Κατεβάστε τώρα το application της Offsitenews για Android & για iOS
Group google play
Group app store
mobile app

Το “HIV του Θανάση Τριαρίδη” μας αφορά όλους

Της Αγάθης Χατζηκωστή
- 07.10.2019

Το “HIV του Θανάση Τριαρίδη” μας αφορά όλους

Thumbnail
Οι σκηνοθέτες μιλούν στην Offsite-Γιατί οφείλουμε να γνωρίζουμε για το τράφικινγκ & τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Άμεση, ειλικρινή και παρουσιάζει την ωμή πραγματικότητα. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που θα χρησιμοποιούσαμε βλέποντας την παράσταση “HIV του Θανάση Τριαρίδη” που ήρθε και στην Κύπρο για να ταρακουνήσει το κοινό. Μια παράσταση που μιλάει για το συνταρακτικό περιστατικό της Αθήνας του 2012, όταν για λόγους “Δημόσιας Υγείας” οι αρχές κυκλοφόρησαν στη δημοσιότητα τις φωτογραφίες των γυναικών που είχαν τον ιό του AIDS. 

“Την εποχή της γρήγορης πληροφορίας υπάρχει ανάγκη να ακούγονται τα πράγματα με το όνομά τους” μας λένε οι σκηνοθέτες της παράστασης, Έλενα Σωκράτους και Οδυσσέας Ι. Κωνσταντίνου, οι οποίοι μέσα από την παράσταση HIV καταγράφουν το “θέμα που τους καίει την ψυχή” και μας το παρουσιάζουν. Γιατί όλοι οφείλουμε να γνωρίζουμε για τα ζητήματα του σεξ, της εργασίας στο σεξ, του τράφικινγκ, των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

- Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο.

Το HIV αποτελεί μέρος της Τριλογίας για την Αφρική – όπως την ονομάζει ο ίδιος ο συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης, ανάμεσα στα έργα Λέοπολντ και Φούτμπωλ. Γράφτηκε μόλις το 2018 ύστερα από την υιοθεσία ενός κοριτσιού από την Νιγηρία που έκανε ο ίδιος ο συγγραφέας με την σύντροφό του. Έχοντας για δύο χρόνια ταξιδέψει πολύ στην υποσαχάρια Αφρική, ώστε να παρίσταται στα δικαστήρια που απαιτούσε η διαδικασία της υιοθεσίας και έχοντας βιώσει την κατάσταση που επικρατεί, αποφάσισε να γράψει αυτή την τριλογία. Το HIV αφορμάται του γεγονότος της διαπόμπευσης των 27 οροθετικών γυναικών το 2012 από τον τότε Υπουργό Υγείας της Ελλάδας Ανδρέα Λοβέρδο και το συνδέει με την σεξουαλική σκλαβιά και εκμετάλλευση των γυναικών.

- Τι συμβολίζει η ηρωίδα για την οποία μιλάει το έργο και ποια είναι η σχέση της παράστασης με τον ρατσισμό σχετικά με το φύλο, την εθνικότητα και το επάγγελμα;  

Η ηρωίδα δεν συμβολίζει αλλά αντιπροσωπεύει. Δεν έχουμε ανάγκη από περισσότερα σύμβολα έχουμε ανάγκη από ωμή αλήθεια. Το θέατρο μας δίνει τη δυνατότητα να πούμε μια ιστορία, να αφηγηθούμε ένα περιστατικό και να προκαλέσουμε μια συζήτηση, ώστε να ειπωθεί η αλήθεια και τα δεδομένα γύρω από ένα ζήτημα, εν προκειμένω γύρω από το trafficking και τη θέση της γυναίκας ως σκλάβα του σεξ. Στο πρόσωπο της ηρωίδας συγκεντρώνονται τα 37 εκατομμύρια παγκοσμίως (4 φορές ο πληθυσμός της Ελλάδας) που υπολογίζονται να είναι αυτή τη στιγμή τα θύματα σεξουαλικής σκλαβιάς. Η ηρωίδα αντιπροσωπεύει τα 370 εκατομμύρια πελάτες που αντιστοιχούν στον αριθμό των θυμάτων τράφικινγκ. Η Επίφανι Γκούντμαν αντιπροσωπεύει την σιωπή μας απέναντι στα κοινωνικά ζητήματα, την συμφωνία μας μέσω της σιωπής μας και περισσότερο τη συγκατάνευση μας στη βία και τη διαπόμπευση. Ας αφήσουμε τους συμβολισμούς για τον Σαίξπηρ ή την Ιταλική κωμωδία. Την εποχή της γρήγορης πληροφορίας υπάρχει ανάγκη να ακούγονται τα πράγματα με το όνομά τους.

- Η παράσταση είναι ένας μονόλογος, με αρκετά λιτό σκηνικό, αλλά άμεσο και ειλικρινή λόγο. Για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται αυτά τα μέσα;

Ώστε να ακουστεί η ιστορία. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη για φανφάρες όταν από μόνο του το έργο μέσω μιας ηθοποιού με αυτά τα εκφραστικά μέσα, καταφέρνει να επικοινωνήσει όσα οφείλει να επικοινωνήσει και να κάνει τον θεατή να αισθανθεί συνένοχος. Μπορεί στην Κύπρο να μην είμαστε ιδιαίτερα φίλοι με τον μινιμαλισμό αλλά σε αυτή την περίπτωση οτιδήποτε επιπρόσθετο στην παράσταση θα ανήκε στο φάσμα της μυθοπλασίας και «εμείς ζητάμε κάτι άλλο». Όταν έχεις στόχο να πιάσεις την ψυχή του θεατή και να τη στίψεις όπως στίψαμε εμείς τη δική μας, κατα την ενασχόλησή μας με το έργο αυτό, δεν μπορείς να μιλάς μια γλώσσα που ο θεατής δεν αναγνωρίζει. Οφείλεις να του μιλήσεις στη γλώσσα του, να αισθανθεί ισότιμος.

- “Δεν δικαιούμαστε να λέμε αδιανόητη δυστυχία, οφείλουμε να τη διανοηθούμε”. Η φράση αυτή αναφέρεται στην παράσταση, τι είναι αυτό που θέλει να πει στο κοινό και επομένως τι το ωθεί να κάνει;  

Η φράση θέλει να πει αυτό που ακριβώς λέει: Να ζούμε γνωρίζοντας. Για να μάθουμε μια πληροφορία πια αρκεί να την πατήσουμε στο ίντερνετ και με μεγάλη ευκολία βρίσκουμε σελίδες ολόκληρες με πληροφορίες. Δεν μπορούμε να δικαιολογούμε άλλο τους εαυτούς μας και την άγνοια μας και να χαϊδεύουμε τα αυτιά μας λεγοντας μας «κι εμας τι μας μπλέκεις με αυτά».

Έχουμε την ευθύνη απέναντί μας, απέναντι στα παιδιά μας, στους γύρω μας, στις αδύναμες κοινωνικές ομάδες, να ξέρουμε τους αριθμούς, τα δεδομένα. Οφείλουμε να ξέρουμε τι να απαντάμε στους φίλους και στους γνωστούς μας στις συζητήσεις. Οφείλουμε να είμαστε ενεργό μέρος της κοινωνικής ζύμωσης. Δεν μπορεί κανείς πια να λέει «δεν ξέρω». Ξέρεις. Και υπάρχει ευθύνη απέναντι σε αυτή τη γνώση. Και υπάρχει ευθύνη απέναντι στην αδράνεια.

Η παράσταση παίχτηκε σε Βερολίνο, Αθήνα, Πάτρα και τώρα Κύπρο. Ποιες είναι οι αντιδράσεις των θεατών του κυριαρχούν μετά την παράσταση; Υπήρχαν διαφορές στις χώρες που παίχτηκε έως τώρα;

Οι αντιδράσεις είναι παρόμοιες. Παντού υπάρχει και ευαισθητοποιημένος κόσμος που θα τον πειράξει βαθιά η παράσταση και παντού υπάρχουν άνθρωποι χωρίς κοινωνικές έγνοιες. Από την παράσταση έχει φύγει κόσμος με κρίση πανικού αλλά λίγος κόσμος έχει φύγει χαλαρός να πάει να πιει ποτάκι. Είναι μια παράσταση με αιχμηρότητα αλλά και χιούμορ και γι’ αυτό πιστεύουμε πως καταφέρνει να είναι τόσο άμεση. Φυσικά και η ηθοποιός της παράστασης έρχεται αντιμέτωπη με τον εαυτό της κάθε βράδυ. Δεν είναι ένα αστικό δράμα, ουτε Τσέχωφ. Είναι η ωμή πραγματικότητα. 

Ο παρονομαστής των συζητήσεων μετά από κάθε παράσταση είναι κοινός: περισσότερη παιδεία και εκπαίδευση γύρω από τα ζητήματα του σεξ, της εργασίας στο σεξ, του τράφικινγκ, των σεξουαλικως μεταδιδόμενων νοσημάτων.

- Για ποιο λόγο ο κόσμος πρέπει να σηκωθεί από τον καναπέ του και να πάει να δει την παράσταση; Ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να δώσει;

Δεν κάνουμε ακτιβισμό με την παράσταση και δεν θέλει να δώσει κανένα μήνυμα. Εαν ο άλλος επιλέξει να μείνει στον καναπέ του, έχει καλώς. Ο κόσμος δουλεύει σκληρά να επιβιώσει μέσα σε ένα οικονομικό σύστημα που τον έχει κάνει γρανάζι του δίνοντας του ελάχιστα και κυρίως στερόντας του το δικαίωμα της ψυχαγωγίας. Ταυτόχρονα του στερεί και την άποψη. Τον κάνει υποχείριο του. Όπως κάνουν τα αφεντικά των κοριτσιών που είναι θύματα τράφικινγκ. Πλύση εγκεφάλου. Σε εκπαιδεύουν να είσαι υπάκουος. Όποιος επιλέγει να μένει στον καναπέ του χωρίς να αγωνίζεται για την κοινωνία που τον περιβάλλει, οφείλει να έχει τη συνείδηση ότι το πρόβλημα θα του χτυπήσει μια μέρα την πόρτα. Μάλλον δεν θα του την χτυπήσει, θα του την ρίξει κάτω και θα εισβάλει στο σπίτι του.

Εμείς επιλέξαμε να κάνουμε μια παράσταση για ένα θέμα που μας καίει την ψυχή. Αισθανόμαστε εξίσου ένοχοι. Το μόνο που θέλουμε να κάνει αυτή η παράσταση είναι να προκαλέσει τη συζήτηση ώστε να γίνουμε όλοι μας πιο συνειδητοί απέναντι στις πράξεις ή την απραξία μας.

- Ποιες είναι οι διαφορές που εντοπίζετε σχετικά με τα θέματα του AIDS (ενημέρωση, παιδεία, αντιμετώπιση) και του ρατσισμού σε Κύπρο και Βερολίνο/Παρίσι (όπου ζείτε); Θεωρείτε ότι οι Κύπριοι είναι γενικότερα ρατσιστες και υστερούν σε ενημέρωση σχετικά με ασθένειες όπως είναι το AIDS;  

Σε κάθε χώρα διαφέρει το τι είναι αυτονόητο. Στην Γερμανία ή στη Γαλλία είναι αυτονόητο ότι δεν θα δημοσιοποιηθούν τα δεδομένα κανενός ακόμα και εάν είναι βιαστής για παράδειγμα, πόσο δε μάλλον εάν είναι ΘΥΜΑ τράφικινγκ. Η δημόσια υγεία, ειδικότερα στην Γερμανία, είναι αγαθό και δεν βλέπει στα πρόσωπα των «ρημαγμένων» εχθρούς αλλά άτομα τα οφείλει να στηρίξει, πιθανώς να θεραπεύσει και να επανεντάξει στην κοινωνία. Στην Ελλάδα η δημόσια υγεία βαριανασαίνει και είναι υποχείριο της εκάστοτε κυβέρνησης και των εκαστοτε πολιτικών σκοπιμοτήτων. Στην Κύπρο ΙΣΩΣ και να είναι καλύτερα από θέμα δημόσιας υγείας, αλλά σίγουρα θα θεωρούσαμε υγειονομική βόμβα 20 ΘΥΜΑΤΑ τραφικινγκ που εντοπίστηκαν με HIV ή AIDS. 

Στην Κύπρο και την Ελλάδα υπάρχει πολύ βαθιά αίσθηση του στίγματος. Μας αρέσει να βάζουμε ταμπέλες και να κατατάσσουμε τους ανθρώπους σε κατηγορίες και να τoυς τσουβαλιάζουμε, να τους εκδιώχνουμε και να τους εκφοβίζουμε ως παράσιτα. Αμα είναι και σε κατηγορία υποδεέστερη από τη δική μας ακόμα καλύτερα. Έχουμε την ανάγκη της ανωτερότητας, της εξουσίας, της ισχύς.

Φυσικά είμαστε λαοί κατακτημένοι πολλάκις και ο φόβος μας για το ξένο (που είναι συνήθως και φτωχό) είναι ισοδύναμο με τη λατρεία μας για το άλλο ξένο (που είναι συνήθως και πλούσιο).

Καλώς ή κακώς η σχέση μας με το χρήμα δεν έχει εξημερωθεί και εξισωθεί με την σχέση μας με τη φιλοσοφία, την ποίηση, την τέχνη, τη γνώση, όσο κοσμοπολίτες και εάν γίνουμε.

Ακόμα δεν ξέρουμε ότι το HIV είναι ο ιός τον οποίον εάν παραμελήσεις για πολύ καιρό ΙΣΩΣ να μετατραπεί σε ασθένεια και άρα να νοσήσεις από AIDS. Δεν ξέρουμε ακόμα ότι με ένα χάπι τη μέρα οι άνθρωποι που ζουν με HIV μπορούν να έχουν τόσο μηδαμινό φορτίο του ιού στο αίμα τους που να είναι μη ανιχνεύσιμο και ως εκ τούτου και μη μεταδόσιμο. Υπάρχουν έρευνες για όλα αυτά. Είναι στοιχεία.

-Ένας από τους στόχους της παράστασης είναι να ευαισθητοποιήσει το κοινό. Εντοπίζετε αλλαγές και στον ίδιο σας τον εαυτό μετά τη συμμετοχή σας για τη δημιουργία της παράστασης;  

Δεν θέλουμε άλλη ευαισθητοποίηση, θέλουμε ενημέρωση. Εμείς αναγκαστήκαμε να ενημερωθούμε για τα δεδομένα του τράφικνγκ σήμερα, για τη γυναικεία κακοποίηση, για της αυτοκτονίες των γυναικών, για τη σεξουαλική σκλαβιά, για τα κορίτσια των 12 χρονών που μπαίνουν μέσα σε κυκλωματα διακίνησης ανθρώπων. Κι εμείς νομίζαμε πως είμαστε ευαισθητοποιημένοι και ενημερωμένοι αλλά τα δεδομένα και οι αριθμοί ξεπερνούν τη φαντασία του ανθρώπου.

Χαρακτηριστικά, τον Απρίλιο που στήναμε την παράσταση και κάναμε καθημερινά πρόβες, ερχόμενοι καθημερινά δηλαδή σε επαφή με την σκληρότητα του κειμένου, ανοίγαμε κάθε πρωί το ραδιόφωνο από Λεμεσό προς Λευκωσία και ακούγαμε για τα θύματα του Ορέστη. Του δολοφόνου γυναικών. Αλλοδαπών γυναικών. Αλλοδαπών γυναικών φτωχών εργατριών. Αλλοδαπών γυναικών φτωχών εργατριών, που ήταν μάνες ή ήταν κορες και ήταν στα αζήτητα της Κυπριακής Αστυνομίας.

Αυτό ναι, μας μετατόπισε. Η εμπειρία του να αγωνίζεσαι να βρεις τον τρόπο να επικοινωνήσεις ένα τόσο σκληρό έργο και ταυτόχρονα η πραγματικότητα να σε αντιμάχεται σε σκληρότητα δεν μπορεί να μη σε επηρεάσει, να μη σε μεταλλάξει.

Δουλεύουμε μαζί από το 2009 και νομίζω η φετινή χρονιά που σηματοδοτεί και τα 10 χρόνια της φιλίας και της συνεργασίας μας νομίζω κατάφερε να σηματοδοτήσει και το στίγμα που θέλουμε να έχουν παραστάσεις μας. Ποια είναι τα θέματα αυτά για τα οποία θέλουμε να μιλήσουμε. Τι θέλουμε να συμβαίνει στον ψυχισμό του κοινού που έρχεται στις παραστάσεις μας.

1

Απόσπασμα από το έργο 

«Απόψε, λοιπόν, θα σας μιλήσω για την υπόθεση της Επίφανι Γκούντμαν. Είναι η Νιγηριανή πόρνη που αυτοκτόνησε το 2012 στην Αθήνα. Δέκα μέρες πριν βγάλανε τη φωτογραφία της στην δημοσιότητα για να μας ενημερώσουν πως έχει τον ιό του AIDS... Για λόγους Δημόσιας Υγείας... Δέκα μέρες μετά αυτοκτόνησε στο Κατάστημα Προσωρινής Κράτησης. Φυλακή είναι – αλλά έτσι το λένε επίσημα: Κατάστημα.

Είχε γίνει μεγάλος σαματάς τότε. Το θυμάστε, σωστά; Το Υπουργείο είχε δώσει στη δημοσιότητα ονόματα και φωτογραφίες με τις πόρνες που είχαν τον ιό του AIDS. Για να τις δούνε οι πελάτες τους και να πάνε να κάνουν εξέταση. Οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα ξεσηκώθηκαν. Είπαν για διαπόμπευση. Είπαν πολλά. Πολύς κόσμος πήρε το μέρος τους. Ανθρωπιστικές οργανώσεις, φορείς για τα δικαιώματα των γυναικών και τέτοια. Μετά το πράγμα έκατσε...

Όμως, το είπαμε και πριν, τώρα πια μπορούμε να μαθαίνουμε όσα δεν μπορούμε να διανοηθούμε. Πλέον όλοι έχουμε κινητά. Ό,τι και να μας πούνε, το ψάχνουμε στο Google. Δεν δικαιούμαστε να λέμε “αδιανόητη δυστυχία”. Οφείλουμε να τη διανοηθούμε.»

Συντελεστές:

Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης

Σκηνοθεσία: Έλενα Σωκράτους

Επί σκηνής: Βασιλική Κυπραίου

Συνεργάτης Σκηνοθέτης, Φωτογραφίες, Βίντεο: Οδυσσέας Ι. Κωνσταντίνου

Δραματουργία: Η ομάδα

Γραφιστικά: Πέτρος Ζάβρακας

Κορίτσι Αφίσας: Άνθια Μαρά

**Οι παραστάσεις θα πλαισιωθούν από συζητήσεις: Μετά την παράσταση, θα ακολουθεί συζήτηση με διαφορετικούς ομιλητές και αντίστοιχες θεματικές (HIV, Trafficking, Δικαιώματα Γυναικών κτλ). 

**Η παράσταση είναι ακατάλληλη για άτομα κάτω των 15 ετών, καθώς και για άτομα με καρδιακές παθήσεις ή κρίσεις πανικού. 

Πληροφορίες και κρατήσεις: 

99141407 / 96116763 / [email protected]

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Θέατρο Wherehaus 612

Κάθε  ΔΕΥΤΕΡΑ και ΤΡΙΤΗ στις 8.30μ.μ. από 1η Οκτωβρίου 2019 μέχρι και 15 Οκτωβρίου.

ΛΕΜΕΣΟΣ, Πολυχώρος Συνεργείο

Παραστάσεις στις 8.30μ.μ. 18 -19 -20 Οκτωβρίου

 

Home