Του Γιώργου Μιχαηλίδη

Κενά στην εφαρμογή του κράτους δικαίου στην Κύπρο και αδυναμίες στην αντιμετώπιση της διαφθοράς κυρίως από αξιωματούχους και υψηλά κλιμάκια εντοπίζει η έκθεση που ετοίμασε για  το 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Κυπριακή Δημοκρατία. Η έκθεση καταπιάνεται με τη διαφθορά, τις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη την ελευθερία της έκφρασης και την πρόσβαση των πολιτών στα νομοσχέδια. Aναφορά γίνεται ακόμα στο Πόθεν Έσχες κρατικών αξιωματούχων, αλλά και στον τερματισμό  του  προγράμματος  χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές που καταργήθηκε ώστε να εφαρμοστούν οι συστάσεις που διατυπώθηκαν από εξεταστική επιτροπή.

Στο  θέμα της διαφθοράς η έκθεση αναφέρει τα εξής:  Το θεσμικό πλαίσιο προωθήθηκε επίσης με τη διά νόμου σύσταση εθνικής αρχής για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η εφαρμογή του σχεδίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς συνεχίστηκε. Παρά την αύξηση των πόρων που διατέθηκαν στο Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα, δεν υπάρχουν αποτελέσματα όσον αφορά τη διερεύνηση και την εκδίκαση υποθέσεων διαφθοράς στα υψηλά κλιμάκια.

Περαιτέρω αναφέρεται ότι Το θεσμικό πλαίσιο προωθήθηκε με τη διά νόμου σύσταση εθνικής αρχής για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η εφαρμογή του σχεδίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς συνεχίστηκε.

Ανησυχίες για διάσπαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου

Στο κεφάλαιο Δικαιοσύνη,  η έκθεση καταπιάνεται με τη μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με το λεκτικό: «Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις του κυπριακού συστήματος απονομής δικαιοσύνης που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, προχωρούν, αν και με καθυστερήσεις. Το νομοσχέδιο για τη διάσπαση του υπάρχοντος Ανώτατου Δικαστηρίου, που ψηφίστηκε από τη Βουλή στις 7 Ιουλίου 2022, εγείρει ορισμένες ανησυχίες όσον αφορά τη διαδικασία διορισμού των δικαστών στο μελλοντικό Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ανώτατο Δικαστήριο, καθώς και όσον αφορά τη σύνθεση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου. Η Επιτροπή της Βενετίας εξέδωσε συστάσεις για το θέμα αυτό».

Μνεία γίνεται για το σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης αναφέροντας: «Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά την αποδοτικότητά του, αλλά εφαρμόζονται ψηφιακές λύσεις ενώ προγραμματίζονται και άλλες. Εφαρμόζονται οι νέοι κανόνες πολιτικής δικονομίας, οι οποίοι αναμένεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στη γενική αποδοτικότητα του συστήματος απονομής δικαιοσύνης. Περαιτέρω μεταρρυθμίσεις αποσκοπούν στην αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων για την αποδοτικότητα και την ποιότητα του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, ιδίως μέσω της ψηφιοποίησης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν άφησε απαρατήρητη την καθυστέρηση στη δημοσιονομική ανεξαρτησία της Νομικής Υπηρεσίας από την Κυβέρνηση.  Σύμφωνα με την έκθεση, η  Κύπρος θέσπισε τον νόμο για την προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος και τον νόμο για τη διαφάνεια των δραστηριοτήτων άσκησης πίεσης ή επιρροής από ομάδες συμφερόντων. Η νομοθεσία σχετικά με την υποβολή δηλώσεων από αιρετούς αξιωματούχους σχετικά με την περιουσιακή τους κατάσταση εξακολουθεί να εκκρεμεί ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων.

>>>>Διαβάστε επίσης: Κυρώσεις σε Κύπριους: Όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας<<<<

Ελευθερία της έκφρασης 

Μέσω της έκθεσης,  τονίζεται ότι η ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες προστατεύονται νομικά και επίσημα από το Σύνταγμα. Ταυτοχρόνως, προάγεται η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης στους τομείς του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης και θεσπίζει το πλαίσιο και τις προϋποθέσεις για την πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η  διαδικασία διαβούλευσης για τις νομοθετικές προτάσεις παραμένει περιορισμένη και υπάρχουν ανησυχίες όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού στα νομοσχέδια και τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε αρκετά πρώιμο στάδιο. 

Καταλήγοντας αναφέρεται ότι  τον  Σεπτέμβριο του 2021 η κυβέρνηση ενέκρινε σχέδιο δράσης με στόχο την απλούστευση της νομοθεσίας εν γένει και τη μείωση της γραφειοκρατίας. Η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα για την παροχή καλύτερης συνδρομής στην κοινωνία των πολιτών και τη βελτίωση της επικοινωνίας με τις δημόσιες αρχές, με τη δημιουργία ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας, ενώ εκκρεμεί δικαστική διαδικασία σχετικά με την εγγραφή και λειτουργία μιας οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών. Οι ανθρώπινοι πόροι του Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενισχύονται, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες ιδίως όσον αφορά τις διαδικασίες επιλογής και διορισμού και τον πλουραλισμό στη σύνθεση του προσωπικού του Επιτρόπου».

Στη Βουλή σήμερα ο Ευρωπαίος Επίτροπος

Η έκθεση και το κράτος δικαίου στην Κύπρο  θα συζητηθεί σήμερα στην κοινή συνεδρίαση των  κοινοβουλευτικών Επιτροπών Νομικών, Θεσμών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων μαζί με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για τη Δικαιοσύνη κ. Didier Reynders που βρίσκεται στην Κύπρο.

Θέμα κυρώσεων

O κ. Reyders θα ζητήσει ενημέρωση και για τις ενέργειες της Βουλής αναφορικά με την εφαρμογή των κυρώσεων κατά Ρώσων αξιωματούχων στην Κύπρο  Ο Βέλγος αξιωματούχος θεωρεί χαμηλό το ποσό των €104 εκατ. που έχει παγώσε μέχρι τώρα . Κατά τη χθεσινή μέρα ο Επίτροπος συναντήθηκε τόσο με τον Γενικό Εισαγγελέα Γιώργο Σαββίδη και συζήτησαν το θέμα των κυρώσεων, της διαφθοράς και της εφαρμογής του κράτους δικαίου στην Κύπρο, όσο και με την Υπουργό Δικαιοσύνης Άννα Κουκκίδου - Προκοπίου.