από τα ευρήματα του Ρος και άλλων, ηγήθηκε της προσπάθειας και κατάφερε να εξαλείψει την ελονοσία στην Κύπρο. Υπενθύμισε επίσης ότι πρόκειται για μια ασθένεια η οποία ακόμα σήμερα προκαλεί πάνω από 445.000 θανάτους το χρόνο στον κόσμο. «Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς πιο ισχυρό παράδειγμα των πρακτικών οφελών αυτού του είδους της συνεργασίας», σημείωσε ο κ Γουίτινγκ.  

Σε δικό του χαιρετισμό ο Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας Βασίλης Τσάκαλος είπε ότι αυτή η σειρά διαλέξεων προσθέτει μεγάλη αξία στην ευρύτερη συνεργασία μεταξύ Κύπρου και ΗΒ, η οποία όλοι γνωρίζουμε ότι έχει πολλές πτυχές». Έδωσε το παράδειγμα του ότι το ΗΒ συγκαταλέγεται στους 5 πρώτους συνεργάτες της Κύπρου για έργα που χρηματοδοτούνται από το «Ορίζοντας 2020», με πάνω από 500 συνδέσμους συνεργασίας.

Το ΚΥΠΕ ήταν χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης.

ΚΥΠΕ