Τα αυξημένα περιστατικά βίας που σημειώνονται στις σχολικές μονάδες είτε αυτά είναι μεταξύ μαθητών, είτε μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών, θορύβησαν το υπουργείο Παιδείας. Η Αθηνά Μιχαηλίδου από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων της μαζί με τους συνεργάτες της σήκωσαν μανίκια και αποφάσισαν δέσμη μέτρων τα οποία εκτιμούν ότι θα βοηθήσουν στην εξάλειψη των φαινομένων βίας, παραβατικότητας και εκφοβισμού στα σχολεία. 

Σύμφωνα και με ευρωπαϊκές έρευνες, η Κύπρος έχει από τα πιο υψηλά ποσοστά σχολικής βίας, ενώ τα τελευταία 3 χρόνια, από το 2021 έως το 2023, υπάρχει αυξητική στην σχολική βία. Έρευνα του υπουργείου Παιδείας έδειξε ότι το 2021 ο δείκτης του σχολικού εκφοβισμού στην Κύπρο ήταν κάτω του 1,25, ενώ το 2022 άγγιξε το 1,25, και το 2023 πλησίασε το 1,50. Όπως αναφέρεται στα ενδεικτικά αποτελέσματα της έρευνας ένας στους 4 μαθητές ή μαθήτριες δηλώνει ότι είναι θύμα εκφοβισμού τόσο στο σχολείο όσο και μέσω διαδικτύου.

Θύματα εκφοβισμού και βίας όμως πέραν των μαθητών, είναι και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Το 26,8% των εκπαιδευτικών που έλαβαν μέρος στην έρευνα, ανέφεραν πως δέχθηκαν βία από μαθητές και το 16,3% από γονείς. Από την άλλη, το 15% τον γονέων δήλωσαν ότι τους πρόσβαλαν ή ταπείνωσαν εκπαιδευτικοί, αντιμετώπιση την οποία δήλωσαν ότι βίωσαν από εκπαιδευτικούς 3 στα 10 παιδιά.

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 1 στους 4 εκπαιδευτικούς δέχθηκαν βία από τους μαθητές

Εναλλακτικά προγράμματα για τους μαθητές με παραβατική συμπεριφορά

Πάγιο αίτημα των εκπαιδευτικών οργανώσεων είναι η δημιουργία δομών εναλλακτικής εκπαίδευσης, μέσω των οποίων θα παρέχεται στήριξη στους μαθητές με ακραία παραβατική συμπεριφορά και στόχος η ομαλή επανένταξη των μαθητών αυτών στις σχολικές μονάδες.

Την 1η Νοεμβρίου το Υπουργικό ενέκρινε τα μέτρα του υπουργείου Παιδείας μεταξύ των οποίο περιλαμβάνεται και ο σχεδιασμός εναλλακτικών προγραμμάτων μάθησης παιδιών με παραβατική συμπεριφορά. Δεν αποκλείεται μάλιστα τα παιδιά που έχουν παραβατική συμπεριφορά να διδάσκονται σε διαφορετικές τάξεις για ένα χρονικό διάστημα και να παρακολουθούνται από τους ειδικούς, μέχρι να καταγραφή θετική εξέλιξη στην συμπεριφορά τους. Το υπουργείο θέλει να δώσει την ευκαιρία στα παιδιά αυτά ώστε να λάβουν από τους αρμόδιους την στήριξη που πρέπει και παράλληλα τα υπόλοιπα παιδιά των σχολικών μονάδων να έχουν το δικαίωμα της ομαλής φοίτησης. 

Οι λειτουργοί στο υπουργείο έχουν ξεκινήσει δουλειά και καταρτίζουν τα προγράμματα αυτά ούτως ώστε σύντομα να ξεκινήσει η εφαρμογή της απόφασης αυτής.

Τα άλλα μέτρα

Την ίδια ώρα, αποφασίστηκαν κι άλλα μέτρα τα οποία αφορούν στη στήριξη του σχολείου, την παιδαγωγική δηλαδή ενδυνάμωση της διευθυντικής ομάδας του σχολείου, ώστε να μπορεί να αναγνωρίζει φαινόμενα βίας και παραβατικότητας και κυρίως να τα καταγράφει σε ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Θεσμοθετείται και παρακολουθείται η εφαρμογή της αντιρατσιστικής πολιτικής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Εισάγονται έννοιες αγωγής του πολίτη και ειρηνικής επίλυσης διαφορών και διαλόγου στα αναλυτικά προγράμματα, όπως επίσης και συγκεκριμένες δράσεις από το κάθε σχολείο ξεχωριστά στο πλαίσιο του σχεδίου βελτίωσης της σχολικής μονάδας, που σχετίζονται με θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας και της παραβατικότητας. Με απλά λόγια, το κάθε σχολείο καλείται να προγραμματίσει τέτοιες δράσεις, οι οποίες και θα αξιολογούνται, στο πλαίσιο της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας.

Ενισχύεται ο ρόλος του Υπεύθυνου Τμήματος ως πυρήνα πρόληψης της βίας. Αξιοποιούνται οι γονείς, το δίκτυο των γονέων, μέσω των συνδέσμων τους κυρίως, αλλά και άλλως πως, ώστε να βοηθήσουν το σχολείο στην προσπάθεια που καταβάλλει, δημιουργώντας δίκτυο ενημέρωσης και προστασίας.

Προωθούνται καινούργια προγράμματα επιμόρφωσης γονέων και εκπαιδευτικών σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας. 

Απλοποιούνται οι διαδικασίες διαχείρισης κρίσεων στα σχολεία και αυτό σημαίνει πολλά για μας. Δεν θα είναι πια χρονοβόρες και θα γνωρίζουν τους ρόλους και τις ευθύνες τους οι εμπλεκόμενοι. Η Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης, η οποία θα λειτουργεί πιο άμεσα και μέσω πιο απλοποιημένων διαδικασιών, καθώς και στην Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας.

Ενισχύεται το πρόγραμμα σχολικής διαμεσολάβησης. Πέραν των εκπαιδευτικών, γονέων/κηδεμόνων και μαθητών/τριών, θα εκπαιδευτούν και οι φρουροί των σχολείων.

Θα αξιολογηθούν τα πιλοτικά προγράμματα με τις κάμερες και θα επεκταθούν.