Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του Εκπαιδετικού Συνεδρίου «Το Μάθημα της Λογοτεχνίας στο Σύγχρονο Σχολείο: από τη Θεωρία στην Πράξη» που αποσκοπεί "στο να χαρτογραφήσει τον ρόλο του μαθήματος της Λογοτεχνίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, συμβάλλοντας με τρόπο ουσιαστικό στον επιβεβλημένο προβληματισμό για μια συνολική αναθεώρηση του μαθήματος, η οποία θα είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις και τις προκλήσεις του σύγχρονου σχολείου".

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στις 9 και 10 Ιουνίου με διοργανωτές το Κέντρο Λογοτεχνικών και Πολιτισμικών Σπουδών (ΚΕΛΟΠΟΣ) σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου και τη Διεύθυνση Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης.

Σύμφωνα με ανακοίνωση από τους διοργανωτές χαιρετισμό στο Συνέδριο απηύθυναν η Πρόεδρος του ΚΕΛΟΠΟΣ, δρ Εύα Πολυβίου, η Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, δρ Έλενα Χατζηκακού, τον οποίο εκφώνησε εκ μέρους της η Προϊσταμένη του Τομέα Επιμόρφωσης, δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Λοϊζίδου, και ο Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης, δρ Κυπριανός Λούης, τον οποίο εκφώνησε ο Επιθεωρητής Φιλολογικών Μαθημάτων, δρ Λεωνίδας Γαλάζης.

Η εναρκτήρια ομιλία έγινε από την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και Αντιπρόεδρο του Τμήματος Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών, δρ Αφροδίτη Αθανασοπούλου, η οποία με αφετηρία το βιβλίο του Τσβετάν Τοντόροφ (1939-2017), "Η λογοτεχνία σε κίνδυνο", "η οποία έθεσε βασικούς προβληματισμούς που αφορούν τη λογοτεχνική εκπαίδευση και ευρύτερα την ανθρωπιστική παιδεία σήμερα".

Την εναρκτήρια ομιλία ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης ανάμεσα σε πέντε λογοτέχνες-εκπαιδευτικούς. Η Ευφροσύνη Μαντά Λαζάρου, που συντόνιζε τη συζήτηση, συζήτησε με τον Παναγιώτη Νικολαϊδη, τον Αιμίλιο Σολωμού, την Αθηνά Τέμβριου και τη Μαρία Τζιαούρη Χίλμερ.

Η πρώτη συνεδρία, την οποία συντόνισε η Πρόεδρος του ΚΕΛΟΠΟΣ, δρ Εύα Πολυβίου, αφορούσε την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας και της δημιουργικότητας των μαθητών.

Ο δρ Λεωνίδας Γαλάζης και η δρ Σαλώμη Χατζηνεοφύτου επικεντρώθηκαν στην αναγνωστική στάση των μαθητών και μαθητριών μέσης εκπαίδευσης, καθώς επίσης και στις απόψεις των φιλολόγων για τη διδασκαλία του λογοτεχνικού βιβλίου.

Επίσης, "παρουσίασαν και σχολίασαν τις απαντήσεις των μαθητών και των φιλολόγων σε σχετική έρευνα που διεξήγαγε το Υπουργείο Παιδείας κατά τη σχολική χρονιά 2022-2023 και συζήτησαν συγκλίσεις και αποκλίσεις ανάμεσα στην αναγνωστική στάση και συμπεριφορά των παιδιών και των απόψεων των καθηγητών τους γύρω από το θέμα του λογοτεχνικού βιβλίου".

Ο Παναγιώτης Πέτσας, στη δική του παρέμβαση, αναφέρθηκε "στον θεσμό της σχολικής λέσχης ανάγνωσης και την ιδιαίτερη σημασία του στην καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας στο σχολείο".

Επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο αξιοποιήθηκε η έκδοση της συλλογής ποιημάτων του «Στον κύκλο του Οδυσσέα» στη Λέσχη Ανάγνωσης του Γυμνασίου Παλουριώτισσας κατά τα σχολικά έτη 2021-2022 και 2022-2023, μέσω της σύνδεσης του ποιητικού λόγου της συλλογής με τις προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών από το μάθημα της Αρχαιογνωσίας και δη την Ομήρου Ιλιάδα και Οδύσσεια.

Η φιλόλογος και συγγραφέας Μαρία A. Μίτλεττον μίλησε για τη σημασία της δημιουργικότητας στη διδασκαλία για την καλλιέργεια της πρωτοβουλίας, της κριτικής και ελεύθερης σκέψης, αλλά και της κοινωνικής αγωγής του ατόμου. Αναφέρθηκε επίσης στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο εκπαιδευτικός στη διδακτική πράξη και ιδιαίτερα στο μάθημα της λογοτεχνίας και παρουσίασε τρία πειράματα που έκανε με τους μαθητές της.

Η Β΄ Συνεδρία επικεντρώθηκε σε συγκεκριμένες μεθόδους και εργαλεία της διδασκαλίας, και τον συντονισμό είχε η φιλόλογος και Γραμματέας του Δ.Σ. του ΚΕΛΟΠΟΣ δρ Χρυσάνθη Δημητρίου.

Η φιλόλογος και ειδική επιστήμονας διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, δρ Νίκη Μελανίδου μίλησε για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στους μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία που φοιτούν στο γυμνάσιο και παρουσίασε προτάσεις που θα βελτιώσουν τη διαδικασία της μάθησης.

Συγκεκριμένα, η δρ Μελανίδου πρότεινε τη δημιουργία διδακτικού προγράμματος που να προσαρμόζεται στις ανάγκες των μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία και ανέπτυξε τις προϋποθέσεις για την επιτυχία του προγράμματος αυτού.

Έδωσε "ιδιαίτερη έμφαση στις διαφοροποιημένες δραστηριότητες που θα λαμβάνουν υπόψη το επίπεδο γλωσσικής επάρκειας των μαθητών, το πολιτιστικό τους πλαίσιο και τις προηγούμενες εμπειρίες τους και θα αποσκοπούν στη δημιουργία ενός ασφαλούς και συμπεριληπτικού περιβάλλοντος, όπου οι μαθητές θα αισθάνονται άνετα να εκφράζουν τις απόψεις τους και να μοιράζονται τις εμπειρίες τους σχετικά με τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό τους".

Ακολούθως, η φιλόλογος και ειδική σε θέματα εκπαιδευτικής τεχνολογίας της Microsoft (2023), Μαριλένα Νεοκλέους, παρουσίασε ψηφιακά εργαλεία που έχει στη διάθεσή του σήμερα ο εκπαιδευτικός, και τα οποία μπορούν να κάνουν τη διδασκαλία της λογοτεχνίας πιο ευχάριστη και ελκυστική στους νέους και πιο αποτελεσματική".

Στην Γ΄ Συνεδρία, την οποία συντόνισε ο  δρ Παναγιώτης Θωμά, δύο εκπαιδευτικοί από τη Σχολή Κωφών, η διευθύντρια της Σχολής, δρ Κίκα Χατζηκακού και η φιλόλογος Ευαγγελία Κούννου, αναφέρθηκαν στις βασικές γλωσσικές δυσκολίες των παιδιών με απώλεια ακοής στον τομέα της ανάγνωσης και γραφής".

Αναφέρθηκαν, επίσης, "στις βασικές προσεγγίσεις κατά τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στα παιδιά με απώλεια ακοής και  παρουσίασαν  διδακτική πρόταση για το μάθημα της Λογοτεχνίας Α’ Λυκείου.

Η Δ΄ Συνεδρία είχε θέμα τη σημασία της διαθεματικότητας στη διδασκαλία της λογοτεχνίας και συντονιστή τον νεοελληνιστή, πανεπιστημιακό και εκδότη του περιοδικού Κυπριακή Εστία, δρ Κυριάκος Ιωάννου.

Η φιλόλογος δρ Χρυσάνθη Δημητρίου διερεύνησε τη σχέση Λογοτεχνίας και Ιστορίας ως σημαντικό εργαλείο για την ασφαλή προσέγγιση πολλών λογοτεχνικών κειμένων.

Ο θεολόγος δρ Παναγιώτης Θωμά αναφέρθηκε "στις προϋποθέσεις του διαλόγου της θεολογίας με τη λογοτεχνία και την αξιοποίηση των λογοτεχνικών κειμένων στα θεολογικά μαθήματα, τα οποία μπορούν να εμπλουτίσουν τη διδασκαλία προσφέροντας τη ζωντάνια, την ομορφιά και την ειλικρίνεια της μη στρατευμένης ματιάς".

Τέλος, η Ε΄ Συνεδρία, επικεντρώθηκε στην κυπριακή διάλεκτο και τον συντονισμό είχε ο Διευθυντής του ΚΕΛΟΠΟΣ και νεοελληνιστής, δρ Κωστής Παύλου.

Ορισμένες επισημάνσεις έκανε ο  νεοελληνιστής δρ Κυριάκος Ιωάννου οι οποίες αφορούν τη θέση του κορυφαίου Κύπριου ποιητή, Βασίλη Μιχαηλίδη, στο σχολικό ανθολόγιο και στα προβλήματα που παρατηρούνται στην ανθολόγηση των ποιημάτων.

Ο ποιητής, Παναγιώτης Νικολαΐδης, παρουσίασε τις ιδεολογικές και πολιτικές διαστάσεις της χρήσης της κυπριακής διαλέκτου στη λογοτεχνία και κατ’ επέκταση στην εκπαίδευση.

Πηγή: ΚΥΠΕ