Την ανάγκη σύστασης Ανεξάρτητης Αρχής η οποία θα επιλαμβάνεται τα θέματα προσβασιμότητας, εξήγησε ο Πρόεδρος Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου Δημήτρης Λαμπριανίδης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην OffsiteNews, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε διορία στην Κύπρο να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να είναι προσβάσιμες για ΑμεΑ οι υπηρεσίες στην Κύπρο. 

Παρόλο που η Κύπρος, σύμφωνα με τον κ. Λαμπριανίδη, έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου ως προς την προσβασιμότητα, εντούτοις χρειάζονται ακόμη περισσότερα. Μάλιστα, προ μηνών η Επίτροπος Διοικήσεως μέσω έκθεσής της τόνισε την ανάγκη επιβολής όρων από τον ΟΑΥ ώστε να είναι προσβάσιμοι οι χώροι των παρόχων υγείας. Σχολιάζοντας την έκθεση της κ. Λοττίδου ο κ. Λαμπριανίδης, δήλωσε πως «ο ΟΑΥ αποδέχθηκε να εντάξει πρόνοια στα συμβόλαια που υπογράφει με όσους συμβάλλονται/συνεργάζονται μαζί του για να προσφέρουν υπηρεσίες εντός ΓεΣΥ, η οποία θα απαιτεί την πλήρη προσβασιμότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών για όλους».

Συνεχίζοντας αποκάλυψε πως ως Οργάνωση ζήτησαν από τη Βουλή και το Υπουργείο Εσωτερικών να ψηφιστεί νόμος που θα προνοεί εξώδικο πρόστιμο για παρανομίες προσβασιμότητας. ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν υπήρξε ανταπόκριση τόσο από τους βουλευτές, όσο και από την πολιτεία. 

Σε σχέση με την βελτίωση του ΓεΣΥ ο κ. Λαμπριανίδης, τόνισε την ανάγκη εφαρμογής του θεσμού του Συνηγόρου του Ασθενή, όπως επίσης και την λειτουργία πανεπιστημιακών κλινικών. «Χρειάζεται περισσότερος επαγγελματισμός στον τομέα της υγείας με επίκεντρο το δικαίωμα του ασθενή για να λάβει τις κατάλληλες υπηρεσίες υγείας χωρίς καθυστέρηση και με ποιότητα».

Καταληκτικά, ο κ. Λαμπριανίδης ανέπτυξε τους στόχους που έθεσε ως Πρόεδρος της Οργάνωσης Παραπληγικών. Μεταξύ άλλων σημείωσε την ανάγκη στελέχωσης του Κέντρου Νωτιομυελικών Κακώσεων του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, την συνέχιση της υπηρεσίας προσφοράς κατ’οίκον φροντίδας σε μέλη της Οργάνωσης, όπως επίσης και την προσφορά περισσότερων επιλογών για άθληση των ΑμεΑ αλλά και την τροποποίηση κάποιων προνοιών του ΕΕΕ.

Διαβάστε αυτούσια την συνέντευξη του κ. Δημήτρη Λαμπριανίδη

• Η Κύπρος θεωρείται «φτωχή» σε ό,τι αφορά την πρόσβαση ΑμεΑ σε διάφορες υπηρεσίες. Μάλιστα η Κομισιόν έδωσε διορία στη χώρα μας όπως ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα. Πώς σχολιάζετε αυτή την εξέλιξη;

Αν και η χώρα μας τα τελευταία 20 χρόνια έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου σε θέματα προσβασιμότητας εντούτοις χρειάζεται να κάνει περισσότερα. Τεράστιο πρόβλημα είναι η μη εφαρμογή των νόμων στη χώρα μας αφού πολλά κτίρια όπως ξενοδοχεία και επιχειρήσεις ψυχαγωγίας λειτουργούν χωρίς άδειες με ανοχή της πολιτείας και πολλές φορές έχουν και παραβάσεις που αφορούν την προσβασιμότητα. Επίσης η απουσία μιας Ανεξάρτητης Αρχής ή Υπηρεσίας η οποία θα επιλαμβάνεται τα θέματα προσβασιμότητας σε όλα τα επίπεδα και θα συντονίζει/εποπτεύει τα θέματα σε κυβερνητικό επίπεδο είναι ένα κενό που επέτρεψε να δημιουργηθεί και η παράβαση για την οποία η Κομισιόν μας έχει επιπλήξει. Ελπίζουμε επιτέλους να δημιουργηθεί μια υπηρεσία με αποστολή τα θέματα προσβασιμότητας.

• Πρόσφατα η Επίτροπος Διοικήσεως με έκθεσή της τόνιζε την ανάγκη να επιβληθούν όροι από τον ΟΑΥ ώστε να σταματήσει να υφίσταται η ανεπαρκής πρόσβαση σε παρόχους υγείας. Έγιναν διορθωτικές κινήσεις; 

Θεωρώ μεγάλη επιτυχία της Οργάνωσης Παραπληγικών την έκβαση αυτού του θέματος επειδή το παράπονο μας προς την Επίτροπο Διοικήσεως αφού μελετήθηκε αποφάνθηκαν ότι είχαμε δίκαιο και ο ΟΑΥ παρανομούσε. Αυτά έχουν καταγραφεί εμπεριστατωμένα μέσα από τη σχετική έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως. Σημαντική ήταν και η στήριξη του Επιτρόπου Εποπτείας ΓεΣΥ. Μέσα από διαβουλεύσεις έχουμε ενημερωθεί ότι ο ΟΑΥ αποδέχθηκε να εντάξει πρόνοια στα συμβόλαια που υπογράφει με όσους συμβάλλονται/συνεργάζονται μαζί του για να προσφέρουν υπηρεσίες εντός ΓεΣΥ η οποία θα απαιτεί την πλήρη προσβασιμότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών για όλους. Θα είναι μια πολύτιμη εξέλιξη για εξυπηρέτηση των δικαιωμάτων μας.

• Το ό,τι ένας άνθρωπος ζει και κινείται σε αναπηρικό καροτσάκι, αυτό δεν τον καθιστά πολίτη δεύτερης κατηγορίας. Πόσο μεγάλο μπορεί να χαρακτηριστεί το πρόβλημα της προσβασιμότητα και σε άλλους χώρους όπως είναι τα αεροδρόμια, τα λιμάνια, οι παραλίες; Υπήρξαν σημάδια βελτίωσης συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια;

Το τροχοκάθισμα δημιουργεί ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο για κοινωνική ενσωμάτωση σε ισότιμη βάση με όλους τους πολίτες όχι με ευθύνη του τροχοκαθίσματος αλλά με ευθύνη της κοινωνίας η οποία δεν μερίμνησε ο κόσμος που δημιουργήσαμε, τα κτίρια ειδικότερα, να είναι προσβάσιμα-σωστά σχεδιασμένα σε/για όλους τους πολίτες. Για αυτό συχνά λέω και τονίζω ότι η αναπηρία, η κινητική τουλάχιστον, είναι σε μεγάλο βαθμό κοινωνική κατασκευή (και τα στερεότυπα όμως απέναντι στη διαφορετικότητα εμείς οι άνθρωποι τα δημιουργήσαμε). Στη χώρα μας έχουν γίνει μεγάλα βήματα προόδου για τα οποία έχουμε βραβευθεί, όπως για παράδειγμα τα αεροδρόμια μας τα οποία έχουν διακριθεί για το επίπεδο προσβασιμότητας τους σε παγκόσμιο επίπεδο. Και οι παραλίες μας επίσης έχουν αναβαθμιστεί ουσιαστικά και σε πολύ μεγάλο βαθμό τα άτομα με κινητική αναπηρία έχουν πρόσβαση σε αυτές. Η Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου υλοποίησε 3 σχέδια μέσα από τα ταμεία Interreg μέσω των οποίων μεταμορφώσαμε παραλίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις σε συνεργασία με Δήμους στην Ελλάδα. Βέβαια χρειάζεται να γίνουν πολύ περισσότερα και οι Δήμοι, οι τοπικές αρχές δηλαδή, να εξυπηρετήσουν τις ευθύνες τους καλύτερα.

Θεωρώ ότι τα μεγαλύτερα κενά παρουσιάζονται στα ιδιωτικά κτίρια που είτε είναι παλιά και μη προσβάσιμα γιατί τότε δεν υπήρχε η απαίτηση για προσβασιμότητα είτε παράνομα δεν είναι προσβάσιμα με την ανοχή της πολιτείας. Θέλω να τονίσω ότι για να καταπολεμήσουμε τέτοιες παρανομίες, ζητήσαμε επανειλημμένως από τη βουλή και το Υπουργείο Εσωτερικών να ψηφιστεί νόμος που θα προνοεί εξώδικο πρόστιμο για παρανομίες προσβασιμότητας, κάτι που πιστεύουμε ότι θα λειτουργήσει καταλυτικά για να μειωθούν στο ελάχιστο, δυστυχώς χωρίς μέχρι σήμερα ανταπόκριση από τους βουλευτές και την πολιτεία. Σήμερα ένα κτίριο που παράνομα δεν είναι προσβάσιμο θα οδηγηθεί στο δικαστήριο μετά από αρκετά χρόνια με αποτέλεσμα να μην νιώθουν πίεση για να προβούν άμεσα σε αποκατάσταση της νομιμότητας. Και όπως ξέρουμε δικαιοσύνη που αργεί να αποδοθεί δεν είναι δικαιοσύνη. 

• Ως οργάνωση ζητήσατε όπως ψηφιστεί Νομοθεσία που να επιτρέπει σε Αστυνομικούς και Τροχονόμους να καταγγέλλουν την παράνομη στάθμευση σε πεζοδρόμια και χώρους στάθμευσης ΑμεΑ με τη λήψη φωτογραφίας. Πού βρίσκεται το θέμα; 

Δυστυχώς δεν βρίσκουμε ανταπόκριση ούτε για αυτό το θέμα και μας λυπεί αφού μια τέτοια νομοθετική ρύθμιση θα λειτουργήσει αποτρεπτικά και θα επιτρέψει στους τροχονόμους και αστυνομικούς να εργάζονται πολύ πιο αποδοτικά. Συχνά νιώθω ότι η πολιτεία δεν θέλει να υπάρχουν εργαλεία για αποτελεσματική εφαρμογή των νόμων, ελπίζω σύντομα να με διαψεύσουν. Θα πιέσουμε τόσο για αυτή τη νομοθεσία όσο και για εξώδικο πρόστιμο για παρανομίες προσβασιμότητας σε κτίρια.

• Στα 4 χρόνια εφαρμογής του ΓεΣΥ, πώς το κρίνετε; Ποιες οι εισηγήσεις της Οργάνωσης Παραπληγικών για βελτίωσή του; 

Το ΓεΣΥ αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα προόδου για καλύτερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας ειδικά για χρόνιους πάσχοντες όπως τα παραπληγικά/τετραπληγικά άτομα αλλά και για όλους τους πολίτες γενικά. Χρειάζεται να γίνουν ενέργειες οι οποίες θα ενισχύουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και θα προστατεύουν τους ασθενείς από κακή ιατρική. Επίσης χρειάζεται οι υπηρεσίες να είναι προσβάσιμες σε όλους, τόσο σε επίπεδο κτιρίων αλλά και εξοπλισμού και χαιρόμαστε που η προσπάθεια μας για το θέμα έχει αποδώσει.

Περιμένουμε από τον ΟΑΥ, το Υπουργείο Υγείας και όλους τους αρμόδιους φορείς να εργαστούν και να συνεργαστούν στενά για να αναβαθμιστεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και το σύστημα να εκδιώξει όσους δεν προσφέρον καλές υπηρεσίες ή εκθέτουν την ασφάλεια των ασθενών σε κίνδυνο ή συμπεριφέρονται απρεπώς. Θεωρώ εξαιρετικά σημαντική την αξιοπρεπή μεταχείριση των ασθενών και των οικογενειών τους αλλά την ίδια ώρα αναγνωρίζω και τονίζω την υποχρέωση μας ως ασθενείς να συμπεριφερόμαστε με παρόμοιο τρόπο στους επαγγελματίες. Η σχέση μας πρέπει να χαρακτηρίζεται από αλληλοσεβασμό.

Βελτίωση του ΓεΣΥ θα φέρει επίσης η εφαρμογή του θεσμού του Συνηγόρου του Ασθενή ο οποίος θα επιλαμβάνεται από την πλευρά του ασθενή την εξυπηρέτηση των δικαιωμάτων του. Επίσης η εφαρμογή πρωτοκόλλων για τις ιατρικές πράξεις και η ενθάρρυνση Ιατρών να ακολουθήσουν ειδικότητες στις οποίες παρουσιάζεται έλλειψη Γιατρών στη χώρα μας. Επιπλέον οι λειτουργία των πανεπιστημιακών κλινικών καθυστερεί υπερβολικά με κόστος στη δημόσια υγεία. Είναι αδιανόητο και ανεύθυνο ότι ακόμα δεν έχουμε πανεπιστημιακές κλινικές στο μοντέλο ανεπτυγμένων χωρών, κάτι που όταν υλοποιηθεί θα αναβαθμίσει την Ιατρική στη χώρα μας για όλους. Χρειάζεται περισσότερος επαγγελματισμός στον τομέα της υγείας με επίκεντρο το δικαίωμα του ασθενή για να λάβει τις κατάλληλες υπηρεσίες υγείας χωρίς καθυστέρηση και με ποιότητα.

• Ποιοι είναι οι άμεσοι στόχοι σας ως Πρόεδρος της Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου; 

Η ενίσχυση της λειτουργίας της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου για να εξυπηρετεί τα μέλη καλύτερα και να τους προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες συμμετοχής στη ζωή σε όλες τις πτυχές της ζωής με προτεραιότητα άμεσα στα θέματα υγείας. Δυστυχώς η κάκωση νωτιαίου μυελού η οποία είναι η αιτία της αναπηρίας για τα μέλη της Ο.ΠΑ.Κ. πέρα από την παράλυση φέρνει πολλές και σοβαρές επιπλοκές σε βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος οι οποίες μας ταλαιπωρούν διά βίου και χρειάζονται μεταχείριση από εξειδικευμένους Ιατρούς.

Προσωπικά, ότι δεν περπατώ το θεωρώ μια μικρή λεπτομέρεια σε σχέση με τα υπόλοιπα προβλήματα που έχω να διαχειριστώ καθημερινά. Το Κέντρο Νωτιομυελικών Κακώσεων του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας το οποίο λειτουργεί από τη δεκαετία του 1980 και μας προσφέρει υπηρεσίας αποκατάστασης και νοσηλείας χρειάζεται άμεσα να στελεχωθεί στον ικανοποιητικό βαθμό για να λειτουργεί ως ανεξάρτητη κλινική.

Επίσης η συνέχιση της υπηρεσίας προσφοράς κατ’οίκον φροντίδας σε μέλη, ίσως η σημαντικότερη υπηρεσία που προσφέρουμε σε μέλη που χρειάζονται υποστήριξη και η διεύρυνση των υπηρεσιών υποστήριξης με υπηρεσίες συνοδού για όσους τις χρειάζονται με στόχο την πληρέστερη κοινωνική ενσωμάτωση τους. Κάτι άλλο σχετικό είναι η δημιουργία στη χώρα μας νέου συμβολαίου για οικιακούς φροντιστές από τρίτες χώρες αφού η κατάσταση σήμερα με οικιακούς βοηθούς από τρίτες χώρες παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα.

Επιπλέον η δημιουργία μας Ανεξάρτητης Αρχής ή Υπηρεσίας η οποία θα επιλαμβάνεται τα θέματα προσβασιμότητας στη χώρα μας. Ενώ στο παρελθόν είχαμε το Γραφείο Σχεδιασμού για Άτομα με Αναπηρίες στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων με προϊσταμένη την αείμνηστη Κλέλια Πετρίδου και το οποίο έκανε σημαντικό έργο για την αναβάθμιση της προσβασιμότητας στη χώρα μας, το άφησαν να απενεργοποιηθεί και μέχρι σήμερα δεν ανταποκρίνονται στο πιο πάνω αίτημα μας.

Ένα άλλο θέμα είναι η προσφορά περισσότερων επιλογών για άθληση και χαίρομαι που τα τελευταία χρόνια βλέπουμε την ανάπτυξη νέων αθλημάτων για άτομα σε τροχοκάθισμα. 

Άμεσα επίσης θέλουμε να τροποποιηθούν κάποιες πρόνοιες του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος για να αντιμετωπίζει πιο δίκαια και πιο αξιοπρεπώς τους λήπτες οι οποίοι είναι παντρεμένοι. 

Και φυσικά να προετοιμάσουμε τη διαδοχή στο Δ.Σ. της Οργάνωσης Παραπληγικών. Προσωπικά βρίσκομαι στη θέση του Προέδρου για σχεδόν 20 χρόνια κάτι που θεωρώ υπερβολικό, πρέπει να προσελκύσουμε νέα ή/και νεαρά μέλη με όρεξη για δουλειά και όραμα για να τους δώσουμε τη σκυτάλη. Ευτυχώς έχουν ήδη ενταχθεί στο Δ.Σ. της Ο.ΠΑ.Κ. νεαρά μέλη και αυτό μας δίνει ελπίδα. Χαίρομαι που στο Δ.Σ. της Ο.ΠΑ.Κ. έχω και είχα την τύχη να βρίσκομαι με ανθρώπους συνεργάσιμους και έμπιστους, ήταν σημαντικό για να πετύχουμε στην αποστολή μας και να οδηγήσουμε την Οργάνωση Παραπληγικών στο επίπεδο λειτουργίας που έχει σήμερα όπου επαγγελματίες μας στηρίζουν για να υλοποιούμε διάφορες δράσεις.

Επίσης με την ευκαιρία θέλω να ευχαριστήσω όσους πολίτες και εταιρείες αλλά και κυβερνητικά τμήματα διαχρονικά μας στηρίζουν με διάφορους τρόπους. Οι συνεργασίες είναι βασική προϋπόθεση για πρόοδο!

Τελειώνοντας θέλω να αναφέρω την ανάγκη για μεταλύτερο κράτος πρόνοιας στη χώρα μας ειδικά για τα άτομα με αναπηρίες. Βάση στοιχείων της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση στην ΕΕ σε ποσοστό παροχών για άτομα με αναπηρίες σε σχέση με τις δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας με τελευταία στοιχεία του 2020.