«Οι Φωνές που έχουμε ακούσει δεν είναι αποκύημα της φαντασίας ενός σεναριογράφου. Είναι πραγματικές ιστορίες. Είναι από παιδιά που έσπασαν τη σιωπή τους. Είναι οι Φωνές που μας έμαθαν ότι άλλο η δική τους σιωπή και άλλο η δική μας σιγή.»

Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε την ομιλία της η πρόεδρος του Συμβουλίου «Φωνή», Αναστασία Παπαδοπούλου, σε σημερινή διάσκεψη τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα στον ΘΟΚ, για την επίσημη πρώτη του Συμβουλίου Εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών, «Φωνή».

Στην ομιλίας της η κ. Παπαδοπούλου, ανέφερε μεταξύ άλλων πως  «υπάρχουν κάποια αδικήματα που κτυπούν τα θεμέλια της κοινωνίας μας. Που προκαλούν κάθε μας αίσθημα δικαιοσύνης. Που ξυπνούν μέσα μας κάθε ανάγκη προστασίας και αντίδρασης. Αδικήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη της κοινωνίας μας, καθώς κτυπούν ακριβώς, αυτούς που θα την αναπτύξουν. Τα παιδιά μας.»

Η κ. Παπαδοπούλου τόνισε επίσης πως είναι για πρώτη φορά που ως κράτος, ως κοινωνία, είπαμε, ότι οι ατομικές φωνές δεν είναι αρκετές. Δεν αρκεί απλά ένα καλό νομοθετικό πλαίσιο, πρόσθεσε, ούτε να επαναλαμβάνουμε στερεότυπα ότι αυτά τα εγκλήματα χρήζουν μηδενικής ανοχής. «Πρέπει να  δράσουμε προληπτικά.  Να προλάβουμε, να προστατεύσουμε. Να δώσουμε τα εφόδια σε όλους να το καταπολεμήσουν και πάνω από όλα να μιλήσουμε στα παιδιά μας, να τα ενδυναμώσουμε, να τα ακούσουμε», τόνισε.

Κάλεσε επίσης κράτος και κοινωνία να ενώσουν τις δικές τους φωνές με τις φωνές των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης.

Αυτούσια η ομιλία:

Οι Φωνές που έχουμε ακούσει δεν είναι αποκύημα της φαντασίας ενός σεναριογράφου. Είναι πραγματικές ιστορίες. 

Είναι από παιδιά που έσπασαν τη σιωπή τους.

Είναι οι Φωνές που μας έμαθαν ότι άλλο η δική τους σιωπή και άλλο η δική μας σιγή. 

Εξοχότατε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,

Φίλες και φίλοι,

Ομολογώ ότι σκεφτόμουν, πάρα πολύ, τι έπρεπε να πω σήμερα. Επειδή δεν είμαι σίγουρη πως μπορώ εγώ, να αποτυπώσω τι σημαίνει η σημερινή μέρα. Πως μπορώ εγώ, να αποτιμήσω τη σημασία των τελευταίων 5-6 χρόνων. Πως μπορώ εγώ, να αποδώσω το σεβασμό που οφείλουμε σε αυτές τις φωνές.   

Σκεφτόμουν πραγματικά, πάρα πολύ, χωρίς να έρχεται εύκολα η απάντηση. Ώσπου ένα βράδυ κατάλαβα γιατί. Επειδή, όλες μου οι σκέψεις άρχιζαν με το «εγώ». 

Προσπάθησα να το αποβάλω, να επιστρέψω στην ουσία ερμηνεύοντας το ως εγωκεντρισμό που δεν έχει χώρο σε μια προσπάθεια, ομαδική όπως αυτή. Αλλά δεν τα κατάφερα. Επειδή αντιλήφθηκα ότι σήμερα η δική μου φωνή έχει να κάνει με ένα ταξίδι. Έχει να κάνει και με το δικό μου ταξίδι.

Σκέφτηκα  την ιστορία του Οδυσσέα και τις σειρήνες. Τις σειρήνες που κανέναν ανθρώπινο αυτί δεν άντεχε να τις ακούσει για να μην παρασυρθεί στην καταστροφή του. Ο τρόπος να τις ξεπεράσει για να συνεχίσει στην Ιθάκη του, ήταν να δεθεί στο κατάρτι του πλοίου. Για να τις ακούσει μεν αλλά να μην ανταποκριθεί στο κάλεσμα τους. Τόσος ο φόβος για τις φωνές. Τόση η ανάγκη να μην αντιδράσουμε σε αυτό που ακούμε. Επειδή οι φωνές είναι ο αντίλαλος του χειρότερου μας εαυτού που φοβόμαστε να αντικρίσουμε. 

Και έτσι συνεχίζαμε. Μια κοινωνία δεμένη στο κατάρτι αρμενίζοντας, με σωστό μεν προορισμό, την ασφάλεια των παιδιών μας, αλλά με φόβο για την κατεύθυνση.

Το ταξίδι είχε αρχίσει πολύ παλιά, όταν  τα πρώτα θύματα  έσπασαν τη σιωπή τους. Πολύ λίγα δυστυχώς το έκαναν… Τα περισσότερα όχι. Επειδή πέραν των μεμονωμένων αφοσιωμένων λειτουργών και εθελοντών, αντιμετώπιζαν τη δική μας σιγή. Επειδή η σιγή μας, ήταν η επιλογή μας αντί της παραδοχής ότι, ναι συμβαίνει και στην Κύπρο.

Το δικό μου ταξίδι άρχισε πιο μετά. Πριν από 6 σχεδόν χρόνια με την εκστρατεία «ένα στα πέντε» του συμβουλίου της Ευρώπης. Όταν για πρώτη φορά ακούσαμε το σύνθημα, αλλά λέγαμε ότι δεν ισχύει στην Κύπρο. Το ίδιο πίστευα και εγώ όταν το  πρωτο-άκουσα. Σύντομα φυσικά αντιληφθήκαμε όλοι την αλήθεια. Όχι τόσο για τα νούμερα παρόλο, που και αυτά είναι αλήθεια. 

Αν και για μένα δεν έχει σημασία εάν είναι 1 στα πέντε, 1 στα 4 ή ένα στα 100. Μόνο το ένα έχει σημασία. Έστω και ένα. Έστω και μία φωνή. 

Δεν είναι όμως μόνο την αλήθεια των αριθμών που αντιληφθήκαμε. Είναι και την ουσία. Ότι υπάρχουν κάποια αδικήματα που κτυπούν τα θεμέλια της κοινωνίας μας. Που προκαλούν κάθε μας αίσθημα δικαιοσύνης. Που ξυπνούν μέσα μας κάθε ανάγκη προστασίας και αντίδρασης. Αδικήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη της κοινωνίας μας, καθώς κτυπούν ακριβώς, αυτούς που θα την αναπτύξουν. Τα παιδιά μας.

Και όσο κι’ αν το θέλαμε δεν αντιδρούσαμε στις φωνές. Ίσως δεν ακούγαμε. Όχι μόνο στα θύματα, αλλά και τις φωνές κάθε κοινωνικού λειτουργού, αστυνομικού, ψυχολόγου και γιατρού, εκπαιδευτικού και γονιού. Αυτών που ήθελαν να κάνουν κάτι, που αγωνιούσαν να γίνει κάτι, αλλά δεν έβρισκαν τον τρόπο να το κάνουν.

Με το «Ένα στα Πέντε» λοιπόν, άρχισε το δικό μου ταξίδι. Δεμένη στο κατάρτι. Μαζί με τους περισσότερους από εμάς.

Άλλοι όμως, φρόντιζαν σιγά-σιγά να ξετυλίγουν το σχοινί. 

Οι πρώτοι εταίροι της εκστρατείας «Ένα στα Πέντε» το Hope for Children, η  κοινοβουλευτική εκπρόσωπος στο Συμβούλιο της Ευρώπης, κ.Στέλλα Κυριακίδου που επέμενε στο να ‘ρθει η  εκστρατεία στην Κύπρο,  η  Επίτροπος Δικαιωμάτων του Παιδιού που σε κάθε της ετήσια έκθεση έστρεφε την προσοχή  στις σειρήνες,  το Ίδρυμα Αναστάσιος Γ. Λεβέντη, που χωρίς δεύτερη σκέψη χρηματοδότησε την εκστρατεία «ένα στα πέντε» στην Ευρώπη, αλλά και στην Κύπρο,  τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής, ο  Δήμος Λευκωσίας, η Unesco, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, η Συμβουλευτική Επιτροπή για την Καταπολέμηση της Βίας στην οικογένεια, ο ΣΠΑΒΟ.

Η  Νομική Υπηρεσία με την  άμεση ανταπόκριση της σε κάθε αναγκαία τροποποίηση της νομοθεσίας ή δημιουργίας καινούργιας νομοθεσίας. 

Όλα ανεξαιρέτως τα κοινοβουλευτικά κόμματα που πάντοτε ομόφωνα ψήφιζαν κάθε σχετική νομοθεσία. 

Τα Υπουργεία Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας, Παιδείας και Πολιτισμού, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης, και Υγείας και οι αρμόδιες τους υπηρεσίες που από την αρχή στήριξαν την προσπάθεια εκπόνησης Εθνικής Στρατηγικής και την εφαρμογής της. 

Το Σωματείο Κυριών «Ένωσης» που με τη γενναιόδωρη δωρεά τους έκαναν πραγματικότητα το Σπίτι για τα Παιδιά. 

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που πάντοτε όπως και σήμερα, ανταποκρίνονται και δίνουν ένταση στη Φωνή μας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για την αποφασιστικότητα του, να θέσει την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση ως πολιτική προτεραιότητα και ναι και για την εμπιστοσύνη με την οποία με έχει περιβάλει.

Με όλους συνοδοιπόρους, το ταξίδι οδήγησε στην Εθνική Στρατηγική, όπου για πρώτη φορά ως κράτος, ως κοινωνία είπαμε, ότι οι ατομικές φωνές δεν είναι αρκετές. Δεν αρκεί απλά ένα καλό νομοθετικό πλαίσιο. Δεν αρκεί να επαναλαμβάνουμε στερεότυπα ότι αυτά τα εγκλήματα χρήζουν μηδενικής ανοχής. Πρέπει να  δράσουμε προληπτικά.  Να προλάβουμε, να προστατεύσουμε. Να δώσουμε τα εφόδια σε όλους να το καταπολεμήσουν και πάνω από όλα να μιλήσουμε στα παιδιά μας, να τα ενδυναμώσουμε, να τα ακούσουμε. 

Και πρέπει να το κάνουμε όλοι μαζί. Κυβερνητικός, ημί-κρατικός, μη κυβερνητικός, ιδιωτικός τομέας. Αυτή είναι η Φωνή της Εθνικής Στρατηγικής. 

Όλοι έχουν το ρόλο τους, τη θέση τους, την ευθύνη τους. Όλοι έχουν τη φωνή τους. Όλοι εσείς έχετε τη φωνή σας.

Ένας πρώτος σταθμός η Εθνική Στρατηγική, η οποία απλά λειτούργησε σαν πυξίδα για να μας βάλει στη σωστή κατεύθυνση. Και το ταξίδι συνεχίζεται με το Συμβούλιο για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής. Τα μέλη του η Λουίζα, η Μαρία, η Μυρτώ, η Νάσια, η Χαρά, ο Κώστας, η Χριστιάνα, η Χριστίνα και η Ελένη, όλοι αφοσιωμένοι συνταξιδιώτες, όλοι πρόθυμοι να ακούσουν τις σειρήνες.

Όλα αυτά, όλους αυτούς που καθοδήγησαν το δικό μου ταξίδι περίγραφα στον Χρήστο και τον Έλη, τη διαφημιστική εταιρεία που μας υιοθέτησε, πριν από 2 χρόνια. Ακόμη 2 άτομα που ευχάριστες συγκυρίες τους έκαναν συνταξιδιώτες μας. Ψάχναμε όνομα για το Συμβούλιο και μου είπαν: «το πρώτο πράγμα που χάνεις με το φόβο είναι τη φωνή σου. Γίνετε εσείς η Φωνή τους. Δώστε την πίσω σε εκείνους που σας χρειάζονται. Σε εκείνους που εγκλωβίζονται στο φόβο». Τόσο απλά βρήκαμε το όνομα μας. Τον σκοπό μας.

Και κάπως έτσι, διανύσαμε έξι χρόνια. Έξι χρόνια όπου πολλά μικρά κομμάτια του παζλ, ενώνονταν σχηματίζοντας μια μεγάλη εικόνα. Έξι χρόνια με τόσους άλλους να μου δείχνουν τον δρόμο στο ταξίδι. Να με σπρώχνουν. Να χαλαρώνουν το σχοινί στο κατάρτι, απελευθερώνοντας μας όλους, από τον φόβο των φωνών. 

«Αυτά να πεις όταν μιλήσεις» σκέφτηκα. Αυτό είναι το «εγώ» σου. Γεμάτο με την ενέργεια, την στήριξη, την προτροπή, τη βοήθεια όλων αυτών που σε συντροφεύουν στο ταξίδι. Ή μάλλον στο δικό τους ταξίδι που βρέθηκες εσύ συνεπιβάτης. 

Ναι, αυτά. 

Αλλά δεν είναι αρκετά. Γιατί θα ξεχνούσα ίσως το πιο σημαντικό. 

Τις Φωνές. 

Που μας έμαθαν ότι στο ταξίδι, για να συνεχίσουμε στο σωστό δρόμο, στη σωστή κατεύθυνση, πρέπει να περάσουμε από τις σειρήνες. Να τις ακούσουμε. Να αφουγκραστούμε ακόμη και τη σιωπή τους. Όσο εκκωφαντική και εάν αυτή είναι. 

Να ξεφύγουμε από το πλαίσιο του μικρού, του ατομικού, του καθημερινού. Να περάσουμε στη σφαίρα του συνολικού. Να τις αναγνωρίσουμε ακόμη και εάν φοβόμαστε να αντικρίσουμε το χειρότερο μας εαυτό. 

Οι Φωνές που ακούσαμε πριν από λίγο, δεν είναι αποκύημα της φαντασίας ενός σεναριογράφου. Είναι μερικές από τις Φωνές που υπάρχουν εκεί έξω στην κοινωνία μας.

Είναι οι σειρήνες όλων μας. Και όποιες και αν είναι οι λεπτομέρειες της καθεμίας ιστορίας, όλες το ίδιο μας ζητάνε.

Να μην επιλέξουμε ποτέ ξανά να απαντήσουμε με τη δική μας σιγή.

Να ενώσουμε τις δικές μας φωνές με τις δικές τους. Για αυτό είμαστε όλοι εδώ σήμερα. Μόνο έτσι θα συνεχίσει το ταξίδι.