Αρκετά ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που προκύπτουν για τους οδηγούς που εντοπίζονται να οδηγούν στους κυπριακούς δρόμους υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών. 

Όπως προκύπτει από απαντητική επιστολή του Υπουργού Δικαιοσύνης Μάριου Χαρτσιώτη στον Βουλευτή του ΑΚΕΛ Γιώργου Κουμουμά, από τις 25/1/2018 ημερομηνία εφαρμογής του Νόμου μέχρι και την  31/12/2023 ασκήθηκε δίωξη για 3426 υποθέσεις οδηγών που εντοπίστηκαν θετικοί σε νάρκοτεστ. Παράλληλα, υπήρξε καταδίκη από το Δικαστήριο για 1712 υποθέσεις,  ενώ εκκρεμεί έρευνα για 562 υποθέσεις οι οποίες αναμένεται να  συμπληρωθούν και να διαβιβαστεί ο φάκελος για ποινική δίωξη των παραβατών. Υπήρξε αθώωση από το Δικαστήριο μόνο για μία υπόθεση. 

Συνολικά έχουν πραγματοποιηθεί 6002 έλεγχοι προκαταρκτικής  εξέτασης για ανίχνευση ναρκωτικών στο δείγμα σάλιου οδηγών. Το  ποσοστό των θετικών δειγμάτων από τους ελέγχους,  συμπεριλαμβανομένων και των οδηγών που αρνήθηκαν να δώσουν  δείγμα για την προκαταρκτική εξέταση, διαφέρει τόσο κατά επαρχία, όσο  και κατά τη χρονική περίοδο διενέργειας του ελέγχου, όπως σημειώνει ο Υπουργός. 

Αναφέρει επίσης ότι, από το σύνολο των ελέγχων, κάποιες υποθέσεις δεν  προωθήθηκαν στο Δικαστήριο (οι λόγοι επεξηγούνται πιο κάτω), ενώ για αριθμό υποθέσεων αναμένεται το  αποτέλεσμα από το Κρατικό Χημείο. Αν είναι θετικό, η Αστυνομία θα  προχωρήσει με τη διερεύνηση και αναλόγως με τα αποτελέσματα των  ανακρίσεων, θα καταχωρηθεί η υπόθεση ενώπιον Δικαστηρίου.  Επιπρόσθετα, κάποιες από τις υποθέσεις αποσύρθηκαν λόγω μη  επίδοσης της κλήσης ή καταχωρήθηκαν ως ‘Άλλως Διατεθείσες’ λόγω  θανάτου του παραβάτη, μόνιμης διαμονής στο εξωτερικό κ.λπ. 

Απαντώντας στο ερώτημα, πού αλλού διαβιβάζονται τα στοιχεία που καταγράφονται από τις  εργαστηριακές εξετάσεις, πέρα από τη Νομική Υπηρεσία, ο κ. Χαρτσιώτης ανέφερε ότι «τα στοιχεία που καταγράφονται από τις εργαστηριακές εξετάσεις,  αποστέλλονται από το Κρατικό Χημείο στην ΥΠ.Ε.Ε. (Υπηρεσία  Εγκληματολογικών Ερευνών), για να σταλούν ακολούθως στον ανακριτή  της υπόθεσης ο οποίος θα τα τοποθετήσει εντός του ανακριτικού φακέλου.

Όταν ολοκληρωθεί η διερεύνηση της υπόθεσης και καταχωρηθεί ενώπιον  Δικαστηρίου, ο φάκελος θα σταλεί μέσω της Επαρχιακής Εισαγγελίας της  Αστυνομίας στο Δικαστήριο, για εκδίκασή της και λήψη απόφασης. Ο  δικογραφικός φάκελος, ο οποίος περιέχει τα στοιχεία του παραβάτη,  προωθείται στη Νομική Υπηρεσία ΜΟΝΟ στις περιπτώσεις που μια  υπόθεση δεν μπορεί να προωθηθεί στο Δικαστήριο για ποινική δίωξη. Για  παράδειγμα, όταν ο εμπλεκόμενος είναι ανήλικο πρόσωπο, θα πρέπει να  ληφθούν υπόψιν οι πρόνοιες του περί παιδιών σε σύγκρουση με τον νόμο  Νόμου 55(Ι)/2021 ή όταν υπάρχουν ανθρωπιστικοί ή άλλοι λόγοι, που πρέπει να τεθούν ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας (π.χ.  ο παραβάτης είναι καρκινοπαθής σε προχωρημένο στάδιο) με την  εισήγηση για αναστολή ποινικής δίωξης. 

Πέραν των πιο πάνω, μετά τη λήψη των θετικών αποτελεσμάτων της  εργαστηριακής εξέτασης, το μέλος της Αστυνομίας που θα συμπληρώσει  τον φάκελο της υπόθεσης (ανακριτής) γνωστοποιεί γραπτώς στον  οδηγό/παραβάτη τα αποτελέσματα, όταν αυτά είναι θετικά, επιδίδοντάς  του συμπληρωμένη ‘Γνωστοποίηση Τελικών Αποτελεσμάτων Νάρκοτεστ’,  ο οποίος και υπογράφει το μέρος ΙΙ του σχετικού εντύπου, σύμφωνα με τις  οδηγίες που καταγράφονται στην Αστυνομική Διάταξη Α.Δ. 2/46. 

Όσον αφορά την διαδικασία μετά την απόφαση του Δικαστηρίου, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, αναφέρει ότι σύμφωνα με την Αστυνομική Διάταξη Α.Δ. 2/27 παρ. 2(2)(3)(5), τα  στοιχεία που καταγράφονται στις εργαστηριακές εξετάσεις διαβιβάζονται  μέσω επιστολής στον εκάστοτε Διευθυντή του Τμήματος Οδικών  Μεταφορών Τ.Ο.Μ., ο οποίος, στη βάση των εξουσιών που του παρέχει το  άρθρο 40(Ι)(β), μπορεί να αναστείλει ή να ακυρώσει την ισχύ  οποιασδήποτε άδειας οδήγησης ή άδειας οδήγησης μαθητευόμενου ή να  απορρίψει αίτηση για έκδοση άδειας οδήγησης ή άδειας οδήγησης  μαθητευόμενου, σε περίπτωση που κρίνεται από τον ίδιο ότι θα ήταν  επικίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια να χορηγηθεί ή να παραμείνει σε ισχύ  τέτοια άδεια. 

Οι ποινές που προνοεί η νομοθεσία

Σημειώνεται ότι  σε περίπτωση  καταδίκης, ένα πρόσωπο υπόκειται σε ποινή φυλάκισης για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα 3 χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις 3.500  ευρώ ή σε στέρηση της άδειας οδηγού που δεν υπερβαίνει τα 3 χρόνια.  Αναζητώντας τις τελευταίες ποινές από το Δικαστήριο σε οδηγούς που εντοπίζονταν θετικοί σε νάρκοτεστ, διαπιστώσαμε ότι επιβλήθηκαν από 1 έως 10 μήνες φυλάκιση, από 1 έως 12  μήνες στέρηση άδειας οδήγησης καθώς και επιβολή βαθμών ποινής. 

Όσονα φορά τα έσοδα που προέρχονται από καταδίκες  δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 11Ζ κατατίθενται σε ειδικό ταμείο και  διατίθενται για σκοπούς απεξάρτησης ουσιοεξαρτημένων προσώπων. Όπως υπογραμμίζει ο κ. Χαρτσιώτης, η Αστυνομία δεν έχει οποιαδήποτε πληροφόρηση για το θέμα των εσόδων.  Συμληρώνει ότι σύμφωνα πάντα με την ίδια νομοθεσία, μέχρι την έναρξη των κανονισμών  που προκύπτουν από το συγκεκριμένο άρθρο, τα χρήματα θα κατατίθενται  στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.