Οι δυσχρωμίες στο δέρμα είναι πολύ συνηθισμένες. Μερικοί άνθρωποι  αναπτύσσουν κόκκινες κηλίδες που σχετίζονται με την ακμή. Άλλοι εμφανίζουν σκουρόχρωμες κηλίδες, λόγω της πολυετούς έκθεσης στον ήλιο. Τι είναι, όμως, οι λευκές κηλίδες που συχνά αναπτύσσονται στα χέρια (κυρίως στους πήχεις), τις κνήμες και το πρόσωπο;

«Αναλόγως με την εμφάνισή τους και τα σημεία του δέρματος όπου εκδηλώνονται, οι λευκές κηλίδες μπορεί να έχουν διάφορες αιτίες», απαντά ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Μάρκος Μιχελάκης, από τον ΕΔΟΕΑΠ. «Σε πολλές περιπτώσεις είναι σημάδια της έκθεσης στον ήλιο, ενώ σε άλλες ενδείξεις ορισμένων δερματοπαθειών».

Υπολογίζεται ότι κάθε εκατοστό του δέρματος διαθέτει 7,6 εκατομμύρια κύτταρα και 24.000 μελανοκύτταρα. Τα μελανοκύτταρα παράγουν τη χρωστική ουσία του δέρματος, τη μελανίνη. Η ποσότητά της καθορίζει τη χροιά του δέρματος. Η υπερπαραγωγή της σκουραίνει το δέρμα, ενώ η έλλειψή της το καθιστά πιο ανοικτόχρωμο από το φυσιολογικό.

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι βασικοί κανόνες - Πώς γίνεται σωστά μια οποιαδήποτε δίαιτα

Οι κηλίδες του ήλιου

Η έκθεση στον ήλιο στη διάρκεια της ζωής επηρεάζει άμεσα τα μελανοκύτταρα, αυξάνοντας ή μειώνοντας τον αριθμό τους. Όταν ο αριθμός τους μειώνεται, ελαττώνεται η παραγωγή μελανίνης και έτσι μπορεί να εμφανιστούν λευκές κηλίδες.

«Οι λευκές κηλίδες που οφείλονται στην αθροιστική έκθεση στον ήλιο δεν είναι επώδυνες, ούτε ευαίσθητες στην αφή. Δεν προκαλούν επίσης κνησμό (φαγούρα)», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης. «Αποτελούν απλώς μία αλλαγή στον χρωματισμό του δέρματος, η οποία όμως είναι συχνά πολύ ενοχλητική».

Η αλλαγή αυτή συχνά έχει τη μορφή μικρών σταγόνων στο δέρμα (κατά μέσον όρο έχουν διάμετρο 1-3 χιλιοστά). Επιστημονικά αποκαλείται ιδιοπαθής σταγονοειδής υπομελάνωση και συνήθως γίνεται πιο έντονη καθώς ένα άτομο μαυρίζει από την έκθεση στον ήλιο το καλοκαίρι.

«Η σταγονοειδής υπομελάνωση δεν συνιστά λόγο ανησυχίας. Χρειάζεται όμως έξτρα προστασία από τον ήλιο, διότι τα σημεία του δέρματος με λιγότερη μελανίνη καίγονται εύκολα», διευκρινίζει ο ειδικός.

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 9 σημάδια ότι ο οργανισμός σου δεν χωνεύει σωστά το κρέας

Η ποικιλόχρους πιτυρίαση

Λευκές κηλίδες στο δέρμα, αν και μεγαλύτερες απ’ ό,τι με την ιδιοπαθή υπομελάνωση, μπορεί να προκαλέσει και η ποικιλόχρους πιτυρίαση. Αυτή είναι μία μυκητίαση του δέρματος, που συνήθως εκδηλώνεται στην πλάτη ή στον θώρακα, αλλά μπορεί να προσβάλλει και το πρόσωπο.

Στα άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα οι κηλίδες της μοιάζουν ανοικτόχρωμες, ενώ σε όσους έχουν ανοικτόχρωμο δέρμα μοιάζουν καφετιές. Η κατάσταση σχετίζεται με την έντονη εφίδρωση: οι μύκητες χρειάζονται υγρασία για να αναπτυχθούν.

Οι υπαίτιοι μύκητες αφαιρούν χρωστική από το δέρμα και η έλλειψή της δημιουργεί τις χαρακτηριστικές κηλίδες της, οι οποίες δεν έχουν τόσο σαφή όρια, όσο εκείνες της ιδιοπαθούς υπομελάνωσης.

Η ποικιλόχρους πιτυρίαση αντιμετωπίζεται με ειδικά προϊόντα και φάρμακα. Ωστόσο συχνά χρειάζονται μήνες, ίσως και ένας χρόνος ή περισσότερο, έως ότου αποκατασταθεί η μελάγχρωση του δέρματος. Η έκθεση στον ήλιο και η αυξημένη εφίδρωση επιδεινώνουν την κατάσταση.

Η λεύκη

Μία άλλη δερματοπάθεια που προκαλεί λευκές κηλίδες στο δέρμα είναι η λεύκη. Πρόκειται για μία χρόνια, αυτοάνοση δερματοπάθεια, κατά την οποία τα μελανοκύτταρα του δέρματος καταστρέφονται από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς.

Οι δερματικές βλάβες της λεύκης είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ ό,τι με την ιδιοπαθή υπομελάνωση ή την ποικιλόχρου πιτυρίαση. Επιπλέον, είναι ευάλωτες στα σοβαρά ηλιακά εγκαύματα.

Η λεύκη συνήθως εκδηλώνεται για πρώτη φορά σε νεαρά άτομα (έως τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης). Μπορεί να σχετίζεται με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος.

Τυπικά αρχίζει με ανοικτόχρωμα σημεία στο δέρμα γύρω από τα δάκτυλα, το στόμα, τα μάτια, τη μύτη, τον ομφαλό κ.λπ. Εκδηλώνεται ως μεγάλες, λείες «πλάκες» λευκού ή ανοικτόχρωμου δέρματος, που μεγαλώνουν εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία.

Η λευκή πιτυρίαση

Η λευκή πιτυρίαση επίσης προκαλεί λευκές κηλίδες στο δέρμα. Μερικές φορές συγχέεται με την μυκητίαση στο δέρμα. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι μία μορφή ατοπικής δερματίτιδας (δηλαδή έκζεμα). Όταν το υπόλοιπο δέρμα σκουρύνει λόγω της έκθεσης στον ήλιο, οι προσβεβλημένες περιοχές φαίνονται ακόμα πιο λευκές.

Οι λευκές κηλίδες που προκαλεί αυτή η μορφή πιτυρίασης συνήθως εκδηλώνονται σε παιδιά και εφήβους (κυρίως στις ηλικίες 3-16 ετών). Συνήθως αναπτύσσονται στα μάγουλα και γενικότερα το πρόσωπο, αν και μπορεί να επηρεάσουν επίσης:

• Τον αυχένα
• Τους ώμους
• Τα μπράτσα

Το σχήμα τους είναι στρογγυλό ή ωοειδές και είναι μεγάλες (συνήθως έχουν διάμετρο πάνω από μισό εκατοστό η κάθε μία). Οι κηλίδες αυτές χαρακτηρίζονται από ξηρότητα που μερικές φορές προκαλεί κνησμό. Μπορεί επίσης να ξεφλουδίζουν, αν και αυτό είναι συχνότερο τον χειμώνα. Αρχικά μπορεί να είναι κόκκινες όπως συμβαίνει με το έκζεμα, αλλά όταν επουλωθούν απομένουν λευκές κηλίδες.

«Οι περισσότερες λευκές κηλίδες στο δέρμα δεν είναι ανησυχητικές, αλλά συχνά δημιουργούν αισθητικό πρόβλημα που μπορεί να είναι ενοχλητικό. Πρέπει όμως να αξιολογούνται από τον δερματολόγο ιατρό για να γίνεται σωστή διάγνωση και να χορηγηθεί, αν είναι απαραίτητο, η κατάλληλη θεραπεία», επισημαίνει ο κ. Μιχελάκης. «Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό εάν οι κηλίδες εξαπλώνονται ή μεγαλώνουν. Με την έγκαιρη επέμβαση μπορεί να αποκατασταθεί σε πολλές περιπτώσεις η μελάγχρωση του δέρματος».

Πηγή: iatropedia.gr