Τα παιδιά πλέον και κυρίως τα ανήλικα στις μέρες μας περνάνε τον περισσότερο χρόνο τους μπροστά από μία οθόνη χαζεύοντας βιντεάκια ή παίζοντας παιχνίδια στο διαδίκτυο, χωρίς να έχουν την αίσθηση του κινδύνου. 

>>> Κατεβάστε τώρα το application της offsite - ΕΔΩ για Android & ΕΔΩ για iOS

Σύμφωνα λοιπόν με έρευνες, ένα στα δέκα παιδιά έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας και το 1/3 των εφήβων αισθάνονται κακόκεφοι, λυπημένοι, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι κάθε επιπλέον ώρα χρήσης του υπολογιστή και του Internet, αυξάνει την πιθανότητα των παιδιών που βιώνουν κοινωνικοοικονομικά προβλήματα. Επίσης, αυξάνει τον κίνδυνο τα παιδιά αυτά να γίνουν ενήλικες με εξαιρετικά χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας αρχίζουν από οκτώ έως δεκαπέντε ετών. Το 50% της κακής ψυχικής υγείας ξεκινά στην ηλικία των δεκατεσσάρων και το 10% των παιδιών σήμερα έχουν κάποιο είδος σοβαρού ψυχολογικού προβλήματος. Επιπλέον 1% των εφήβων είχαν ρεκόρ εθισμού ενώ το 12,8% παρουσίασαν οριακή χρήση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εθισμό στο μέλλον. 

Κατά την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 φαίνεται πως οι κίνδυνοι που αναφέρονται στις πρόσφατες έρευνες αυξήθηκαν σημαντικά. Τα συγκεκριμένα στοιχεία είναι με βάση την έρευνα του INSAFE το οποίο μέσα από τις γραμμές βοηθείας του δέχτηκε συνολικά σε διάστημα τριών μηνών Απρίλιο με Ιούνιο 2020 19,000 κλήσεις. Βασικός λόγος επικοινωνίας παρέμεινε ο διαδικτυακός εκφοβισμός με ποσοστό 16%.

>>> H offsite τώρα και στο Google News - Ακολουθείστε μας

Η ιστοσελίδα μας μίλησε με Ψυχολόγο Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου προκειμένου να δώσει συμβουλές προς τους γονείς. Αρχικά, οι γονείς μόλις το παιδί ξεκινήσει να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο θα πρέπει να ενημερώσουν για τους κινδύνους που μπορεί να συναντήσει, όπως ο κίνδυνος της έκθεσης των προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο, το ακατάλληλο περιεχόμενο, διαφημίσεις και αγορές.

Δεύτερον, ο γονιός πρέπει να θεσπίσει όρια. Δηλαδή, ο υπολογιστής στο σπίτι θα πρέπει να βρίσκεται σε εμφανές σημείο και όχι στο δωμάτιο του παιδιού. Επίσης θα πρέπει να γίνει προγραμματισμός για την ώρα που μπορεί να καταναλώνει το παιδί στο διαδίκτυο ανάλογα με την ηλικία του, ανέφερε.

Συνέχισε, πως οι γονείς πρέπει να κάνουν επιλογή κατάλληλων εφαρμογών για την ηλικία του παιδιού, για τον λόγο ότι οι περισσότερες εφαρμογές καθορίζουν το ηλικιακό κοινό στο οποίο απευθύνονται και αυτό συνήθως ορίζεται με βάση το περιεχόμενο και τις απαιτήσεις τους

«Να φτιάξουν μαζί με το παιδί τις ρυθμίσεις ασφαλείας και απορρήτου»

Έλεγχος για την επιλογή διπλού ελέγχου ταυτότητας (two-factor authentication). Προτρέψτε το παιδί, όπως ανέφερε η Δρ Αριστονίκη, να μην χρησιμοποιεί εύκολους κωδικούς πρόσβασης στις ιστοσελίδες που εγγράφεται, όπως ημερομηνίες γέννησης καθώς είναι εύκολο να τους μαντέψει οποιοσδήποτε. Διαβάστε τους όρους χρήσης των ιστοσελίδων που επισκέπτεται και εγγράφεται το παιδί σας (ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, στα forums και τα ιστολόγια).

« Τοποθέτηση Γονικού Ελέγχου σε ηλεκτρονικές συσκευές και ιστοσελίδες». Με αυτό τον και με τις κατάλληλες ρυθμίσεις ο γονέας μπορεί να αποκλείσει ακατάλληλο περιεχόμενο, να θέσει όρια χρήσης του διαδικτύου αλλά και να επιτρέψει συγκεκριμένες εφαρμογές και ιστοσελίδες.

Η Δρ. Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου, ανέφερε πως ο γονέας θα πρέπει να είναι γνώστης της διαδικτυακής κίνησης του παιδιού του. Θα πρέπει να ξέρει δηλαδή, τι περιεχόμενο δημοσιεύει, δημιουργεί ή παρακολουθεί το παιδί, τις υπηρεσίες και τις πλατφόρμες που χρησιμοποιεί, τα παιχνίδια που παίζει καθώς και με ποιους ανθρώπους επικοινωνεί.

Οδηγίες για σωστή διαδικτυακή συμπεριφορά

Το παιδί θα πρέπει σύμφωνα με την Δρ. Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου, πρέπει να μάθει να εφαρμόζει και διαδικτυακά κάποιους κανόνες σωστής συμπεριφοράς ως προς τους άλλους όπως κάνει και στην καθημερινότητά του εκτός διαδικτύου. Δεν θα πρέπει να κάνει αυτό που δεν θα ήθελε να του κάνουν. Θα πρέπει να προσέχει πως εκφράζεται ώστε να μην προσβάλει κανέναν, να μην δημοσιεύει περιεχόμενο και προσωπικές πληροφορίες τρίτων χωρίς την γνώση τους.

Ποιος είναι ο πιο σωστός τρόπος ένας γονέας να βάλει κανόνες στο παιδί;

1.  Ο γονέας πρέπει να μάθει το παιδί να είναι υπεύθυνο με την χρήση της τεχνολογίας και να σέβεται τους ανθρώπους ειδικά όταν έχει να κάνει με αυτούς μέσω τηλεφώνου, κινητού και γενικά μέσω τεχνολογίας 
2.  Θα πρέπει τα μηνύματα που διαλαλεί να είναι θετικού περιεχομένου και όχι μηνύματα θυμού, υβριστικού ή ρατσιστικού περιεχομένου 
3.  Θα πρέπει να σκέφτεται πριν ανεβάσει κοινοποιήσει μια σκέψη του, ένα βίντεο ή μια εικόνα του. 
4.  Θα πρέπει να θυμάται πως οτιδήποτε υπάρχει στο διαδίκτυο μένει εκεί για πάντα και είναι δύσκολο να διαγραφεί.
5.  Θα πρέπει να είναι προσεχτικό όταν χρησιμοποιεί Gadgets. Υπάρχει ο κατάλληλος τόπος και η ώρα για να χρησιμοποιηθούν 
6.  Θα πρέπει να βάζει ένα όριο στην ώρα που χρησιμοποιηθεί το διαδίκτυο. Δεν πρέπει το Internet να ελέγχει την ζωή του καθώς υπάρχουν και άλλες ευθύνες αλλά και ευχαρίστηση και παιχνίδι εκτός αυτού. 
7.  Θα πρέπει να χρησιμοποιεί τις ρυθμίσεις ασφαλείας και απορρήτου στα Social Media. Έτσι θα μπορεί να ελέγξει ποιοι βλέπουν το περιεχόμενό που θα αναρτήσει  
8.  Θα πρέπει να θυμάται ότι μπορεί να σταματήσει την επικοινωνία με άτομα ή σελίδες που το κάνουν να αισθάνεται άβολα. Το Internet μπορεί να αποκλείσει είτε στα social media είτε στα εμαιλ όποιον τα κάνει να φοβούνται, αν πληγώνονται ή να αισθάνονται άσχημα. 
9. Θα πρέπει να δημιουργούν κωδικούς που είναι δύσκολο να σπάσουν. Οι κωδικοί θα πρέπει να περιέχουν κεφάλαια και μικρά γράμματα, αριθμούς και σύμβολα

Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο μπορεί ένας γονιός να επιβλέψει τι κάνει το παιδί στο διαδίκτυο, η Δρ Αριστονίκη ανέφερε πως αυτοί πρέπει να έχουν ενεργή διαμεσολάβηση με τα παιδιά τους στη χρήση διαδικτύου.

Για παράδειγμα, γονιός και παιδί να κάνουν μαζί διάφορες δραστηριότητες στο Διαδίκτυο ή να ενθαρρύνουν το παιδί τους να ανακαλύψει και να μάθει πράγματα στο Διαδίκτυο μόνο του. 

Ταυτόχρονα, οι γονείς πρέπει να μένουν κοντά, ακόμα και να κάθονται μαζί με το παιδί όταν χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο.  Επίσης, πρέπει οι να συζητούν μαζί του/της για τις δραστηριότητες με τις οποίες ασχολείται όταν είναι online. Τέλος η ενεργός διαμεσολάβηση στη χρήση τείνει να μειώσει την εμπειρία της βλάβης μεταξύ 9 και 12 ετών, αν και δεν υπάρχει καμία επίδραση στα άτομα ηλικίας 13 έως 16 ετών, μας ανέφερε η Δρ. Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου.

Αν παρατηρηθεί πως υπάρχει απειλή προς το παιδί μέσω κάποιου online παιχνιδιού τι πρέπει να κάνει ο γονιός;

Σε περίπτωση που ο γονέας αντιληφθεί κάτι ύποπτο στην συμπεριφορά του παιδιού του ή κάποιου διαδικτυακού του φίλου δεν πρέπει να απειλήσει το παιδί ότι θα τιμωρηθεί και θα του αφαιρεθούν οι συσκευές του και η χρήση του Internet θα περιοριστεί καθώς μπορεί αυτό να φέρει αντίθετα αποτελέσματα. Πρέπει το παιδί να είναι σε θέση να εμπιστεύεται τον γονέα ώστε να συζητά μαζί του αυτά που το απασχολούν και ο γονέας με την σειρά του να μπορεί να του συμπαρασταθεί.

Παράλληλα, η Δρ. Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου, μας είπε πως οι επιλογές γονικού ελέγχου μπορούν να βρεθούν στις κινητές συσκευές, στα προ εγκατεστημένα λειτουργικά των υπολογιστών, στους παρόχους διαδικτύου ακόμα και να αγοραστούν. «Με αυτή την επιλογή έχουμε αρκετές δυνατότητες ελέγχου ως προς το περιεχόμενο που θα βλέπει το παιδί, τις ώρες που βρίσκεται στο διαδίκτυο, την απαγόρευση χρήσης κάμερας όταν το παιδί χρησιμοποιεί τον υπολογιστή κ.α».

Καταληκτικά, η Δρ. Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου, προτρέπει τους γονείς να υποστηρίξουν τα παιδιά τους ψυχολογικά ή να ζητήσουν βοήθεια από ειδικό της επιλογής τους, ενώ μπορούν να καταγγείλουν το περιστατικό ΕΔΩ.