Του Σωτήρη Νικηφόρου

Για τις νέες τάσεις που δημιουργούνται για σπουδές Κυπρίων φοιτητών στο εξωτερικό μετά την αλλαγή δεδομένων στη Βρετανία, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν φοιτητές και γονείς για να επιλέξουν χώρα και κλάδο σπουδών αλλά και για τις παραμέτρους που πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη οι ενδιαφερόμενοι μίλησε μεταξύ άλλων στην OffsiteNews, ο  Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Συμβούλων Δρ. Άδωνης Αμερικάνος. 

Να θυμίζουμε κατ’ αρχάς ότι λόγω Brexit, από την ακαδημαϊκή χρονιά 2021-22, οι Ευρωπαίοι φοιτητές δεν έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν το γνωστό φοιτητικό δάνειο για τα δίδακτρα όπως γινόταν για πολλά χρόνια, κάτι που βοηθούσε πολύ οικονομικά τις οικογένειες για τις σπουδές των παιδιών τους στη Βρετανία. Παράλληλα, και το ύψος των διδάκτρων πλέον στην πλειοψηφία των Πανεπιστημίων, είναι αρκετά ψηλό και όχι το ίδιο με τους Βρετανούς φοιτητές. 

Έπεσε στο μισό το ενδιαφέρον για Βρετανία

Τα νέα αυτά δεδομένα, ήταν φυσιολογικό να μειώσουν το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων φοιτητών για σπουδές στη Βρετανία. Όπως σημείωσε ο κ. Αμερικάνος, τον Σεπτέμβριο του 2021, υπήρξε 53% μείωση στις νέες εγγραφές ευρωπαίων φοιτητών στα Βρετανικά Πανεπιστήμια σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (HESA). Επέλεξαν δηλαδή τη Βρετανία περίπου οι μισοί απ’ ότι τα προηγούμενα χρόνια. Γενικότερα, την ίδια ακαδημαϊκή χρονιά, οι ευρωπαίοι φοιτητές στη Βρετανία ήταν κατά 21% λιγότεροι σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Όσον αφορά τους Κύπριους φοιτητές που σπούδαζαν στη Βρετανία το 2021/22, ήταν συνολικά 6330 σε σχέση με 9970 που ήταν το 2020/21. 

Οικονομικές και ακαδημαϊκές δυσκολίες

Όσον αφορά τις νέες τάσεις που δημιούργησαν τα νέα δεδομένα, αρχικά ο κ. Αμερικάνος, επισήμανε τις δυσκολίες που προκύπτουν πλέον στην προσπάθεια εξεύρεσης χώρας και κλάδου σπουδών στο εξωτερικό. Στο αρχικό του σχόλιο σημείωσε: «Ο κόσμος πλέον δυσκολεύεται να βρει εύκολα επιλογές για σπουδές στο εξωτερικό. Προσπαθούν αρκετά να εντοπίσουν κάποιες οικονομικές λύσεις, κάτι όμως που δεν είναι και πολύ εύκολο αν λάβει κανείς υπόψιν τα κριτήρια εισδοχής και το ψηλό επίπεδο αρκετών δημόσιων πανεπιστημίων στην ΕΕ. Πλέον είναι διαφορετικά τα δεδομένα από την εύκολη λύση της Βρετανίας και την πληθώρα επιλογών με χαμηλά δίδακτρα που υπήρχαν στη Βρετανία. Οι φοιτητές δυσκολεύονται δηλαδή και με το ψηλό κόστος διαβίωσης στις πλείστες Ευρωπαϊκές χώρες αλλά και με την εισδοχή τους. Υπάρχουν επιλογές αλλά χρειάζεται να βάλουν και νερό στο κρασί τους και να μειώσουν κάπως τις απαιτήσεις τους». 

Η Βρετανία σήμερα 

Ο Δρ. Αμερικάνος σημείωσε κατ’ αρχάς ότι στη Βρετανία υπάρχουν ακόμα κάποια πανεπιστήμια τα οποία κρατούν χαμηλά τα δίδακτρα και κάποια άλλα που δίνουν σημαντικές εκπτώσεις και υποτροφίες. «Αν κάποιος θέλει να πάει στη Βρετανία θα βρει κάποια πανεπιστήμια». Επισήμανε επίσης ότι αρκετοί Κύπριοι έτρεξαν και πρόλαβαν τα χρονοδιαγράμματα και εξασφάλισαν την έγκριση για το δάνειο και τα χαμηλά δίδακτρα. Επιπλέον πολλοί που ολοκλήρωσαν το πτυχίο τους, παραμένουν στη Βρετανία για μεταπτυχιακές σπουδές αφού έχουν ακόμα το δικαίωμα στο δάνειο και στα χαμηλά δίδακτρα εξαιτίας της ένταξης τους στο πρόγραμμα προεγκατάστασης πολιτών στην ΕΕ 

Οι νέες επιλογές - Ολλανδία - Σκανδιναβικές χώρες

«Η πρώτη επιλογή μετά το Brexit ήταν η Ολλανδία, την οποία επέλεξαν αρκετοί φοιτητές. Αρκετά από τα προγράμματα σπουδών είναι αγγλόφωνα. Φαίνεται όμως ότι άρχισε να μειώνεται κάπως το ενδιαφέρον για την Ολλανδία, διότι ο κόσμος αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω του υψηλού επιπέδου των Πανεπιστημίων στην Ολλανδία. Κάποιοι πήγαν για σπουδές στην Ολλανδία, δεν κατάφεραν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των Πανεπιστημίων και αναγκάστηκαν να διακόψουν τις σπουδές τους. Υπάρχει πλέον η φήμη ότι η Ολλανδία δεν είναι εύκολη και αυτό είναι αποτρεπτικό. Αρκετοί είχαν επίσης και προβλήματα εξεύρεσης χώρων διαμονής στην Ολλανδία. 

Κάποιοι κοιτάζουν και επιλογές στις Σκανδιναβικές χώρες. Πολλά προγράμματα των πανεπιστημίων είναι αγγλόφωνα και τα περισσότερα προσφέρονται δωρεάν. Δεν υπάρχουν δίδακτρα δηλαδή. Είναι όμως πολύ δύσκολη η προσπάθεια ένταξης στα πανεπιστήμια αυτά. Επιπλέον είναι ψηλό και το κόστος ζωής στις χώρες της Σκανδιναβίας. 

Υπάρχει και η επιλογή της Ιρλανδίας αλλά είναι λίγες οι θέσεις και ψηλά τα κριτήρια εισδοχής. Η Ιταλία επίσης, έχει χαμηλότερα δίδακτρα και αρκετοί την έχουν στα υπόψιν τους. Γενικά όμως σε πολλές χώρες τις Ευρώπης ο πήχης σε πολλά δημόσια πανεπιστήμια είναι πολύ ψηλά. Χρειάζεται πολύ καλή βαθμολογία στο απολυτήριο Λυκείου και άλλα κριτήρια όπως ψηλές βαθμολογίες σε συγκεκριμένα μαθήματα ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να εξασφαλίσεις και υψηλή βαθμολογία σε εξετάσεις εισδοχής. Εννοείται ότι στα αγγλόφωνα προγράμματα χρειάζεται και η επιτυχία σε διεθνείς εξετάσεις Αγγλική γλώσσας.

Επιπλέον είναι κάποιες χώρες της κεντρικής Ευρώπης όπως Σλοβακία, Σλοβενία, Τσεχία αλλά και Ανατολικά όπως Λιθουανία, Εσθονία, Βουλγαρία που έχουν κάποια αγγλόφωνα προγράμματα που κάποιοι τις προτιμούν». 

Αυξημένο ενδιαφέρον για Αμερική 

Ο κ. Αμερικάνος σημείωσε ότι τελευταία αυξήθηκε το ενδιαφέρον και για σπουδές στην Αμερική. «Αρκετοί που έχουν την δυνατότητα για παράδειγμα να πάνε στη Βρετανία, αντ’ αυτού επιλέγουν την Αμερική αφού τα έξοδα θα είναι τα ίδια. Έχει ανέβει το ενδιαφέρον για σπουδές και για αθλητικές ή άλλες υποτροφίες».

Αυξήθηκαν οι φοιτητές που μένουν Κύπρο 

Τα νέα δεδομένα έφεραν επίσης αύξηση των φοιτητών που προτιμούν να μείνουν στην Κύπρο για τις σπουδές τους επιλέγοντας κάποιο ιδιωτικό πανεπιστήμιο, σε περίπτωση που δεν εξασφαλίσουν θέση στα δημόσια. Επιπλέον είναι σταθερό το ενδιαφέρον για τα Πανεπιστήμια της Ελλάδας. 

Προπτυχιακό Κύπρο - Μεταπτυχιακό στο εξωτερικό

Φαίνεται επίσης να μεγαλώνει η τάση Κύπριοι φοιτητές να κάνουν το πρώτο τους πτυχίο στην Κύπρο και να μεταβαίνουν στη συνέχεια σε κάποια χώρα του εξωτερικού για 1-2 χρόνια για απόκτηση μεταπτυχιακού. 

Σωστή προεργασία/προετοιμασία  - Πολύ σημαντική η εξεύρεση χώρου διαμονής

Ο Δρ. Αμερικάνος τόνισε ότι γενικά οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να κάνουν σωστή και έγκαιρη προεργασία για την επιλογή Πανεπιστημίου στο εξωτερικό. Πρέπει οι υποψήφιοι να γνωρίζουν τις πραγματικές τους δυνατότητες για να γίνει και η αντίστοιχη επιλογή χώρας, πανεπιστημίου και κλάδου σπουδών. «Πρέπει ο καθένας να αναζητά πανεπιστήμια του επιπέδου του ανάλογα με τους βαθμούς του και τις δυνατότητες του». Για τις αιτήσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλα τα δεδομένα και να γίνονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο παρουσιάζοντας μια καλή εικόνα του υποψήφιου φοιτητή. 

Επιπλέον, εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας είναι πλέον και η εξεύρεση χώρου διαμονής. «Το τελευταίο διάστημα αρκετοί φοιτητές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τη διαμονή τους. Μιλάμε είτε για ψηλά ενοίκια είτε για έλλειψη διαμερισμάτων ή εστιών για διαμονή. Είχαμε περιπτώσεις που δεν κατάφεραν να βρουν διαμονή και δεν πήγαν για σπουδές στο πανεπιστήμιο που έκαναν αίτηση και πήραν θέση. Το θέμα διαμονής είναι πλέον εξίσου σημαντικό με το θέμα επιλογής σπουδών». 

Ο κ. Αμερικάνος τόνισε επίσης ότι οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να επιλέγουν αναγνωρισμένα προγράμματα. «Είτε προπτυχιακά, είτε μεταπτυχιακά, πρέπει να γίνεται σωστή επιλογή και να αναζητούν πληροφορίες για προγράμματα. Κάποια δεν είναι αναγνωρισμένα, κάποια έχουν λιγότερα ECTS credits για παράδειγμα. Είχαμε περιπτώσεις που ανακάλυψαν στο τέλος ότι το πτυχίο τους δεν τους έδινε τα επαγγελματικά δικαιώματα που θα ήθελαν.»

Οι κλάδοι

Όσον αφορά τους κλάδους σπουδών που επιλέγουν οι Κύπριοι φοιτητές, ο. Αμερικάνος είπε ότι ανέβηκε πολύ το ενδιαφέρον για ιατρική, παραϊατρικές σπουδές και φαρμακευτική. Ένας από τους λόγους είναι και η ασφάλεια της επαγγελματικής αποκατάστασης που προσφέρει το ΓεΣΥ.

«Παραμένουν δυνατοί οι κλάδοι της Διοίκησης Επιχειρήσεων, της Νομικής, της Μηχανικής ενώ αυξήθηκε το ενδιαφέρον και για την Πληροφορική. Είναι ένας τομέας που υπάρχει μεγάλη\ έλλειψη και μεγάλες ανάγκες στην Κύπρο και αυτό ώθησε αρκετούς να το επιλέξουν».