Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Χατζηανδρέα

• Τι θα αλλάξει εάν τελικά καταργηθεί το Βέτο στην ΕΕ
• Λύση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ
• Χρειάζονται αλλαγές στην μεταναστευτική πολιτική
• Συζητήσεις με τον Λίβανο για να γίνεται ισότιμος διαχωρισμός των αιτητών ασύλου
• Θα αυξηθεί ή όχι η χρηματοδότηση της Κύπρου για το μεταναστευτικό;

Είναι δύσκολο να αποδεχθούν όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης την κατάργηση της ομοφωνίας για θέματα εξωτερικής πολιτικής, δήλωσε ο Peter Stano. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην OffsiteNews ο Εκπρόσωπος της Κομισιόν υπογράμμισε πως υπάρχει στο τραπέζι η εισήγηση για κατάργηση του Βέτο, ωστόσο δεν πάρθηκαν τελικές αποφάσεις αφού όπως είπε «για να αλλάξει η ομοφωνία, απαιτείται… ομοφωνία και κάποιες χώρες είναι δύσκολο να το αποδεχθούν». Τόνισε παράλληλα πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι πιο αποτελεσματική εάν η ομοφωνία, μετατραπεί σε αυξημένη πλειοψηφία.

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, ανέφερε πως η Κύπρος θα είναι έτοιμη να συζητήσει το θέμα της κατάργησης της ανάγκης ομοφωνίας σε αποφάσεις της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, εάν και εφόσον καταδειχθεί ότι η κατάργηση του Βέτο θα ενισχύσει την ΕΕ. Την ίδια ώρα, ο Τέρενς Κουίκ στο πλαίσιο της εκπομπής Quick Σχόλια, εξέφρασε την άποψη ότι θα είναι τεράστιο λάθος Ελλάδα και Κύπρος να δεχθούν την κατάργηση του Βέτο.

Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο Peter Stano το χαρακτήρισε ως «πρόβλημα της Τουρκίας», επαναλαμβάνοντας την θέση ότι θα πρέπει να επιτευχθεί λύση σύμφωνη με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών. 

Ερωτηθείς γιατί δεν γίνεται μεταφορά αιτητών πολιτικού ασύλου από την Κύπρο σε άλλα κράτη μέλη ώστε να είναι ισότιμος ο διαχωρισμός, απάντησε ότι βρίσκονται σε συζητήσεις με τον Λίβανο, αφού είναι η δεύτερη χώρα στην οποία μπορούν να μεταφέρονται οι Σύροι. Για το εάν είναι αρκετή η χρηματοδότηση που λαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία για τις μεταναστευτικές ροές, ο Peter Stano σημείωσε πως εάν κριθεί από την Κυβέρνηση ότι το ποσό αυτό δεν είναι αρκετό, τότε θα πρέπει να αποταθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να ζητήσει βοήθεια. 

Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη του Εκπροσώπου της Κομισιόν Peter Stano

- Έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για κατάργηση του Βέτο για συγκεκριμένες περιπτώσεις από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι ισχύει;

Ό,τι λέμε και ό,τι κάνουμε αναφορικά με την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας πρέπει να συμφωνηθεί και από τα 27 κράτη μέλη, δηλαδή να έχουμε ομοφωνία. O Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ, που ξεκίνησε αυτή την συζήτηση πριν τέσσερα χρόνια, είπε πως αν θέλουμε να είμαστε μια γεωπολιτική δύναμη, να δρούμε γρήγορα και να είμαστε σημαντικός παράγοντας, τότε πρέπει να είμαστε πιο γρήγοροι και αποτελεσματικοί. Αυτό σημαίνει να εγκαταλειφθεί η ομοφωνία. Είναι κάτι καλό η ομοφωνία, αφού απαιτεί συναίνεση, όμως σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον που πρέπει να είμαστε πολύ γρήγοροι, μας καθυστερεί και μειώνει την αποτελεσματικότητά μας.

Έτσι ξεκίνησε από το 2019 τον διάλογο για να αλλάξει η ομοφωνία και να μετατραπεί σε αυξημένη πλειοψηφία. Η πρόταση κατατέθηκε επίσημα στα κράτη μέλη την Άνοιξη του 2020 κατά τη συζήτηση του πλαισίου κυρώσεων για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είχε προταθεί να ψηφιστεί το πλαίσιο με ομοφωνία και η λίστα με τις κυρώσεις με αυξημένη πλειοψηφία αλλά απορρίφθηκε. Έκτοτε δεν καταγράφηκε κάποια εξέλιξη, όμως την Άνοιξη του 2023, 10 κράτη συνασπίστηκαν υπέρ της αυξημένης πλειοψηφίας προεξάρχουσας της Γερμανίας. Δεν υπάρχει ακόμη τελική απόφαση, όμως γίνονται βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Για να αλλάξει η ομοφωνία, απαιτείται… ομοφωνία και κάποιες χώρες είναι δύσκολο να το αποδεχθούν. Το επιχείρημα όσων θέλουν την αλλαγή είναι πως το σύστημα εξασφαλίζει και τα εθνικά συμφέροντα μικρών κρατών όπως η Κύπρος, αφού προνοεί πλειοψηφία ⅔ του πληθυσμού για να ληφθούν αποφάσεις και αν κινηθείς έξυπνα μπορείς να δημιουργήσεις συμμαχίες που θα σου εξασφαλίσουν πλειοψηφία. Όμως με το που εμφανίστηκε το γκρουπ των μελών που ήθελε την αλλαγή, ανακοινώθηκε και γκρουπ μελών που θέλουν το Βέτο, δηλαδή την ομοφωνία. 

- Ποια η θέση σας για το Κυπριακό;

Δεν είναι Κυπριακό πρόβλημα, είναι πρόβλημα της Τουρκίας. Το προκάλεσε η Τουρκία και είναι πρόβλημα κατοχής. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη: Η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρέπει να τυγχάνει σεβασμού και ανάλογης μεταχείρισης. Είμαστε αλληλέγγυοι και στο πλευρό της Κύπρου χωρίς προϋποθέσεις και εδώ και χρόνια λέμε πως το Κυπριακό πρέπει να λυθεί στο πλαίσιο του ΟΗΕ με μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Προς αυτή την κατεύθυνση προσπαθούμε για επανέναρξη των συνομιλιών. Το μόνο ξεκάθαρο είναι πως είμαστε δίπλα στην Κύπρο γιατί είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν πρόκειται να αποδεχθούμε προκλητικές ενέργειες ούτε τη συνέχιση της κατοχής για αυτό προσπαθούμε για λύση. Βέβαια σε αυτή την περίπτωση η εξεύρεση λύσης αφορά δύο πλευρές ή καλύτερα τρεις. Θα είμαστε στο πλευρό της Κύπρου μέχρι το τέλος.

- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο που διατρέχει η Κύπρος, αφού έχει το υψηλότερο ποσοστό αφίξεων των μεταναστευτικών ροών κατ’αναλογία του πληθυσμού της; Με ποιο τρόπο μπορεί να βοηθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση; 

Είμαστε κοινότητα και ως τέτοια αντιλαμβανόμαστε τους κινδύνους που διατρέχει κάθε μέλος. Χρειάζεται να γίνουν αλλαγές στην μεταναστευτική πολιτική και την πολιτική ασύλου γι'αυτό και ετοιμάσαμε προτάσεις που είναι πλέον στην κρίση των μελών. Δεν είναι όμως θέμα μόνο της Κύπρου. Είναι σημαντικό ζήτημα για την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γαλλία και γενικά όσες χώρες είναι σε σύνορα. Ο αριθμός των μεταναστών συνεχώς αυξάνεται και καμιά χώρα δεν μπορεί να λύσει αυτό το πρόβλημα από μόνη της.  

- Γιατί δεν γίνεται μεταφορά αιτητών πολιτικού ασύλου από την Κύπρο σε άλλα κράτη μέλη ώστε να είναι ισότιμος ο διαχωρισμός; 

Η μεταφορά των μεταναστών σε άλλες χώρες είναι θέμα εξωτερικής πολιτικής. Οι συνθήκες αναφέρουν πως οι πρόσφυγες πρέπει να μεταφέρονται στην πιο κοντινή τους χώρα που για τους Σύρους είναι η Κύπρος και ο Λίβανος. Θεωρώ ότι η Κύπρος έχει τη στήριξη των ευρωπαϊκών εταίρων της που είναι ενήμεροι για το θέμα. Είμαστε και σε συζητήσεις με το Λίβανο που λαμβάνει υποστήριξης ώστε οι ροές να μοιραστούν. 

- Η χρηματοδότηση που λαμβάνει η Κύπρος για τις μεταναστευτικές ροές είναι αρκετή ή να αναμένουμε αύξηση του ποσού;

Είναι στην κρίση της Κύπρου να το αποφασίσει αυτό και αν δεν θεωρεί τα χρήματα αρκετά μπορεί να αποταθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να εξηγήσει τα προβλήματα και να ζητήσει βοήθεια. Δε γνωρίζω να υπήρξε κράτος που να αποτάθηκε στην κομισιόν και να άκουσε αμέσως όχι. Πάντα γίνεται συζήτηση προκειμένου να βρεθούν λύσεις.