Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται επίσημα στο Συμβούλιο να παραχωρήσει καθεστώς χώρας υποψήφιας για ένταξη στην Ουκρανία και στη Μολδαβία, ενώ εισηγείται να δοθεί ευρωπαϊκή προοπτική στη Γεωργία και καλεί το Συμβούλιο να επανέλθει για εξέταση των όρων για χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας.

Τη θέση της Κομισιόν ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της επόμενης εβδομάδας ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μαζί με τον Επίτροπο Γειτονίας και Διεύρυνσης Όλιβερ Βαρχέλι, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην κατάσταση στην Ουκρανία και την προοπτική της χώρας. Η απόφαση για την απόδοση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Κληθείς εν τω μεταξύ να σχολιάσει την κατάσταση όσον αφορά το βέτο της Βουλγαρίας για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τη Βόρειο Μακεδονία, ο κ. Βαρχέλι σημείωσε πως δυστυχώς η εσωτερική πολιτική στη Σόφια επηρεάζει την αξιοπιστία της ΕΕ, αλλά εκτίμησε πως υπάρχει πιθανότητα προόδου σύντομα.

«Οι Ουκρανοί είναι έτοιμοι να πεθάνουν για την Ευρωπαϊκή προοπτική. Θέλουμε να ζήσουν με το ευρωπαϊκό όνειρο» τόνισε η κ. Φον ντερ Λάιεν.

Η κ. Φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως οι αποφάσεις λήφθηκαν μετά από προσεκτική ανάλυση στη βάση των πολιτικών, οικονομικών και νομικών κριτηρίων της Κοπεγχάγης.

Ειδικότερα για την Ουκρανία, ανέφερε πως η Κομισιόν προτείνει να της δοθεί ευρωπαϊκή προοπτική και καθεστώς υποψήφιας χώρας, δεδομένης της συναντίληψης πως θα πραγματοποιηθούν συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που καταγράφονται στην εισήγηση της Επιτροπής.

Η κ. Φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως η Ουκρανία έχει επιδείξει τη φιλοδοξία και αποφασιστικότητα της να τηρήσει τις ευρωπαϊκές αξίες και έχει εφαρμόσει σχεδόν 70% του κοινοτικού κεκτημένου και είναι ήδη μέλος προγραμμάτων όπως το Erasmus και το Horizon.

Αναφέρθηκε στη «ζωντανή κοινοβουλευτική δημοκρατία» της χώρας και τη δημόσια διοίκηση που συνεχίζει να λειτουργεί εν μέσω πολέμου. Όσον αφορά την οικονομία, αναφέρθηκε στο χαμηλό έλλειμμα και χρέος πριν τον πόλεμο, και πρόσθεσε πως βρίσκεται σε εξέλιξη προσπάθεια ολοκλήρωσης της διασύνδεσης στις μεταφορές και στην ενέργεια.

Όσον αφορά το κράτος δικαίου στην Ουκρανία, η κ. Φον ντερ Λάιεν επεσήμανε πως έχουν δημιουργηθεί οι απαραίτητοι θεσμοί ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικά και πρόσθεσε πως η Κομισιόν ζητά τον γρηγορότερο διορισμό των δικαστών των οργάνων αυτών. Όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς, σημείωσε πως η χώρα θα πρέπει να εστιάσει τώρα στο να διορίσει τους επικεφαλής των νέων αρμόδιων αρχών ώστε να αρχίσουν να λειτουργούν.

Η κ. Φον ντερ Λάιεν σημείωσε πως δεν μπορούν όλες οι μεταρρυθμίσεις να επιτευχθούν εν μέσω πολέμου, αλλά επεσήμανε πως η ουκρανική κυβέρνηση συνεχίζει να λειτουργεί και πως μπορούν να γίνον αρκετά.

Η διαδικασία, τόνισε κατ’ επανάληψη, βασίζεται αποκλειστικά στα επιτεύγματα της Ουκρανίας μέχρι στιγμής και τα βήματα και οι μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται είναι ξεκάθαρες. Υπενθύμισε ακόμα πως βάσει της νέας μεθοδολογίας, τυχόν πισωγυρίσματα οδηγούν και σε πισωγύρισμα της διαδικασίας ένταξης.

Κληθείσα να σχολιάσει έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου που εκδόθηκε το φθινόπωρο βάσει της οποίας η προσπάθεια αντιμετώπισης της διαφθοράς στην Ουκρανία έχει σημειώσει πισωγύρισμα, η κ. Φον ντερ Λάιεν παραδέχθηκε πως συνεχίζει να αποτελεί θέμα, και τόνισε πως η κυβέρνηση της χώρας εξελέγη με εντολή την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Όπως είπε, η πορεία είναι θετική σύμφωνα με εκθέσεις της Διεθνούς Διαφάνειας, αν και υπήρξε πτώση το 2019 η οποία ανατρέπεται. Τόνισε ακόμα πως η ψηφιοποίηση συνεισφέρει σημαντικά στην καταπολέμηση της διαφθοράς, και ανέφερε πως ο Ουκρανός Πρόεδρος και ο πρωθυπουργός έχουν συζητήσει μαζί της λεπτομερείς σχεδιασμούς.

Απαντώντας σε ερώτηση Ουκρανού δημοσιογράφου για το αν οι αιτήσεις των δύο χωρών θα συνδέονται, όπως έγινε με την Αλβανία και τη Βόρειο Μακεδονία, η κ. Φον ντερ Λάιεν τόνισε πως η πρόοδος εξαρτάται από τις ίδιες τις χώρες ξεχωριστά.

Απαντώντας σε ερώτηση για φημολογίες πως Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο για την Ουκρανία, ο κ. Βαρχέλι ανέφερε πως οι αξιωματούχοι των τριών χωρών ήταν αυτοί που το έκαναν, αν και υπήρξε τεχνική βοήθεια για επίσπευση της διαδικασίας.

Μολδαβία και Γεωργία

Όσον αφορά τη Μολδαβία, η κ. Φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως η Κομισιόν προτείνει όπως δοθεί ευρωπαϊκή προοπτική και καθεστώς υποψήφιας χώρας, δεδομένης της υιοθέτησης περεταίρω μεταρρυθμίσεων.

Σημείωσε πως η χώρα έχει ήδη κάνει σημαντικά βήματα και πως η κυβέρνηση της έχει εντολή από τους πολίτες να εργαστεί για μεταρρυθμίσεις και καταπολέμηση της διαφθοράς, για πρώτη φορά από την ανεξαρτησία της.

Όσον αφορά τη Γεωργία, η Κομισιόν αναγνωρίζει τις φιλοδοξίες της χώρας, καθώς και πως αποτελούν ισχυρά σημεία της αίτησης η οικονομία της αγοράς στη χώρα και ο ισχυρός ιδιωτικός τομέας. Ωστόσο, για να πετύχει, η χώρα θα πρέπει να ενώσει δυνάμεις προς την κατεύθυνση μεταρρυθμίσεων.

Με αυτό το σκεπτικό, η Κομισιόν προτείνει να δοθεί ευρωπαϊκή προοπτική στη χώρα, και καλεί τους ηγέτες να επανέλθουν ώστε να εξετάσουν αν πληρούνται οι απαραίτητες συνθήκες όσον αφορά το ενδεχόμενο απόδοσης καθεστώτος υποψήφιας χώρας.

Για τη Γεωργία υπογράμμισε πως «η πόρτα είναι ανοιχτή» και πως το χρονοδιάγραμμα εξαρτάται από την ίδια τη χώρα.

Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία και Βοσνία

Οι Φον ντερ Λάιεν και Βαρχέλι κλήθηκαν επίσης να σχολιάσουν το πού βρίσκεται η διαδικασία όσον αφορά τη Βόρειο Μακεδονία και την Αλβανία, ειδικά σε σχέση με το αν υπάρχει διαπραγματευτικό πλαίσιο μεταξύ Σκοπίων και Σόφιας.

Ο κ. Βαρχέλι ανέφερε πως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει διαπραγματευτικό πλαίσιο λόγω πολιτικού αδιέξοδου στη Σόφια, και εξέφρασε την απογοήτευσή του για το ότι η εσωτερική πολιτική μπορεί να πλήξει την αξιοπιστία της ΕΕ.

Απαντώντας σε ξεχωριστή ερώτηση για το αν υπάρχει κίνδυνος η αίτηση της Ουκρανίας να μπλοκαριστεί, για παράδειγμα από την Ουγγαρία, με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει σε σχέση με τη Βόρειο Μακεδονία, ο κ. Βαρχέλι ο οποίος είναι ο Ούγγρος Επίτροπος απέφυγε να απαντήσει παραπέμποντας στην Ουγγρική κυβέρνηση.

Όσον αφορά όμως τη Βόρειο Μακεδονία και την Αλβανία, ο κ. Βαρχέλι εξέφρασε την ελπίδα πως οι δύο χώρες θα έχουν πολύ σύντομα τις πρώτες τους διακυβερνητικές διασκέψεις για ένταξή τους, κάτι που όπως είπε μπορεί να είναι ζήτημα ημερών παρά μηνών.

Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το πού βρίσκεται η διαδικασία όσον αφορά το αίτημα της Βοσνίας - Ερζεγοβίνη να λάβει καθεστώς υποψήφιας χώρας, ο κ. Βαρχέλι σημείωσε πως η χώρα ακολουθεί τη δική της διαδικασία στη βάση κριτηρίων και πως πρέπει να συμπληρώσει 14 ακόμα προϋποθέσεις, και υπογράμμισε πως δεν μπορεί να γίνει επαναδιαπραγμάτευση όρων.

ΚΥΠΕ