Η έγκριση της Εθνικής Στρατηγικής για προώθηση του φυσιολογικού τοκετού και τη μείωση της προωρότητας στην Κύπρο, από το Υπουργικό Συμβούλιο, ήταν το πρώτο από τα πολλά βήματα που θα ακολουθήσουν, ώστε να μπει … φρένο στις καισαρικές τομές οι οποίες χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται. 

Με βάση τα στοιχεία της Μονάδας Παρακολούθησης Υγείας του υπουργείου Υγείας, το ποσοστό καισαρικών στην Κύπρο το 2020 ήταν 56%, ενώ το 2021 έφτασε στο 59% ενώ ο μέσος όρος στην ΕΕ δεν ξεπερνά το 30%. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα ποσοστά καισαρικής τομής αυξάνονται σταθερά παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες. Διεθνή στοιχεία δείχνουν ότι πολλές από τις καισαρικές είναι αχρείαστες και θα μπορούσαν να προληφθούν με καλύτερη εκπαίδευση, υποστήριξη και φροντίδα ενώ η επιλογή του κατάλληλου τρόπου τοκετού, για κάθε εγκυμοσύνη και για κάθε γυναίκα, θα πρέπει πάντα να γίνεται με έμφαση στον φυσιολογικό τοκετό.

Παράλληλα η προωρότητα αποτελεί επίσης σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας που επηρεάζει εκατομμύρια οικογένειες παγκοσμίως κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περίπου 15 εκατομμύρια νεογνά γεννιούνται πρόωρα κάθε χρόνο και ο αριθμός αυτός συνεχίζει να αυξάνεται.

Τα στοιχεία της Κύπρου

Από το 2015 μέχρι και το 2021 στην Κύπρο καταγράφηκαν συνολικά 68.410 γεννήσεις εκ των οποίων οι 37.850 ήταν με καισαρική τομή. 

> To 2015 είχαμε στην Κύπρο 9.425 γεννήσεις εκ των οποίων οι 4.064 ήταν με φυσιολογικό τοκετό, οι 5.358 με καισαρική τομή και για 3 γεννήσεις δεν δηλώθηκαν. 

> Το 2016 είχαμε 9.722 γεννήσεις, εκ των οποίων οι 4.343 με φυσιολογικό τοκετό, οι 5.377 με καισαρική και 2 γεννήσεις δεν δηλώθηκαν.

> Το 2017 γεννήθηκαν συνολικά 9.496 παιδιά, εκ των οποίων τα 4.441 με φυσιολογικό τοκετό και τα 5.055 με καισαρική.

> Το 2018 είχαμε 9.436 γεννήσεις, οι 4.376 ήταν με φυσιολογικό τοκετό, οι 5.059 με καισαρική τομή και 1 γέννηση δεν δηλώθηκε.

> Το 2019 καταγράφηκαν 9.800 γεννήσεις, από τις οποίες οι 4.593 ήταν με φυσιολογικό τοκετό και οι 5.207 με καισαρική.

> Το 2020 είχαμε 10.038 γεννήσεις. Οι 4.427 ήταν με φυσιολογικό τοκετό και 5.610 γεννήσεις με καισαρική. 

> Το 2021 καταγράφηκαν 10.493 γεννήσεις εκ των οποίων οι 4.309 με φυσιολογικό τοκετό και οι 6.184 με καισαρική. 

Τα στοιχεία των γεννήσεων του 2022, θα είναι διαθέσιμα το αμέσως επόμενο διάστημα. 

Έρχεται η Επιτροπή Παρακολούθησης - Οι δράσεις που θα γίνουν

Όραμα του υπουργείου Υγείας είναι η υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης Στρατηγικής που να διασφαλίζει την προαγωγή και προστασία της υγείας μητέρας και παιδιού μέσω της προώθησης του Φυσιολογικού τοκετού, και τη πρόληψη της Προωρότητας στο πλαίσιο του συστήματος υγείας της χώρας μας. Για την ετοιμασία της Εθνικής Στρατηγικής για την Προώθηση του Φυσιολογικού Τοκετού και την Πρόληψη της Προωρότητας, το Υπουργείο Υγείας συνέλεξε και σύνθεσε τις απόψεις ξένων εμπειρογνωμόνων, αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους, επιστημονικών εταιρειών, επαγγελματικών συλλόγων και επαγγελματιών υγείας, πανεπιστημιακών σχολών, καθώς και άλλων εμπλεκόμενων φορέων και καθόρισε τους πιο κάτω Άξονες Δράσης: 

> Εθνικό Σύστημα Υγείας – Ανάπτυξη Πολιτικών – Βελτίωση Ποιότητας

> Εκπαίδευση Επαγγελματιών Υγείας

> Ενημέρωση του Κοινού

> Επιτήρηση και Έρευνα

Μέσα από διάλογο και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων, αξιολογήθηκαν τα ισχυρά (Strengths) και αδύναμα σημεία (Weaknesses) της προτεινόμενης Εθνικής Στρατηγικής, ενώ αναδείχθηκαν οι ευκαιρίες (Opportunities) και οι απειλές (Threats) για την υλοποίησή της στο περιβάλλον της Κύπρου και καθορίστηκαν προτεινόμενα μέτρα ανά Άξονα Δράσης με συγκεκριμένες αναφορές στους αρμόδιους φορείς υλοποίησης. Η ανάπτυξη της Εθνικής Στρατηγικής επιτρέπει τη συντονισμένη δράση όλων των αρμόδιων φορέων για τη μείωση των μη ενδεδειγμένων καισαρικών τομών και των πρόωρων γεννήσεων στην Κύπρο, και θα προωθηθεί προς υλοποίηση υπό τον γενικό συντονισμό του Υπουργείου Υγείας.

Το αμέσως επόμενο διάστημα συστήνεται Επιτροπή Παρακολούθησης για σκοπούς παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων/δράσεων της Στρατηγικής, στην οποία θα συμμετέχουν εκτός από το υπουργείο Υγείας, εκπρόσωποι από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο, τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Νοσηλευτών και Μαιών και την Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών Κύπρο.

Στα προτεινόμενα μέτρα κάτω από κάθε άξονα δράσης, περιλαμβάνονται ανάμεσα σε άλλα, η εισαγωγή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών, πρωτοκόλλων και δεικτών ποιότητας που αφορούν στον τοκετό, η θέσπιση ενός πλαισίου τεκμηριωμένης ενημέρωσης της εγκύου, εκπαιδεύσεις της διεπιστημονικής ομάδας επαγγελματιών υγείας σε ένα μικτό μοντέλο παρεχόμενης μαιευτικής φροντίδας, ενίσχυση του ρόλου της μαίας/του μαιευτή και ενημέρωση του πληθυσμού για τη δυνατότητα απευθείας πρόσβασής τους σε μαία/μαιευτή μέσω του ΓεΣΥ, ενίσχυση της ενημέρωσης του πληθυσμού σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής, συνεργασία με πανεπιστήμια και επιστημονικούς φορείς για παραγωγή ενημερωτικού υλικού, ενίσχυση του αρχείου δεδομένων περιγεννητικής υγείας, καθορισμός ερευνητικών προτεραιοτήτων και ενίσχυση της έρευνας σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια.