Ο πυροβολισμός 82χρονου σε 69χρονο διαρρήκτη μέσα στην αυλή του στο χωριό Άλλασα της Επαρχίας Λεμεσού, προκάλεσε πολλές συζητήσεις και φέρνει στην επιφάνεια το θέμα της αυτοάμυνας. Μπορείς να πυροβολήσεις διαρρήκτη που μπήκε στο σπίτι σου χωρίς συνέπειες;

Κατ' αρχάς είναι δεδομένο ότι με βάση τον ποινικό Κώδικα στην Κύπρο, κανένας πολίτης δεν μπορεί να πάρει το νόμο στα χέρια του και να χρησιμοποιήσει βία που συνιστά εγκληματική ενέργεια. Εκτός... και αν, όπως θα δούμε παρακάτω.

Τι λέει η Αστυνομία

Η Αστυνομία θεωρεί ότι κανένας δεν νομιμοποιείται να πάρει όπλο ή άλλο φονικό αντικείμενο και να το χρησιμοποιήσει σε βάρος  άλλου προσώπου  ‘Οπως μας λέχθηκε από αστυνομικές πηγές, μόλις κάποιο πρόσωπο δει ένα διαρρήκτη εντός της οικίας του θα πρέπει να καλέσει  άμεσα την Αστυνομία.

>>>Διαβάστε επίσης: Για απόπειρα φόνου συνελήφθη ο 82χρονος που πυροβόλησε διαρρήκτη στην αυλή του<<<<

Η περίπτωση απειλής κατά της ζωής ενός προσώπου

Τι γίνεται όμως στις περιπτώσεις που ο διαρρήκτης ή οποιοσδήποτε άλλος χρησιμοποιήσει βία κατά των ενοίκων; Oι ιδιοκτήτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ανάλογη βια ως αυτοάμυνα μόνο εάν νιώσουν απειλή για τη ζωή τους ή τους οικείους τους. Και ακολούθως θα πρέπει να αποδείξουν στο δικαστήριο ότι όντως ήταν υπό απειλή η ζωή τους ή των οικείων τους και ότι χρησιμοποιήσαν ως αυτοάμυνα ανάλογη βία με την βία που χρησιμοποίησε ο διαρρήκτης. Αυτο πρέπει να πράξει και η υπεράσπιση του 82χρονου.

Η ΟffsiteNews ενημερώθηκε ότι αστυνομικός προ δεκαετίας χρησιμοποίησε βία κατά πολίτη αφού τον πυροβολησε στα πόδια όταν  ένιωσε απειλή για τη ζωή του (ο πολίτης τον άρπαξε  από το λαιμό και προσπάθησε να τον πνίξει) Όταν η υπόθεση οδηγήθηκε στο Δικαστήριο ο αστυνομικός δικαιώθηκε  και αθωώθηκε.

Τι λέει ο νόμος

Σύμφωνα με το Άρθρο 154 του ποινικού Κώδικα / κεφάλαιο 17 που τιτλοφορείται: Κατάσταση ανάγκης - «Πράξη ή παράλειψη, που διαφορετικά θα συνιστούσε ποινικό αδίκημα, δυνατόν να μη καταλογιστεί σε αυτόν που την  διέπραξε, αν αυτός μπορέσει να αποδείξει ότι αυτή έγινε ή παραλείφθηκε μόνο για αποτροπή αναπότρεπτων συνεπειών. Σύμφωνα με το νόμο,  πρέπει να αποδειχθεί ότι  οι πράξεις του εισβολέα σε μια οικία  εάν δεν αποτραπούν θα επιφέρουν στον ίδιο το ιδιοκτητή ή σε πρόσωπα που  έχει υποχρέωση να προστατεύσει αναπότρεπτο ή ανεπανόρθωτο κακό. Ταυτόχρονα, πρέπει το κακό που προκλήθηκε από ένα πολίτη να μην είναι δυσανάλογο σε σχέση με το τι έπραξε ο διαρρήκτης». 

Ένα παράδειγμα με πιο απλά λόγια. Εάν ένας διαρρήκτης, στρέψει το όπλο εναντίον ενός ενοίκου, και ο ένοικος τον πυροβολήσει ως αυτοάμυνα αφού είναι σε κίνδυνο η ζωή του, τότε χρησιμοποιεί την ανάλογη βία  και αν το αποδείξει στο δικαστήριο ότι όντως έτσι ήταν τα γεγονότα, είναι δυνατό να μην έχει συνέπειες.

Νομική ανάλυση από Ηλία Στεφάνου

Επί του θέματος δηλαδή της νόμιμης αντίδρασης εναντίον κατ ‘οίκον εισβολέα (διαρρήκτη) ζητήσαμε τη νομική συμβουλή του νομικού και έγκριτου ποινικολόγου Ηλία Α. Στεφάνου ο οποίος προέβη σε εμπεριστατωμένο άρθρο και ανάλυση το Νοέμβριο του 2013. 

Ο κ. Στεφάνου ενδιέτριψε ιδιαίτερα στο άρθρο 7 (3) που προβλέπει πως η αφαίρεση της ζωής ενός προσώπου (εδώ διαρρήκτη ή ληστή), επιτρέπεται μόνο όταν χρησιμοποιείται η απολύτως αναγκαία βία, η οποία σκοπό έχει την άμυνα του ιδίου  (ένοικου οικίας) ή άλλου προσώπου ή ακόμη και περιουσίας προς αποτροπή ενός ανάλογου, αναπότρεπτου και ανεπανόρθωτου κακού.

Όπως σημειώνει ο κ. Στεφάνου, σύμφωνα με το άρθρο 17 του Ποινικού Κώδικα, μια πράξη δεν καταλογίζεται σε αυτόν που την διέπραξε, σε περιπτώσεις που ο ίδιος θα καταφέρει να αποδείξει ότι αυτή έγινε για να αποτραπούν συνέπειες, οι οποίες, υπό άλλες περιστάσεις, θα επέφεραν αναπότρεπτο και ανεπανόρθωτο κακό στον ίδιο, ή σε άλλα πρόσωπα που είχε υποχρέωση να προστατεύσει. Και αυτά με την προϋπόθεση ότι το αποτέλεσμα της πράξης, κατά πρώτον, δεν υπερέβη εκείνο που ήταν εύλογα αναγκαίο να γίνει και κατά δεύτερον, το κακό που προκλήθηκε δεν ήταν δυσανάλογο με εκείνο που αποτράπηκε.

Και συμπληρώνει: «Ιδιοκτήτης οικείας ή περιουσίας που βρίσκεται αντιμέτωπος με διαρρήκτη έχει το δικαίωμα να πράξει μόνο ότι είναι ευλόγως αναγκαίο για να αποκρούσει τον κίνδυνο. . Ενδεχομένως, σε ορισμένες περιπτώσεις επίθεσης να είναι λογικό και δυνατό να γίνει μόνον κάποια ήπιας μορφής αποτρεπτική ενέργεια, όπως για παράδειγμα φωνές ή σπρώξιμο ή κτύπημα στο χέρι.

Κάποιες επιθέσεις όμως μπορεί να είναι σοβαρές και επικίνδυνες, και ο διαρρήκτης να φέρει μαζί του όπλο ή κάποιο επιθετικό αντικείμενο, κατά τρόπο που πράγματι να θέτει ή αναμένεται να θέσει τον ιδιοκτήτη σε άμεσο κίνδυνο ζωής ή σωματικής βλάβης, τότε οι άμεσες πράξεις του προς υπεράσπισή του δυνατόν να είναι αναγκαίες.

Από την άλλη, αν η επίθεση έχει τελειώσει και δεν παραμένει κάποιος κίνδυνος, τότε η άσκηση βίας από τον ιδιοκτήτη προς τον διαρρήκτη θα θεωρηθεί εκδίκηση ή τιμωρία, και επειδή ξεφεύγει από τα πλαίσια της άμυνας, συνιστά μια καινούργια επίθεση, αποκομμένη από τα όσα προηγήθηκαν. Αν λοιπόν, ο διαρρήκτης αντιλαμβανόμενος ότι έχει ξυπνήσει τον ιδιοκτήτη τρέπεται σε φυγή, δεν δικαιούται ο ιδιοκτήτης να τον πυροβολήσει πισώπλατα ή να του ρίξει οποιοδήποτε αντικείμενο με σκοπό το σοβαρό τραυματισμό του». 

>>> Διαβάστε ΕΔΩ ολόκληρη τη νομική ανάλυση του Ηλία Στεφάνου

Γιώργος Μιχαηλίδης