Οραματιστής, τολμηρός, αποφασιστικός, ευθύς και ειλικρινής είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου του Β’ που απεβίωσε σε ηλικία 81 ετών, στις 6:40 το πρωί της Δευτέρας 7/11, σκορπίζοντας σε θλίψη την Εκκλησία της Κύπρου αλλά και την κυπριακή κοινωνία γενικότερα. Ήταν ένας καλός ποιμενάρχης που έκανε πολύ σημαντικές τομές και άφησε το στίγμα του στα εκκλησιαστικά, και όχι μόνο, πράγματα του τόπου. 

«Εκοιμήθη ήσυχα αφού αντιμετώπισε με θάρρος, υπομονή και Χριστιανική καρτερία τη δοκιμασία της ασθένειας του» αναφέρουν στο ιατρικό ανακοινωθέν οι γιατροί που ήταν δίπλα του τα τελευταία χρόνια στη μεγάλη μάχη που έδινε. 

Ταλαιπωρείτο από καρκίνο του παχέος εντέρου ο οποίος έκανε μετάστασταση και στο συκώτι και υποβλήθηκε σε διάφορες επεμβάσεις για θεραπεία του. Παράλληλα η υγεία του ήταν ταλαιπωρημένη και με άλλα προβλήματα.

Το τελευταίο διάστημα η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε αλλά οι θεράποντες ιατροί επέλεξαν την παραμονή του στην Αρχιεπισκοπή. Είχε πλήρη διαύγεια και προσπαθούσε να φροντίσει για θέματα της Αρχιεπισκοπής ακόμα τις τελευταίες μέρες της ζωής του. «Εκείνο που βιώσαμε όσοι ήμαστε κοντά του τις δύσκολες ώρες της ασθένειας του, ήταν η ταπεινότητα, η ευγένεια της ψυχής του και η βαθύτατή του πίστη καθώς και η αγωνία του για το ποίμνιο του», αναφέρουν μεταξύ άλλων οι γιατροί του. 

Σημαντικές τομές στην Εκκλησία της Κύπρου

Κατά την παραμονή του στον Αρχιεπισκοπισκοπικό Θώκο, προχώρησε σε πολύ σημαντικές τομές. Με δική του πρωτοβουλία έγινε το νέο κατασταστικό της Εκκλησίας της Κύπρου με σημαντικές αλλαγές στην εκκλησιαστική δικαιοσύνη αλλά και στις εκλογικές διαδικασίες για ανάδειξη Αρχιεπισκόπου και Μητροπολιτών.

Μία από τις σπουδαίετερες ενέργειες του ήταν η αποκατάσταση της Ιεράς Συνόδου ως πλήρους Συνόδου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας, ύστερα από οκτώ αιώνες, με τη δημιουργία νέων και ανασύσταση παλαιότερων Μητροπόλεων και επισκοπών. Πλέον η Ιερά Σύνοδος μπορεί να αποφασίζει για όλα τα θέματα χωρίς την παρέμβαση τρίτων. Συστάθηκε επίσης το Ταμείων Ιερέων, ιδρύθηκε η Θεολογική Σχολή, ανεγέρθη ο Καθεδρικός Ναός του Αποστόλου Βαρνάβα ενώ πλούσιο ήταν και το φιλανθρωπικό του έργο. 

Δείτε πιο κάτω το ντοκιμαντέρ/αφιέρωμα που ετοίμασε το ΡΙΚ και η δημοσιογράφος Στέλλα Μιχαήλ για τη ζωή και το έργο του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΡΙΚ - ΜΕΡΟΣ Α': Τα παιδικά του χρόνια, την ορφάνια, την είσοδό του ως δόκιμου μοναχού στη Μονή Αγίου Νεοφύτου, τις σπουδές του στην Αθήνα, την εκλογή του ως Ηγουμένου στη Μονή Αγίου Νεοφύτου και κατόπιν ως Μητροπολίτου Πάφου.

ΜΕΡΟΣ Β': Τα έργα, οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις, οι τομές και καινοτομίες που έγιναν επι της Αρχιεπισκοπείας του

Η ζωή και το έργο του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου

Τα παιδικά του χρόνια και οι σπουδές του

Γεννήθηκε στις 10 Απριλίου 1941 στην Τάλα της Πάφου. Μετά την αποφοίτησή του από το ∆ημοτικό Σχολείο, έγινε δεκτός ως δόκιμος μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου. Ακολούθως εστάλη στο Γυμνάσιο Πάφου, από το οποίο αποφοίτησε το 1963. Στις 3 Νοεμβρίου του ίδιου έτους χειροτονήθηκε ∆ιάκονος από τον τότε Χωρεπίσκοπο Τριμυθούντος και μετέπειτα Μητροπολίτη Νικαίας Γεώργιο. ∆ιετέλεσε Έφορος της Μονής για πέντε χρόνια. Το 1968 ενεγράφη στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1972. 

Ηγούμενος Ιεράς Μονής Αγίου Νεοφύτου - 1972

Στις 19 Οκτωβρίου του ίδιου έτους εξελέγη ομόφωνα Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Νεοφύτου. Χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος, χειροθετήθηκε Αρχιμανδρίτης και έγινε Ηγούμενος στις 12 Νοεμβρίου από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γʹ.

Μητροπολίτης Πάφου - 1978

Στις 25 Φεβρουαρίου 1978 εξελέγη διά βοής Μητροπολίτης Πάφου και την επομένη χειροτονήθηκε Επίσκοπος, έχοντας ενθρονισθεί αυθημερόν. Επί εποχής του, η Μητρόπολη Πάφου επεκτείνει το έργο της. Ίδρυσε το βυζαντινό μουσείο της Μητρόπολης, δεκάδες ναοί κτίζονται, αναστυλώνονται παλαιοί και συντηρείται ο μητροπολιτικός ναός. Από τα σημαντικότερα έργα του ως Μητροπολίτης Πάφου, είναι η ανασύσταση της ιστορικής επισκοπής Αρσινόης, το 1996.

Αρχιεπισκόπος Κύπρου - 2006 

Στις 5 Νοεμβρίου 2006 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και ενθρονίσθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2006. 

Τα γεγονότα της εκλογής του

Στις εκλογές για ανάδειξη αρχιεπισκόπου, έλαβε στην λαϊκή ψήφο περίπου το 8%. Ανθυποψήφιοί του ήταν τότε ο Κύκκου Νικηφόρος και ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος. Τον Νοέμβριο του 2006, στην ψήφο των εκπροσώπων των πιστών, ο Νικηφόρος πήρε 46 ψήφους, ο Αθανάσιος 45 και ο Χρυσόστομος έλαβε 9. Στην κάλπη των ex officio εκπροσώπων, ο Κύκκου πήρε 11 ψήφους, ο Λεμεσού 7 και ο Χρυσόστομος 12. Στην κάλπη των γενικών αντιπροσώπων ο Λεμεσού πήρε 48 ψήφους και προκρίθηκε στην τελική φάση της ψηφοφορίας, ο Κύκκου 46 και ο Χρυσόστομος 6, τρεις δηλαδή λιγότερες από τον πρώτο γύρο. Στην κάλπη των ex officio, η οποία θα αναδείκνυε τον δεύτερο υποψήφιο αρχιεπίσκοπο, ο Μητροπολίτης Λεμεσού ενίσχυσε τον Μητροπολίτη Πάφου Χρυσόστομο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τελικοί υποψήφιοι αναδείχθηκαν οι Μητροπολίτες Πάφου και Λεμεσού και ο Επίσκοπος Κύκκου έμεινε εκτός εκλογικής διαδικασίας. Μετά ο Πάφου και ο Νικηφόρος ήλθαν σε συμφωνία και οι αντιπρόσωποι του Νικηφόρου ψήφισαν τον Χρυσόστομο για αρχιεπίσκοπο.

Δείτε στο πιο κάτω βίντεο, πώς ο ίδιος εξιστόρησε τα γεγονότα της εκλογής του στον αρχιεπισκοπό θώκο: 

Τα σημαντικά έργα του ως Αρχιεπίσκοπος

Με την ανάληψη των καθηκόντων του ως αρχιεπίσκοπος έθεσε στόχους για καλύτερη λειτουργία της Εκκλησίας της Κύπρου. Κατά την διάρκεια της θητείας του εκσυγχρονίστηκε ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου και δημιουργήθηκε η Θεολογική Σχολή της Εκκλησίας της Κύπρου.

Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου

Ο Χρυσόστομος Β' προώθησε την αλλαγή του απαρχαιωμένου προηγούμενου καταστατικού χάρτη της Εκκλησίας, ο οποίος ήταν σε ισχύ από το 1914 και έκτοτε αναθεωρήθηκε δύο φορές. Ο νέος καταστατικός χάρτης άλλαζε κυρίως το εκλογικό σύστημα, αναβαθμίζοντας την ισχύ των πιστών. Όμως δεν περιορίστηκαν οι αλλαγές στην εκλογική διαδικασία, αλλά άλλαξαν τα σύνορα των μητροπόλεων (ευνοήθηκε η κατεχόμενη μητρόπολη της Κηρύνειας), δημιούργησε πενταμελές συνοδικό δικαστήριο, όπου ο κατηγορούμενος μπορούσε να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο και, τέλος, άλλαξε τις διαδικασίες για έκδοση εκκλησιαστικού διαζυγίου.

Ακόμα, προώθησε διεύρυνση της Ιεράς Συνόδου με την ανασύσταση μετά από 800 χρόνια παλαιών επισκοπών (Κωνσταντίας, Ταμασού, Τριμυθούντος, Καρπασίας, Λήδρας, Χύτρων, Αμαθούντος, Νεαπόλεως) που είχαν καταργηθεί κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας από τους Λατίνους το 1222. Έτσι η Εκκλησία της Κύπρου, ως Αυτοκέφαλος, πέτυχε να έχει πλήρη Σύνοδο (με τουλάχιστον 13 μέλη) το οποίο σημαίνει ότι πλέον μπορεί να συγκαλέσει Μείζονα και Υπερτελή Σύνοδο χωρίς να χρειάζεται η συμμετοχή άλλων Επισκόπων από άλλες Εκκλησίες.

Ταμείο Ιερέων

Επίσης, πρότεινε και πέτυχε κατόπιν διαβουλεύσεων με την κυπριακή κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών την δημιουργία Ενιαίου Φορέα Μισθοδοσίας Εφημεριακού Κλήρου. Με αυτό τον τρόπο πέτυχε την ανεξάρτητη μισθοδοσία του κλήρου και εξασφάλισε την αξιοπρεπή διαβίωση γηραιών και επαρχιακών κληρικών χωρίς να επιβαρύνεται το κράτος.  

Θεολογική Σχολή

Ο Αρχιεπίσκοπος κατάφερε την ίδρυση της Θεολογικής Σχολής της Εκκλησίας της Κύπρου, ένα σχέδιο το οποίο είχε οραματιστεί ο προκάτοχός του Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ αλλά δεν κατάφερε να υλοποιήσει λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Η σχολή ιδρύθηκε ως Ιδιωτική Σχολή Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αλλά βάσει του κανονισμού της, ιδρύθηκε και λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικός φιλανθρωπικός εκπαιδευτικός οργανισμός.

Καθεδρικός Ναός Απόστολος Βαρνάβας

Τον Ιούνιο του 2021, έγιναν τα εγκαίνια του περικαλλούς Καθεδρικού Ναού του Αποστόλου Βαρνάβα στον περίβολο της Αρχιεπισκοπής. Ήταν ένα από τα μεγάλα οράματα του Αρχιεπισκόπου που έγινε πραγματικότητα. Μάλιστα, μετά από δική του επιθυμία θα ταφεί σε ειδική κρύπτη κάτω από τον Ναό. 

Σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο

Μεγάλο και σπουδαίο ήταν και το φιλανθρωπικό έργο του Αρχιεπισκόπου. Κάθε χρόνο ευάλωτοι, ασθενείς και φοιτητές λάμβαναν σημαντική οικονομική βοήθεια από την Αρχιεπισκοπή. Τελευταίο του έργο, η ανέγερση φοιτητικών εστιών στη Λεμεσό, έργο που χαιρετίστηκε από ολόκληρη την κυπριακή κοινωνία, αφού βρήκαν στέγη εκατοντάδες φοιτητές που αντιμετώπιζαν πρόβλημα. 

Τιμές

Ο Αρχιεπίσκοπος επίσης τιμήθηκε με μετάλλιο και ως επίτιμος δημότης Κέρκυρας το 2016, με την ευκαιρία του εορτασμού των 300 ετών από τη λύση της πολιορκίας της Κέρκυρας από τους Τούρκους το 1716. Ο Χρυσόστομος τιμήθηκε επίσης ως επίτιμος δημότης Ηλείας, για τους αγώνες του για την Κύπρο, την Εκκλησία και τον Ελληνισμό σε ειδική τελετή, στο Δημοτικό Μέγαρο του Πύργου από το δήμαρχο Γαβριήλ Λιάτση. Ο δήμαρχος ανέφερε τη μεγάλη προσφορά του αρχιεπισκόπου και της Εκκλησίας προς την Ηλεία μετά τις πυρκαγιές του 2007, και ειδικότερα στις καμμένες εκκλησίες που αποκαταστάθηκαν, στον βρεφονηπιακό σταθμό που οικοδομήθηκε εκ βάθρων, καθώς και σε ιστορικά γεγονότα που συνδέουν τον Πύργο με τον κυπριακό αγώνα για την ανεξαρτησία.

Ακόμα, ο Χρυσόστομος το 2017 επισκέφθηκε επίσημα τη Ρωσία. Τέλεσε κοινή λειτουργία με τον πατριάρχη Κύριλλο της Ρωσίας που του απένειμε τον Μεγαλόσταυρο του Αγίου Βλαδίμηρου, ο οποίος αποτελεί την ανώτατη τιμητική διάκριση του Πατριαρχείου Μόσχας.  

*Πηγή ΒΙΝΤΕΟ: ΡΙΚ

*Κείμενο με πληροφορίες από Εκκλησία της Κύπρου, ΡΙΚ, ΑΠΕ ΜΠΕ