Στο προσκήνιο φαίνεται να έρχεται ξανά η ιδέα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, περί «αποκεντρωμένης ομοσπονδίας».

Λίγο πριν από τη συνάντηση των δύο ηγετών, η οποία θα λάβει χώρα στις 26 Φεβρουαρίου, ο Τ/κ ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, δήλωσε πως αναμένει από τον Νίκο Αναστασιάδη να του εξηγήσει λεπτομερώς την σκέψη του περί «αποκέντρωσης».

Παράλληλα, στο προσκήνιο παραμένει -κυρίως στην πολιτική ρητορική της Τουρκία- η αναφορά στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, για ανάγκη από «νέες/καινοτόμες» ιδέες προκειμένου να εξευρεθεί βιώσιμη λύση του Κυπριακού.

Ο Τ/κ ακαδημαϊκός στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, μας δίνει την δική του οπτική αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό.

«Νέες/καινοτόμες ιδέες»

Αναφορικά με την συζήτηση που γίνεται γύρω από τον όρο που έθεσε στην τελευταία του έκθεση ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ,  για «νέες/ καινοτόμες ιδέες», ο κ. Νιαζί μας ξεκαθάρισε πως ο Αντόνιο Γκουτέρες έχει εντολή από το Συμβούλιο Ασφαλείας να λειτουργήσει στα πλαίσια των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και οποιαδήποτε «νέα/καινοτόμα ιδέα» θα πρέπει να κινείται στα πλαίσια της Ομοσπονδίας.

Σύμφωνα με τον κ. Νιαζί, όσοι θέλουν να ερμηνεύσουν εκ του πονηρού αυτή την τοποθέτηση μπορούν να το κάνουν αλλά είναι δύσκολο να γίνουν πιστευτοί, καθώς η μόνη βιώσιμη λύση είναι η ΔΔΟ.

Τόνισε επίσης πως οι επιλογές που έχουμε μπροστά μας ως βάση λύσης είναι τρεις.

Το ενιαίο κράτος, η λύση δύο κρατών και η ΔΔΟ.

Σύμφωνα με τον κ. Νιαζί, σήμερα, κανένας ιστορικός, επιστήμονας, νομικός ή πολιτικός δεν μπορεί να πείσει την διεθνή κοινότητα ότι αυτή η χώρα μπορεί να εξελιχθεί σε ενιαίο κράτος στο οποίο η πλειοψηφία που θα είναι οι Ε/κ, θα κυριαρχήσουν, και οι Τ/κ θα έχουν μειονοτικά δικαιώματα.

Από την άλλη, ο κ. Νιαζί τόνισε πως ακόμη και οι Τ/κ εθνικιστές που περιμένουν να αναγνωριστεί το ψευδοκράτος, βρίσκονται μακριά από την πραγματικότητα καθώς το ψευδοκράτος δεν συγκροτήθηκε νόμιμα αλλά συγκροτήθηκε πάνω σε κλεμμένες περιουσίες των Ε/κ.

Δύο «κλειδιά» για λύση

Ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ επεσήμανε στην Offsite πως σε αυτό το Ομοσπονδιακό πλαίσιο συναντάμε αρκετά προβλήματα σε κάθε διαπραγμάτευση, όχι εξαιτίας της Ομοσπονδίας αλλά επειδή οι ηγέτες που διαπραγματεύτηκαν μέχρι σήμερα το Κυπριακό δεν το πίστεψαν όσο θα έπρεπε.

Σύμφωνα με τον κ. Νιαζί, αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο «κλειδιά» που μπορούν πράγματι να οδηγήσουν σε λύση του κυπριακού προβλήματος.

Το πρώτο «κλειδί» είναι ότι, οποιοσδήποτε Ε/κ θέλει να κάνει ομοσπονδιακή πολιτεία δεν πρέπει να ξεκινήσει με το να αμφισβητήσει την πολιτική ισότητα των Τ/κ, γιατί η πολιτική ισότητα όχι μόνο διέπεται στα ψηφίσματα των ΗΕ, αλλά υπάρχει και στο σύνταγμα του 1960. 

Το δεύτερο «κλειδί», σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό, είναι ότι οποιοσδήποτε Τ/κ πιστεύει στην Ομοσπονδιακή Κύπρο, δεν μπορεί να συνεχίσει να επιμένει σε Τούρκικες εγγυήσεις.

Θετική ψήφος – «Αποκέντρωση»

Την ίδια ώρα, ο Μουσταφά Ακιντζί επιμένει στη μία θετική ψήφο σε κάθε απόφαση της κεντρικής Κυβέρνησης, την ίδια ώρα που ο Πρόεδρος Αναστασιάδης το θεωρεί πολιτική ανισότητα.

Σύμφωνα με τον κ. Νιαζί, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κάνει ένα πολύ σοβαρό λάθος που παρουσιάζει την μία θετική ψήφο ως κάτι που θα οδηγήσει το κράτος σε δυσλειτουργία, ενώ στο Κραν Μοντάνα είχε συμφωνήσει.

Ο κ. Νιαζί θεωρεί προσβλητική, εθνικιστική και ρατσιστική την τοποθέτηση να πιστεύει κάποιος πως η ψήφος των Τ/κ θα οδηγήσει σε δυσλειτουργία.

Σύμφωνα με τα ψηφίσματα των ΗΕ, η πολιτική ισότητα δεν αντιστοιχεί σε αριθμητική ισότητα. Σημαίνει αποτελεσματική συμμετοχή όλων των κοινοτήτων σε όλα τα Ομοσπονδιακά όργανα. «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτές τις πραγματικότητες» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Νιαζί.

Αναφορικά με την  «αποκεντρωμένη ομοσπονδία», ο κ. Νιαζί υποστηρίζει πως, ο Μουσταφά Ακιντζί θα συμφωνήσει απόλυτα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για τις αρμοδιότητες που θα του προτείνει να δοθούν στις συνιστούσες πολιτείες. Ωστόσο, το ερώτημα του κ. Ακιντζί, θα είναι στις υπόλοιπες εξουσίες που θα πάνε στην κεντρική Κυβέρνηση κατά πόσον θα υπάρχει αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/Κ.

Τα «θέλω» της Τουρκίας

Σημαντικό και θετικό χαρακτηρίζει ο κ. Νιαζί το γεγονός πως στην συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο δεύτερος έθεσε ως βασικό αίτημα την πολιτική ισότητα των Τ/κ χωρίς να αναφερθεί στην ασφάλεια και τις εγγυήσεις.

Αναφορικά με τις εγγυήσεις, ο κ. Νιαζί τόνισε πως δεν μπορεί να συνεχίσει αυτή η συμφωνία του 1960, η οποία είναι από κάθε άποψη αναχρονιστική. Ταυτόχρονα όπως είπε, υπάρχει μία απόλυτη σύγχυση για το τι είναι αύτη η συμφωνία καθώς Ε/κ και Τ/κ συνδέουν αυτή την συμφωνία με την έννοια της ασφάλειας των πολιτών, κάτι που είναι εντελώς λανθασμένο.

Όπως μας εξήγησε, η συμφωνία αυτή δεν έχει καμία σχέση με την ασφάλεια των πολιτών αλλά δημιουργήθηκε για να «προστατεύσει» την Κυπριακή Δημοκρατία από πιθανή ανατροπή του Κράτους είτε με την Ένωση, είτε με την διχοτόμηση, είτε από οποιανδήποτε ξένη παρέμβαση.

«Όλοι έχουν παραβιάσει την συμφωνία από το 1960, όταν Ε/κ και Τ/κ φώναζαν για Ένωση και διχοτόμηση με χειρότερη παραβίαση αυτό που βιώνουμε από το 1974 και την Τούρκικη κατοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τ/κ ακαδημαϊκός.

Οζερσάι και Ακιντζί

Ένας από τους μη υποστηρικτές της ΔΔΟ που με κάθε ευκαιρία εκμεταλλέυτεται τον όρο «νέες/καινοτόμες ιδέες» είναι και ο «Υπουργός Εξωτερικών» των κατεχομένων, Κουντρέτ Οζερσάι. 

Ο Κουντρέτ Οζερσάι παρουσιάζεται ως φαβορί για να είναι ο επόμενος ηγέτης της Τ/κ κοινότητας, κάτι που σύμφωνα με τον κ. Νιαζί θα πρέπει να προβληματίσει των Νίκο Αναστασιάδη, καθώς όπως υποστηρίζει, με την συμπεριφορά του ο κ. Αναστασιάδης μετά το Κραν Μοντανά, ενδυνάμωσε πολύ τους εχθρούς της ΔΔΟ και κατ’ επέκταση ενδυναμώθηκε και ο Κουντρέτ Οζερσάι.

Όπως μας ανέφερε ο κ. Νιαζί, ο κ. Αναστασιάδης θα πρέπει να σκεφτεί αν θα αφήσει τον χρόνο να περάσει χωρίς να προσπαθήσει να βρει λύση με έναν ηγέτη που πιστεύει στην Ομοσπονδία και σε λύση βασισμένη στο Πλαίσιο Γκουτέρες, όπως είναι ο Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος συγκρούστηκε αρκετά τόσο και με τον Κουντρέτ Οζερσάι, όσο και με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ή αν θα αρπάξει την ευκαιρία τώρα.

Αναμφίβολα οι επόμενες εξελίξεις είναι καθοριστικές και βρισκόμαστε μπροστά στο ενδεχόμενο  να οδηγηθούμε σε σύγκρουση και σε οριστικό τέλος των διαπραγματεύσεων με ότι και αν συνεπάγεται αυτό.

Το staus guo όπως αναφέρεται και στο κοινό ανακοινωθέν του Προέδρου Αναστασιάδη με τον πρώην ηγέτη της Τ/κ κοινότητας, Ντερβίς Έρογλου, στις 11 Φεβρουαρίου 2014, ξεκαθαρίζει πως δεν είναι βιώσιμο, ενώ όσο λιγοστεύει ο χρόνος, τόσο στενεύουν και τα περιθώρια για μία βιώσιμη λύση.