Πολλαπλά και σε διάφορα επίπεδα μπορεί να είναι τα οφέλη από τη λειτουργία του θεσμού της οικογενειακής διαμεσολάβησης, σύμφωνα με όσα ανέφερε σήμερα η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, σε εκδήλωση για την παρουσίαση και προώθηση του θεσμού, στο Ολυμπιακό Μέγαρο στη Λευκωσία.

Η Υπουργός επεσήμανε ότι, πέρα από την εξοικονόμηση χρόνου και πόρων, ο θεσμός μπορεί να διασφαλίσει και τα συμφέροντα των παιδιών, κάτι το οποίο υπογραμμίστηκε και στον χαιρετισμό της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Η Υπουργός ανέφερε, ακόμα, ότι το Υπουργείο παρακολουθεί τον θεσμό, ώστε αν προκύψει ανάγκη να προχωρήσει άμεσα σε αλλαγές για βελτίωση και εμπλουτισμό του νομοθετικού πλαισίου. Διευκρίνισε, όμως, ότι χρειάζεται πρώτα να δοθεί ικανοποιητικός χρόνος στον θεσμό για να λειτουργήσει.

Στην εκδήλωση έγιναν παρουσιάσεις σχετικά με πτυχές της λειτουργίας του θεσμού, από εμπλεκόμενα μέρη, δηλαδή εκπροσώπους του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, του Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου και του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Κύπρου, που είναι και οι οργανωμένοι φορείς των επαγγελματιών που μπορούν να εγγράφονται στο μητρώο οικογενειακών διαμεσολαβητών. Παρουσιάσεις έγιναν, επίσης, από τον Προϊστάμενο Διοίκησης και Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Σταύρο Χριστοφή, καθώς και από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Οικογενειακής Διαμεσολάβησης, Ευριπίδη Χατζηνέστορος.

Στον χαιρετισμό της η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου σημείωσε ότι η οικογενειακή διαμεσολάβηση, ως εναλλακτική στη δικαστική διαδικασία, είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο, το οποίο αναμένεται να συμβάλει θετικά στην εξωδικαστική επίλυση οικογενειακών διαφορών, βελτιώνοντας σημαντικά την επικοινωνία και τις σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών. Συγκεκριμένα, μπορεί να αφορά στην επίλυση διαφορών σχετικά με τη γονική μέριμνα, διατροφή παιδιών, διατροφή συζύγων ή συμβίων και περιουσιακές σχέσεις μεταξύ συζύγων ή συμβίων.

Επεσήμανε, όμως, ότι ο διαμεσολαβητής δεν αποφασίζει για λογαριασμό των μερών, αλλά ενθαρρύνει τη συνεργασία και προτείνει λύσεις, με απώτερο στόχο την επίτευξη λύσεων που να ικανοποιούν κατά το δυνατόν και τα δύο μέρη.

«Μέσω του θεσμού της διαμεσολάβησης επιδιώκεται δηλαδή η ενθάρρυνση συναινετικών προσεγγίσεων, με σκοπό τον περιορισμό των συγκρούσεων και της εχθρότητας, την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων που προέρχονται από τις οικογενειακές αντιπαλότητες και τη διατήρηση και ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας, ιδιαίτερα μεταξύ γονέων και τέκνων», είπε η Υπουργός. Υπογράμμισε ότι «στον πυρήνα του προστατευτικού πλαισίου της μεταρρυθμιστικής αυτής προσπάθειας βρίσκεται το παιδί και το βέλτιστο συμφέρον του, ενώ την ίδια στιγμή ενθαρρύνεται η ισότιμη αντιμετώπιση ανδρών και γυναικών και η ανάληψη της κοινής γονικής ευθύνης για τη φροντίδα και ευημερία των παιδιών τους», ενώ παράλληλα αναμένεται ο θεσμός να συμβάλει στην ταχύτερη επίλυση τέτοιας φύσεως διαφορών και στην εξοικονόμηση δικαστικού χρόνου.

Πρόσθεσε, όμως, ότι η διαμεσολάβηση δεν είναι κατάλληλη για όλες τις περιπτώσεις και ότι εκεί που υπάρχει ή ενδέχεται να υπάρξει βία και καταχρηστική συμπεριφορά, η δικαστική προστασία κρίνεται εκ των πραγμάτων απαραίτητη.

«Το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα παρακολουθεί στενά την πορεία του θεσμού, ούτως ώστε, εάν μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα λειτουργίας προκύψει οποιαδήποτε ανάγκη για βελτίωση ή εμπλουτισμό του, να προβεί άμεσα στις αναγκαίες προσθήκες και τροποποιήσεις», σημείωσε η κ. Κουκκίδη–Προκοπίου.

Τέλος, ανέφερε ότι «η διευθέτηση των διαφορών μέσω συναινετικών προσεγγίσεων θέτει τα θεμέλια για πιο υγιείς και αρμονικές σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για κοινωνική σταθερότητα, ευημερία και ανάπτυξη». Στη σημασία του θεσμού της οικογενειακής διαμεσολάβησης για την προστασία των συμφερόντων των παιδιών, αναφέρθηκε ιδιαίτερα η Μαρία Ρωσσίδου, διαβάζοντας χαιρετισμό εκ μέρους της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Δέσπως Μιχαηλίδου.

Σημείωσε ότι ο θεσμός θέτει στο επίκεντρο το παιδί και είναι εναρμονισμένος με τις αρχές της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Αναφέρθηκε, ακόμα, στη συμβολή και στήριξη του Γραφείου της Επιτρόπου στην προώθηση του νομοσχεδίου για καθιέρωση του θεσμού, με την υποβολή υπομνημάτων και συμμετοχή στη διαβούλευση που μεσολάβησε μέχρι την ψήφισή του. Πρόσθεσε, ακολούθως, ότι οι αρχές που διέπουν τον θεσμό, «συμβάλλουν στην καθιέρωση της αντίληψης ότι αυτής της κατηγορίας οι υποθέσεις δεν αφορούν μόνο του γονείς και τα δικαιώματά τους, αλλά κυρίως και κατά κύριο λόγο τα παιδιά, τα δικαιώματά τους κάτω από συνθήκες έντασης», επισημαίνοντας ότι, αν και τα παιδιά αναγνωρίζονται ως ανεξάρτητες προσωπικότητες, εξαρτώνται από τις αποφάσεις των ενηλίκων,

«Το Γραφείο, μέσα από διερεύνηση πληθώρας παραπόνων που αφορούν σε θέματα γονικής μέριμνας και διατροφής, έχει δυστυχώς διαμορφώσει πλήρη εικόνα της ταλαιπωρίας που βιώνει ένα παιδί, όντας στη μέση της μεταξύ των γονέων του διαμάχης», σημείωσε η κ. Ρωσσίδου, κάνοντας λόγο για δυσάρεστες και στρεσογόνες διαδικασίες που εκτυλίσσονται στην προσπάθεια διευθέτησης των διαφορών στο δικαστήριο. Αναφέρθηκε και στις επιπτώσεις των καθυστερήσεων αυτών των διαδικασιών στα παιδιά, αφού παρατείνεται έτσι το κλίμα ανασφάλειας, το οποίο επηρεάζει τον ψυχικό και συναισθηματικό τους κόσμο, μεταξύ άλλων.

«Η διαδικασία της διαμεσολάβησης καθίσταται ολοένα και πιο απαραίτητη στις σημερινές κοινωνίες, όπου οι οικογενειακές διαφορές αποδεικνύονται όλο και πιο περίπλοκες», σημείωσε η κ. Ρωσσίδου, καταλήγοντας ότι η διαμεσολάβηση «είναι το ιδανικό εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα στις προκλήσεις της σημερινής εποχής».

Σημειώνεται ότι η διαδικασία για προετοιμασία νομοσχεδίου ξεκίνησε ήδη από το 2001 και το νομοσχέδιο ψηφίστηκε τελικά το 2019, ακολούθησε η ψήφιση κανονισμών το 2022, ενώ τελικά ο θεσμός τέθηκε σε λειτουργία τον περασμένο Ιούνιο, μετά την ψήφιση σχετικού τροποποιητικού νόμου, για τη δημιουργία και λειτουργία του Μητρώου Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών.

Κατά την παρουσίαση των βασικών προνοιών του νόμου, επισημάνθηκε ότι για τη λειτουργία του απαιτείται η εθελουσία συμμετοχή των δύο μερών, καθώς δεν είναι υποχρεωτική διαδικασία, ενώ διασφαλίζεται η εμπιστευτικότητα και ουδετερότητα του διαμεσολαβητή, η απαγόρευση διακρίσεων οποιασδήποτε μορφής, καθώς και η προστασία των συμφερόντων των παιδιών. Αναφέρθηκε, ακόμα, ότι στο μητρώο διαμεσολαβητών είναι εγγεγραμμένοι σήμερα 30 επαγγελματίες, οι οποίοι επιμορφώνονται τακτικά, ενώ το μητρώο επικαιροποιείται σε εβδομαδιαία βάση και αναρτάται στην ιστοσελίδα για ενημέρωση του κοινού.  

ΚΥΠΕ