Την έκδοση της πρώτης απόφασης δικαστηρίου για το θέμα των καταχρηστικών ρητρών τραπεζών, χαιρέτησε η Κοινοβουλευτική Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, ύστερα από ενημέρωση που είχε την Τρίτη από τη Νομική Υπηρεσία.

Στην Επιτροπή ακούστηκαν καταγγελίες και επικρίσεις εναντίον των τραπεζών, κατά την αυτεπάγγελτη εξέταση του θέματος των χρεώσεων και προμηθειών από τις τράπεζες και της συμπερίληψης καταχρηστικών ρητρών σε συμβάσεις. Το θέμα εξετάστηκε αυτεπάγγελτα έπειτα από πρόταση των βουλευτών Γιώργου Περδίκη, Στέφανου Στεφάνου, Παύλου Μυλωνά και Μαρίνου Μουσιούττα. Επίσης ύστερα από πρόταση των βουλευτών Κυριάκου Χατζηγιάννη και Ανδρέα Κυπριανού, εξετάστηκαν τα υψηλά ποσά που πρέπει οι πολίτες να καταβάλλουν στις τράπεζες προκειμένου να εξασφαλίσουν στοιχεία των λογαριασμών τους.

Εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας η Φρόσω Σωτηρίου ανάφερε ότι από τις τρεις αιτήσεις που καταχωρήθηκαν από την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή αναφορικά με καταχρηστικές ρήτρες, οι δύο εκκρεμούν στο δικαστήριο και για την τρίτη εκδόθηκε απόφαση στις 25 Φεβρουαρίου. Με βάση την απόφαση εκδόθηκε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο αναγνωρίζονται κάποιες ρήτρες ως καταχρηστικές, γίνεται αναφορά σε αδιαφάνεια και διατάσσεται άμεση παύση και μη συνέχιση εφαρμογής των ρητρών αυτών. Στη βάση αυτής της απόφασης, είπε, προχωρούν και οι υπόλοιπες υποθέσεις. Ανέφερε ακόμα ότι δεν υπάρχει πρόθεση απόσυρσης υπόθεσης για καταχρηστικές ρήτρες.

Ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου, αναφέρθηκε σε περιπτώσεις άρνησης από τις τράπεζες να δεχτούν αποφάσεις του για καταχρηστικές ρήτρες και για άρνηση να εκδώσουν κατάσταση λογαριασμούς ως απόρροια, όπως είπε, της απόλυτα «μονοπωλιακής δύναμης των τραπεζών». Έκανε λόγο για περίπτωση ηλικιωμένου Βρετανού κάτοικου Κύπρου στον οποίο τράπεζα αρνήθηκε να εκδώσει κατάσταση λογαριασμού της αποβιώσασας συζύγου του για να φανεί ότι ήταν συνιδιοκτήτης. Ο Επίτροπος είπε ότι αναμένεται να εκδώσει απόφαση για τη συγκεκριμένη περίπτωση.  

Έκανε επίσης λόγο για υπερβολικές απαιτήσεις εκ μέρους των τραπεζών για έκδοση καταστάσεων και πιστοποιητικών, όταν θα έπρεπε κάτι τέτοιο να γίνεται δωρεάν ή με μια λογική χρέωση.

Παράλληλα ανέφερε ότι είναι τραγικό το γεγονός ότι ένα τραπεζικό ίδρυμα, ενώ αποδέχτηκε απόφασή του για περίπτωση καταχρηστικών ρητρών, στη συνέχεια αρνείται να εφαρμόσει την ίδια απόφαση για άλλη περίπτωση. Όπως είπε, από τη στιγμή που έγινε αποδεκτός ο καταχρηστικός χαρακτήρας συγκεκριμένης ρήτρας θα έπρεπε το τραπεζικό ίδρυμα να καθαρίσει όλες τις συμβάσεις από τις συγκεκριμένες ρήτρες.

Επίσης σημείωσε ότι εκ μέρους των τραπεζών μπλοκαρίστηκε στο Χρηματοοικονομικό Συμβούλιο η στελέχωση του γραφείου του με επιπλέον προσωπικό.  

Εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤΚ) αναφέρθηκε ότι γίνεται εποπτικός έλεγχος και έγινε συγκεκριμένη μελέτης για τις πραγματικές χρεώσεις των τραπεζών με βάση την οποία έγινε εισήγηση στο Υπουργείο Οικονομικών και καθορίστηκε ανώτατο όριο. Επίσης, αναφέρθηκε ότι η ΚΤΚ έχει θεσπίσει μηχανισμό καταγγελιών για το θέμα αναδιαρθρώσεων δανείων.  

Εκ μέρους του Συνδέσμου Δανειοληπτών ΣΥΠΡΟΔΑΤ, η Τζένη Παπαχαραλάμπους κατήγγειλε μεταξύ άλλων ότι η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ενέργειας, δεν έχει εξουσία να απαιτήσει να πάρει πίσω τα λεφτά με τα οποία υπερχρεώθηκε ο δανειολήπτης, ότι τράπεζες που πώλησαν δάνεια σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων αύξησαν το επιτόκιο, και ότι ζητούν από δανειολήπτες να κάνουν ένορκη δήλωση ότι αν δεν πετύχει η αναδιάρθρωση του δανείου τους δεν θα προσφύγουν στο δικαστήριο.  

Εκ μέρους του Συνδέσμου Τραπεζών η Έλενα Φρίξου ανέφερε ότι υπάρχουν οι μηχανισμοί και το πλαίσιο για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων όπως η προσφυγή στη δικαιοσύνη ή στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο. Ανέφερε ακόμα ότι οι τράπεζες είναι ενημερωμένες και συμμορφώνονται με τις οδηγίες της ΚΤΚ για τις αναδιαρθρώσεις. Εξέφρασε επίσης την ελπίδα να γίνουν πιο αποτελεσματικοί οι θεσμοί και οι νομοθεσίες.  

Εκπρόσωποι των τραπεζών στην Επιτροπή δεσμεύτηκαν να μεταφέρουν τις ανησυχίες των βουλευτών και των πολιτών στις τράπεζες και να τοποθετηθούν γραπτώς για τα ερωτήματα που τίθενται.  

Οι τοποθετήσεις των κομμάτων

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφου ο Πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Κυπριανού, δήλωσε έκπληκτος από την τοποθέτηση του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου ότι αρνούνται πολλές φορές οι τράπεζες να δώσουν κατάσταση λογαριασμού από την ημέρα έναρξης του δανείου μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα ο δανειολήπτης να μην μπορεί να πάει σε χρηματοοικονομικό σύμβουλο για να εξετάσει αν είναι δίκαιες οι χρεώσεις που του έγιναν.

Είπε επίσης ότι οι χρεώσεις των τραπεζών είναι πολύ ψηλές. Εξέφρασε ικανοποίηση γιατί όπως είπε, μέσα από τη συζήτηση δόθηκε η διαβεβαίωση ότι θα επανεξεταστούν οι χρεώσεις. Ακόμα εξέφρασε ικανοποίηση για την εκδίκαση ενώπιον του δικαστηρίου μιας υπόθεσης για καταχρηστικές ρήτρες, με πολύ θετικά αποτελέσματα για τους δανειολήπτες. Τέτοιες αποφάσεις που αποτελούν πλέον δεδικασμένο, είπε, θα βοηθήσουν τα μέγιστα όλους τους δανειολήπτες να αναδιαρθρώσουν τα δάνειά τους.  

Ο κ. Κυπριανού είπε ότι η ασυδοσία και η κερδοσκοπία των τραπεζών είναι κάτι δεδομένο σε αυτό τον τόπο και η κοινωνία και τα πολιτικά κόμματα έχουν δείξει με τη συνεδρία ότι δεν πρόκειται πλέον να ανεχθούν συμπεριφορές κερδοσκοπίας σε βάρος των πολιτών. Πρόσθεσε ότι η νομοθεσία που αφορά των καταναλωτή ολοκληρώνεται και θα συμπεριλαμβάνει τα φυσικά πρόσωπα και ξεχωριστή νομοθεσία για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.  

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου είπε ότι μέσα από τη συζήτηση του θέματος επιβεβαιώθηκε ότι οι τράπεζες "αυθαιρετούν και ασυδοτούν" εις βάρος των καταναλωτών. Αυτή η αυθαιρεσία, όπως είπε, εκτράφηκε από το γεγονός ότι η Κυβέρνηση του Συναγερμού, μέσα από τα διάφορα νομοθετικά πλαίσια που διέπουν τη λειτουργία των ιδρυμάτων, αφαίρεσε ή κουτσούρεψε ό,τι έχει να κάνει με τον έλεγχο αλλά και με ό,τι μπορεί να περιορίσει την αυθαιρεσία και ασυδοσία των τραπεζών. Πρόσθεσε ότι η Κύπρος έχει καταγγελίες στην ΕΕ, επειδή δεν εφαρμόζει τις ευρωπαϊκές ρήτρες που αφορούν στις καταχρηστικές ρήτρες και στην προστασία του καταναλωτή. Συμπλήρωσε ότι η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή δεν έχει εξουσίες για να υπάρχουν αποζημιώσεις σε σχέση με καταχρηστικές ρήτρες και αποκατάσταση ζημιών από καταναλωτές σε σχέση με καταχρηστικές ρήτρες και υπερχρεώσεις.  

Ο κ. Στεφάνου είπε επίσης ότι οι τράπεζες αυθαιρετούν, εξαιτίας των αλλαγών που έγιναν στο νομοθετικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις το 2018 με τη διαφωνία του ΑΚΕΛ και άλλων κομμάτων, που αφαίρεσε τη δυνατότητα από δανειολήπτες να τυγχάνουν αποτελεσματικής νομικής αρωγής. Σημείωσε επίσης ότι δείγμα της έλλειψης βούλησης της Κυβέρνησης για έλεγχο στις τράπεζες αποτελεί το γεγονός ότι το νομοσχέδιο που έστειλε η Κυβέρνηση και συζητείται στην Επιτροπή Εμπορίου καθυστέρησε απελπιστικά, αλλά και το ίδιο το νομοσχέδιο παρουσιάζει ελλείψεις και προβλήματα και χρειάζεται πολλή δουλειά ώστε να υπάρξει ένα πολυνομοσχέδιο που να βοηθά τους καταναλωτές με αποτελεσματικότητα και ταχύτητα να αντιμετωπίζουν την αυθαιρεσία των τραπεζών. Ταυτόχρονα σημείωσε τις καθυστερήσεις που υπάρχουν σε υποθέσεις καταχρηστικών ρητρών στην υπηρεσία προστασίας καταναλωτή και στη Νομική Υπηρεσία.  

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς ανέφερε ότι τα όσα ακούστηκαν από τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο ήταν συγκλονιστικά, αναφορικά με τις παραδοχές για τις καταχρηστικές ρήτρες και για άρνηση τραπεζών να συμπεριφερθούν με αξιοπρέπεια προς τους πελάτες τους. Επίσης για το γεγονός ότι ο Επίτροπος κατήγγειλε ότι ο Σύνδεσμος Τραπεζών έβαλε βέτο στην πρόσληψη επιπρόσθετου προσωπικού στο γραφείο του. Διερωτήθηκε ποιος ελέγχει τις τράπεζες και είπε ότι δυστυχώς, υπάρχει κενό.

«Γι’ αυτό είμαστε υποχρεωμένοι ως νομοθετικό σώμα να το λύσουμε το συντομότερο δυνατό», είπε.  

Παράλληλα ανέφερε ότι η πρώτη απόφαση δικαστηρίου για τις καταχρηστικές ρήτρες, μπορεί να αποτελέσει προηγούμενο για πολλές άλλες υποθέσεις, δικαιώνει όλους αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται στο έλεος των διαθέσεων των τραπεζών.  

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλία Μυριάνθους ανέφερε ότι παρόλες τις εκκλήσεις προς τις τράπεζες, για να εφαρμόσουν πρακτικές που θα σέβονται τους καταναλωτές, πελάτες τους, εντούτοις οι εκκλήσεις αυτές πέφτουν στο κενό και σε ώτα μη ακουόντων. Είπε ακόμα ότι η δεσπόζουσα θέση που έχουν στην αγορά, λειτουργώντας υπό καθεστώς ολιγοπωλίου, άλλα παράλληλα η εγκληματική αδράνεια και σιωπή των αρμόδιων θεσμικών οργάνων του κράτους, τις οδηγεί σε απαράδεκτες πρακτικές εκβιασμών δανειοληπτών, απειλώντας τους πολλές φορές με εκποιήσεις περιουσιών.

Πρόσθεσε ότι η ΕΔΕΚ έχει καταθέσει σχετικές τροπολογίες στον Περί Δικαστηρίων Νόμο, που θα συζητηθεί την ερχόμενη Παρασκευή στην Επιτροπή Νομικών της Βουλής και με τις οποίες επιδιώκει να ρυθμίσει όλες αυτές τις αυθαιρεσίες των τραπεζών, παρέχοντας στον δανειολήπτη τα νομικά εργαλεία, προσφεύγοντας στο Ειδικό Δικαστήριο, για να μπορεί να ζητήσει τόσο τη διαγραφή των καταχρηστικών ρητρών και υπερχρεώσεων που υπάρχουν στις δανειακές συμβάσεις αλλά και για να έχει την δυνατότητα να αναστέλλει την διαδικασία της εκποίησης. Είπε επίσης ότι εδώ καιρό η ΕΔΕΚ, κατέθεσε προτάσεις νόμου για την τροποποίηση του Νόμου 87/2018, τον οποίο ψήφισαν το ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ με τον οποίο αφαίρεσαν από τους δανειολήπτες το ανθρώπινο δικαίωμα να προσφεύγουν στην δικαιοσύνη για να μπορέσουν να αναστείλουν τις αυθαίρετες εκποιήσεις των τραπεζών. Έκανε έκκληση στην Πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών, ώστε να θέσει άμεσα για συζήτηση αυτές τις προτάσεις, χωρίς άλλη καθυστέρηση.  

Ο βουλευτής της «Αλληλεγγύης» Μιχάλης Γιωργάλλας δήλωσε ότι η απουσία εναρμόνισης του κυπριακού δικαίου με την ευρωπαϊκή οδηγία για τις καταχρηστικές ρήτρες και η μη ύπαρξη ικανών δικαστικών μέτρων που να προστατεύουν τους δανειολήπτες, δυστυχώς συντηρούν ένα έγκλημα, με ανυπεράσπιστους υπερχρεωμένους πολίτες, οι οποίοι απλώς βλέπουν τις τράπεζες να ασυδοτούν και να συσσωρεύουν στα δάνειά τους υπέρογκα ποσά τα οποία ποτέ δεν θα πληρώσουν. Ανέφερε επίσης ότι επιτέλους αυτή η λεηλασία πρέπει να σταματήσει με το ΥΠΟΙΚ, την Κεντρική Τράπεζα και την Βουλή να πρέπει να αναλάβουν το βάρος που τους αναλογεί. Ανέφερε ακόμα ότι υπάρχει συγκεκριμένη δικαστική απόφαση που μπορεί να αποτελέσει οδηγό και σωσίβιο, προκειμένου να ξεκινήσει επιτέλους και σε επίπεδο δικαστηρίων να ανατέλλει η ελπίδα για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες.  

Ο βουλευτής της Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων Μαρίνος Μουσιούττας ανέφερε ότι οι τράπεζες, εφόσον χρειάζονται την αρωγή της πολιτείας και της Βουλής για διάφορα νομοθετήματα, θα έπρεπε να είχαν πιο ανοικτά αυτιά στο τι λέει ο κόσμος και πώς νιώθει ο κόσμος για αυτές τις χρεώσεις τους. Πρόσθεσε ότι υπάρχει κόσμος που είναι και τεχνολογικά αναλφάβητος, άρα δεν μπορεί να χρησιμοποιεί τα τεχνολογικά μέσα για να εξυπηρετηθεί από τις τράπεζες και άρα αποκλείεται ή χρεώνεται όλα αυτά που έχουν βάλει οι τράπεζες. Αναφορικά με την έκδοση της πρώτης απόφασης για τις καταχρηστικές ρήτρες, είπε ότι αυτή η απόφαση θα χρησιμοποιηθεί ως πλοηγός για τη συνέχεια και άλλων υποθέσεων. Πρόσθεσε ότι αυτό το πολυσυζητημένο θέμα θα πρέπει με την αρωγή της πολιτείας, της Βουλής και των τραπεζών να βρει ένα τέλος ώστε να μην υπάρχουν αυτές οι άδικες χρεώσεις προς τον κόσμο και ταυτόχρονα οι τράπεζες να μπορούν να λειτουργήσουν μέσα στα πλαίσια που προβλέπει η νομοθεσία έστω και με λιγότερα κέρδη.  

Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών, Γιώργος Περδίκης είπε ότι δυστυχώς οι τράπεζες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τους πελάτες τους με έναν τρόπο καταχρηστικό και απόλυτο και με μια διάθεση αισχροκέρδειας. Κατήγγειλε επίσης ότι όταν ζητήθηκε από τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο αύξηση του προσωπικού της υπηρεσίας του για λειτουργία επαρχιακών γραφείων, οι εκπρόσωποι των τραπεζών που συμμετέχουν στο Χρηματοοικονομικό Συμβούλιο μπλόκαραν της διαδικασία, όπως κατήγγειλε ο ίδιος ο Επίτροπος.

Πηγή: ΚΥΠΕ