Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια αυξανόμενη τάση στον τουρισμό και στα τουριστικά αξιοθέατα. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ανά τον κόσμο ταξιδεύουν καθημερινά είτε για επαγγελματικούς σκοπούς είτε για ψυχαγωγία. Πλέον με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και των μέσων επικοινωνίας υπεραπλουστεύθηκαν τα ταξίδια με αποτέλεσμα ο καθένας από εμάς να μπορεί να βρεθεί οπουδήποτε, οποιανδήποτε στιγμή αυτός θελήσει έχοντας αμέτρητες πληροφορίες για τον προορισμό του και την ασφάλεια του καθώς υπάρχουν πληθώρα διαφόρων τουριστικών application που σε ενημερώνουν για τα πάντα.    

Τι είναι ο «Σκοτεινός τουρισμός» και τι περιλαμβάνει

Ταυτόχρονα αυτό που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια είναι ότι ο τουρισμός αναπτύχθηκε σε διάφορες μορφές, καθώς βλέπουμε ότι η επίσκεψη σε τουριστικά αξιοθέατα δεν γίνεται μόνο για ψυχαγωγία αλλά για μια προσέγγιση σε μέρη που συνδέονται με γεγονότα που σημάδεψαν αρνητικά τις ζωές πολλών ανθρώπων.  

Έτσι παρατηρούμε να αναπτύσσεται μια νέα μορφή εναλλακτικού τουρισμού, η οποία κερδίζει συνεχώς φανατικούς οπαδούς. Η Νέα αυτή τάση ονομάζετε «σκοτεινός τουρισμός» (DARK TOURISM) και είναι ένα είδος τουρισμού που έχει ως χαρακτηριστικό γνώρισμα την επίσκεψη σε περιοχές και μέρη που έχουν να κάνουν ή συνδέονται με το μακάβριο στοιχείο λόγω της κατάστασης τους ή λόγω κάποιων συγκεκριμένων τραγικών γεγονότων όπως για παράδειγμα μαζικοί θάνατοι ή καταστροφές. Με άλλα λόγια τα ταξίδια σκοτεινού τουρισμού συμπεριλαμβάνουν στοιχεία που δεν θα τα συναντήσουμε σε ένα χαλαρωτικό ταξίδι διακοπών, ενώ αντίθετα έχουν να κάνουν με ξεναγήσεις σε τόπους εκτελέσεων, δολοφονιών, σε πεδία μάχης ή μέρη που έχασαν την ζωή τους σημαντικές προσωπικότητες και έχουν αυξημένη ζήτηση από τουρίστες και ταξιδιώτες που ψάχνουν μοναδικές και extreme εμπειρίες διακοπών, θέλοντας να βιώσουν από κοντά το σκοτεινό παρελθόν αυτών των προορισμών. 

Βέβαια το φαινόμενο του σκοτεινού τουρισμού αν και ως ορολογία εισήχθη το 2000, δεν είναι κάτι καινούργιο.  Στην πραγματικότητα όλοι μας έχουμε υπάρξει κάποια στιγμή στην ζωή μας σκοτεινοί τουρίστες αφού όλοι έχουμε επισκεφτεί ένα μνημείο, ένα σημείο καταστροφής, ακόμα και ένα νεκροταφείο. 

Τι οδηγεί όμως τους ανθρώπους να αναζητούν τέτοιες ταξιδιωτικές εμπειρίες;

Σύμφωνα με τον λέκτορα σκοτεινού τουρισμού στο Caledonian University London, καθηγητή Lennon, ο οποίος συνέβαλλε στη διαμόρφωση του όρου dark tourism, οι ταξιδιώτες έχουν κίνητρο την επιθυμία τους να συναντήσουν συμβολικά ή πραγματικά τον θάνατο.

Οι φανατικοί οπαδοί των εμπειριών του σκοτεινού τουρισμού δεν παρουσιάζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά και μπορεί να προέρχονται από όλες τις κοινωνικές τάξεις και ηλικίες. Κάποιοι από αυτούς αρέσκονται στην ιστορική πλευρά και κουλτούρα ενός μέρους, ενώ άλλοι έλκονται στο να μπουν στην θέση των ατόμων που πέθαναν και πέρασαν αυτές τις φρικαλεότητες. Επίσης είναι και αυτοί που απλώς αναζητούν στοιχεία που τους συνδέουν με την καταγωγή τους ή απλώς έχουν περιέργεια να δουν κάτι που θα τους ταρακουνήσει και θα τους προσκαλέσει αποστροφή. 

Κάποια δημοφιλή τουριστικά σημεία ενδιαφέροντος είναι: 

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι μέσα από αυτή την νέα μορφή τουρισμού, παρατηρούμε ότι η οικονομία των χωρών στις οποίες ανθίζει ο σκοτεινός τουρισμός, αυξάνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα μέρη τα οποία πιο παλιά ήταν άγνωστα προς το ευρή κοινό τώρα άρχισαν να αποκτούν ενδιαφέρον για πολλούς τουρίστες.

Οι χώροι που χαρακτηρίζονται παγκόσμια ώς "σκοτεινοί προορισμοί" είναι για παράδειγμα ο δρόμος των 49 κοιμητηρίων που έχει αναγνωρισθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως χώρος πολιτιστικής κληρονομιάς. Επίσης υπάρχουν οι ειδικές ξεναγήσεις στα σύνορα του Μεξικό, όπου νυχτερινά γκρουπ προσομοιώνουν το πέρασμα των συνόρων με τις ΗΠΑ από παράνομους μετανάστες κάνοντας την διαδρομή αυτή να αποτελείται από πολλές εμπειρίες ζωής όπως το πέρασμα από τα τούνελ και η απαγωγή από δήθεν διακινητές ανθρώπων.

Άλλα σκοτεινά αξιοθέατα είναι το Δάσος των Αυτοκτονιών στην Ιαπωνία στο οποίο καταγράφονται περίπου 100 αυτοκτονίες το χρόνο, το στοιχειωμένο ξενοδοχείο στην Αλμπέρτα του Καναδά όπου μια οικογένεια δολοφονήθηκε στο δωμάτιο 873 και τα φαντάσματά τους έχουν παρατηρηθεί να κυκλοφορούν στο χολ έξω από το δωμάτιο, η διακίνηση ναρκωτικών είναι η θεματική ξεναγήσεων σκοτεινού τουρισμού που προσφέρονται στην Κολομβία, το Νησί με τις Κούκλες στο Μεξικό, τα περιβόητα μέρη στα οποία έδρασε ο διαβόητος Πάμπλο Εσκομπάρ, οι φυλακές Αλκατράζ το  Άουσβιτς στην Πολωνία, το Hiroshima Peace Memorial Park, η Σπιναλόγκα και το Μουσείο του Ολοκαυτώματος όπου ο επισκέπτης παραλαμβάνει μια ταυτότητα που είχε κάποιος που είχε πεθάνει, του οποίου το φύλο και η ηλικία ταιριάζουν με τα δικά του, και ξεναγείται μέσα στο χώρο όπου το alter ego του έζησε τις τελευταίες του στιγμές.

Υπάρχει σκοτεινός τουρισμός στην Κύπρο;

Στην Κύπρο, αρκετοί σκοτεινοί τουρίστες παρατηρείται ότι επισκέπτονται το νησί σε αυξανόμενους ρυθμούς , δίχνοντας ότι ελκύονται απο την ιστορία διαίρεσης του νησιού. Αυτό όμως που κάνει τους τουρίστες να επισκέπτονται την Κύπρο περισσότερο είναι η θέα της νεκρής ζώνης που βρίσκεται στην πρωτεύουσα του νησιού την Λευκωσία. Αρκετοί από τους τουρίστες υποστηρίζουν ότι αρέσκονται στην θέα που ξεχωρίζει την κοσμοπολίτικη εικόνα της πόλης από την «νεκρή πόλη φάντασμα» της Αμμοχώστου. 

Επίσης οι σκοτεινοί τουρίστες στην Κύπρο έχουν μια γκάμα αξιοθέατων να παρατηρήσουν όπως τα εγκαταλελειμμένα σπίτια και κτήρια από την εισβολή, οι σημαδεμένοι τοίχοι από σφαίρες, όπου πολλές φορές κάνουν τους τουρίστες να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους καθώς θέλουν να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για την εθνική διαμάχη που διαδραματίζεται τόσα χρόνια στο νησί και πως αυτή επηρεάζει τους ντόπιους κάτοικους σήμερα. Κάποιοι συγκριμένοι σκοτεινοί προορισμοί που βρίσκονται στο νησί είναι τα ακριτικά χωριά, η διαιρεμένη Λευκωσία, η Αμμόχωστος, κάποια χωριά στα κατεχόμενα, το παλιό Αεροδρόμιο Λευκωσίας, αλλά και η ίδια η νεκρή ζώνη που για χρόνια τώρα έχει γίνει σημείο ερευνών από δημοσιογράφους και ακτιβιστές.