Μεχμέτ Αλί Ταλάτ:

• Η Τουρκία μπορεί να αλλάξει στάση για το θέμα των δύο κρατών 
• Δεν είναι το τέλος της ΔΔΟ αλλά το τρένο έχει εκτροχιαστεί
• Η Τουρκία και ο Τατάρ εκμεταλλεύτηκαν τη θέση του Προέδρου Αναστασιάδη υπέρ των δύο κρατών αλλά και τη βεβαιότητα του Ακιντζί ότι είναι η τελευταία προσπάθεια για λύση ΔΔΟ
• Το άνοιγμα των Βαρωσίων είναι ένα σόου. 
• Τουρκία και Τατάρ τεστάρουν τη διεθνή κοινότητα και την ε/κ πλευρά. 

Συνέντευξη στον Θανάση Αθανασίου

Τη δική του ανάγνωση για τις κινήσεις της Τουρκίας και του Ερσίν Τατάρ στα Βαρώσια κάνει σε αποκλειστική του συνέντευξη στη DIGITAL ο πρώην ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. 

Ακολουθεί η συνέντευξη (ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΟ)

Πιστεύετε ότι έχει “λήξει” η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία ως η μορφή λύσης του κυπριακου;

Κατά τη γνώμη μου δεν είναι το τέλος αυτής της ιδέας (ΔΔΟ), αλλά θα είναι δύσκολο να επιστρέψουμε ξανά στις ράγες αυτής της διαδρομής. Το κυπριακό έχει εκτροχιαστεί. Τώρα η τουρκοκυπριακή πλευρά και η τουρκική πλευρά ευρύτερα βρίσκεται σε πολύ διαφορετική διάθεση και φαίνεται ότι και η ελληνοκυπριακή πλευρά βρίσκεται σε διαφορετική διάθεση. Μέχρι το Κραν Μοντάνα διαπραγματευόμασταν και οι δύο πλευρές για ΔΔΟ με πολιτική ισότητα. Εκεί όμως, ο κ. Αναστασιάδης λόγω επικείμενων εκλογών (Προεδρικές 2018) άλλαξε τη στάση του και αρνήθηκε τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στον μηχανισμό λήψης αποφάσεων. Ο Αναστασιάδης είχε πει στον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, πρώτα το ψιθύρισε στο αυτί του και στη συνέχεια το είπε ανοιχτά, ότι μετά τις εκλογές θα ήταν έτοιμος να συζητήσει τη λύση δύο κρατών ή μια συνομοσπονδία. Αυτή ήταν η καλύτερη λύση για την τουρκική πλευρά γενικά, ειδικότερα για την Τουρκία, και συνεπώς η Τουρκία το “άρπαξε”. Τότε ο Τ/κ ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί είχε πει ότι είναι η τελευταία προσπάθεια της γενιάς μας και η Τουρκία το άρπαξε και προχώρησε, και κατά τις “προεδρικές” εκλογές εδώ (κατεχόμενα) η Τουρκία υποστήριξε τον Ερσίν Τατάρ, ο οποίος είναι υπέρ της λύσης δύο κρατών και το αποτέλεσμα είναι αυτό που βιώνουμε.

Ας πούμε, με βάση αυτά που λέτε, ότι η ευθύνη ανήκει στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και στον Ακιντζί. Μπορούν τώρα οι δύο πλευρές να επιστρέψουν στη ΔΔΟ, όταν η Τουρκία στηρίζει ανοιχτά λύση δύο κρατών; 

Όταν η Τουρκία κινείται προς την κατεύθυνση της λύσης δύο κρατών δεν είναι πιθανόν να επιστρέψουμε στη ΔΔΟ διότι χρειάζεται η έγκριση της Τουρκίας, ως εγγυήτρια δύναμη. 

Μπορεί να αλλάξει η θέση της Τουρκίας και να εγκαταλείψει τα δύο κράτη;

Νομίζω ότι η θέση της Τουρκίας μπορεί να αλλάξει. Η Τουρκία τώρα στηρίζει λύση δύο κρατών, αλλά αν η Τουρκία αντιληφθεί ότι αυτό δεν είναι πιθανόν με κανένα τρόπο και ότι οι διεθνείς σχέσεις (συμφέροντα) είναι δραματικά αντίθετες με αυτή την πολιτική (λύση δύο κρατών), και επίσης αν αντιληφθεί ότι η τουρκική οικονομία και το διεθνές της πρεστίζ θα ωφεληθεί από την επιστροφή στην πιθανή λύση, τότε μπορεί να επιστρέψει στη ΔΔΟ ξανά.

Εξαρτάται κυρίως από την Τουρκία. Η Τ/κ πλευρά δεν είναι σημαντική αυτή τη στιγμή διότι ο Τ/κ “πρόεδρος” ή ηγέτης λέει “ότι πει η μητέρα πατρίδα”. Δεν έχει καμια διαφωνία, δεν έχει καμία πολιτική. Συνεπώς η θέση του είναι να φωνάζει στη βάση αυτών που λέει η “μητέρα πατρίδα”, η Τουρκία. 

Τί είναι αυτό που δεν κατανοεί ο Ερσίν Τατάρ σε σχέση με τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων;

Πολύ πρόσφατα ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι οι ιδέες του Ντενκτάς έχουν μεταφερθεί στη Νέα Υόρκη μέσω αυτού. Εννοεί ότι έχει μαζί του τη ψυχή του Ντενκτάς. Όπως ξέρετε, ο Ντενκτάς ήταν εναντίον ενός κοινού κράτους με τους Ε/κ. Αυτό ισχύει και για τον Τατάρ. Βέβαια είναι Κύπριος αλλά δεν έχει σπουδάσει στην Κύπρο, δεν εργάστηκε εδώ, είχε μετακομίσει και σπουδάσει στην Αγγλία. Οι πρώτες του επιρροές σε σχέση με την Κύπρο ήταν εκείνες που του μεταφέρονταν στην Αγγλία από τους γονείς του, την οικογένεια του κλπ. Και ο πατέρας του ήταν με τον Ντενκτάς. Έχει την ιδεολογία του Ντενκτάς. Δεν θέλει να πάει με τους Ε/κ. Είναι πολύ εθνικιστής και δεν μπορεί να δει τη μεγάλη σημασία που έχει για τους Τ/κ η τουρκοκυπριακή ταυτότητα και η σημαντικότητα του μέλλοντος των Τουρκοκυπρίων.

Τον ενδιαφέρει;

Δεν τον ενδιαφέρει. Δεν μπορεί να αναλύσει και δεν μπορεί να υιοθετήσει τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων σε σχέση με το μέλλον της κοινότητας, της οικονομίας των Τ/κ κλπ. Προς το παρόν επαναλαμβάνει αυτό που λέει η Τουρκία. 

Δεν μπορεί να κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ των συμφερόντων των Τ/κ από εκείνα της Τουρκίας.

Δεν μπορεί. Λέει ότι ο τελευταίος λόγος ανήκει στην Τουρκία.

Τι αναμένεται να γίνει με τη Μόρφου; 

Αυτή η ερώτηση πρέπει να απευθυνθεί στον Τατάρ, όχι σε μένα. Δεν μπορώ να πω κάτι διότι ο χρόνος περνά και οι άνθρωποι που εγκαταστάθηκαν στη Μόρφου είναι τώρα δεύτερης γενιάς. Μένουν σε σπίτια, χτίζουν νέα σπίτια, νέες επενδύσεις από απλούς ανθρώπους ή πανεπιστήμια κλπ. Άρα η επιστροφή της Μόρφου στην Ε/κ πλευρά γίνεται κάθε μέρα και πιο δύσκολη. Ίσως κάποιο άλλο στάτους εξευρεθεί για τη Μόρφου στο μέλλον σε περίπτωση λύσης. Ο χρόνος περνάει, και γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη η επιστροφή της Μόρφου στους Ε/κ. Αυτό είναι γεγονός.

Είναι δύσκολο, αλλά υπάρχει ενδεχόμενο (να επιστραφεί);

Υπάρχει φυσικά. Εξαρτάται από τους όρους της συμφωνίας. Αν μια συμφωνία για λύση ΔΔΟ αναζωπυρωθεί ξανά τότε είναι πιθανόν να συζητηθεί ένα ειδικό καθεστώς για τη Μόρφου στο πλαίσιο της λύσης. Είναι πιθανόν να δώσουν ένα ειδικό καθεστώς στους Τ/κ που θα μένουν εκεί κάτω από Ε/κ διοίκηση. Και αυτό είναι πιθανόν. Αλλά όλα αυτά εξαρτώνται από το εάν θα επιστρέψουμε στη ΔΔΟ. 

Πιστεύετε ότι η Τουρκία και ο Τατάρ θα συνεχίσουν με το άνοιγμα των Βαρωσίων ή είναι ένα μεγάλο σόου;

Είναι ένα σόου κατά την ακρίβεια και μάλιστα στην αρχή ήταν μια πράξη στήριξης στον Τατάρ για τις εκλογές (στα κατεχόμενα). Ο Τατάρ κλήθηκε στην Τουρκία και εξήγγειλε το άνοιγμα των Βαρωσίων από εκεί. Στόχος ήταν να στηριχθεί ενόψει εκλογών. Και όπως ξέρετε, μετά από αυτό, μετά που κέρδισε ο Τατάρ τις εκλογές, μόνο το 3,5% των Βαρωσίων αποχαρακτηρίστηκε από τη στρατιωτική ζώνη και άνοιξε στο κοινό. 

Η Τουρκία τέσταρε με αυτό τον τρόπο τη διεθνή κοινότητα;

Αυτή είναι η μια πτυχή, τεστάρουν τη διεθνή κοινότητα, από την άλλη (η Τουρκία) τέσταρε την ε/κ πλευρά και ήταν και ένα τεστ για τους ιδιοκτήτες. Πόσοι θα ζητήσουν επιστροφή των περιουσιών τους. Τα Βαρώσια είναι ένα μεγάλο θέμα και δεν νομίζω ότι θα συνεχίσουν με αυτό τον τρόπο (άνοιγμα).

Και έρχονται και οι γεωτρήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας 

Δεν το ξέρουμε αυτό. Θα γίνουν ή απλά θα συντηρείται αυτή η διαδικασία (το γεωτρητικό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας) στο προσκήνιο; Ποιος ξέρει;

Αυτό εξαρτάται από τις εταιρείες. Αλλά αναμένουμε τις κινήσεις της Τουρκίας, που διαμηνύει με κάθε ευκαιρία ότι αν οι Ε/κ κάνουν ένα βήμα τότε θα κάνει και η Τουρκία.

Ναι θα κάνουν, είναι ξεκάθαρο. 

Δείτε ολόκληρη την συνέντευξη: