Ελπίδα αποτελεί η Κύπρος για την οικογένεια της  Ζαχάρ Ταλίν, μιας Παλαιστίνιας που διέμενε στη Συρία. Ήρθε στην Κύπρο σε βάρκα από το Λίβανο μαζί με τον σύζυγό της και την θυγατέρα τους. Στην θάλασσα περιπλανιόνταν για τρεις μέρες μέχρι που τους εντόπισε αμερικάνικο πλοίο και τους πήρε ακταιωρός της Λιμενικής Αστυνομίας. «Δεν μας ένοιαζε που θα φθάναμε, φτάνει να ήταν στην ξηρά», είπε.

Στην Κύπρο, έμειναν στην Κοφίνου για ένα χρόνο. Έμαθαν αγγλικά και λίγα ελληνικά. Το σπίτι τους ήταν στη Συρία. Έμειναν εκεί μέχρι την τελευταία στιγμή όταν η κυβέρνηση τους είπε να φύγουν. Εκείνη δασκάλα και ο σύζυγός της δημοσιογράφος και ποιητής.

Στην Κύπρο εκείνη βρήκε δουλειά στην αρχή ως καθαρίστρια, ο σύζυγός της δυσκολεύθηκε. Ωστόσο τώρα εργάζονται και οι δυο.

Η οικογένειά της αντιμετώπισε προβλήματα όταν ήρθε στην Κύπρο. «Μας έβλεπαν ωσάν να ήρθαμε εδώ για να κάνουμε περιουσία. Ήρθαμε εδώ μόνο για το παιδί μας, για να έχει ελπίδα, για να μείνουμε ζωντανοί».  

Η Ζαχάρ μιλούσε σε ημερίδα που διοργάνωσε σήμερα το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες με θέμα την «Υποδοχή και ενσωμάτωση Προσφύγων».  

Στην ημερίδα, επισημάνθηκε ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη αλληλεγγύη από την ΕΕ για χώρες της πρώτης γραμμής.  

Η Αναπληρώτρια Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Θέα Πιερίδου παρέθεσε στοιχεία για τη σημερινή κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει.  

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο, της EASO, μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2019, υποβλήθηκαν 456.000 αιτήσεις ασύλου συνολικά στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο αριθμός αυτός, τόνισε, είναι κατά 10% αυξημένος σε σχέση με ολόκληρο το 2018.  

Αναφερόμενη στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε πριν από δύο βδομάδες για την πρόοδο που έχει σημειωθεί από το 2015 στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση, είπε ότι κατά την τελευταία τετραετία, έχουν πλέον τεθεί οι βάσεις για μια ισχυρή συλλογική μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπάρχουν νέα εργαλεία και διαδικασίες για αποτελεσματικό συντονισμό και συνεργασία.  

Συγκεκριμένα η ΕΕ συνεργάζεται στενότερα με τα κράτη μέλη από ό,τι στο παρελθόν, μέσω της προσέγγισης των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης (hotspots) και των οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας τοποθετήσει επί τόπου περισσότερους από 2 300 υπαλλήλους συνολικά σε Κράτη Μέλη υπό πίεση.

Έχει δημιουργηθεί το υπόβαθρο για μελλοντικούς ισχυρούς και δίκαιους κανόνες για το άσυλο. Επίσης έχει γίνει πρόοδος όσον αφορά τις ασφαλείς και νόμιμες οδούς ενώ, είπε, επανεγκαταστάθηκαν σχεδόν 63,000 ατόμων σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παρά την επιτευχθείσα πρόοδο, είπε, η κατάσταση παραμένει ασταθής και οι γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν δημιουργήσει νέες προκλήσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικότερα, απαιτείται επείγουσα δράση για τη βελτίωση των συνθηκών στην Ανατολική Μεσόγειο: Η αύξηση των αφίξεων έχει ασκήσει πίεση σε ήδη επιβαρυμένο σύστημα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.  

Μίλησε επίσης για περισσότερη αλληλεγγύη όσον αφορά την έρευνα και διάσωση.   Ειδικά όσον αφορά στη Λιβύη, απαιτείται η συνέχιση των εντατικών προσπαθειών που καταβάλλονται μέσω της τριμερούς ομάδας δράσης Αφρικανικής Ένωσης - Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ηνωμένων Εθνών, για την ελευθέρωση των μεταναστών από τα κέντρα κράτησης, τη διευκόλυνση της οικειοθελούς επιστροφής (49.000 επιστροφές μέχρι στιγμής) και την απομάκρυνση των πλέον ευάλωτων ατόμων (μέχρι σήμερα, έχουν απομακρυνθεί περισσότερα από 4.000 άτομα).  

Η κ. Πιερίδου είπε ότι το μεγαλύτερο βάρος σίγουρα το αντιμετωπίζουν οι χώρες της πρώτης γραμμής – δηλαδή η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία. «Σίγουρα συμφωνούμε όλοι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει και μπορεί να δείξει μεγαλύτερη αλληλεγγύη, τόσο προς αυτές τις χώρες, όσο και προς τους ίδιους τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Τα τελευταία χρόνια έχει επιβεβαιωθεί ότι καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της αυτό το πολύπλοκο θέμα. Μόνο μέσω της συνεργασίας μας ενώνοντας τις δυνάμεις μας, μπορούμε να ανταποκριθούμε σε αυτές τις παγκόσμιες προκλήσεις με αποτελεσματικό, ανθρώπινο και βιώσιμο τρόπο», είπε.  

Για την Κύπρο, το κονδύλι έκτακτης βοήθειας ήταν €3,1 εκατομμύρια το οποίο έχει ήδη καταβληθεί, για την αύξηση της ικανότητας υποδοχής και τη μετατροπή του προσωρινού κέντρου έκτακτης ανάγκης «Πουρνάρας» σε πλήρως αυτόνομο κέντρο πρώτης υποδοχής (στην Κοκκινοτριμιθιά).  

Από το 2014 η χρηματοδότηση από την ΕΕ στην Κύπρο έχει φτάσει σχεδόν τα 100 εκατομμύρια ευρώ, είπε. Πιο συγκεκριμένα, περίπου €40 εκ. έχουν διατεθεί στην Κύπρο από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης & Ένταξης, σχεδόν €52 εκ. από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και λίγο πάνω από €4 εκ. για έκτακτη βοήθεια.  

Για την επόμενη επταετή δημοσιονομική περίοδο, 2021-2027, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει να αυξηθεί το κονδύλι για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, τη μετανάστευση και το άσυλο στα 34,9 δισεκατομμύρια ευρώ σε σύγκριση με τα €13 δισεκατομμύρια για την περίοδο 2014-2020.  

Στον χαιρετισμό του, ο Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, Αντρέας Κεττής είπε ότι αναντίλεκτα το μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα έχει απασχολήσει κατά κόρον την Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια. «Τολμώ να πω πως εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας των Βρυξελλών αλλά και των περισσοτέρων εθνικών κυβερνήσεων».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η φωνή των Ευρωπαίων Πολιτών, είπε, έχει πρωτοστατήσει σε επίπεδο ΕΕ αναδεικνύοντας το όλο ζήτημα των προσφύγων και μεταναστών υπογραμμίζοντας τη σημασία επίδειξης της αναγκαίας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.  

Ανέφερε ότι η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξέτασε πολλές πτυχές της κατάστασης στην περιοχή της Μεσογείου υποδεικνύοντας την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση.  

Είναι σημαντικό είπε, πως το άρθρο 80 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ (γνωστής και ως Συνθήκη της Λισσαβόνας) θέτει την αρχή της αλληλεγγύης και δίκαιης κατανομής ευθυνών στο επίκεντρο του όλου συστήματος της Ένωσης, παρέχοντας τη νομική βάση για την εφαρμογή των αρχών αυτών στις πολιτικές της Ένωσης στον τομέα του ασύλου, της μετανάστευσης και των ελέγχων στα σύνορα.

Αποτελεί επομένως κλειδί, σημείωσε, «στην όλη εξίσωση, η πολιτική βούληση των κυβερνήσεων των κρατών μελών μας για έμπρακτη συμμόρφωση προς τη νομική τους υποχρέωση για επίδειξη αλληλεγγύης στη διαχείριση των μεταναστευτικών πιέσεων. Αναντίλεκτα, ο πολιτικός πολιτισμός της Ευρώπης επιβάλλει την παροχή διεθνούς προστασίας στους πρόσφυγες».  

Κλείνοντας, ο κ. Κεττής τόνισε πως η Μεσόγειος δεν μπορεί να αφεθεί να καταστεί ένα υγρό νεκροταφείο ψυχών. «Η ΕΕ ως σύνολο αλλά και τα κράτη μέλη ξεχωριστά, οφείλουμε να ανατρέψουμε αυτή τη μακάβρια πραγματικότητα», είπε.

Στην ομιλία της, η Katja Saha, εκπρόσωπος της  Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες είπε ότι στόχος της Υπάτης Αρμοστείας στην Κύπρο είναι να βοηθήσει στην εξεύρεση βιώσιμων λύσεων για τους πρόσφυγες μέσω της ενσωμάτωσης στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της κυπριακής κοινωνίας.

Ανέφερε ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες όταν φθάνουν σε μια νέα χώρα είναι τεράστιες αλλά εντούτοις, βρίσκουν το κουράγιο να μην χάνουν την ελπίδα τους.  

Τόνισε ότι με τον αυξανόμενο αριθμό των ατόμων που τυγχάνουν προστασίας στην Κύπρο, χρειάζεται περισσότερη βοήθεια και στήριξη ώστε αυτά τα άτομα να μπορούν να ενσωματωθούν στην κοινωνία. «Πιστεύω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει την ευκαιρία να βρει τον σωστό τρόπο στο θέμα της ενσωμάτωσης των προσφύγων», σημειώνοντας ότι ο οργανισμός προτείνει το σχεδιασμό και εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής η οποία θα επικεντρώνεται στην εργασία, παιδεία και κατάρτιση, πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και κοινωνική ενσωμάτωση.  

Η κ. Saha είπε ότι δεν υπάρχει μια φόρμουλα για να ταιριάζει σε όλους σε ό,τι αφορά το θέμα της ενσωμάτωσης των προσφύγων. Είπε ότι ως αποτέλεσμα των αυξανόμενων αφίξεων και καθυστέρηση στην διεκπεραίωση των αιτήσεων για άσυλο, το κέντρο υποδοχής έχει φθάσει στα όριά του. Χαιρέτισε την προετοιμασία από πλευράς του ΥΠΕΣ μιας συνολικής στεγαστικής στρατηγικής η οποία να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις.  

Τέλος είπε ότι ενώ όπως διαφαίνεται θα συνεχιστεί η άφιξη προσφύγων, η κατάσταση θα καταστεί αντιμετωπίσιμη μόνο με την ολιστική προσέγγιση κατά την υποδοχή τους και με την ενσωμάτωση των ατόμων που δεν μπορούν να επιστρέψουν στις χώρες τους. Η συζήτηση για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη και στην Κύπρο θα πρέπει να επιστρέψει στο θέμα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, κατέληξε.

*φωτογραφια αρχειου

ΚΥΠΕ