Ερωτήματα έχουν προκαλέσει το τελευταίο διάστημα αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα όπου απεικονίζουν λουόμενους να έχουν στα χέρια τους χελωνάκια τα οποία μόλις έχουν εκκολαφθεί και κατευθύνονται προς τη θάλασσα σε παραλίες της Κύπρου, όπου βδομάδες προηγουμένως γέννησαν τα αυγά τους οι καρέττα-καρέττα και πράσινη χελώνα. 

Για το όλο ζήτημα δεν υπάρχει μία απάντηση, καθώς ούτε οι ίδιοι οι νομοθέτες έχουν προνοήσει για ένα τέτοιο θέμα. 

Μπορείς, αφού η νομοθεσία σου το επιτρέπει (σ.σ. ή πιο σωστά δεν σου το απαγορεύει), ωστόσο, ίσως δεν θα έπρεπε. 

Πιο συγκεκριμένα, στη νομοθεσία δεν υπάρχει καμία ρητή αναφορά που να απαγορεύει την εν λόγω κίνηση (κατά τη διάρκεια της ημέρας), εντούτοις, οδηγίες που δίνουν οι αρμόδιοι σε χώρες όπου επισκέπτονται τα ίδια είδη χελωνών, όπως παράδειγμα η Ελλάδα, αναφέρουν πως «αν είμαστε παρόντες κατά την έξοδο των νεοσσών χελωνών από τη φωλιά δεν τα αγγίζουμε, καθώς επηρεάζεται αρνητικά η επιβίωση τους». 

Εμείς με τη σειρά μας επικοινωνήσαμε με πηγή μας σε αρμόδιο Τμήμα, η οποία μας επιβεβαίωσε πως δεν υπάρχει νομοθεσία ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα κατά την εκκόλαψη των νεοσσών (κατά τη διάρκεια της ημέρας) , ενώ σε ερώτηση μας κατά πόσον αυτό θα πρέπει να απαγορευθεί σημείωσε πως ενδεχομένως ένα τέτοιο ζήτημα θα έπρεπε να ρυθμιστεί στη νομοθεσία. 

Για το κατά πόσον θα έπρεπε τα άτομα να αγγίζουν ή όχι τα χελωνάκια μας ειπώθηκε ότι σίγουρα δεν θα πρέπει να ενοχλούνται οι νεοσσοί και γι’ αυτό όλοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ακολουθούν τις οδηγίες των ειδικών κατά την επίσκεψη τους σε περιοχές εκκόλαψης. 

Όπως μας ανέφερε απαγορεύσεις υπάρχουν, ωστόσο, αυτές είναι πιο αυστηρές για την την προστατευόμενη περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας. Όπως, σημειώνει εντός της προστατευόμενης περιοχής Λάρας - Τοξεύτρας απαγορεύεται η τοποθέτηση ομπρελών, κρεβατιών, αντίσκηνων, τροχόσπιτων και άλλων, αλλά και η παραμονή πάνω στην παραλία και την παραλιακή περιοχή κατά τη νύχτα, αρχίζοντας μια ώρα πριν από τη δύση του ήλιου και η οδήγηση οποιουδήποτε οχήματος πάνω στις παραλίες. Απαγορεύεται, επίσης το πέταμα σκουπιδιών και το άναμμα φωτιάς (κάρβουνα, κ.λπ.) πάνω στην παραλία ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο στην περιοχή». Απαγορεύσεις τις οποίες το Τμήμα Αλιείας έχει επαναλάβει σε πολλές ανακοινώσεις του. 

Οι οδηγίες του Τμήματος Αλιείας για για προστασία των παραλιών ωοτοκίας των θαλασσίων χελωνών

Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, προτρέπει το κοινό που επισκέπτεται κατά τη διάρκεια των θερινών του διακοπών την προστατευόμενη περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας να τηρεί την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανονισμούς και να επιδεικνύει την αρμόζουσα περιβαλλοντική συμπεριφορά, για την προστασία των θαλασσίων χελωνών.

Υπενθυμίζεται ότι εντός της προστατευόμενης περιοχής Λάρας - Τοξεύτρας απαγορεύεται η τοποθέτηση ομπρελών, κρεβατιών, αντίσκηνων, τροχόσπιτων και άλλων, η παραμονή πάνω στην παραλία και την παραλιακή περιοχή κατά τη νύχτα, αρχίζοντας μια ώρα πριν από τη δύση του ήλιου και η οδήγηση οποιουδήποτε οχήματος πάνω στις παραλίες. Απαγορεύεται, επίσης, «η χρήση ή αγκυροβόληση σκάφους στην περιοχή, το ψάρεμα με οποιονδήποτε τρόπο (δίκτυα, ψαροτούφεκο κ.λπ. εκτός από το καλάμι), το μάζεμα καβουριών από την παραλία, τα οποία είναι προστατευόμενο είδος σε όλη την Κύπρο, ενώ απαγορεύεται το πέταμα σκουπιδιών και το άναμμα φωτιάς (κάρβουνα, κ.λπ.) πάνω στην παραλία ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο στην περιοχή».

Όσοι επισκέπτονται την περιοχή της Λάρας – Τοξεύτρας, αλλά και τις υπόλοιπες παραλίες στις οποίες παρουσιάζεται φωλεοποίηση των θαλασσίων χελωνών, όπως οι παραλίες στην περιοχή Πόλις-Γιαλιά του δικτύου Ν2000, προτρέπονται όπως ακολουθούν τα υφιστάμενα μονοπάτια και σκαλιά για να μην καταστρέφεται η βλάστηση στους αμμόλοφους. Επιπρόσθετα, όσοι σκάψουν στην άμμο παρακαλούνται όπως ισοπεδώσουν το συγκεκριμένο μέρος προτού αποχωρήσουν από την παραλία, για αποφυγή δημιουργίας παγίδων για τα χελωνάκια που ξεκινούν για το μεγάλο τους ταξίδι στην ανοιχτή θάλασσα. Σημειώνεται πως οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους στην Κύπρο προστατεύονται, από το 1971 από τον περί Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ. 135) και Κανονισμούς 1990 (Reg. No. 273/90) ενώ η προστασία του βιότοπου τους, στη περιοχή Λάρας/Τοξεύτρας εξασφαλίστηκε το 1989, με διαχειριστικά μέτρα σε Κανονισμούς του ιδίου Νόμου.

Στις παραλίες της Κύπρου αναπαράγονται δύο είδη θαλάσσιων χελωνών, η Πράσινη Χελώνα (Chelonia mydas) και η Καρέττα (Caretta caretta). Στην περιοχή της Μεσόγειου οι πράσινες χελώνες γεννούν σχεδόν αποκλειστικά στην Κύπρο και την Τουρκία, ενώ η Καρέττα γεννά και στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Μεσογείου σε πιο μικρούς αριθμούς.

Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών υλοποιεί το Πρόγραμμα Προστασίας των Θαλασσίων Χελωνών στην Κύπρο από το 1978 και το οποίο αναγνωρίζεται σε ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο ως ένα από τα πιο επιτυχημένα προγράμματα προστασίας βιοποικιλότητας και έχει περιληφθεί και στο τεύχος του Φεβρουαρίου 2019 του Natura 2000 Newsletter, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρουσία τέτοιων ειδών προτεραιότητας όπως είναι οι δύο θαλάσσιες χελώνες, Caretta caretta και Chelonia mydas αποτελεί και απόδειξη της καλής οικολογικής κατάστασης του θαλασσίου περιβάλλοντός μας.