Σε μια χώρα με υψηλό ποσοστό καισαρικών τομών - αδικαιολόγητο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας - μια ομάδα δραστήριων μαμάδων και επαγγελματιών υγείας μάχεται για τα δικαιώματα των γονέων ώστε να έχουν ορθή πληροφόρηση για την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.

Η Αντιπρόεδρος του Οργανισμού Birth Forward Cyprus, Ιόλη Ορφανίδη, η οποία συμμετείχε στο ντοκιμαντέρ της Δανάης Στυλιανού, Birth Days, απαντά σε καίρια ερωτήματα της Offsite.

Μεταξύ άλλων εξηγεί γιατί η πρώτη της γέννα που κατέληξε σε καισαρική τομή, ήταν κατά την άποψη της αδικαιολόγητη και πώς μια γυναίκα θα μπορούσε ν' αποφύγει μια παρόμοια εμπειρία.

Η Ιόλη έφερε στον κόσμο το δεύτερο της παιδί με φυσιολογικό τοκετό (VBAC). 

Ποιος είναι ο σκοπός και το όραμα του Birth Forward Cyprus;

Ο οργανισμός Birth Forward είναι ο πρώτος οργανισμός στην Κύπρο που αποτελείται και από επαγγελματίες υγείας και από δυναμικούς γονείς, και σκοπός του είναι να στηρίξει τους γονείς, ώστε να πάρουν ενημερωμένες αποφάσεις σε ό,τι αφορά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και τα πρώτα χρόνια του παιδιού.

Όραμά μας είναι να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα πληροφόρησης στην Κύπρο: ένα περιβάλλον που θα τιμά, θα σέβεται και θα περιλαμβάνει τους γονείς στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, παρέχοντας επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση στο ευρύ κοινό.

Τι είναι το Baby Buddy Cyprus και τι περιλαμβάνει;

Όταν μια γυναίκα μένει έγκυος, έχει πάρα πολλές απορίες, τις οποίες συχνά δεν ξέρει πού να απευθυνθεί για να τις απαντήσει.

Έρευνες δείχνουν ότι αρκετές γυναίκες ντρέπονται να ρωτούν τον γιατρό τους το κάθε τι που τους έρχεται στο μυαλό, ενώ και στο διαδίκτυο όταν αναζητεί κανείς πληροφόρηση, δεν μπορεί να ξέρει αν αυτό που διαβάζει είναι έγκυρο και επιστημονικά τεκμηριωμένο.

Το Baby Buddy Forward (BBF) έρχεται να καλύψει αυτό το κενό.

Πρόκειται για την πρώτη δωρεάν εκπαιδευτική πλατφόρμα ανοικτής πρόσβασης στην Κύπρο, η οποία περιλαμβάνει επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση για την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και τους πρώτους 6 μήνες ζωής του βρέφους, δοσμένη όμως με απλό και κατανοητό τρόπο, με τη μορφή ολιγόλεπτων βίντεο και σύντομων (“bite-size”) κειμένων.

Το υλικό είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε η εφαρμογή να συντροφεύει μέρα με τη μέρα το ζευγάρι (εξ ου και «buddy»), και να παρέχει την πιο σημαντική πληροφορία για εκείνο το στάδιο στο ταξίδι της γονεΐκότητας.

Το πρόγραμμα αφορά ουσιαστικά στην προσαρμογή του υλικού στα κυπριακά δεδομένα της πολύ πετυχημένης πλατφόρμας «Baby Buddy», που φέρει και την έγκριση όλων των σχετικών οργανισμών του ΗΒ: NHS, Βασιλικό Κολέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων, Βασιλικό Κολέγιο Μαιών κλπ.

Το BBF έχει λάβει επιχορήγηση από το πρόγραμμα Erasmus + της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και συντονιστής εταίρος είναι το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ο Οργανισμός μας συμμετέχει ως εταίρος στο πρόγραμμα, μαζί με άλλους οργανισμούς στην Κύπρο και στο εξωτερικό, ενώ το υλικό του πρωτότυπου Baby Buddy  έχει ξεκινήσει ήδη να μεταφράζεται στα ελληνικά, τουρκικά, αραβικά και ρωσικά.

Στη συνέχεια θα δημιουργηθεί νέο υλικό με τη συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας της Κύπρου ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις τοπικές προτεραιότητες και στις ιδιαίτερες ανάγκες των εγκύων στη Κύπρο.

Η πλατφόρμα θα ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2020, ενώ σημαντικό είναι να πούμε ότι και στην Κύπρο έχουμε πετύχει τη συνεργασία όλων των σχετικών φορέων για το πρόγραμμα (Υπουργείο Υγείας, Γυναικολογική και Μαιευτική Εταιρεία Κύπρου, Παιδιατρική Εταιρεία, Εταιρεία Περιγεννητικής Ιατρικής, Σύνδεσμος Μαιών-Μαιευτών).

Το Baby Buddy δεν υποκαθιστά το ρόλο του επαγγελματία υγείας.

Αντιθέτως, αποτελεί έναν πολύτιμο πόρο με έγκυρη πληροφόρηση για την έγκυο όπως και ένα συμπληρωματικό εργαλείο, για να ενισχύσει τον επαγγελματία υγείας στον εκπαιδευτικό του ρόλο.

Έτσι, οι γυναίκες θα έχουν μια πηγή πληροφόρησης που μπορούν να εμπιστευτούν, και ταυτόχρονα ο γιατρός ή η μαία θα έχουν μια αξιόπιστη πηγή όπου θα μπορούν να παραπέμψουν τις γυναίκες.

Με αυτό το τρόπο ήδη χρησιμοποιείται στο ΗΒ το πρωτότυπο Baby Buddy, το οποίο έχει ενσωματωθεί επίσημα σε διάφορες δομές του NHS.

Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο σε ότι αφορά την ιατρικοποίηση του τοκετού; 

Παρόλο που πολλές έρευνες δείχνουν τα προτερήματα του μαιευτικού μοντέλου φροντίδας έναντι του ιατρικού, στην Κύπρο το σύστημά μας είναι κατά βάσιν ιατρικό, πράγμα που οδηγεί σε ιατρικοποίηση ενός φυσιολογικού φαινομένου, όπως είναι η εγκυμοσύνη και ο τοκετός.

Με το μαιευτικό μοντέλο, οι γυναίκες σε χαμηλού ρίσκου εγκυμοσύνες (η πλειονότητα δηλαδή) παρακολουθούνται από μαίες και ο τοκετός γίνεται μόνο με την παρουσία μαίας.

Στην Κύπρο, αντιθέτως, η γυναίκα μπορεί να φτάσει μέχρι και την ημέρα του τοκετού της και να μην έχει γνωρίσει τις μαίες της κλινικής, οι οποίες είναι και αυτές που θα πρέπει να είναι μαζί της μέχρι να ολοκληρωθεί ο τοκετός.

Στο μαιευτικό μοντέλο, ο γιατρός δεν εμφανίζεται παρά μόνο εάν υπάρχει επείγουσα κατάσταση.

Στο ιατρικό μοντέλο οι παρεμβάσεις στον τοκετό είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο και συχνά οι αποφάσεις λαμβάνονται μόνο από τον γιατρό.

Είναι αυτό που λέγαμε πριν για το πόσο σημαντικό είναι να λαμβάνουμε συνειδητές και ενημερωμένες αποφάσεις.

Κάποια απλά, αλλά πολύ τρανταχτά παραδείγματα: η πρόκληση τοκετού μόνο και μόνο επειδή έφτασε η γυναίκα τις 40 εβδομάδες (η πραγματική διάρκεια της κύησης είναι 42 εβδομάδες), τα χρονικά όρια στον τοκετό («αν δεν γεννήσεις σε μια ώρα, πάμε για καισαρική»), ενώ αν η μητέρα και το μωρό είναι καλά, δεν υπάρχει λόγος να βιαζόμαστε.

Η απαγόρευση λήψης τροφής και υγρών, τη στιγμή που οι διεθνείς ιατρικές κατευθυντήριες γραμμές αναφέρουν το αντίθετο.

Ταυτόχρονα, η επιβολή ορού ενυδάτωσης και γλυκόζης κατά τον τοκετό.

Η μία παρέμβαση φέρνει την άλλη και οδηγούμαστε έτσι σε έναν κυκεώνα παρεμβάσεων, οι οποίες τελικά μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε αχρείαστη καισαρική τομή.

Ποιοι είναι οι λόγοι κατά την άποψη σας για το ανησυχητικά υψηλό ποσοστό καισαρικών τομών (σχεδόν 57%) στην Κύπρο, τη στιγμή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει ποσοστό 10 - 15% των γεννήσεων ως αποδεκτό όριο καισαρικών τομών;

Να διευκρινίσω ότι αυτό που αναφέρει ακριβώς ο ΠΟΥ είναι ότι μετά το 15% δεν υπάρχουν οφέλη για τον γενικό πληθυσμό από τις καισαρικές, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η μητρική θνησιμότητα.

Όπως ανέφερα και προηγουμένως, το μοντέλο που ακολουθείται  (μαιευτικό ή ιατρικό) είναι εξαιρετικής σημασίας.

Πρόσφατα είχε συζητηθεί αρκετά και στα ΜΜΕ το θέμα της έλλειψης μαιών στις κλινικές.

Σκεφτείτε και το εξής: ένας ιδιώτης γιατρός, ο οποίος αρνείται να συνεργαστεί με συναδέλφους του για να καλύψουν ο ένας τον άλλο σε περίπτωση απουσίας, είναι αναγκασμένος να είναι «on call» 365 μέρες το χρόνο.

Πώς είναι αυτό δυνατόν; Δε θα πάει διακοπές; Δε θα παρακολουθήσει συνέδρια; Θα παρευρίσκεται σε τοκετούς στις 4 το πρωί, ενώ στις 7 η ώρα θα πρέπει να κάνει χειρουργεία ή να δει ασθενείς;

Αναγκαστικά, λοιπόν, προγραμματίζουν τους τοκετούς, είτε κάνοντας τεχνητή πρόκληση τοκετού (προφανώς χωρίς να υπάρχει πάντα ιατρικός λόγος) είτε προγραμματίζοντας καισαρικές, και πάλι για μη ιατρικούς λόγους, πχ «μεγάλο μωρό», «στενή λεκάνη», «έχεις μυωπία», «είχες παλιά έρπη», «είναι τυλιγμένος ο ομφάλιος λώρος», «ρίχνει παλμούς το μωρό» (και προγραμματίζουμε την καισαρική σε λίγες ώρες/μέρες/μια βδομάδα).  

Στη βιβλιογραφία επίσης αναφέρεται και ο φόβος των επαγγελματιών υγείας ότι θα τους μηνύσουν οι γονείς, σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά στον φυσιολογικό τοκετό, ενώ μία πρόσφατη έρευνα στη Σουηδία κατέδειξε ως καθοριστικό παράγοντα προώθησης του φυσιολογικού τοκετού την πίστη των ίδιων των επαγγελματιών υγείας ότι αυτός ο τρόπος τοκετού είναι ο καλύτερος δυνατός για τη μητέρα και το παιδί.

Και κάτι ακόμα: στην Κύπρο δεν υπάρχει κανένα όργανο επιτήρησης του συστήματος, το λεγόμενο auditing.

Στην Αγγλία, για παράδειγμα, ο κάθε γιατρός είναι υπόλογος και πρέπει να δώσει εξηγήσεις γιατί αποφάσισε να προχωρήσει σε καισαρική, ενώ τα ποσοστά του κάθε γιατρού στην καισαρική τομή έναντι του φυσιολογικού τοκετού είναι δημοσιευμένα και προσβάσιμα στο ευρύ κοινό. 

Τι θεωρείτε ότι θα πρέπει να έχει υπόψη της μια μέλλουσα μητέρα σχετικά με τον επικείμενο τοκετό της;

Οι έρευνες δείχνουν ότι μόνο το 30% των ζευγαριών στην Κύπρο παρακολουθούν μαθήματα προγεννητικής αγωγής.

Είναι όμως εξαιρετικής σημασίας οι γυναίκες να κάνουν μαθήματα τοκετού, να διαβάσουν και να ενημερωθούν, ώστε να ξέρουν τι να περιμένουν και τι να ρωτήσουν το γιατρό τους, και φυσικά τι απαντήσεις να περιμένουν, ώστε να καταλάβουν αν είναι υπέρμαχος του φυσιολογικού τοκετού ή όχι.

Στη Λεμεσό γίνεται μια ιδιαίτερα αξιόλογη σειρά μαθημάτων από τις μαίες του Σωματείου «Φιλότοκος», αξίζει τον κόπο να επικοινωνήσει μια έγκυος μαζί τους (τηλ. 99 235673, 99 451075) .

Κάτι άλλο σημαντικό είναι οι γυναίκες να φροντίσουν να ενημερωθούν μαζί με τον/τη σύντροφο τοκετού, αφού έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες που έχουν ψυχολογική υποστήριξη κατά τη διάρκεια του τοκετού βιώνουν συντομότερους τοκετούς και έχουν γενικότερα θετικότερες εμπειρίες.

Ο σύντροφος είναι αυτός που θα πρέπει να προστατεύει την έγκυο κατά τη διάρκεια του τοκετού ώστε να μην αποσπάται η προσοχή της σε αχρείαστες πληροφορίες και να αφεθεί η γυναίκα να συγκεντρωθεί στο σώμα της και στις συσπάσεις της.

Ένα καλό ακρωνύμιο που μπορούν να θυμούνται οι σύντροφοι τοκετού όταν κατά τη διάρκεια του τοκετού το ιατρικό προσωπικό προτείνει κάποια παρέμβαση είναι το ακρωνύμιο BRAINS

•    Benefits: Ποια τα οφέλη από αυτή την παρέμβαση;

•    Risks: Ποια τα ρίσκα από αυτή την παρέμβαση;

•    Alternative: Ποιες οι εναλλακτικές λύσεις;

•    Insticts: Αφήνεται η γυναίκα να βιώσει τον τοκετό σύμφωνα με τα ένστικτά της ή κάτι την εμποδίζει;

•    No! /Nothing : Τι θα γίνει αν δεν κάνουμε τίποτα; Μπορούμε πάντα να πούμε «όχι» (από τη στιγμή που δεν συντρέχει επείγουσα κατάσταση)

•    Smile: Θυμίζουμε τη γυναίκα να χαμογελά και να παραμένει ήρεμη, γιατί έστω και με ένα ψεύτικο χαμόγελο, δίνεται το μήνυμα στον εγκέφαλο ότι «όλα καλά» και η γυναίκα ηρεμεί. 

Εμείς ως Birth Forward είμαστε στη διάθεση της κάθε κοπέλας που θέλει να ενημερωθεί.

Στην ιστοσελίδα μας (www.birthforward.com) μπορεί κανείς να βρει ενημερωτικό υλικό, ενώ μπορεί να επικοινωνήσει κανείς μαζί μας και με μήνυμα στη σελίδα μας στο Facebook και στα email [email protected] και [email protected] .

Επίσης, έχουμε μια σταθερή παρουσία εδώ και τρία σχεδόν χρόνια στα μηνιαία σεμινάρια μητρικού θηλασμού που διοργανώνει ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Μητρικού Θηλασμού στη Λευκωσία (www.breastfeeding-cyprus.org), όπου μετά τη διάλεξη για τον θηλασμό παρουσιάζουμε σύντομα τα δικαιώματα στον φυσιολογικό τοκετό και την καισαρική τομή.

Στο ντοκιμαντέρ της Δανάης Στυλιανού, παρακολουθήσαμε τη μοναδική ιστορία τοκετού σας που κατέληξε σε έναν φυσιολογικό τοκετό έπειτα από μια προηγηθείσα καισαρική τομή. Για ποιον λόγο θεωρείτε ότι η καισαρική στην οποία υποβληθήκατε στον πρώτο σας τοκετό, ήταν αδικαιολόγητη;

Με πιθανή ημερομηνία τοκετού 11 Αυγούστου, είδα βλέννη στις 8 του μηνός.

Πρόκειται για ένα από τα σημάδια έναρξης του τοκετού, που όμως μπορεί να συνεχιστεί για μέρες, ακόμα και εβδομάδες, μέχρι να ξεκινήσει ο τοκετός, πράγμα που εγώ δεν γνώριζα.

Ο γιατρός μου επέμενε ότι έχω σπασμένα νερά (ενώ δεν ίσχυε κάτι τέτοιο) και επέμενε να μείνω στην κλινική.

Μου είπε ότι είναι επικίνδυνο να μείνω με σπασμένα νερά περισσότερο από 24 ώρες (δεν είχα σπασμένα νερά αλλά, ακόμα και να είχα, αργότερα έμαθα ότι δεν ισχύει ότι είναι επικίνδυνο μετά από τις 24 ώρες) και μας είπε να ξεκινήσουμε πρόκληση με τεχνητή ωκυτοκίνη.

Κανείς δε με ενημέρωσε ότι η τεχνητή αυτή ορμόνη προκαλεί συσπάσεις πιο έντονες και πιο μεγάλες σε διάρκεια από τις φυσιολογικές, σε σημείο να στρεσάρεται το μωρό (αυτό που λέμε «πέφτουν οι παλμοί»).

Δύο ώρες μετά την πρόκληση, μου είπαν να βάλω και επισκληρίδιο (προφανώς ήθελαν να με έχουν έτοιμη για το χειρουργείο), ενώ δε με ενημέρωσε κανείς ότι η επισκληρίδιος δεν ενδείκνυται στα πρώτα στάδια του τοκετού, γιατί καθυστερεί ή και εμποδίζει την εξέλιξη.

Εικοσιτέσσερις ώρες μετά την εισαγωγή μου στην κλινική με «σπασμένα νερά», είχα ήδη χειρουργηθεί. Ήταν Σάββατο 9 Αυγούστου.

Έχοντας συζητήσει όλα τα παραπάνω εκτενώς με επαγγελματίες υγείας, για μένα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η καισαρική αυτή οφειλόταν στις πολλές, αναίτιες και άκαιρες παρεμβάσεις. 

Πώς θα μπορούσε μια μέλλουσα μητέρα ν’ αποφύγει μια παρόμοια εμπειρία εάν φυσικά δεν θέλει η ίδια να υποβληθεί σε καισαρική τομή (λόγω φόβου ή άλλων παραγόντων);

Θα αναφερθώ και πάλι στην τεράστια σημασία της ψυχοπροφύλαξης, δηλαδή των μαθημάτων προγεννητικής αγωγής, που σκοπό έχουν να ενημερώσουν τη γυναίκα και να την προετοιμάσουν όσο το δυνατόν καλύτερα.

Εγώ, για παράδειγμα, δεν ήξερα καν πότε έπρεπε να πάω κλινική.

Πέραν αυτών όμως, σημαντική είναι και η προσεκτική επιλογή της ιατρικής ομάδας.

Όπως είπαμε και πριν, δεν υπάρχει τρόπος να ξέρει μια γυναίκα τα ποσοστά καισαρικών έναντι φυσιολογικού τοκετού για τον γιατρό της, μπορεί όμως να τον ρωτήσει καίρια ερωτήματα, για να δει ποια η στάση του.

Στη σελίδα μας έχουμε ανεβάσει κάποια σχετικά βιντεάκια, που θα βοηθήσουν τις γυναίκες να ενδυναμωθούν και να διεκδικήσουν το σεβασμό που τους αξίζει στον τοκετό τους (www.birthforward.com/live).  

Σημαντικό επίσης είναι να κάνουν όλες οι κοπέλες πλάνο τοκετού και να το συζητήσουν έγκαιρα με τον γιατρό τους.

Όχι για να υποδείξουν στην ιατρική ομάδα τι να κάνει (γιατί ο τοκετός είναι από τη φύση του απρόβλεπτος), αλλά περισσότερο για να προετοιμαστούν οι ίδιες και να ξέρουν τι να περιμένουν.

Σκεφτείτε το και έτσι: επενδύουμε τόσο χρόνο όταν πρόκειται να αποφασίσουμε ακόμα και κάτι μικρό, από το τι θα φάμε σήμερα μέχρι το ποια τηλεόραση να αγοράσουμε, ενώ για αυτό το τόσο σημαντικό γεγονός συχνά λέμε «δε με ενδιαφέρει, μια μέρα είναι, θα περάσει».

Εδώ είναι ο φόβος που μιλά, και καλό είναι να δουλέψουμε με τους φόβους μας έγκαιρα μέσα από μαθήματα ψυχοπροφύλαξης, ώστε να έχουμε μια όσο το δυνατόν πιο θετική εμπειρία. 

Πώς θα περιγράφατε τον φυσιολογικό τοκετό σας (VBAC) συγκριτικά με την προηγηθείσα καισαρική σας;

Πολλές φορές μου λένε «δηλαδή ήταν τόσο σημαντικό για σένα να γεννήσεις φυσιολογικά»;

Δεν είναι, και για μένα δεν ήταν ποτέ, αυτοσκοπός ο φυσιολογικός τοκετός.

Δε θα είχα πρόβλημα με μια καισαρική, εφόσον υπήρχε απόλυτη ένδειξη για αυτήν.

Μία λέξη περιγράφει τη δεύτερή μου εμπειρία σε σχέση με την πρώτη: σεβασμός.

Ένιωσα να είμαι εγώ αυτή που γεννούσε, ένιωσα ότι λάμβανα ενεργά μέρος στις αποφάσεις, ένιωσα ότι μπόρεσα να αφεθώ για να ζήσω αυτό το μεγαλείο της φύσης.

Φυσικά και αγαπώ και τα δύο μου παιδιά το ίδιο, όμως μετά τη δεύτερη μου εμπειρία νιώθω ενδυναμωμένη, έτοιμη να αντιμετωπίσω μεγαλύτερες ακόμα προκλήσεις ως μητέρα.

Ποια είναι τα οφέλη ενός φυσιολογικού τοκετού;

Δεν είμαι επαγγελματίας υγείας για να τα πω αναλυτικά, σε γενικές γραμμές όμως μπορώ να αναφέρω τα εξής: με τον φυσιολογικό τοκετό εκκρίνεται η φυσική ορμόνη της αγάπης, η ωκυτοκίνη, αλλά και άλλες ορμόνες όπως οι ενδορφίνες, που προκαλούν συναισθήματα ηρεμίας και στη μητέρα και στο μωρό.

Ένα από τα σημαντικότερα όμως οφέλη είναι ότι το μωρό βγαίνει πιο έτοιμο για την εξωμήτρια ζωή.

Με το πέρασμα από το γεννητικό κανάλι οι πνεύμονες του μωρού πιέζονται και βγαίνει το αμνιακό υγρό, ώστε να μπορούν ευκολότερα να δεχτούν τον αέρα, πράγμα που δε συμβαίνει με την καισαρική.

Επίσης το μωρό παίρνει το μικροβίωμα της μητέρας, τα καλά δηλαδή μικρόβια του κόλπου, που το βοηθούν να αναπτύξει το ανοσοποιητικό του σύστημα.

Ακόμα, έρευνες δείχνουν ότι με τον φυσιολογικό τοκετό είναι πιο εύκολη η έναρξη και εγκαθίδρυση του θηλασμού

Τι είναι αυτό που θα λέγατε σε μια μέλλουσα μητέρα που φοβάται τον φυσιολογικό τοκετό και θα προτιμούσε να καταφύγει στην καισαρική τομή;

Καταλαβαίνω πραγματικά τις κοπέλες που φοβούνται τον τοκετό και προτιμούν την καισαρική.

Ζούμε σε μια τέτοια κουλτούρα φόβου (φτάνει να σκεφτεί κανείς οποιαδήποτε ταινία ή σειρά που δείχνει μια γυναίκα να γεννά, για να καταλάβει τι εννοώ), που είναι λογικό να χτίζεται μέσα μας η αμφιβολία ότι δεν είμαστε ικανές να γεννήσουμε και ο φόβος για τους πόνους ή ότι κάτι κακό θα συμβεί.

Όλοι αυτοί οι φόβοι είναι αντιμετωπίσιμοι, χρειάζεται όμως να παλέψει κανείς, να ψάξει ενεργά να βρει την κατάλληλη ιατρική ομάδα, να επιδιώξει να παρακολουθήσει μαθήματα ψυχοπροφύλαξης, να ενδυναμωθεί.

Αξίζει όμως τον κόπο. Γιατί να στερήσεις από τον εαυτό σου και από το μωρό σου την πιο ενδυναμωτική εμπειρία που μπορείς να ζήσεις;

Και κάτι ακόμα: αν είναι να πάρουμε μια απόφαση, ας είναι συνειδητή και ενημερωμένη.

Δεν είναι χωρίς ρίσκα η καισαρική.

Ο κίνδυνος μητρικής θνησιμότητας αυξάνεται, οι πιθανότητες επιπλοκών με τον πλακούντα σε επόμενες εγκυμοσύνες και γέννες αυξάνονται, ενώ έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν άσθμα, αλλεργίες ακόμα και διαβήτη.

Εμείς είμαστε πάντα στη διάθεση του κοινού για ενημέρωση, ενώ αρκετό υλικό υπάρχει και στη σελίδα μας (www.birthforward.com/kaisariki). 

 * Σήμερα, η ιστορία τοκετού της Ιόλης που αποτελεί μέρος του ντοκιμαντέρ, Birth Days θα προβληθεί στις 9 το βράδυ στο Σινέ Στούντιο στη Λευκωσία.