Σε συνέχεια αποφάσεων των 28 αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της ΕΕ, τον περασμένο Ιούνιο, η Κομισιόν και συγκεκριμένα οι υπηρεσίες των οποίων προΐσταται η Ύπατη Εκπρόσωπος και Αντιπρόεδρος Φεντερίκα Μογκερινι και ο Αντιπρόεδρος Άντρους Άνσιπ, παρουσιάζουν σήμερα ένα νέο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στην ΕΕ, ενόψει των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων του 2019 και 2020.

Συγκεκριμένα η Κομισιόν, προτείνει η δημιουργία "συστήματος συναγερμού" που θα παρακολουθεί την σωστή εφαρμογή του κώδικα ορθής πρακτικής που υπογράφουν οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες, με αύξηση μάλιστα των σχετικών οικονομικών πόρων.

Ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών, το σύστημα ταχείας ειδοποίησης θα συσταθεί έως τον Μάρτιο του 2019.

Το σχέδιο βασίζεται σε τέσσερις άξονες: Βελτίωση της ανίχνευσης, συντονισμένη παρέμβαση, συνεργασία με τις πλατφόρμες και ευαισθητοποίηση των πολιτών.

Αναλυτικά προβλέπεται ότι "ειδικές ομάδες στρατηγικής επικοινωνίας της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) καθώς και οι αντιπροσωπείες της ΕΕ στις γειτονικές χώρες θα ενισχυθούν με σημαντικά πρόσθετα εξειδικευμένα εργαλεία και εργαλεία ανάλυσης δεδομένων", αλλά και με  υπερδιπλάσιο προϋπολογισμό, από 1,9 εκατ. Ευρώ το 2018 σε 5 εκατ. Ευρώ το 2019, ενώ το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και τα ίδια τα Κ-Μ με τις δικές τους εθνικές υπηρεσίες.

Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει ότι θα συσταθεί ειδικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής δεδομένων και αξιολογήσεων των εκστρατειών παραπληροφόρησης και την παροχή ειδοποιήσεων σχετικά με τις απειλές κατά της παραπληροφόρησης σε πραγματικό χρόνο. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη θα επικεντρωθούν επίσης σε μια προληπτική και αντικειμενική επικοινωνία σχετικά με τις αξίες και τις πολιτικές της Ένωσης.

Επιπλέον οι οn-line πλατφόρνες που υπογράφουν τον κώδικα ορθών πρακτικών της ΕΕ "θα πρέπει άμεσα και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στο πλαίσιο του κώδικα ορθής πρακτικής, με έμφαση σε δράσεις που είναι επιτακτική για τις ευρωεκλογές του 2019". Αυτό περιλαμβάνει κυρίως τη διασφάλιση της διαφάνειας της πολιτικής διαφήμισης, (μηνύματα που εξαπλώνονται αυτόματα από τους «bots») και συνεργάζονται με τους ελεγκτές γεγονότων και τους ακαδημαϊκούς ερευνητές για την ανίχνευση των εκστρατειών παραπληροφόρησης και την αύξηση της ορατότητας και της ευρείας διάδοσης του περιεχομένου που ελέγχεται από γεγονότα. Η Κομισιόν, με τη βοήθεια της ευρωπαϊκής ομάδας ρυθμιστικών αρχών που είναι επιφορτισμένη με τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας, θα διασφαλίσει τη στενή και συνεχή παρακολούθηση της εφαρμογής των δεσμεύσεων.

Οι υπογράφοντες τον κώδικα ορθής πρακτικής θα πρέπει να υποβάλουν στην Κομισιόν την πρώτη αναφορά εφαρμογής μέχρι τα τέλη του 2018, την οποία η Κομισιόν θα δημοσιεύσει στη συνέχεια τον Ιανουάριο του 2019. Μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου, οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες θα πρέπει να υποβάλουν έκθεση σε μηνιαία βάση. Η Κομισιόν θα προβεί επίσης σε εκτεταμένη αξιολόγηση της εφαρμογής του κώδικα ορθής πρακτικής τους πρώτους 12 μήνες. Εάν η εφαρμογή και ο αντίκτυπος του κώδικα δεοντολογίας αποδειχθούν ανεπαρκή, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει περαιτέρω μέτρα, μεταξύ των οποίων και κανονιστικού χαρακτήρα

Τέλος εκτός από τις στοχοθετημένες εκστρατείες ευαισθητοποίησης, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη θα προωθήσουν την παιδεία στα μέσα επικοινωνίας μέσω ειδικών προγραμμάτων. Θα παρασχεθεί υποστήριξη σε εθνικές πολυεπιστημονικές ομάδες ανεξάρτητων ελεγκτών και ερευνητών για την ανίχνευση και έκθεση εκστρατειών παραπληροφόρησης σε όλα τα κοινωνικά δίκτυα.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος δήλωσε σχετικά πως "η υγιής δημοκρατία στηρίζεται σε ανοικτό, ελεύθερο και δίκαιο δημόσιο διάλογο", σημειώνοντας πως "είναι καθήκον μας να προστατεύσουμε αυτόν τον χώρο και να μην επιτρέψουμε σε κανέναν να εξαπλωθεί η παραπληροφόρηση που τροφοδοτεί το μίσος, τη διαίρεση και τη δυσπιστία στη δημοκρατία".

Ο δε Αντιπρόεδρος Άνσιπ συμπλήρωσε πως "έχουμε δει τις προσπάθειες παρέμβασης στις εκλογές και τα δημοψηφίσματα, με στοιχεία που δείχνουν ότι η Ρωσία αποτελεί την κύρια πηγή αυτών των εκστρατειών" και "προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτές οι απειλές, προτείνουμε να βελτιωθεί ο συντονισμός με τα κράτη μέλη μέσω ενός συστήματος ταχείας προειδοποίησης, να ενισχυθούν οι ομάδες μας που εκθέτουν παραπληροφόρηση, να αυξήσουν τη στήριξη των μέσων ενημέρωσης και των ερευνητών και να ζητήσουν από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους".

Σημειώνεται ότι το 83% των Ευρωπαίων εκτιμούν ότι η παραπληροφόρηση και οι ψευδείς ειδήσεις αποτελούν απειλή για τη Δημοκρατία, ενώ το 73% των χρηστών του διαδικτύου ανησυχούν για τη διασπορά της παραπληροφόρησης ενόψει εκλογών.