«Ποιός θα μας φυλάξει από τους φύλακες;», έγραψε κάπου τον 1ο αιώνα μ.Χ. ο Γιουβενάλης. Μπορεί ο Ρωμαίος σατιρικός ποιητής να μην εννοούσε την Ελεγκτική Υπηρεσία του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, ωστόσο, αρκετοί είναι αυτοί που σήμερα διερωτώνται ποιος θα ελέγχει τον Γενικό Ελεγκτή αν αυτονομηθεί και «κερδίσει» την οικονομική ανεξαρτησία της Υπηρεσίας που υπηρετεί, μετά και τη συζήτηση που προέκυψε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών. 

Από την άλλη Γενικός Ελεγκτής, οι τρείς βουλευτές, Γιώργος Περδίκης, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, Παύλος Μυλωνάς που εκ μέρους των κομμάτων τους, Οικολόγων, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ αντίστοιχα –κατέθεσαν τον νόμο – αλλά και άλλοι που υποστηρίζουν την αυτονομία και την οικονομική ανεξαρτησία της Ελεγκτικής Αρχής του κράτους φαίνεται να ακολουθούν ένα άλλο γνωμικό. Αυτό του Harold Sherman, που λέει πως «όσο περισσότερο βασίζεσαι σε δυνάμεις έξω από σένα, τόσο περισσότερο εξουσιάζεσαι από αυτές». 

Το μόνο σίγουρο είναι ότι το θέμα θεωρείται μείζονος σημασίας, γι’ αυτό εξάλλου η συζήτηση δεν κρατήθηκε μόνο στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, αλλά συνεχίστηκε - και μετά τη λήξη της συνεδρίας - και πιο συγκεκριμένα στο Twitter, αλλά και θα συνεχιστεί όπως πληροφορούμαστε και σε επόμενες συνεδρίες της Επιτροπής Νομικών. 

Ομολογουμένως παράδοξο η Υπηρεσία που ελέγχει να μην διαθέτει οικονομική ανεξαρτησία και αυτονομία #cyprus @gperdikes @Xaralambidou @NicholasPapadop @AKEL1926 @DISY @OMichaelides https://t.co/xRslOps0pb

— Panayiotis Tsangaris (@tsangarisp) October 9, 2019

Γιώργος Περδίκης, Ειρήνη Χαραλαμπίδου αλλά και ο Γενικός Ελεγκτής σχολίασαν κάτω από ανάρτηση στο Twitter σχετική με το ζήτημα και αφορούσε το παράδοξο που δημιουργείται και αφορά το ερώτημα πώς γίνεται μια υπηρεσία που ελέγχει να μην διαθέτει οικονομική ανεξαρτησία και αυτονομία. 

H βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, απαντώντας στην ερώτηση ανέφερε πως αυτός ήταν ο λόγος που κατατέθηκε από τους ιδίους (Γιώργο Περδίκη, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, Παύλο Μυλωνά) η συγκεκριμένη πρόταση νόμου που θέλει την οικονομική ανεξαρτησία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, καθώς όπως συμπλήρωσε το Υπουργείο Οικονομικών δεν θα την κατέθετε ποτέ στη Βουλή, αν και είναι μνημονιακή δέσμευση και ψήφισμα με τη δική μας ψήφο του ΟΗΕ. 

Ο κ. Περδίκης με το δικό του σχόλιο προτίμησε να απαντήσει σε ερώτηση πολίτη που διερωτάται για το ποιος θα ελέγχει την Ελεγκτική Υπηρεσία όταν ακόμη και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ελέγχεται και πως θα διασφαλιστεί πως η ΕΥ δεν προχωρά σε διασπάθιση δημοσίου χρήματος. 

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα ανέφερε ο κ. Περδίκης η Ελεγκτική Υπηρεσία θα ελέγχεται από τη Βουλή και ευρωπαϊκούς θεσμούς, αλλά και από τον Γενικό Εισαγγελέα. Συμπληρώνοντας παράλληλα πως όλες κατά το Σύνταγμα ανεξάρτητες υπηρεσίες πρέπει τηρουμένων των δημοσιονομικών ορόφων που καθορίζει η κυβέρνηση να μπορούν να διαχειρίζονται «τα του οίκου τους», αναφέροντας πως αυτό λέει και η δική τους πρόταση, πρόταση που συνάδει με ότι ισχύει μέχρι σήμερα με την Βουλή των Αντιπροσώπων. 

Με την απάντηση του Προέδρου του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών, συμφώνησε και ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ο οποίος με ανάρτηση του στην ίδια δημοσίευση ανέφερε πως η Ελεγκτική Υπηρεσία αυτοβούλως ανέθεσε ομότιμη αξιολόγηση της από την Ελεγκτική Υπηρεσία της Μ. Βρετανίας, που εφαρμόζει αξιολόγηση CAF με εξωτερικούς αξιολογητές και αναθέτει τον έλεγχο των οικονομικών της καταστάσεων σε ιδιώτες ελεγκτές. 

Μάλιστα, ο κ. Μιχαηλίδης ανάρτησε και σύνδεσμο της πλατφόρμας «Διεθνής Διαφάνεια» που μεταξύ άλλων αναφέρει και την ανάγκη της οικονομικής ανεξαρτησίας των Υπηρεσιών που ασκούν έλεγχο. 

Τι προηγήθηκε στην Επιτροπή Νομικών

Κατά την έναρξη της συζήτησης για το θέμα ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών ανέφερε πως σκοπός τους είναι η επέκταση της οικονομικής αυτονομίας του Γενικού Ελεγκτή, αλλά και της Νομικής Υπηρεσίας. Μάλιστα, όπως τόνισε ήταν δέσμευση ότι αν περνούσε η αυτονόμηση της Βουλής των Αντιπροσώπων, θα περνούσε και αυτή της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (Να σημειωθεί πως η αυτονόμηση της Βουλής έγινε πριν λίγες εβδομάδες). 

Ακολούθως παίρνοντας τον λόγο η κα. Χαραλαμπίδου υπενθύμισε στους συμμετέχοντες στη συνεδρία πως το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελούσε μνημονιακή δέσμευση, ενώ παράλληλα ανέφερε πως υπάρχει και σχετικό Ψήφισμα του ΟΗΕ για το θέμα, σχολιάζοντας ταυτόχρονα πως δεν θα μπορεί να επιτελεί τα καθήκοντα της εάν δεν της δοθεί αυτονομία. 

Ο Γενικός Εισαγγελέας σημείωσε πως συμφωνεί με τα όσα προηγουμένως είχε αναφέρει ο κ. Περδίκης σχετικά με την Νομική και Ελεγκτική Υπηρεσία. 

Το Υπουργείο Οικονομικών από την πλευρά του ανέφερε πως υπάρχει κόλλημα στη διατύπωση καθώς όπως είναι τώρα ο προυπολογισμός δεν μπορεί να περάσει ούτε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά ούτε και από το Υπουργικό Συμβούλιο. 

Ο Γενικός Ελεγκτής παίρνοντας τον λόγο αναφέρθηκε στις αποφάσεις του ΟΗΕ, τις οποίες υπερψήφισε και η Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ τόνισε παράλληλα πως πριν το 2004 και την ένταξη της Κύπρου η Ε.Ε. σχολίασε το πόσο ανεξάρτητη είναι η Ελεγκτική Υπηρεσία. Όπως συνέχισε, το θέμα αρχικά ξεχάστηκε με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, ενώ μετά επανήλθε με την κάθοδο της Τρόικας στο νησί. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, η Ελεγκτίκή Υπηρεσία, με βάση αναφορά που υπήρχε στο 1ο μνημόνιο, δέχθηκε να αφαιρεθούν πρόνοιες για εργοδότηση πρόσθετου προσωπικού εάν εισήγαγαν την πρόνοια για οικονομική ανεξαρτησία. 

Η Ελεγκτική Υπηρεσία διευκρίνισε πως ο προυπολογισμός της θα πρέπει να κατατίθεται και να εγκρίνεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ ταυτόχρονα τονίστηκε πως δεν μπορούν να στηρίζονται στις καλές σχέσεις που έχουν με το Υπουργείο Οικονομικών, αλλά να υπάρξει τροποποίηση.    

Να υπενθυμίσουμε πως μέχρι σήμερα ο προϋπολογισμός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας κατατίθετο στο Υπουργείο Οικονομικών και ακολούθως ο αρμόδιος Υπουργός στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση. Οι τρείς βουλευτές ζητούν στην πρόταση τους όπως τροποποιηθεί η πιο πάνω διαδικασία και ο προϋπολογισμός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας να κατατίθεται απευθείας στη Βουλή.

Ο Γενικός Ελεγκτής αλλά και οι βουλευτές που υποστηρίζουν την συγκεκριμένη πρόταση νόμου ανέφεραν παράλληλα σε προηγούμενες δηλώσεις τους πως για να μπορεί η Ελεγκτική Υπηρεσία να ασκεί ορθά τα καθήκοντα της χωρίς να υπάρχει τρόπος πιέσεων θα πρέπει να είναι πραγματικά οικονομικά ανεξάρτητη. 

Να σημειώσουμε πως το θέμα της οικονομικής ανεξαρτησίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εξετάζεται από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών και όχι Ελέγχου, καθώς αφορά συνταγματική πτυχή.