Η ανατίμηση της τιμής αγροτικών προϊόντων θα αρχίσει να εμφανίζεται από τα τέλη Μαΐου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, δηλώνει στο ΚΥΠΕ ο Οικονομολόγος, με ειδικότητα την οικονομετρία, Γιώργος Αδαλής, εκφράζοντας παράλληλα την εκτίμηση ότι η τιμή του αργού πετρελαίου οδεύει προς τα 125 δολάρια το βαρέλι.

Ο κ. Αδαλής, ο οποίος αναφέρεται σε υπερ-συσσώρευση δομικών προβλημάτων (προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αύξηση τιμών στους ημιαγωγούς), καλεί την ΕΕ να ασχοληθεί σήμερα με τα προβλήματα παραγωγής αγροτικών προϊόντων, προτού «έχουμε μειωμένη παραγωγή και χρειαστούμε νέες εισαγωγές».

«Τώρα χρειάζεται ο αγρότης βοήθεια. Τώρα χρειάζεται βοήθεια ο παραγωγός και ο κτηνοτρόφος», υπογραμμίζει.

Αναφέρεται επίσης σε μια δεκαετία μέχρι και το 2029 ενεργειακών κρίσεων και τονίζει την ανάγκη να τεθεί το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ αλλά και την ανάγκη η ΕΕ να θεσμοθετήσει πρόγραμμα εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ εισηγείται τη δημιουργία ομάδα δράσης στην ΕΕ η οποία να ανήκει σε θεσμοθετημένο όργανο, στο οποίο να συμμετέχουν όλα τα κράτη μέλη, για να επιβάλει τα ελάχιστα στρατηγικά αποθέματα στην ΕΕ.  

Κυρώσεις στη Ρωσία

Αναφορικά με τις κυρώσεις της ΕΕ στην Ρωσία, ο κ. Αδαλής είπε στο ΚΥΠΕ ότι «όταν έχεις αποφασίσει να βγάλεις κάποιον έξω από την οικονομία σου, θα πρέπει να έχεις πάρει αντισταθμιστικά μέτρα, διαφορετικά θα είσαι επί ξύλου κρεμάμενος», σημειώνοντας ότι η ΕΕ προμηθεύτηκε το 2019 από την Ρωσία το 27% των αναγκών της σε πετρέλαιο, το 41% των αναγκών της σε φυσικό αέριο.  

Είπε ακόμη ότι η ΕΕ εισάγει το 47% των αναγκών της σε λιγνίτη από τη Ρωσία, προσθέτοντας ότι η Ρωσία είναι αναγκαία για την ΕΕ στις κατασκευές λόγω της παραγωγής νικελίου, κοβαλτίου και χαλκού τα οποία αποτελούν «τα προϊόντα αιχμής της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης».  

«Αν αύριο η Ρωσία αποφασίσει ότι κάνει εμπάργκο σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και λιγνίτες, η ΕΕ θα μπει σε περιόδους black out διότι δεν υπάρχει κάποιος άλλος για να αντικαταστήσουμε τα ποσοστά αυτά και την εξάρτηση μας από την ρωσική οικονομία και ήδη τα αποθέματά μας είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα», υπογράμμισε.  

Ανέφερε ότι αυτή η κατάσταση με την Ρωσία και την Ουκρανία είναι από το 2014 λόγω Κριμαίας και «θα έπρεπε να είχαν λυθεί και να είχαν αντισταθμιστεί με άλλες αγορές και συμφωνίες».  

Κληθείς να πει κατά πόσον θα προκύψει επισιτιστική κρίση, ο κ. Αδαλής είπε ότι είναι δεδομένο ότι εφόσον υπάρχει άμεση εξάρτηση μεταξύ ενέργειας και πρωτογενούς τομέα και οδηγούμαστε σε ελλείψεις αγροτικών αγαθών, σαφέστατα λόγω της συνολικής σημερινής εικόνας και του συνδυασμού της ενεργειακής κρίσης και των πληθωριστικών πιέσεων, οδηγούμαστε σε αυξημένες τιμές για τα εργαλεία και τα παραγωγικά μέσα στον αγροτικό τομέα με αποτέλεσμα να υπάρχει ήδη σταδιακή αύξηση στις τιμές των διατροφικών αγαθών».  

Εξέφρασε την εκτίμηση ότι «θα προχωρήσουμε σε δεύτερο και τρίτο κύκλο ανατιμήσεων» λόγω του ότι αυτή την στιγμή αυξάνονται οι τιμές ενέργειας «και οδεύουμε στα 125 δολάρια το βαρέλι». «Πολύ φοβάμαι ότι ο μεθεπόμενος σταθμός θα είναι τα 150 δολάρια το βαρέλι», υπογράμμισε.  

Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε δύο βασικούς δείκτες, από τους οποίους ο ένας είναι ο δείκτης του αμερικανικού αργού πετρελαίου WTI και ο άλλος ο ευρωπαϊκός δείκτης φυσικού αερίου TTF.  

«Οι τεκτονικές κινήσεις που συμβαίνουν σε αυτούς τους δύο δείκτες θα επηρεάσουν ταυτόχρονα και την ευρωπαϊκή και την αμερικανική ήπειρο», τόνισε.  

Ο κ. Αδαλής είπε στο ΚΥΠΕ ότι, αυτή την στιγμή, 100 εκατομμύρια κόσμος σε διάφορες χώρες της Αφρικής δεν έχει πρόσβαση σε βασικά διατροφικά αγαθά, πράγμα που αρχίζει και μεταφέρεται σε άλλες περιοχές εκτός Αφρικής.  

Αυτό οφείλεται, συνέχισε, στο γεγονός ότι μεγάλος αριθμός αγροτών εγκαταλείπει την παραγωγική διαδικασία και είτε στρέφεται στην ανεργία είτε στρέφεται σε άλλα επαγγέλματα.  

«Αυτό είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να υπάρχει τώρα στον αγροτικό τομέα καθώς τα λιπάσματα είναι αυτά που εντατικοποιούν την παραγωγή», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «χρησιμοποιώντας σωστό λίπασμα στις σωστές ποσότητες έχουμε παραγωγή η οποία είναι υπεραυξημένη και συνεπώς τα παραγόμενα προϊόντα έχουν χαμηλές τιμές».  

Ανέφερε, ωστόσο, ότι επειδή αρκετά από τα οκτώ είδη λιπασμάτων που για να παραχθούν χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το φυσικό αέριο, «όταν έχουμε πολύ ακριβό φυσικό αέριο έχουμε και πανάκριβα λιπάσματα», όπως είπε.  

Ανέφερε επίσης ότι αυτό οδηγεί τους αγρότες σε απόγνωση και έξοδο τους από τον παραγωγικό τομέα. «Οι αγρότες γνωρίζουν ότι με τέτοιες τιμές στα λιπάσματα, στο αγροτικό πετρέλαιο κίνησης, στα καύσιμα και σε άλλα, όχι απλά δεν θα έχουν κέρδος αλλά είναι αδύνατο να προχωρήσουν σε σπορά η οποία για τα περισσότερα προϊόντα ξεκινά αυτή την περίοδο και έτσι έχουν προαποφασίσει ότι φέτος δεν θα καλλιεργήσουν».  

Πρόσθεσε ότι οι σημερινές τιμές στα αγροτικά προϊόντα αφορούν την περσινή παραγωγή και τόνισε «η ακρίβεια στα προϊόντα θα εμφανιστεί στις τσέπες μας με υπεραυξημένες τιμές και ελλείψεις στο επόμενο διάστημα, όταν θα αρχίσουν τα προϊόντα να είναι στην διαδικασία της σποράς και της άμεσης διάθεσης στην παραγωγή».  

Συγκεκριμένα, ο κ. Αδαλής εξέφρασε την εκτίμηση ότι το πρόβλημα της ανατίμησης της τιμής αγροτικών προϊόντων «θα αρχίσει να εμφανίζεται από τα τέλη Μαΐου, αρχές Ιουνίου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου».  

Κληθείς να αναφέρει κατά πόσον αυτές οι αυξήσεις θα επηρεάσουν την οικονομική ανάπτυξη, ο κ. Αδαλής απάντησε καταφατικά, λέγοντας ότι αυτή η εξέλιξη «θα αφορά το σύνολο των δυτικών οικονομιών διότι αυτή τη στιγμή έχουμε συσσώρευση προβλημάτων, τα οποία το ένα καλύπτει το άλλο, και στην ΕΕ δεν ασχολείται κανένας».  

Είπε ακόμη ότι «το δυσκίνητο γραφειοκρατικό κέντρο των Βρυξελλών, συνήθως ασχολείται με αυτά αφού γίνει η ζημιά» και σημείωσε ότι «κατά τον Ιούλιο, Αύγουστο που θα έχει αρχίσει να φαίνεται ότι θα έχουμε μειωμένη παραγωγή και θα χρειαστούμε νέες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, τότε θα αρχίσει να ασχολείται η ΕΕ».  

«Τώρα χρειάζεται ο αγρότης βοήθεια. Τώρα χρειάζεται ο παραγωγός και ο κτηνοτρόφος βοήθεια σε εργαλεία, σε παραγωγικά μέσα και άμεση ενίσχυση σε χρήματα. Αν δεν έχει αυτή την στιγμή χρήματα ο αγρότης δεν θα καλλιεργήσει», ανέφερε χαρακτηριστικά.  

Δομικά προβλήματα

Στη συνέχεια, ο Οικονομολόγος, με ειδικότητα την οικονομετρία, Γιώργος Αδαλής αναφέρθηκε επίσης σε υπερσυσσώρευση δομικών προβλημάτων, σημειώνοντας ότι «οι αυξημένες τιμές στην ενέργεια ανατροφοδοτούνται, κάνοντας ένα μαγκανοπήγαδο, λόγω του ότι υπάρχουν αξεπέραστα προβλήματα όπως είναι μεταξύ άλλων τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες».  «Πολλοί άνθρωποι έχουν φύγει από τις εργασίες τους στις εφοδιαστικές αλυσίδες και δεν μπορούν να αντικατασταθούν διότι χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό», με αποτέλεσμα, όπως είπε, «οι εφοδιαστικές αλυσίδες θα συνεχίσουν να λειτουργούν με μειωμένη ένταση και ισχύ για άλλα ένα με δύο χρόνια».  

Για παράδειγμα, ο κ. Αδαλής ανέφερε ότι τέτοια περίοδο το 2019 ένα εμπορευματοκιβώτιο από την Κίνα στην Ευρώπη κόστιζε περίπου 750 – 900 δολάρια και σήμερα το ίδιο εμπορευματοκιβώτιο κοστίζει περίπου 13.500 – 14.000 δολάρια.  

Είπε ακόμη ότι από 1^η Μαρτίου αυξήθηκαν και άλλο τα μεταφορικά διότι η αιγυπτιακή διαχειριστική αρχή της Διώρυγας του Σουέζ αποφάσισε επιπλέον 10% αύξηση στα τέλη διελεύσεως.  

Αναφέρθηκε επίσης σε άλλα δομικά προβλήματα, όπως η έλλειψη και η αύξηση των τιμών στους ημιαγωγούς που ωθούν προς τα πίσω την ανάπτυξη των επιχειρήσεων της νέας τεχνολογίας και τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, ειδικά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και η υπέρμετρη αύξηση της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που έχει δημιουργήσει κύμα αποεπένδυσης σε παραδοσιακές επενδύσεις οι οποίες είναι πλέον εχθρικές για τους επενδυτές, όπως είναι το πετρέλαιο, ο άνθρακας και λιγότερο το φυσικό αέριο.  

«Δυστυχώς έχουμε φθάσει σε μια κατάσταση όπου η βίαιη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια δημιουργεί τεράστια ελλείμματα σε όλους τους τομείς της ενέργειας με αποτέλεσμα να αυξάνονται διαρκώς οι τιμές τόσο στα καύσιμα όσο και στο ηλεκτρικό ρεύμα», επισήμανε.  

Ο κ. Αδαλής είπε στο ΚΥΠΕ ότι για άλλη μια φορά, η ΕΕ είναι ένας παρατηρητής των εξελίξεων όπως αυτές ανακατανέμονται μεταξύ των παραγωγικών δυνάμεων όπως είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία και ο ΟΠΕΚ και «δεν συμπεριφέρεται ως τρίτη οικονομική δύναμη του πλανήτη, αλλά ορισμένες φορές ως παρίας και άλλες φορές αναμένει τους άλλους να αποφασίσουν».  

Ενεργειακή ασφάλεια ΕΕ

Αναφέροντας ότι η δεκαετία μέχρι και το 2029 θα είναι μια δεκαετία ενεργειακών κρίσεων και ότι πρέπει να τεθεί εκ νέου το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ, ο κ. Αδαλής είπε ότι η ΕΕ σε περιπτώσεις όπου έχουμε ενεργειακές κρίσεις θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ομάδα δράσης που να ανήκει σε θεσμοθετημένο όργανο στο οποίο θα συμμετέχουν όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης και θα μπορεί να επιβάλει προγραμματισμό σε ό,τι αφορά τις προμήθειες της ΕΕ» σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.  

«Στην κρίση αυτή, ενώ θα έπρεπε αυτή την περίοδο οι δεξαμενές φυσικού αερίου στην ΕΕ να έχουν στρατηγικά αποθέματα κατά 95%, φέτος έχουμε φθάσει σε ένα επίπεδο όπου ο μέσος όρος αποθεμάτων των δεξαμενών είναι 30% και αυτό δημιουργεί αυτομάτως προβλήματα και στην διαχείριση των τιμών», ανέφερε και πρόσθεσε πως «αν υπήρχε ένα αρμόδιο όργανο για να επιβάλει τα ελάχιστα στρατηγικά αποθέματα κάθε χώρας και να επιβάλει πολιτική αύξησης των χώρων όπου αποθηκεύεται το φυσικό αέριο ή το πετρέλαιο, δεν θα είχαμε αυτά τα αποτελέσματα».  

Η ΕΕ χρειάζεται πρόγραμμα εξορύξεων

Επιπλέον, ο κ. Αδαλής τόνισε ότι η ΕΕ χρειάζεται πρόγραμμα εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου διότι η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, όπως είπε, δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτά,

Πρόσθεσε ότι «μετάβαση χωρίς πετρέλαιο και φυσικό αέριο, πολύ φοβάμαι ότι σε 10 χρόνια από σήμερα θα έχουμε ξεχάσει την πράσινη μετάβαση διότι θα έχουμε γίνει πιο βρώμικη από ό,τι είμασταν ποτέ».  

Για τον φόβο αυτό αρκετές χώρες όπως η Γαλλία επαναφέρουν την αύξηση της χρήσης πυρηνικής ενέργειας προκειμένου να καλύψουν τα τεράστια κενά ελλείψεων που δημιουργήθηκαν, υπογράμμισε.  

Αναφερόμενος σε ένα παράδειγμα, ο κ. Αδαλής είπε ότι «ήταν τόσο κακός ο συντονισμός στην ευρωπαϊκή ήπειρο που ενώ το 2021 όλοι ανέμεναν να είναι μια χρονιά η πιο πράσινη στην ιστορία της Ευρώπης συνέβη ακριβώς το αντίθετο».  

«Το 2021 κάψαμε ως Ευρωπαίοι τον περισσότερο άνθρακα και κυρίως λιγνίτες που κάψαμε ποτέ στην ιστορία μας διότι το μείγμα που δημιουργήσαμε με τις ανεμογεννήτριες και τα ηλιακά δεν απέδωσε γιατί πρώτο δεν έχει εφευρεθεί ακόμη η μπαταρία που θα αποθηκεύει ρεύμα από ΑΠΕ για να το χρησιμοποιούμε, όποτε θέλουμε, και δεύτερο διότι δεν φύσηξε και δεν είχε την ηλιοφάνεια που θέλαμε», κατέληξε.

ΚΥΠΕ