Αυξάνει τα προγράμματα μέσω των οποίων αντιμετωπίζεται η παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων. Πέραν από τα υφιστάμενα, έχει ήδη ξεκινήσει νέο πρόγραμμα για τον τζόγο στο Παραλίμνι, ενώ στα σκαριά βρίσκεται και πρόγραμμα για την Πάφο.

Η παθολογική ενασχόληση και η θεραπεία

Η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων αντιμετωπίζει την παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια με ένα ισορροπημένο και σφαιρικό τρόπο στη βάση της φιλοσοφίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου της εξάρτησης.

Η θεραπεία στον τομέα της παθολογικής ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια βασίζεται τόσο σε κοινές αρχές και πρακτικές με τη θεραπεία από την εξάρτηση στις νόμιμες ή παράνομες ουσίες όσο και σε συγκεκριμένες αρχές στις οποίες πρέπει να βασίζονται οι παρεμβάσεις στον τομέα της θεραπείας από την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια. Η έρευνα στον τομέα της ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια δείχνει ότι η θεραπεία πρέπει να περιλαμβάνει: την ανάληψη της ευθύνης από τα άτομα για τις επιλογές τους και την από κοινού με τον θεραπευτή επιλογή των παρεμβάσεων που είναι αποτελεσματικές για την περίπτωση τους, τις παρεμβάσεις που να βασίζονται στα στάδια της αλλαγής σύμφωνα με το μοντέλο των Σταδίων της Αλλαγής και τις παρεμβάσεις μείωσης της βλάβης που να στοχεύουν απευθείας την μείωση των δυσμενών συνεπειών τις οποίες η ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια έχει επιφέρει στη ζωή του ατόμου.

Η θεραπεία στον τομέα της παθολογικής ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια απευθύνεται:

> σε άτομα με αυξανόμενο χρόνο ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια και σταδιακή απώλεια ελέγχου

> σε άτομα που χαρακτηρίζονται με απώλεια ελέγχου αναφορικά με την ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια και

> σε μέλη της οικογένειας του ατόμου με προβλήματα ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια.

Στόχος της θεραπείας αποτελεί ο τερματισμός της ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια ενώ οι ειδικοί στόχοι είναι:

> η μείωση των επιβλαβών συνεπειών που επιφέρουν τα τυχερά παιχνίδια στο άτομο και το περιβάλλον του (π.χ. οικογένεια, φίλοι)

> η αποφυγή ή μείωση του κινδύνου που συνδέεται με τα περιβάλλοντα όπου υπάρχει ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια,

> η αποτελεσματική αντιμετώπιση των αρνητικών ψυχικών καταστάσεων (π.χ., άγχος, κατάθλιψη, μοναξιά) μέσω νέων στρατηγικών και δεξιοτήτων ζωής και

> η ικανοποίηση των αναγκών για ψυχαγωγία, κοινωνικοποίηση και ενθουσιασμό μέσα από ισορροπημένες δραστηριότητες αναψυχής.   

Τα προγράμματα που υπάρχουν

Στην παρούσα φάση προσφέρονται αρκετά προγράμματα απεξάρτησης από τον τζόγο τόσο από τον ΟΚΥπΥ όσο και από κέντρα τα οποία λαμβάνουν αδειοδότηση από την Αρχή Εξαρτήσεων. Όλα τα προγράμματα είναι εξωτερικής διαμονής. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, μπορούν να επισκέπτονται το πρόγραμμα που προσφέρεται στην επαρχία τους 2-3 φορές την εβδομάδα και παράλληλα γίνεται παρακολούθηση και στήριξη της οικογένειάς τους. Η θεραπεία συνήθως διαρκεί 3-9 μήνες ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η θεραπεία διαρκεί 12 μήνες.

Συγκεκριμένα, στην Λευκωσία από τον ΟΚΥπΥ υπάρχει το Κέντρο Πολλαπλής παρέμβασης. Παρέχει εύκολη πρόσβαση χαμηλής οδού και απευθύνεται σε όλα τα εξαρτημένα άτομα άνω των 22 χρονών. Καλύπτει τις επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Ελεύθερης Αμμοχώστου για απεξάρτηση από παράνομες ουσίες ενώ παγκύπρια προσφέρει υπηρεσίες για απεξάρτηση από παθολογική ενασχόληση με τυχερά παιχνίδια και για απεξάρτηση από αλκοόλ και νόμιμες ουσίες.

Παράλληλα παρέχονται και δύο προγράμματα για ανήλικους. Το ένα είναι στην Λευκωσία από το Κέντρο Συμβουλευτικής Εφήβων και Οικογένειας «ΠΕΡΣΕΑΣ» ενώ το δεύτερο είναι στην Λεμεσό προσφέρεται στην Λεμεσό από το Κέντρο Συμβουλευτικής Εφήβων και Οικογένειας «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ». 

Από τον μη κυβερνητικό τομέα για άτομα 18 ετών και άνω, λειτουργεί πρόγραμμα στην Λεμεσό εδώ και 3 χρόνια από το Κέντρο Πρόληψης και Θεραπείας της Προβληματικής και Παθολογικής Ενασχόλησης με το Τυχερό Παιγνίδι «Φάρος». Το πρόγραμμα αυτό συγχρηματοδοτείται από την Αρχή Εξαρτήσεων και την Εθνική Αρχή Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνο. 

Αντίστοιχο πρόγραμμα έχει ξεκινήσει να λειτουργεί εδώ και ένα μήνα στο Παραλίμνι από το ΚΕΝΘΕΑ.

Στα σκαριά βρίσκεται και πρόγραμμα το οποίο θα λειτουργήσει στην Πάφο. Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να μπουν οι τελευταίες πινελιές και ακολούθως να ξεκινήσει την λειτουργία του. 

Στο μεταξύ η Αρχή Εξαρτήσεων έχει ξεκινήσει διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να ξεκινήσει πρόγραμμα και στις φυλακές. Αυτή είναι η πρόθεση της Αρχής, ωστόσο ακόμη δεν έχει δοθεί έγκριση. Εξελίξεις θα υπάρξουν τους επόμενους μήνες. 

Ο προϋπολογισμός

Αυξημένος σε σύγκριση με το 2023 αλλά ισοσκελισμένος για πρώτη φορά είναι ο προϋπολογισμός της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου. Ο προϋπολογισμός ο οποίος εγκρίθηκε την 21η Νοεμβρίου του 2023 από το Υπουργικό Συμβούλιο και κατατέθηκε στη Βουλή αρχές Δεκεμβρίου, συζητήθηκε την Πέμπτη (11/1) στην επιτροπή Υγείας.

Το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού φθάνει τα €3.400.000 εκατομμύρια.

Τα έσοδα

Ο προϋπολογισμός της Αρχής προβλέπει έσοδα συνολικού ύψους €3.400.000 για το 2024 εκ των οποίων τα €3.100.000 προέρχονται από κρατική χορηγία και €300.000 από άλλες πηγές.

Τα έσοδα για το 2023 ήταν €2.734.000, δηλαδή €666.000 λιγότερα συγκριτικά με τα έσοδα που προβλέπονται στον προϋπολογισμό του 2024. 

Μάλιστα τις χρονιές 2022 και 2023 η κρατική χορηγία προς την Αρχή Εξαρτήσεων ήταν μειωμένη, σε σχέση με το 2024. Τα δύο προηγούμενα χρόνια η κρατική χορηγία ήταν €2.500.000 ενώ το 2024 αυξήθηκε κατά €600.000. Λόγω του ότι υπήρξε έλλειμμα €200.000, αυτό θα καλυφθεί από το ποσό της κρατικής χορηγίας και οι €400.000 που απομένουν, θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες ενός προγράμματος κατά των εξαρτήσεων. 

Οι δαπάνες

Την ίδια ώρα, οι συνολικές δαπάνες της Αρχής Εξαρτήσεων για το 2024 προβλέπεται να ανέλθουν σε €3,400.000. Από το ποσό αυτό προνοούνται λειτουργικά και άλλα έξοδα ύψους €3.395.000 στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

> Αποδοχές προσωπικού €900.000

> Έξοδα αντιμισθίας Προέδρου (και Παραστάσεως) και μελών Συμβουλίου/Μελών Επιστημονικής Επιτροπής €14,000 και

> Επιχορηγήσεις Προγραμμάτων  €1.910.000

Ταυτόχρονα, περιλαμβάνεται πρόνοια ύψους €5.000 για μη προβλεπόμενες δαπάνες και αποθεματικό.

Οι πρόνοιες για αποδοχές προσωπικού, καλύπτουν για την Αρχή Εξαρτήσεως: 

> 1 θέση Εκτελεστικού Διευθυντή κλίμακας Α13

> 2 θέσεις Προϊσταμένου Τομέα κλίμακας Α11ii

> 11 θέσεις Λειτουργών κλίμακας Α8-Α10-Α11

> 3 θέσεις Βοηθού Γραμματέα Λειτουργού κλίμακας Α2-Α5-Α7ii

> 1 θέση Λογιστικού Λειτουργού κλίμακας Α8-Α10-Α11 και

> 1 θέση ωρομίσθιου Αχθοφόρου/Κλητήρα (Ε5)

Όπως φαίνεται και στον πίνακα των δαπανών που περιλαμβάνεται στο Νομοσχέδιο του προϋπολογισμού, το 2024 αναμένεται να είναι αυξημένες κατά €466.000 συγκριτικά με το 2023 και κατά €697.946 σε σχέση με το 2022.

Σημειώνεται ότι από το 2007 όλα τα σχετικά με τις εξαρτήσεις προγράμματα επιχορηγούνται από την Αρχή Εξαρτήσεως, διαδικασία στην οποία εμπλεκόταν μέχρι το 2006 και το υπουργείο Εργασίας μέσω του Προγράμματος Κρατικών Χορηγιών.

Η συζήτηση του προϋπολογισμού της Αρχής Εξαρτήσεων αναμένεται να συνεχιστεί και στην επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής Υγείας, την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου.