Αστυνομία: Το σχέδιο δράσης κατά του οργανωμένου εγκλήματος από το 2024 μέχρι το 2026
- Κορίτσια και γυναίκες το 75% των θυμάτων βίας στην οικογένεια
- Το κυβερνοέγκλημα, δυνατόν να περιλαμβάνει τρομοκρατικές ενέργειες, επιθέσεις άρνησης υπηρεσίας και κυβερνοπόλεμο.
Οι δυο δολοφονίες των Θανάση Καλογερόπουλου και Αλέξη Μαυρομιχάλη έφεραν στην επιφάνεια μετά από πολλά χρόνια το οργανωμένο έγκλημα. Η καταπολέμησή του είναι ένας από τους βασικούς στόχους - άξονες της Αστυνομίας τη διετία 2024-2026, Η Offsite News παρουσιάζει σήμερα τις 5 δράσεις για καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος στην Κύπρο.
Υφιστάμενη κατάσταση
Το οργανωμένο έγκλημα, αποτελεί σημαντική απειλή για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τους κρατικούς θεσμούς, καθώς και την οικονομία της Ευρώπης στο σύνολό της.
Όπως επισημαίνεται στην τελευταία αξιολόγηση απειλών όσον αφορά στο σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (SOCTA της ΕΕ 2021), ομάδες οργανωμένου εγκλήματος υπάρχουν σε όλα τα κράτη μέλη.
Το τοπίο του οργανωμένου εγκλήματος χαρακτηρίζεται από ένα δικτυωμένο περιβάλλον στο οποίο η συνεργασία μεταξύ εγκληματιών είναι ρευστή, συστηματική και καθοδηγείται από τον σκοπό της αποκόμισης κέρδους.
Οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος χρησιμοποιούν τα μεγάλα παράνομα κέρδη τους για να διεισδύσουν στη νόμιμη οικονομία και σε δημόσιους θεσμούς, μεταξύ άλλων διά της διαφθοράς.
Σύμφωνα με την ΕΕ οι τομείς εγκληματικότητας υψηλής προτεραιότητας είναι :
Τα παράνομα ναρκωτικά,
- Η εμπορία ανθρώπων,
- Η παράνομη διακίνηση μεταναστών,
- Η απάτη (ενδοκοινοτική απάτη αφανούς εμπόρου, προσβολή δικαιωμάτων διανοητικής Ιδιοκτησίας,
- Η απάτη στον τομέα των τροφίμων), το περιβαλλοντικό έγκλημα (παράνομα απόβλητα και παράνομη εμπορία άγριων ειδών),
- Τα παράνομα πυροβόλα όπλα, τα παράνομα προϊόντα καπνού,
Οι δραστηριότητες κυβερνοεγκλήματος, και το οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας.
>>>>Διαβάστε επίσης: Στέλνουν μελέτες στον Αρχηγό για αναδιάρθρωση 24 Τμημάτων Αστυνομίας<<<
Στενή σχέση οργανωμένου εγκλήματος - διαφθοράς
Στην παρούσα στρατηγική προσδιορίζονται άξονες προτεραιότητας εργασιών για την καλύτερη προστασία των πολιτών και της οικονομίας κατά των ομάδων οργανωμένου εγκλήματος.
Είναι επιπλέον γεγονός, ότι υπάρχει στενή σχέση μεταξύ του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Η πρόληψη και η καταπολέμηση της διαφθοράς θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται σε τακτική παρακολούθηση στο πλαίσιο του μηχανισμού για το κράτος δικαίου.
Από το Αρχηγείο Αστυνομίας θα γίνει προσπάθεια για πρόληψη και καταστολή της αστυνομικής διαφθοράς μέσα από αποτελεσματικούς ελέγχους και προστασία των μελών. Μεταξύ άλλων εκπονήθηκε σχέδιο δράσεις για:
Αποτελεσματική πρόληψη και διαχείριση πράξεων διαφθοράς, διαπλοκής και κατάχρησης εξουσίας.
Αύξηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τη γνώση, αναγνώριση, πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς για όλες τις βαθμίδες.
Εκπαίδευση για ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων για αποτελεσματική διαχείριση του φαινομένου της διαφθοράς και των ηθικών διλημμάτων.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 : Καταπολέμηση Διαφθοράς
Η διαφθορά συνιστά σύνθετο φαινόμενο με οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτιστικές διαστάσεις. Μια αποτελεσματική αντιμετώπιση πρέπει να βασίζεται σε στοιχεία σχετικά με την εξάπλωση και τις μορφές που λαμβάνει η διαφθορά, στις συνθήκες που ευνοούν την εμφάνισή της.
Οι δράσεις για υλοποίηση της δραστηριότητας είναι:
1 Μείωση των ευκαιριών διαφθοράς και της αποτροπής των αιτιών της
2. Σχεδιασμός και εφαρμογή κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, δομών και μέσων
3. Αποτελεσματική επιβολή μέτρων κατά της διαφθοράς
4. Αύξηση συμμόρφωσης με τους κανόνες χρηστής διοίκησης και ενισχυμένη λογοδοσία
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2: Αντιμετώπιση Οικονομικού Εγκλήματος
Το οικονομικό έγκλημα, παρόλο που συνήθως δεν έχει ανθρώπινα θύματα, στρέφεται εναντίον ολόκληρης της κοινωνίας.
Κυριότερες κατηγορίες του οικονομικού εγκλήματος είναι η διαφθορά, η κλοπή, η απάτη, η χειραγώγηση, η κατάχρηση, η υπεξαίρεση, η πλαστογραφία, η λαθρεμπορία και οι μεγάλες φορολογικές παραβάσεις και απάτες.
Η Europol, μαζί με τη Eurojust, την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης, στηρίζουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. στον τομέα αυτό.
Η Αστυνομία συμβάλει στον τομέα αυτό μέσα από:
Tη διερεύνηση σοβαρών και πολύπλοκων υποθέσεων οικονομικής φύσεως. Tην εκτέλεση αιτημάτων άλλων χωρών για παροχή δικαστικής συνδρομής. Την παροχή πληροφοριών που ζητούνται μέσω της Διεθνούς Συνεργασίας . από την Interpol, Europol και άλλες υπηρεσίες για το οικονομικό έγκλημα. Τη στενή συνεργασία με τη Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟ.Κ.Α.Σ.) για την πρόληψη και καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων που προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες. Τη στενή συνεργασία με τα Επαρχιακά Τ.Α.Ε. για την πρόληψη και δίωξη του οικονομικού εγκλήματος. Τη συνεργασία με άλλους εμπλεκόμενους φορείς .
Δράσεις για υλοποίηση της δραστηριότητας
Ενίσχυση συνεργασίας με άλλους εμπλεκόμενους φορείς στην Κύπρο και το εξωτερικό για θέματα ανταλλαγής πληροφοριών για οικονομικές άπατες, φοροδιαφυγή κ.λπ.
Βελτίωση της αποτελεσματικότητας στον τομέα του οικονομικού εγκλήματος.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3: Συστηματική Δράση της Αστυνομίας κατά των εξαρτήσεων
Το φαινόμενο των εξαρτήσεων, αποτελεί μια σημαντική απειλή για την κοινωνία μας ευρύτερα. Το φαινόμενο χαρακτηρίζεται πολυδιάστατο, σύνθετο και δυναμικό, αφού αλλάζει συνεχώς χαρακτήρα. Το ανθρώπινο και κοινωνικό κόστος για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, είναι τεράστιο.
Για το λόγο αυτό η αντιμετώπιση του απαιτεί συντονισμένη συλλογική και συνολική προσέγγιση βασισμένη στους άξονες της πρόληψης, της καταστολής, της θεραπείας και της κοινωνικής επανένταξης των ουσιοεξαρτημένων.
Η Αστυνομία Κύπρου εφαρμόζει την πολιτική της πολιτείας που πηγάζει μέσα από την Εθνική Στρατηγική για την αντιμετώπιση της εξάρτησης (2021-2028), η οποία στηρίζεται στις Διεθνείς Συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών για τα ναρκωτικά, στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική και σε κατευθυντήριες γραμμές άλλων διεθνών οργανισμών.
Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει τους ακόλουθους πυλώνες : ➢ Πρόληψη ➢ Θεραπεία ➢ Κοινωνική Υποστήριξη ➢ Μείωση της βλάβης ➢ Μείωση της προσφοράς ➢ Έρευνα-αξιολόγηση-Εκπαίδευση ➢ Διεθνής συνεργασία.
Σε όλους τους πυλώνες, συμπεριλαμβάνονται τάσεις που ανταποκρίνονται στις παράνομες ουσίες, τις νόμιμες ουσίες (όπως ο καπνός, το αλκοόλ, τα συνταγογραφούμενα φάρμακα) και την παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια εντός και εκτός διαδικτύου.
Για την υλοποίηση των πιο πάνω στόχων, η Αστυνομία πραγματοποιεί τις ακόλουθες δράσεις:
1. Εντοπισμός νεαρών παραβατών μέχρι την ηλικία των 18 ετών με στόχο την έγκαιρη παρέμβαση
2. Μείωση της πρόσβασης ανηλίκων στα τυχερά παιγνίδια
3. Μείωση της πρόσβασης των παιδιών σε παράνομες ουσίες
4. Προληπτικές και υποστηρικτικές παρεμβάσεις στο σχολικό περιβάλλον για την αποτροπή από τις εξαρτήσεις
5. Εφαρμογή έγκαιρων παρεμβάσεων σε άτομα που βρίσκονται σε πειραματική χρήση για πρόληψη της εξάρτησης
6. Ενίσχυση της προσβασιμότητας των ατόμων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα εξάρτησης και βρίσκονται σε επαφή με το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης
7. Διασφάλιση της εφαρμογής της νομοθεσίας για τον έλεγχο του καπνίσματος
8. Αποτελεσματικός εντοπισμός των εμπόρων μέσα από την αξιοποίηση των πληροφοριών
9. Μείωση διακίνησης των παράνομων ουσιών εξάρτησης και αποτροπή της παράνομης διακίνησης νόμιμων ουσιών
10. Αποτροπή της διακίνησης παράνομων ουσιών εξάρτησης μέσω των νόμιμων εισόδων της Κ.Δ.
11. Πρόληψη της διαθεσιμότητας και της διακίνησηςπρόδρομων ουσιών και νέων ψυχοδραστικών ουσιών
12. Πρόληψη νομιμοποίησης των εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που σχετίζονται με τις παράνομες ουσίες εξάρτησης
13. Καταγραφή της εγκληματικότητας και της διαθεσιμότητας των παράνομων ουσιών
14. Αποτροπή της εισαγωγής παράνομων ουσιών εξάρτησης στην Κ.Δ.
15. Συνεργασία με οργανισμούς της Ε.Ε., Διεθνείς Οργανισμούς & τρίτες χώρες στον τομέα της εξάρτησης
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4: Καταπολέμηση του Εγκλήματος στον Κυβερνοχώρο (cybercrime)
Το κυβερνοέγκλημα αποτελεί παγκόσμια πρόκληση εφόσον αποσκοπεί στο να επιφέρει αντίκτυπο στις επιχειρησιακές λειτουργίες ενός οργανισμού. Οι κυβερνοεγκληματίες, είτε σε επίπεδο ομάδας είτε ως μεμονωμένα φυσικά πρόσωπα, χρησιμοποιούν την τεχνολογία για την τέλεση κακόβουλων ενεργειών. Το κυβερνοέγκλημα, δυνατόν να περιλαμβάνει τρομοκρατικές ενέργειες, επιθέσεις άρνησης υπηρεσίας και κυβερνοπόλεμο.
Σε αυτό περιλαμβάνονται η παιδική πορνογραφία, η ηλεκτρονική απάτη, οι ηλεκτρονικές επιθέσεις σε συστήματα πληροφορικής, ανταλλαγή μηνυμάτων και φωτογραφιών με κυρίως σεξουαλικό περιεχόμενο και αδικήματα σεξουαλικής εκβίασης.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5: Αντιμετώπιση της Εμπορίας Προσώπων και προστασία ευάλωτων προσώπων
Στα μέτρα στα οποία έχει προχωρήσει η Αστυνομία Κύπρου προκειμένου να διαχειριστεί τη βία, την ανάγκη προστασίας των θυμάτων και τη διαχείριση των ανισοτήτων συγκαταλέγεται και η εγκαθίδρυση της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων στο Αρχηγείο Αστυνομίας. Επίσης, συστάθηκαν Επαρχιακά Κλιμάκια Βίας στην Οικογένεια, σε όλες τις Αστυνομικές Διευθύνσεις. Οι τροποποιήσεις στα πρωτόκολλα και άλλα «εργαλεία» που χρησιμοποιεί η Αστυνομία Κύπρου για σκοπούς διερεύνησης αδικημάτων, όπως η βία κατά γυναικών, η βία στην οικογένεια, οι βιασμοί, οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις και κακοποιήσεις, κ.τλ.
Κορίτσια και γυναίκες το 75% των θυμάτων
Παράλληλα, η εκπαίδευση και διαφώτιση, τόσο του κοινού όσο και των μελών της Αστυνομίας, είναι συστηματική. Με βάση τα στατιστικά που διατηρούνται από την Υποδιεύθυνση Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων, το 75% των θυμάτων βίας στην οικογένεια, συντροφικής βίας και κακοποίησης ανηλίκων είναι κορίτσια και γυναίκες.
Επίσης παρατηρήθηκε μια αλματώδη αύξηση στον αριθμό καταγγελιών, από το 2020 και μετά και αφότου λειτούργησαν τα επαρχιακά κλιμάκια Βίας στην Οικογένεια.
Το 2021 εντοπίζεται μια αύξηση της τάξης του 45% σε σύγκριση με το 2020, ενώ αλματώδη αύξηση εντοπίζεται και στον αριθμό 23 συλλήψεων κατά τα έτη 2021 και 2022 για αδικήματα που αφορούν σε τέτοιας μορφής ποινικά αδικήματα.
Τα μέτρα που έλαβε η Αστυνομία Κύπρου, έχουν φέρει αποτέλεσμα, εφόσον επιτεύχθηκε η δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος, ώστε τα θύματα να προβαίνουν με περισσότερη ευκολία σε καταγγελίες στην Αστυνομία και η διαχείριση των υποθέσεων αυτών να τυγχάνει άμεσου χειρισμού.
‘Οσον αφορά στην εμπορία προσώπων, αποτελεί μια δύσκολα ελεγχόμενη μορφή εγκλήματος και εμφανίζεται με διάφορες μορφές και εκφάνσεις, καθιστώντας την αντιμετώπιση της δύσκολη για τις διωκτικές αρχές. Η Κυπριακή Αστυνομία βρίσκεται σε στενή συνεργασία με ξένες υπηρεσίες επιβολής του Νόμου, με την Interpol και τη Europol ως κανάλια επικοινωνίας με τις ευρωπαϊκές ή τρίτες χώρες για την ανταλλαγή πληροφοριών, κ.ά.
Τα θύματα εμπορίας και παράνομης διακίνησης εμπίπτουν σε τρεις βασικές κατηγορίες: στη σεξουαλική εκμετάλλευση, στην εργασιακή εκμετάλλευση και στην εκμετάλλευση για τη διάπραξη εγκληματικών ενεργειών. Η Κύπρος λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αποτελεί ως επί τω πλείστο χώρα προορισμού των θυμάτων εμπορίας προσώπων. Η Αστυνομία Κύπρου, όντας ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη στον τομέα αυτό, έχει αναβαθμίσει το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων ενισχύοντας το σε ανθρώπινο δυναμικό και προσδίδοντας του επιχειρησιακό χαρακτήρα, πέραν από τον συντονιστικό ρόλο που είχε αρχικά.
Ως αποτέλεσμα της βαρύτητας που έχει δοθεί , υπήρξε σημαντική αύξηση στις ποινικές καταδίκες διακινητών προσώπων και σε συνεργασία με το έργο που καταβάλλεται από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του κράτους, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει αναβαθμιστεί σε κατηγορία , με βάση την έκθεση που ετοιμάζεται κάθε χρόνο από το Υπουργείο Εξωτερικών των Η.Π.Α.
Οι δράσεις που ακολουθούνται είναι οι ακόλουθες:
- Μείωση περιστατικών κακοποίησης και εκμετάλλευσης μέσω της πρόληψης
- Αποτελεσματικότερη αστυνομική διαχείριση της νεανικής παραβατικότητας
- Επιμόρφωση των μελών σε σύγχρονες μορφές εγκληματικότητας, στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε σύγχρονους τομείς ποινικής παρέμβασης που αφορούν σε ευάλωτα θύματα .
- Αναγνώριση θυμάτων εμπορίας προσώπων/χειρισμός αναφορών πιθανών θυμάτων εμπορίας προσώπων
- Αμεση και έγκαιρη ανταπόκριση στα αρχικά προβλήματα προτού αυτά επιδεινωθούν
- Έγκαιρη και αποτελεσματική διερεύνηση και εξιχνίαση των υποθέσεων εμπορίας προσώπων/ευάλωτων προσώπων, χειρισμός, ανάλυση και διερεύνηση πληροφοριών
- Ενδυνάμωση της συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και δημιουργία κοινών ομάδων διερεύνησης
- Καλύτερη διασφάλιση των δικαιωμάτων των θυμάτων
- Ελεγχος της παράτυπης μετανάστευσης η οποία διευκολύνει την εμπορία προσώπων
- Ενσωμάτωση οικονομικής διερεύνησης σε υποθέσεις εμπορίας προσώπων, με στόχο την παγοποίηση και κατάσχεση των εσόδων από την εγκληματική ενέργεια.
Γιώργος Μιχαηλίδης
