Αυτό το άρθρο σκοπό έχει να παρουσιάσει στοιχεία που αποδεικνύουν τη μεγάλη κοινωνική ανάγκη για κοινωνικούς λειτουργούς. Η Κύπρος δεν αποτελεί εξαίρεση στο κανόνα και οι Κύπριοι (πολίτες και θεσμοί) πρέπει να δούνε  πέραν των παραδοσιακών επαγγελμάτων και να αφουγκραστούνε τις κοινωνικές ανάγκες. Η Κύπρος έχει ανάγκη για κοινωνικούς λειτουργούς και το κράτος έχει την υποχρέωση να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για υποστήριξη του κλάδου αυτού. 

Σε πολλές χώρες η κοινωνική εργασία ανήκει στα πιο δημοφιλή επαγγέλματα (η εφημερίδα Guardian έγραψε το 2018 άρθρο με τίτλο «Social Work is booming worldwide- Η κοινωνική εργασία ανθίζει σε παγκόσμιο επίπεδο» ενώ η Αμερικάνικη Ακαδημία Κοινωνικής Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας αναφέρει ότι η κοινωνική εργασία είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο επάγγελμα παγκοσμίως) με ελάχιστα ποσοστά ανεργίας (στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό ανεργίας κοινωνικών λειτουργών το 2020 ήταν 0.09% κατέχοντας τη δεύτερη θέση στα 12 πιο δημοφιλή επαγγέλματα με 9%- 25% αύξηση στις θέσεις εργασίας τα επόμενα δέκα χρόνια σε διάφορες χώρες όπως Αμερική, Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία, Αυστραλία).

Αξίζει να τονιστεί ότι σύμφωνα με προβλέψεις της ΑνΑΔ  στους τομείς της υγείας και κοινωνικής μέριμνας ανήκουν τα επαγγέλματα με τους πιο υψηλούς ετήσιους ρυθμούς συνολικών αναγκών. Οι συνολικές ανάγκες για τα έτη 2022-2032 προβλέπονται στα 1,038 άτομα ή 4,0% ετησίως (597 άτομα ή 2,3% τον χρόνο λόγω αναπτυξιακών αναγκών και 441 άτομα ή 1,7% τον χρόνο λόγω αποχωρήσεων). Με ανάγκες για 1,038 επαγγελματίες υγείας και κοινωνικής μέριμνας μόνο στο τομέα της γήρανσης του πληθυσμού κάθε χρόνο, σημαίνει ότι το επάγγελμα της κοινωνικής εργασίας δεν αναμένεται να κορεστεί σύντομα, τουλάχιστον όχι στα επόμενα 20 χρόνια. 

Ο τομέας της Κοινωνικής Εργασίας εξελίσσεται και αλλάζει συνεχώς, και είναι σαφές ότι η κοινωνική εργασία θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση κοινωνικών θεμάτων και στη βελτίωση της ζωής των ατόμων, των οικογενειών και των κοινοτήτων. Το μέλλον της κοινωνικής εργασίας περιλαμβάνει μια συνεχή δέσμευση για την αντιμετώπιση κοινωνικών θεμάτων και τη βελτίωση της ζωής όσων έχουν ανάγκη, ενώ παράλληλα θα προσαρμοστεί στις αλλαγές στην τεχνολογία, τη διεπιστημονική συνεργασία και την ποικιλομορφία του εργατικού δυναμικού.

Η ζήτηση για κοινωνικούς λειτουργούς συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσμίως λόγω πολλών παραγόντων, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η αύξηση των χρόνιων παθήσεων υγείας και τα προβλήματα ψυχικής υγείας και η αυξημένη εστίαση στην κοινωνική δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η κοινωνική εργασία είναι ένα επάγγελμα που έχει μεγάλη ζήτηση σε όλο τον κόσμο και οι προβλέψεις δείχνουν ότι η ζήτηση θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια (Διεθνής Ομοσπονδία Κοινωνικών Λειτουργών-IFSW). Σύμφωνα με το IFSW, η κοινωνική εργασία είχε προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης 11% μεταξύ 2018 και 2028 και 13% μεταξύ 2019 και 2029 (στοιχείο συνεχούς ανόδου στο ρυθμό ανάπτυξης της). Αυτός ο ρυθμός ανάπτυξης είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο για όλα τα επαγγέλματα. Ιδιαίτερη ανάγκη για κοινωνικούς λειτουργούς υπάρχει σε τομείς όπως η προστασία των παιδιών, η ψυχική υγεία και η κοινοτική ανάπτυξη.

Στην Ευρώπη, ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Σχολών Κοινωνικής Εργασίας (EASSW) έχει προβλέψει επίσης αύξηση της ζήτησης για κοινωνικούς λειτουργούς, ιδιαίτερα στους τομείς της παιδικής προστασίας, της ψυχικής υγείας και της κοινωνικής ένταξης.

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν επίσης αναγνωρίσει τη σημασία της κοινωνικής εργασίας για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs), που στοχεύουν στη μείωση της φτώχειας, την προώθηση της ισότητας και την προστασία του περιβάλλοντος. 

Σε ότι αφορά τη Κύπρο, η ζήτηση για κοινωνικές υπηρεσίες είναι πιθανό να αυξηθεί λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και του αυξανόμενου αριθμού ατόμων που ζουν με αναπηρίες ή χρόνιες ασθένειες. Ως αποτέλεσμα, θα υπάρξει μεγαλύτερη ανάγκη οι κοινωνικοί λειτουργοί να παρέχουν υποστήριξη και βοήθεια σε αυτά τα άτομα και τις οικογένειές τους.

Οι συνεχιζόμενες οικονομικές και χρηματοοικονομικές προκλήσεις στην Κύπρο μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της φτώχειας, της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού, δημιουργώντας μεγαλύτερη ανάγκη για τους κοινωνικούς λειτουργούς να παρέχουν στήριξη στους πληγέντες.

Η Κύπρος έχει αναγνωρίσει τη σημασία των κοινωνικών υπηρεσιών και έχει λάβει μέτρα για την αύξηση των επενδύσεων σε αυτόν τον τομέα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης νέων πολιτικών και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων (όπως οι κοινωνικοί λειτουργοί της γειτονιάς).

Τέλος, η αυξανόμενη αναγνώριση του ρόλου των κοινωνικών λειτουργών στην προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι πιθανό να οδηγήσει σε αυξημένη ζήτηση για τις υπηρεσίες τους στο μέλλον.

Του Γρηγόρη Νεοκλέους, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας, Πρόγραμμα Κοινωνικής Εργασίας – Πανεπιστήμιο Λευκωσίας