Το 2019 άφησε πίσω του οκτώ νεκρούς από πυρκαγιές. Αύξηση κατά 4.19% στις πυρκαγιές τόσο τις αστικές, όσο και αυτές της υπαίθρου, αλλά και προβληματισμό λόγω της εμπλοκής είτε άμεσα είτε έμμεσα του ανθρώπινου παράγοντα ως καταλυτικού παράγοντα για τις πυρκαγιές. 

Την περασμένη Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2020 το Αρχηγείο Πυροσβεστικής παρουσίασε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση με όλα τα στοιχεία σε σχέση με τη δράση της Πυροσβεστικής το 2019.

Χαρακτηριστικά: 

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία κατά την διάρκεια του έτους 2019 έχει ανταποκριθεί συνολικά σε 12804 κλήσεις για παροχή βοήθειας οι οποίες αφορούσαν πυρκαγιές, Ειδικές Εξυπηρετήσεις και Ψευδείς κλήσεις. 

Οι διασώσεις αφορούσαν άτομα τα οποία ενεπλάκησαν σε πυρκαγιές, σε τροχαία δυστυχήματα, εργατικά ατυχήματα εγκλωβίστηκαν σε ελαττωματικούς ανελκυστήρες, σε καταρρεύσεις κτιρίων ή άλλων υποστατικών ψηλά κτήρια, σε γκρεμνούς κ.α.  

Πυρκαγιές

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία έχει ανταποκριθεί σε συνολικά 6381 πυρκαγιές παγκύπρια. Από αυτές οι 4026 αφορούσαν τις πυρκαγιές υπαίθρου και οι 2355 αφορούσαν τις αστικές πυρκαγιές. Για τα έτη 2018 - 2019 γίνεται μια σύγκριση αυξομειωτικής τάσης  επί τις %. Διαπιστώνεται ότι με την λήξη του τρέχοντος έτους υπάρχει μια αύξηση στο σύνολο όλων των πυρκαγιών  (αστικών – υπαίθρου) της τάξης του 4.19 %. 

Για τις πυρκαγιές υπαίθρου παρατηρείται για το 2019 αυξομειωτική τάση  με το συνολικό ποσοστό να αυξάνεται στο χαμηλό ποσοστό του 3.90 %. Ο μήνας Απρίλιος αν και κάθε χρόνο παραδοσιακά παρουσίαζε σημαντικές αυξήσεις λόγω των λαμπρατζιών ή καύση άλλων άχρηστων αντικειμένων τα οποία καίονταν στο ύπαιθρο λόγω των εορτών του Πάσχα για το 2019 παρουσιάζεται σημαντικότατη μείωση της τάξεως του 41.78%.

Αυτό  οφείλεται στις εκστρατείες πρόληψης Αστυνομίας και Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με ενημέρωση του κοινού τόσο με τηλεοπτικές όσο και ραδιοφωνικές συμμετοχές των εκπροσώπων τύπου όσον και με την διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού. 

Βροχές… χρυσάφι

Επιπρόσθετα καταλυτικός ήταν και ο ρόλος  των επικρατουσών καιρικών συνθηκών αλλά και στον συντονισμό και στην καταστολή που προέβησαν οι διάφορες εμπλεκόμενες Υπηρεσίες όπως Αστυνομία, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Τοπικές Αρχές Αυτοδιοίκησης Δήμοι/ Κοινότητες και Εκκλησιαστικές επιτροπές  

Για τις  πυρκαγιές υπαίθρου και λαμβανόμενου υπόψη ότι οι μήνες τις αντιπυρικής περιόδου είναι βάση των επικρατουσών περιβαλλοντικών συνθηκών οι Μάιος – Νοέμβριος διαπιστώνεται για αυτή την περίοδο αύξηση της τάξης του 20.37%. Η πυροσβεστική Υπηρεσία ανταποκρίθηκε συνολικά για την συγκεκριμένη περίοδο σε 3090 πυρκαγιές σε αντίθεση με 2567 την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Παρόλο του ότι μέχρι το τέλος Αυγούστου υπήρξε μείωση τους της τάξεως του 16.41% διαμορφώνεται μικρή αύξηση στο μήνα Σεπτέμβρη της τάξης του 7.81% και σημαντική   αύξηση στους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο της τάξης του 52.40%, 55.61% και 20.37% αντιστοίχως.  Η αύξηση αυτή οφείλεται στην παράνομη συνήθεια των καψαλισμάτων κυρίως στις Επαρχίες Λευκωσίας , Λεμεσού και Πάφου. 

Ο ανθρώπινος παράγοντας η αιτία

Όσον αφορά τις αιτίες των πυρκαγιών υπαίθρου αυτές οφείλονται όπως έχει αναφερθεί σε καψαλίσματα, σκόπιμες καύσεις, καύσεις σκυβάλων, απόρριψη αποτσίγαρων ή άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες στο ύπαιθρο που πιθανόν να προκαλούν πυρκαγιές. Διαπιστώνεται για ακόμη μια χρονιά η συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα όσον αφορά την πρόκληση με το ποσοστό να ξεπερνά το 92%.

Αστικές πυρκαγιές

Επιπρόσθετα στις αστικές πυρκαγιές διαπιστώνεται μείωση της τάξης του 3.72%. Ο αριθμός πυρκαγιών που εκδηλώθηκε σε αστικές περιοχές είναι 2355 σε σύγκριση με 2446 που εκδηλώθηκαν το έτος 2018. 

Οι κύριοι χώροι εκδήλωσης αστικών πυρκαγιών ήταν σε οικόπεδα, μηχανοκίνητα οχήματα, ιδιωτικές κατοικίες, διαμερίσματα πολυκατοικιών, σκυβαλλοδοχεία, άλλα υποστατικά αλλά και άλλου χώρους 

Όσον αφορά τις αιτίες πυρκαγιών σε Αστικές περιοχές αυτές οφείλονταν ως επί το πλείστον σε ηλεκτρικά προβλήματα σε ηλεκτρικές συσκευές σε κατοικίες ή υποστατικά, ηλεκτρικά ή μηχανικά προβλήματα σε οχήματα, αποτσίγαρα, κακόβουλες πράξεις , εμπρησμούς, ελαττωματικές καπνοδόχους και εστίες τζακιού, λανθασμένη χρήση εστιών θέρμανσης και μαγειρικών συσκευών, λανθασμένη ή αμελή χρήση εργαλείων ή συσκευών σε χώρους εργασίας.

Διαπιστώνεται δε ότι ο ανθρώπινος παράγοντας διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο με τις αιτίες πρόκλησης πυρκαγιών σε αστικές περιοχές  που ξεπερνούν το 90%. 

Μειώθηκε η καμένη γη

Άξια αναφοράς είναι η καμένη έκταση της υπαίθρου η οποία παρουσιάζεται για το 2019 (10.04 τ.χλμ), μειωμένη κατά 5.06 τ.χλμ σε σχέση με το 2018 (15.10 τ.χλμ) . 

Πυρκαγιές πέραν των 10 εκ. ευρώ

Η οικονομική πτυχή των ζημιών παρουσιάζεται  αυξημένη για το 2019. Όπως καταγράφονται οι ζημιές εκτιμούμενες κατά προσέγγιση από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, για το 2019 είχαμε συνολικές ζημιές (10,859.502 εκ. ευρω ) στις οποίες το ποσό των 9,975.507  εκ. αφορούσε τις αστικές πυρκαγιές και το ποσό των 883,695 χιλ. αφορούσε τις πυρκαγιές υπαίθρου. 

Το 2018 είχαμε συνολικό ποσό ζημιών (7,440.397 εκ. ευρω) , στις οποίες το ποσό των 5,793.060 εκ αφορούσε τις αστικές πυρκαγιές και το ποσό των 1,647.337 εκ ευρω αφορούσε τις πυρκαγιές υπαίθρου. Παρατηρείται αύξηση των ζημιών στις αστικές πυρκαγιές παρόλη την μείωση που υπήρχε στον αριθμό των ανταποκρίσεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για αστικές πυρκαγιές και αυτό οφείλεται τόσο στους χώρους που εκδηλώθηκαν.  

Η μείωση των ζημιών στις πυρκαγιές υπαίθρου κατά το 2019 σε σχέση με το 2018 οφείλεται ουσιαστικά εκτός από τα δραστικά μέτρα τα οποία λαμβάνονται και  στην μείωση της καμένης έκτασης αλλά και στους χώρους στους οποίους εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές.  

80 θύματα - 8 νεκροί

Το σύνολο των ατόμων τα οποία διασώθηκαν , τραυματίστηκαν ή έχασαν την ζωή τους εξ υπαιτιότητας των πυρκαγιών έφτασε στους 80. Σημαντικά πιο αυξημένος αριθμός από το έτος 2018 που ο αριθμός ήταν 49. Αναλυτικά η Πυροσβεστική Υπηρεσία προέβηκε για το 2019 σε 41 διασώσεις από πυρκαγιές σε σχέση με 15 για το 2018. Υπήρξαν 31 τραυματισμοί σε σύγκριση με 32 πέρσι και έχασαν την ζωή τους 8 άτομα από πυρκαγιές σε σχέση με 2 της αντίστοιχης περσινής περιόδου.   

Ειδικές Εξυπηρετήσεις

Αύξηση παρατηρείται στις ανταποκρίσεις Ειδικών Εξυπηρετήσεων της τάξης του 12.8%. Για το 2019 υπήρξε ανταπόκριση 5551 κλήσεων σε σχέση με το 2018 οι οποίες ανήλθαν στις 4921. Αύξηση η οποία ουσιαστικά οφείλεται στις αυξημένες ανταποκρίσεις σε περιστατικά πλημμυρών λόγω των καιρικών συνθηκών, διασώσεων ζώων, ανταποκρίσεων ανελκυστήρων αλλά και άλλων γενικών ανταποκρίσεων Ειδικών Εξυπηρετήσεων που διεκπεραιώνει  η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ως επί το πλείστον οι ανταποκρίσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σε ειδικές εξυπηρετήσεις εστιάζονται σε 

1. Αποπαγιδεύσεις ατόμων τα οποία εγκλωβίζονται   σε ελαττωματικούς ανελκυστήρες, 

2. Ανταποκρίσεις σε πλημμύρες που αφορούν αντλήσεις όμβριων υδάτων  από κατοικίες ή άλλα υποστατικά, ρυμουλκήσεις ή διασώσεις ατόμων τα οποία εγκλωβίζονται στα οχήματα τους εντός πλημμυρισμένων δρόμων, ανοίγματα οχετών όμβριων υδάτων. 3. Προλήψεις δυστυχημάτων, διασώσεις ζώων, ανταποκρίσεις σε τροχαία δυστυχήματα και αποπαγιδεύσεις ατόμων, βοήθεια για μεταφορά ασθενών, παροχή βοήθειας στην Αστυνομία για διάφορα περιστατικά. 

Οι διασωθέντες

Επίσης η Πυροσβεστική Υπηρεσία προέβηκε κατά το έτος 2019 στην διάσωση 2200 ατόμων. Οι διασώσεις αφορούσαν άτομα τα οποία ενεπλάκησαν:

1. Σε πυρκαγιές,  σε τροχαία δυστυχήματα, εργατικά ατυχήματα, εγκλωβισμούς  σε ελαττωματικούς ανελκυστήρες, αποπαγιδεύσεις ατόμων μετά από καταρρεύσεις κτιρίων οι άλλων υποστατικών.
2. Διασώσεις από  ψηλά κτήρια, διασώσεις από πηγάδια, από γκρεμνούς είτε μετά από τροχαία δυστυχήματα είτε μετά από ατύχημα και τραυματισμό πεζών ατόμων και εγκλωβισμό τους σε απροσπέλαστες περιοχές. 
3. ΔιασώσεΙς  ατόμων τα οποία έχασαν τον προσανατολισμό τους σε υπαίθριες ή δασικές περιοχές.

Αυξήθηκαν οι ψευδείς κλήσεις

Οι Ψευδείς κλήσεις διαχωρίζονται σε τρεις  κατηγορίες:

1.Κακόβουλες: Αφορούν κλήσεις οι οποίες είναι ψευδείς και γίνονται αποκλειστικά με κακή πρόθεση.  

2.Με καλό σκοπό: Αφορούν κλήσεις οι οποίες δεν έχουν κακή πρόθεση αλλά γίνονται από άτομα τα οποία εντοπίζουν στο περιβάλλον  χαρακτηριστικά τα οποία προσομοιάζουν με πυρκαγιά, όπως π.χ σκόνη στο ύπαιθρο η οποία παράγεται από γεωργικό ελκυστήρα ο οποίος οργώνει χωράφι και η οποία εκλαμβάνεται από περαστικούς ως πυρκαγιά. 

3,Ένεκα μηχανικής ή ηλεκτρικής βλάβης: Ήχηση συστημάτων συναγερμού χωρίς να υπάρχει πυρκαγιά γιατί υπέστησαν μηχανική ή ηλεκτρική βλάβη.    

Συνολικά ο αριθμός των ψευδών κλήσεων για το 2019 ανέρχεται στις 866 σε αντίθεση με το 2018  που ο αριθμός ανήλθε στις 710. Διαπιστώνεται μια αύξηση του 21.97%. Παρόλα ταύτα η συντριπτική πλειοψηφία των Ψευδών κλήσεων αφορά κλήσεις με καλό σκοπό. 

Πιο συγκεκριμένα για το 2019 οι 674 κλήσεις αφορούσαν κλήσεις με καλό σκοπό, 168 λόγω μηχανικής/ηλεκτρικής βλάβης και 24 μόνον αφορούσαν κακόβουλες. Αυτό αποδεικνύει την υπερευαισθησία του κοινού σε θέματα πρόληψης και έγκαιρης ειδοποίησης των ομάδων καταστολής. 

Γιατί ο ανθρώπινος παράγοντας

Αναλύοντας την εμπεριστατωμένη αυτή  μελέτη ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ανδρέας Κεττής τόνισε ότι ο ανθρώπινος παράγοντας και το 2019 αποτέλεσε την αιτία πυρκαγιών. Όπως είπε, η μελέτη αποδεικνύει ότι οι ενέργειες πολιτών ηθελημένα η μη οδηγούν σε πυρκαγιές. Με βάση τα στοιχεία  το 92% των αστικών πυρκαγιών οφείλονται στον άνθρωπο και το 93% των υπαίθριων πυρκαγιών προέκυψαν πάλι από ανθρώπινο χέρι.

Ο κ. Κεττής παρατήρησε ότι πολλοί πολίτες είναι ευσυνείδητοι και δίνουν πληροφορίες στην Πυροσβεστική και την Αστυνομία. Με βάση τα συμπεράσματα της Πυροσβεστικής, οι ενέργειες που έγιναν εντός του 2019 όπως η κινητοποίηση όλων των Αρχών, η παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας και οι οδηγίες που δόθηκαν βοήθησαν στις ενέργειες της Πυροσβεστικής.

Παράλληλα, τα περίπολα του Τμήματος Δασών αλλά και της Πυροσβεστικής, οι επανδρώσεις σταθμών Υπαίθρου και όχι μόνο βοήθησαν στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Ο κ. Κεττής έθιξε ως σημαντική παράμετρο και την πολυομβρία που είχαμε το 2019, αφού είχαμε βροχές μέχρι τον Ιούνιο.

Γιατί τόσοι νεκροί;

To 2019 καταγράφηκαν 80 θύματα εκ των οποίων οι 8 νεκροί. Ο κ. Κεττής παρατήρησε ότι η κάθε περίπτωση διαφέρει αφού πολλά δυστυχήματα προκαλούνται από διαφορετικά χαρακτηριστικά. Εξάλλου, το γεγονός ότι οι ζημιές ξεπέρασαν τα 10 εκατομμύρια ευρώ από πυρκαγιές, ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής υπογράμμισε ότι αναλόγως των περιστάσεων κάθε περίπτωσης οι ζημιές είναι διαφορετικές. 

Αλλιώς κοστίζει η εκδήλωση πυρκαγιάς σε ένα υποστατικό, αλλιώς σε ένα σπίτι/ διαμέρισμα και αλλιώς σε ένα εργοστάσιο.