Τα εύσημα από την Ευρωπαία Επίτροπο για το μεταναστευτικό και τα σύνορα έλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία για τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα των μέτρων που έχουν εφαρμοστεί τους τελευταίους 11 μήνες σε σχέση με το μεταναστευτικό.Η Επίτροπος Ίλνα Γιόχανσον  κάλεσε τις υπόλοιπες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Κύπρου, καθώς και τους αξιωματούχους των αρμόδιων Οργανισμών για τη μετανάστευση, όπως o UNHCR και ο EUAA. 

Ενημερώνοντας προχθές το Υπουργικό Συμβούλιο ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου ανέφερε ότι «μέσα από μια ολιστική προσέγγιση που επικεντρώνεται σε τέσσερις άξονες, μπορέσαμε να ανατρέψουμε την αρνητική εικόνα που παρουσιάζει η χώρα μας και καταγράφουμε πλέον θετικό ισοζύγιο». 

Οι τέσσερις άξονες που αναφέρθηκε ο Υπουργός είναι:

• Πρώτος:  Η μείωση των αφίξεων παράτυπων μεταναστών.
• Δεύτερος: H αύξηση των επιστροφών
• Τρίτο: Η βελτίωση των υποδομών (Πουρνάρα, Προαναχωρητικό Κέντρο Λίμνες και το Κέντρο Φιλοξενίας στη Μενόγεια)
• Τέταρτο: Η εξέταση αιτήσεων ασύλου εντός 30 ημερών.

>>>>Διαβάστε επίσης: Πρωτιά Κύπρου με 1.081 επιστροφές μεταναστών τον Γενάρη - Έμειναν μόνο 526 στο Πουρνάρα<<<<

Στον πρώτο και δεύτερο άξονα, εντός Ιανουαρίου, αφίχθηκαν στην Κύπρο 782 πρόσωπα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία διά θαλάσσης (647 άτομα, ποσοστό 83%). Την ίδια στιγμή, καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός ατόμων που αποχώρησαν από τη χώρα και ο οποίος ανήλθε σε 1.081 άτομα, τα οποία είτε επέλεξαν το πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών ή τον μηχανισμό μετεγκατάστασης είτε απελάθηκαν.

Στον τρίτο άξονα αποφασίστηκαν τα ακόλουθα: 

-Να αυξηθεί σταδιακά η δυναμικότητα του Κέντρου Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα» για φιλοξενία περισσότερων ατόμων και να ενισχυθεί η στελέχωση του Κέντρου, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία εξέτασης αιτήσεων.

-Να προωθηθούν όλες οι απαραίτητες ενέργειες, ώστε να αυξηθεί σταδιακά η δυνατότητα φιλοξενίας επιπλέον 1.000 ατόμων στο Κέντρο «Πουρνάρα». 

 -Να δοθούν οδηγίες όπως, ενισχυθεί η στελέχωση των Υπηρεσιών που βρίσκονται στο Κέντρο «Πουρνάρα» (Ιατρικές Υπηρεσίες, Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης), με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αιτητών και, κατ’ επέκταση, την ταχύτερη εκκένωση του Κέντρου. 

-Να αξιολογηθούν οι επιλογές για επιπρόσθετη κλειστή δομή που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσωρινή φιλοξενία μεταναστών, σε περίπτωση μαζικών ροών και υπερκάλυψης των δυνατοτήτων στο Κέντρο «Πουρνάρα». 

-Να αποσταλεί άμεσα αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποστολή προσωπικού (first-line reception officers) με στόχο την εύρυθμη λειτουργία του ΚεΠΥ «Πουρνάρα», πέραν του αιτήματος για παραχώρηση πρόσθετου εξοπλισμού. Τα εν λόγω άτομα θα είναι σε  θέση να συνδράμουν  άμεσα στο πλάνο της Κύπρου για διαχείριση μαζικότερων αφίξεων.

Άδειασε το Πουρνάρα

Στο παρόν στάδιο αξιοποιούνται οι χώροι στον περιβάλλοντα χώρο εντός του Πουρνάρα. Σύμφωνα με καταγραφή των διαθέσιμων μέσων, υπάρχει δυνατότητα για φιλοξενία ακόμα 500 ατόμων στο Κέντρο Πουρνάρα. Εάν υπερκαλυφθεί η δυνατότητα στο Κέντρο, θα αξιοποιηθεί ο χώρος στο Προαναχωρητικό Κέντρο  «Λίμνες», όπου μπορούν να φιλοξενηθούν ακόμα 130 άτομα.  Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή στο Πουρνάρα φιλοξενούνται 526 μετανάστες που είναι ο χαμηλότερος αριθμός εδώ και πάρα πολλά χρόνια.

Όπως έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ο Υπουργός Εσωτερικών, οι δυνατότητες της Κύπρου σε υποδομές είναι συγκεκριμένες και αναμένεται περισσότερη στήριξη από την Ε.Ε. σε πόρους και με μετεγκαταστάσεις, ώστε να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο μαζικότερων ροών.

Η OffsiteNews έψαξε το θέμα και εντόπισε τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών ποτέ στο Πουρνάρα που ήταν 3,145 μετανάστες.το 2022. Εντός του 2024 στόχος είναι η περαιτέρω μείωση των διαμενόντων στο Πουρνάρα. Το κέντρο λειτούργησε προσωρινά το 2014 με χωρητικότητα 300 άτομα. Το 2018 λόγω των μαζικών μεταναστευτικών ροών ο χώρος μετατράπηκε σε κέντρο πρώτης υποδοχής. Στη συνέχεια το Υπουργείo αντικατέστησε τις σκηνές με προκατασκευαστικά σπιτάκια με χωρητικότητα 500 άτομα για τη φιλοξενία των αιτητών ασύλου.

Στον τέταρτο άξονα  εντός του 2024 στόχος είναι η εξέταση αιτήσεων ασύλου εντός 30 ημερών, κάτι που ως επί τω πλείστω ήδη εφαρμόζεται, η ενίσχυση με επιπρόσθετο προσωπικό του Γραφείου Επιστροφών.Σκοπός να  ενισχυθούν   ακόμα περισσότερο τις επιστροφές και η αυστηροποίηση των μέτρων  για διακινητές παράτυπων μεταναστών.

Με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν το 2023 η Κύπρος έχει επιτύχει μείωση στις αιτήσεις παράτυπων μεταναστών κατά 46% και την ίδια ώρα αύξηση κατά 66% των επιστροφών. Σημαντική μείωση κατά 72% καταγράφηκε και στον αριθμό των νέων αιτητών ασύλου από αφρικανικές χώρες και κατά 59% στον αριθμό των αφίξεων μέσω της Πράσινης Γραμμής. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιανουαρίου 2024, το ποσοστό των αναχωρήσεων επί των αφίξεων ανήλθε στο 138%. Την ώρα που τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταγράφουν πολύ χαμηλότερο ποσοστό επιστροφών επί αφίξεων -ορισμένοι της τάξης του 1%-, η Κύπρος, με τις στοχευμένες πολιτικές που εφάρμοσε, κατατάσσεται στην πρώτη θέση σε επίπεδο ΕΕ σε ποσοστό αποχωρήσεων επί αφίξεων και στην τέταρτη θέση σε απόλυτους αριθμούς επιστροφών και απελάσεων.

Στόχος είναι η ενίσχυση της προσπάθειας για καταπολέμηση των δικτύων διακινητών και καλύτερη επιτήρηση των ακτών του Λιβάνου. 

Τον Απρίλιο εξελίξεις με τη Συρία

Η Κυπριακή Κυβέρνηση από το περασμένο καλοκαίρι για την επαναξιολόγηση του καθεστώτος της Συρίας, στη βάση των πραγματικών δεδομένων που επικρατούν στη χώρα τη δεδομένη χρονική στιγμή και ακολουθώντας την αξιολόγηση που έχει γίνει από τον καθ’ ύλην ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη μετανάστευση, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασύλου, σύμφωνα με την οποία δύο περιοχές της Συρίας θεωρούνται ασφαλείς. Μέχρι τον Απρίλιο, ολοκληρώνεται το νέο σχέδιο αξιολόγησης από τον Οργανισμό. 

Ενδεχόμενη κατάληξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε καθορισμό συγκεκριμένων περιοχών στη χώρα ως ασφαλείς, θα επιτρέψει την προώθηση των επιστροφών Σύρων υπηκόων σε αυτές, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, που θα διασφαλίζουν την προστασία τους.  

Γιώργος Μιχαηλίδης