Παρέμβαση προέκυψε από την Ελεγκτική Υπηρεσία μετά και το δημοσίευμα («Φ») το οποίο αναφέρει πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης αποφάσισε όπως το πρόγραμμα αποστολής ασθενών στο εξωτερικό να μεταφερθεί από το υπουργείο Υγείας στον ΟΑΥ. Η ανακοίνωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εκδόθηκε λίγη ώρα μετά και την αντίδραση που υπήρξε από πλευράς ΔΗΣΥ, όπου δια στόματος Ευθύμιου Δίπλαρου διαφώνησαν με την εν λόγω απόφαση, με το θέμα να συζητείται εκτάκτως την ερχόμενη εβδομάδα στην επιτροπή Υγείας.  

Σύμφωνα με τα όσα σημειώνονται στην ανακοίνωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, «η μεταφορά της σχετικής ευθύνης στον ΟΑΥ, είναι άποψη μας ότι αυτή θα πρέπει να είναι πλήρης και χωρίς εξαιρέσεις (εκτός φυσικά για τους μη δικαιούχους του ΓεΣΥ)».

Αυτούσια η ανακοίνωση της Ελεγκτικής

Σε συνέχεια σημερινού δημοσιεύματος στον Φιλελεύθερο, σχετικά με απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας για ανάληψη από τον ΟΑΥ της ευθύνης παραπομπής στο εξωτερικό ασθενών (δικαιούχων του ΓεΣΥ), με εξαίρεση «πολύ-πολύ επειγόντων περιστατικών», τα οποία θα χρήζουν άμεσου χειρισμού, και των οποίων η ευθύνη θα παραμείνει στο Υπουργείο Υγείας (ΥΥ), η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει τα ακόλουθα:

(α)     Το σχέδιο παραπομπής ασθενών στο εξωτερικό ήταν εξαιρετικά παθογόνο και προβληματικό για πάρα πολλά χρόνια. Οι πρώτες προσπάθειες εξυγίανσης ξεκίνησαν από τον Υπουργό Σταύρο Μαλά (2011-2013) και προωθήθηκαν ουσιαστικά από τη νυν Γενική Διευθύντρια του ΥΥ. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κάποια παραμένοντα προβλήματα, τα οποία καταγράφηκαν στις Ειδικές Εκθέσεις μας για το ΥΥ (20.8.2018, 20.4.2021 και 21.3.2022).

(β)     Στην τελευταία Έκθεσή μας (21.3.2022) ρητά αναφέρεται ότι το σχέδιο επιδότησης ασθενών στο εξωτερικό από το ΥΥ δεν συνάδει με το άρθρο 33 του περί Γενικού Συστήματος Υγείας Νόμου και ότι η Υπηρεσία μας εισηγείται η όποια πολιτική απόφαση να ρυθμιστεί νομοθετικά.

(γ)     Η Υπηρεσία μας έχει, ταυτόχρονα, καταγράψει τα τελευταία χρόνια πολύ σοβαρές παθογένειες και καταχρήσεις στο ΓεΣΥ και αναδείξει περιπτώσεις, όπου ο ΟΑΥ χειρίστηκε θέματα κατά τρόπο που, συγκρινόμενος με το ΥΥ, τον άφηνε ιδιαίτερα εκτεθειμένο.

(δ)     Στη βάση των πιο πάνω, η Υπηρεσία μας παραμένει στη θέση ότι η απόφαση για το ποιος θα έχει την ευθύνη διαχείρισης του προγράμματος είναι πολιτική. Η απόφαση αυτή, όποια και να είναι, απαιτεί την ψήφιση νέων Κανονισμών που θα διασφαλίζουν το αδιάβλητο της διαδικασίας. Υπό κάποιες προϋποθέσεις, ενδεχομένως να απαιτηθεί τροποποίηση και της νομοθεσίας.

(ε)     Σε σχέση με τη διαφαινόμενη απόφαση για διαχωρισμό της ευθύνης, ανάλογα με το επείγον (ή πολύ-πολύ επείγον) της κάθε περίπτωσης, θεωρούμε τούτο κακή πρακτική. Εξ ορισμού τα σοβαρά θέματα υγείας που απαιτούν παραπομπή στο εξωτερικό είναι κατά κανόνα επείγοντα και συνεπώς ο διαχωρισμός, με βεβαιότητα θα δημιουργήσει προβλήματα και ασάφεια αρμοδιοτήτων και άρα ευθύνης. Ως εκ τούτου, εφόσον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αποφασίσει τη μεταφορά της σχετικής ευθύνης στον ΟΑΥ, είναι άποψη μας ότι αυτή θα πρέπει να είναι πλήρης και χωρίς εξαιρέσεις (εκτός φυσικά για τους μη δικαιούχους του ΓεΣΥ).

(στ)   Σε πρόσφατο έλεγχό μας στο ΥΥ, διαπιστώσαμε ότι η Υπουργός Υγείας ζήτησε στις 8.8.2023 και έλαβε στις 10.8.2023 πλήρη κατάλογο, για την περίοδο 1.3.2023 - 31.7.2023, όλων των παραπομπών ασθενών στο εξωτερικό, των εργαστηριακών και άλλων εξειδικευμένων αναλύσεων στο εξωτερικό και των αερομεταφορών. Αντίγραφο των καταστάσεων ζήτησε εκ των υστέρων και έλαβε και η Υπηρεσία μας, για σκοπούς μελλοντικού ελέγχου. Εναπόκειται στην Υπουργό να αποφασίσει κατά πόσο θα απαντήσει στους συνεχείς ψιθύρους ότι στους καταλόγους αυτούς βρίσκονται επώνυμα πρόσωπα και απουσιάζουν απλοί πολίτες ή ξένοι υπήκοοι.

(ζ)     Εφόσον κατατεθούν σχετικό νομοσχέδιο ή Κανονισμοί στη Βουλή, η Υπηρεσία μας θα εκφράσει και εκεί τις τεκμηριωμένες απόψεις και εισηγήσεις της επί του θέματος.