Αν το Κυπριακό θα αποτελέσει την θετική εξαίρεση μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα της περιοχής είναι το μεγάλο ερώτημα που αιωρείται, αλλά…
Στις 6 Ιουλίου του 2017 οι διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά. Έκτοτε, εδώ και 6,5 χρόνια, οι δυο πλευρές δεν διαπραγματεύτηκαν ξανά για επίλυση του Κυπριακού παρά τις προσπάθειες που έγιναν το 2019 (με Τριμερή στο Βερολίνο) και το 2021 (με Πενταμερή στη Γενεύη), όπου μάλιστα κατά την τελευταία τέθηκε και πρόταση λύσης δυο κρατών από πλευράς Άγκυρας.
Στο μεταξύ προέκυψε και η αλλαγή σκυτάλης από τον Μουσταφά Ακκιντζί στον Ερσίν Τατάρ (18/10/20) και μετέπειτα η εκλογή στην Προεδρία της Δημοκρατίας του Νίκου Χριστοδουλίδη.
Χριστοδουλίδης και Τατάρ συναντήθηκαν εθιμοτυπικά δυο φορές. Η πρώτη ήταν στις 23 Φεβρουαρίου 2023 στο παλαιό αεροδρόμιο Λευκωσίας και η δεύτερη στα πλαίσια της κοινής επίσκεψης των δυο ηγετών στην ΔΕΑ στις 28 Ιουλίου 2023. Οι όποιες ελπίδες για Τριμερή συνάντηση στην Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο 2023, στα πλαίσια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, δεν επιβεβαιώθηκαν.
Ωστόσο το τελευταίο διάστημα (9/10/23) προέκυψε μια ελπιδοφόρα εξέλιξη. Η λεγόμενη ‘Συμφωνία της Πύλας’, η οποία Συμφωνία ‘έλυσε’ ένα θέμα που χρόνιζε και συνάμα –αν υλοποιηθεί η Συμφωνία- δημιουργεί νέα δεδομένα στο Κυπριακό, αφού η Συμφωνία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την δημιουργία μιας καινούργιας δικοινοτικής κοινότητας εκ του μηδενός στο πλαίσιο αστικής και οικοδομικής ανάπτυξης.
Συνάμα, στις 26/10/23, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε ότι η Ελληνοκυπριακή πλευρά είπε ‘Ναι’ στην προσωπικότητα που του κατονόμασε ο ΓΓ του ΟΗΕ για να διοριστεί ως Απεσταλμένος του με όρους εντολής την διερεύνηση του κλίματος για επανέναρξη των συνομιλιών στο κυπριακό απ’ εκεί που διακόπηκαν, 6/7/17, στο Κραν Μοντανά.
Αναμένεται η απάντηση της Τουρκοκυπριακής πλευράς, η οποία μέχρι την ώρα που γράφεται το άρθρο δεν απάντησε.
Η εξίσωση του κυπριακού, στην προκειμένη, αναπόφευκτα επηρεάζεται και από άλλους επιπρόσθετους (από αυτούς που υφίστανται σχεδόν πάντα) δυο εξωγενείς παράγοντες, ένα από τις σχέσεις Αθηνών – Άγκυρας, οι οποίες τώρα υποτίθεται εισέρχονται σε μια εποχή ‘θετικής ατζέντας’ στην οποία ατζέντα μέχρι στιγμής δεν υπάρχει το κεφάλαιο του ‘κυπριακού’, και δυο από τις ευρύτερες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, οι οποίες εξελίξεις επηρεάζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας αλλά και ευρύτερα τις σχέσεις μεταξύ των κρατών της περιοχής.
Αν το Κυπριακό θα αποτελέσει την θετική εξαίρεση μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα της περιοχής είναι το μεγάλο ερώτημα που αιωρείται με τις πιθανότητες μέχρι στιγμής να γέρνουν προς την πλευρά που θέλει τα γεγονότα να παίρνουν τον δρόμο τους, το ένα μετά το άλλο και κυρίως προς την ίδια κατεύθυνση. Της έντασης ή στην καλύτερη, της στασιμότητας.
Ωστόσο, ενδεχομένως, την ώρα που η Μέση Ανατολή φλέγεται, να μην αποκλείεται να υπάρξει κινητικότητα στο Κυπριακό. Και ως πρώτο βήμα, για να υπάρξει κινητικότητα, πρέπει να διοριστεί Απεσταλμένος από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και αυτό πλέον εξαρτάται από την Τουρκική πλευρά. Για να υπάρξει δε σοβαρή κινητικότητα, θα πρέπει να υλοποιηθεί το επόμενο –και δυσκολότερο- βήμα, που είναι η αποδοχή από την Άγκυρα και την Τουρκοκυπριακή πλευρά η επανέναρξη συνομιλιών απ’ εκεί που σταμάτησαν αντί στη βάση των δυο κρατών.
Το γεγονός και μόνο όμως ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ κινητοποιήθηκε προς την κατεύθυνση διορισμού Ειδικού Απεσταλμένου είναι από μόνο του κάτι θετικό, που ενδεχομένως να δημιουργήσει μια ισχυρή προοπτική για εξελίξεις στο κυπριακό. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να πιστωθεί στον Νίκο Χριστοδουλίδη, αφού από την πρώτη ημέρα της εκλογής του επαναλαμβάνει και εργάζεται για το ‘πρώτο βήμα’ που είναι ο διορισμός ειδικού απεσταλμένου στον ΟΗΕ με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών.
Το επόμενο διάστημα θα είναι ενδιαφέρον, ιδιαίτερα δε, σε συνδυασμό με όλες τις εξελίξεις που επισυμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Twitter: @tsangarisp
