• Ταυτόχρονη διάθεση φαρμάκων σε όλα τα κράτη-μέλη
• Μείωση του χρόνου αδειοδότησης των φαρμάκων
• Έρχονται τα εμβόλια κατά του καρκίνου - Σε εξέλιξη μελέτες
• Το 2025 έτοιμος ο ψηφιακός φάκελος ασθενή
• Στα σκαριά ο Ευρωπαϊκός Κώδικας για την Ψυχική Υγεία

Στις μεγάλες αλλαγές που θα φέρει η μεταρρύθμιση της φαρμακευτικής νομοθεσίας αναφέρθηκε μεταξύ άλλων η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Στέλλα Κυριακίδου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην OffsiteNews. «Στην υγεία δεν μπορούμε να έχουμε πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας» τόνισε η Επίτροπος, προσθέτοντας πως με την δημιουργία ενιαίας αγοράς φαρμάκων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Κύπρος θα διαθέτει περισσότερα καινοτόμα φάρμακα. 

Μια από τις σημαντικότερες και μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις που θα φέρει η μεταρρύθμιση είναι και ο χρόνος που θα χρειάζεται για την αδειοδότηση των φαρμάκων. Στην παρούσα φάση τα φάρμακα για να αδειοδοτηθούν χρειάζονται 400 ημέρες, ενώ πλέον θα αδειοδοτείται στις 180 ημέρες. 

Σε σχέση με τα εμβόλια κατά του καρκίνου, εξήγησε πως βασίζονται στην τεχνολογία mRNA, η οποία χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των εμβολίων για τον κορωνοϊό. Ήδη Moderna και Pfizer αξιολογούν την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και την ποιότητα αυτών των εμβολίων.

Αναφερόμενη στο «MyHealth@EU», σημείωσε ότι μέχρι το 2025 ο κάθε πολίτης θα έχει στο κινητό του τηλέφωνο τα ιατρικά του δεδομένα. 

Τέλος, ερωτηθείς για το Γενικό Σύστημα Υγείας της Κύπρου και ποιες διορθωτικές κινήσεις θα μπορούσαν να γίνουν, απάντησε πως «οι πυλώνες που έχουμε αναπτύξει για την Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, θα ενισχύσουν και τα Συστήματα Υγείας των κρατών-μελών». Πρόσθεσε δε πως το ΓεΣΥ είναι μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις. 

Αυτούσια η συνέντευξη της Επιτρόπου

- Κεφάλαιο φάρμακα και ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία. Προωθούνται αλλαγές για μεταρρύθμιση της φαρμακευτικής νομοθεσίας με στόχο τη δημιουργία ενιαίας αγοράς για τα φάρμακα στην ΕΕ. Ποιες είναι αυτές οι αλλαγές;

Στην υγεία δεν μπορούμε να έχουμε πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Όλοι οι πολίτες, ανεξάρτητα από το που ζουν, έχουν δικαίωμα στην πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται. Λόγω της πανδημίας είχαμε προχωρήσει στην αγορά και διάθεση εμβολίων ισότιμα σε όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ταυτόχρονα. Μετά και την ιδιαίτερα επιτυχημένη Στρατηγική για τα εμβόλια, θελήσαμε να επαναλάβουμε το ίδιο μοντέλο, ώστε να βρούμε τον τρόπο πώς θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα και η ταυτόχρονη διάθεση των φαρμάκων σε όλα τα κράτη-μέλη. Σήμερα υπάρχουν κράτη-μέλη τα οποία έχουν διαθέσιμο το 90% των φαρμάκων, ενώ ταυτόχρονα μερίδα των κρατών-μελών έχουν διαθέσιμο μόνο το 10% των φαρμάκων. Το ίδιο συμβαίνει και για τα καινοτόμα φάρμακα. Η πανδημία μας έδωσε την «ευκαιρία» να προχωρήσουμε άμεσα στην υλοποίηση ενός οράματος που είχαμε για μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας. Προχωρήσαμε στον καταρτισμό των 6 βασικών πυλώνων και ένας από αυτούς είναι η μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τα φάρμακα.

Αξίζει να τονίσουμε ότι, η τελευταία φορά που έγινε μεταρρύθμιση για τα φάρμακα ήταν πριν από 19 χρόνια. Στην παρούσα φάση, για να αδειοδοτηθεί ένα φάρμακο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χρειάζονται περίπου 400 ημέρες. Μέσω των μεταρρυθμίσεων που προωθούμε, ένα φάρμακο θα αδειοδοτείται εντός 180 ημερών. Σε σχέση με τα γενόσημα φάρμακα, τα οποία σήμερα δεν φθάνουν στον πολίτη άμεσα, με την μεταρρύθμιση, τα κράτη-μέλη θα έχουν πρόσβαση σε αυτά, σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Ο πολίτης πλέον θα έχει πρόσβαση σε όλη την αγορά φαρμάκων χωρίς περιορισμούς.

- Η Κύπρος βρίσκεται στην 26η θέση πανευρωπαϊκά στη διάθεση καινοτόμων φαρμάκων. Ταυτόχρονα μόνο 49 από τα 168 καινοτόμα φάρμακα που είναι εγκεκριμένα στην Ευρώπη διατίθενται στην Κύπρο. Τι ενέργειες πρέπει να γίνουν ούτως ώστε να αυξηθούν τα καινοτόμα φάρμακα αλλά και η πρόσβαση να είναι ευκολότερη;

Μέσω των κινήτρων που θα δίνονται στην ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία, στόχος είναι να παραχωρούνται σε όλα τα κράτη-μέλη ταυτόχρονα τα ίδια φάρμακα. Με την μεταρρύθμιση που προωθούμε, θα βελτιωθεί και η πρόσβαση και η διάθεση των καινοτόμων φαρμάκων και στην Κύπρο.

- Το τελευταίο διάστημα έγινε γνωστό πως μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες θα έχουν έτοιμα εμβόλια κατά του καρκίνου μέσα την επόμενη πενταετία και οι κλινικές δοκιμές βρίσκονται στη φάση 3. Έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες;

Η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε για τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, δηλαδή το mRNA, ήταν κάτι το οποίο, προϋπήρχε. Η πανδημία, μας «υποχρέωσε», να προχωρήσουμε άμεσα, στο να εξελίξουν οι φαρμακευτικές εταιρείες την συγκεκριμένη τεχνολογία. Ήδη έχω συναντηθεί με τους CEOs των εταιρειών Moderna και Pfizer με τους οποίους συζητήσαμε τρόπους, ώστε να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία mRNA για τον καρκίνο. Οι δύο εταιρείες εργάζονται εντατικά και διεξάγουν μελέτες σε ότι αφορά κάποιες μορφές καρκίνου.

- Βρίσκεται στα σκαριά η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Κώδικα για την Ψυχική Υγεία. Πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αντιμετωπίσει αυτό πρόβλημα υγείας το οποίο επηρεάζει πολλούς συνανθρώπους μας ανά το παγκόσμιο;

Ο Ευρωπαϊκός Κώδικας για την Ψυχική Υγεία, βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας. Είναι η πρώτη φορά που σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουμε παρουσιάσει στρατηγική για την Ψυχική Υγεία. Παρουσιάσαμε την στρατηγική μας η οποία αφορά όλα τα στάδια, από την πρόληψη μέχρι και την επανένταξη του ατόμου στην κοινωνία. Στην στρατηγική γίνεται λόγος για τον στιγματισμό και την προκατάληψη, ενώ αναφέρεται επίσης στα παιδιά, στα σχολεία αλλά και την Ψυχική Υγεία στην εργασία. Σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη ξεκινούμε καταγραφή των διαθέσιμων εργαλείων και πώς αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν ούτως ώστε να υλοποιηθούν οι δράσεις μας.

- Στόχος της Κομισιόν είναι να προωθήσει τη μείωση του καπνίσματος από 25% σε 5% του πληθυσμού μέχρι το 2040. Με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος;

Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε και να πετύχουμε τον στόχο που έχουμε θέσει. Οφείλουμε να έχουμε περιβάλλον ελεύθερο από καπνό. Το επόμενο διάστημα θα προωθηθούν και αναπροσαρμογές αναφορικά και με το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Μέσα από το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμισης του Καρκίνου προωθούμε συγκεκριμένες δράσεις για μείωση του καπνίσματος και κατ'επέκταση της θνησιμότητας.

6/ Η απόφαση της Κομισιόν να εγκρίνει ως «νέα τρόφιμα» τύπους εντόμων προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων. Ποιο το σκεπτικό πίσω από την απόφαση αυτή και ποια η απάντηση στις αντιδράσεις;

Ο Οργανισμός Ασφάλειας Τροφίμων, είναι το αρμόδιο σώμα για μελέτη των αιτήσεων για αδειοδότηση τροφίμων και η αξιολόγηση γίνεται με επιστημονικά στοιχεία. Έχει ζητηθεί η αδειοδότηση τροφών που περιέχουν πρωτεΐνη η οποία προέρχεται από έντομα. Ο Οργανισμός, οφείλει πάντα να αξιολογεί με γνώμονα την ασφάλεια και την υγεία. Όταν αδειοδοτηθούν αυτές οι τροφές οι οποίες περιέχουν πρωτεΐνη από έντομα θα υπάρχει ειδική σήμανση ώστε να το γνωρίζει ο καταναλωτής.

- Η πρωτοβουλία «MyHealth@EU» φιλοδοξεί να αλλάξει τα δεδομένα στον χώρο της υγείας. Σε ποιο στάδιο είναι οι συζητήσεις; Θα έχουμε σύντομα ψηφιακό φάκελο ασθενή;

Στόχος είναι μέχρι το 2025 να έχουμε τον ψηφιακό φάκελο ασθενή, ο οποίος θα αλλάξει άρδην όλα τα δεδομένα. Ένας πολίτης όταν θα ταξιδεύει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα έχει όλα τα ιατρικά του δεδομένα, όπως ηλεκτρονική συνταγογράφιση φαρμάκων και εξετάσεις- ψηφιακά στο κινητό του τηλέφωνο, ώστε να τα χρησιμοποιεί όποτε το χρειάζεται. Όλη αυτή η προσπάθεια που καταβάλλεται για το «MyHealth@EU» αναμένεται να δώσει ώθηση σε όλα τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν επίσης το συντομότερο με την ψηφιοποίηση της υγείας, κάτι το οποίο θα βοηθήσει όλα τα συστήματα υγείας.

Στη διάρκεια της πανδημίας μπορέσαμε να δημιουργήσουμε εντός μόλις 3 μηνών το ψηφιακό πιστοποιητικό, το οποίο μας έδειξε τη σημασία της αξιοποίησης της ψηφιοποίησης στον τομέα της υγείας.

- Ως Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ποια είναι η θέση σας για το Γενικό Σύστημα Υγείας της Κύπρου; Ποιες διορθωτικές κινήσεις θα προτείνατε;

Το Γενικό Σύστημα Υγείας της Κύπρου, είναι μια τεράστια κατάκτηση και πάρα πολύ σημαντική σε ό,τι αφορά το τι δικαιούται ο κάθε πολίτης. Ωστόσο, η οργάνωση του Συστήματος Υγείας της κάθε χώρας εναπόκειται στο ίδιο το κράτος-μέλος. Εμάς ο ρόλος μας είναι η στήριξη των κρατών-μελών και παράλληλα να τους δίνουμε τα εφόδια να μπορούν να ανταποκριθούν στις πολλές προκλήσεις, όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. Οι πυλώνες που έχουμε αναπτύξει για την Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, θα ενισχύσουν και τα Συστήματα Υγείας των κρατών-μελών.