Δεν ξέρω αν κοίταξες ποτέ από την κλειδαρότρυπα της ιστορίας. Το κάνω συχνά. Σου το συστήνω. Ψυχοθεραπευτικό. Ξεκάθαρα απομακρύνει την ομίχλη, την σκόνη που ρίχνει η καθημερινότητα και η πολιτική και επηρεάζει το πως βλέπουμε την πραγματικότητα. Εκείνος ο Ιούλης… εκείνος ο Ιούλης σημάδεψε γενιές και γενιές.
Τη γενιά των νέων παιδιών που δεν ήξεραν για να ξεχάσουν. Έχουν και τα δικά τους. Τους αδικείς; Ανεργία. Χαμηλοί μισθοί. Διαφθορά και διαπλοκή. Απαξίωση. Στεγαστικό…
Τη δική μας τη γενιά. Ναι έχουμε και βιώματα και μνήμες που πονούν αλλά δεν βαριέσαι. Κάποιοι βολευτήκαμε. Κάποιοι άλλοι όχι αλλά το ξέραμε. Έχουμε και τα υπαρξιακά μας που έρχονται στο κλείσιμο κάθε δεκαετίας. Κοντεύει να κλείσει βλέπεις μισός αιώνας.
Τη γενιά του παππού και της γιαγιάς που έχασαν παιδιά, σπίτια, ρίζες. Πέθαναν στην προσφυγιά. Χωρίς τους κόπους μιας ζωής να συνοδεύουν τα τιμημένα γηρατειά τους. Με την οδηγία: Να με θάψετε στο χωριό μου όταν επιστρέψουμε. Όχι Αν, Όταν, επιστρέψουμε. Πέθαναν πριν την επιστροφή. Όχι την τιμημένη. Εκείνην την άλλη. Της αρπαχτής για λαθρεμπόριο βενζίνης, φαρμάκων, ρούχων, υπηρεσιών: «Στον τόπον μου. Στο χωρκό μου. Τζιαμαί να με θάψεις. Να με ξηθάψεις τζιαι να με θάψεις ξανά. Να μερέψει κόρη μου η ψυσιή μου. Τζιαμαί που μυάλωσα, αρμάστηκα, εγέννησα, επάντρεψα τα κοπέλια μου. Στο σπιτικό που έχτισα με κόπο. Στην αυλή μου με την κληματαρκάν για στέγαστρον. Φτωσιηκό; Πολλά. Αλλά ήτουν δικό μου. Επέθανα στο προσφυγικό. Μπορεί να ήτουν πιο μυάλον. Ήσιεν τζιαι ούλες τες ανέσεις. Αλλά ο αέρας εν ήτνουν το ίδιον. Τη νύχταν αρωθυμούσα. Τζιαι οι πεθαμμένοι μου εν με αφήναν να ησυχάσω. Το καντήλιν τους ήτουν σβησμένο γρόνους πολλές…»
Ονειρευόσουν παλιά μια μικρή και παράξενη πατρίδα. Τραγουδούσες το μπήκαν στην πόλη οι οχτροί. Μεγάλωσες με την εικόνα εκείνην με το λιμανάκι και το σύνθημα του «Δεν Ξεχνώ» στα μαθητικά τετράδια. Με την οδηγία από το Υπουργείο Παιδείας να μην καλύπτεται. Ακόμη υπάρχει, στην εποχή του δήθεν, αυτή η οδηγία, και αυτά τα ίδια τετράδια, για όσους θυμούνται. Σχεδόν μισό αιώνα μετά. 49 χρόνια. Διαχρονικός, λέμε τώρα, στόχος στα σχολεία μας. Τον προσπερνούμε αδιάφορα.
Μεγάλωσες και μεγάλωσα. Μεγαλώσαμε.
Στα οδοφράγματα που σήμερα είναι είσοδοι για να πάμε στην άλλη μεριά για να ψωνίσουμε φτηνά. Και το κάνουμε ανερυθρίαστα. Γιατί τόσα χρόνια δεν το έλυσαν το κυπριακό. Φταίνε. Και αφού φταίνε και τρώνε και σπάζουν, να φάμε τζιαι εμείς, όσον μπορούμεν»
Ο θόρυβος των αεροπλάνων μας ξυπνούσε με εφιάλτες κάθε βράδυ.
Το παιδικό μας παιχνίδι σταμάτησε από μια βόμβα
Πιστέψαμε, μας το έλεγαν εξάλλου συχνά, πως θα επιστρέψουμε.
Όχι, μας έλεγαν, το άδικο δεν θα κρατήσει για πάντα.
Οι πρόσφυγες θα επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Τα σύνορά μας είναι στην Κερύνεια.
Τα μαθητικά μας χρόνια ξεκίνησαν με συσσίτια και κουρεμένα κεφάλια.
Ο αριθμός 1619 χαράχτηκε ανεξίτηλα στο μυαλό μας.
Μετά μεγάλωσες και μεγάλωσα ξανά. Μεγαλώσαμε κι άλλο.
Μας είπαν πως ανακηρύχτηκε το ψευδοκράτος. Και κλαίγαμε. Και διαδηλώναμε. Και το πιστεύαμε πραγματικά πως δεν μπορεί, το άδικο δε θα εδραιωθεί…
Στα φοιτητικά μας χρόνια κάναμε πορείες και κολλούσαμε αφίσες. Φωνάζαμε, πως αν είναι αυτοί 30 θα γίνουμε 40, και πως ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία. Νομίζαμε πως εμείς την γράφαμε στον τοίχο με μπογιά. Πού να ξέραμε τότε πως η ιστορία πολλές φορές γράφεται σε κλειστά γραφεία, από κοστουμαρισμένους, αδιάφορους για το δίκαιο…
Από κοστουμαρισμένους που παίζουν στα ζάρια τις τύχες των λαών…
Μετά μεγαλώσαμε ακόμη πιο πολύ.
Πέθανε όλοι εκείνοι με τις αφηγήσεις τους κρατούσαν τις μνήμες ζωντανές και τον πόνο τον μετέτρεπαν σε ξυπνητήρι.
Συνηθίσαμε τη σημαία στο αγέρωχο βουνό που κάποτε μας πλήγωνε.
Συνηθίσαμε και τους τάφους στον τύμβο.
Μπουχτίσαμε από πανηγυρικούς και μνημόσυνα.
Γίναμε ρεαλιστές. Η λέξη απελευθέρωση σιγά σιγά εξαφανίστηκε
Για επανένωση μιλούν.
Μισό αιώνα μετά. Το Δεν Ξεχνώ, έγινε σίγουρα Ξεχάσαμε. Τα σύνορα μας, εκείνα της Κερύνειας, αναδιομορφώθηκαν. Το Αγωνίζομαι, απλά δεν υπάρχει. Τώρα για το Νικώ δεν το συζητώ καν. Το πολύ πολύ να νικήσει η ομάδα μας στο ποδόσφαιρο.
Ευτυχώς πάντα υπάρχει μια κριτική μάζα ανθρώπων που με την τρέλα που κουβαλά, δεν αφήνει την ψυχή της να γεράσει, και φωνάζει ξανά και ξανά πως «Εμείς θα τους αντισταθούμε, όποιοι και να’ ναι, όσο δυνατοί και να΄ναι»…
Ρομπέν των Χαμένων Θαυμάτων
Υ.Γ.1 : Όσο για την πατρίδα. Η πατρίδα είναι εδώ. Δεν μας προδίδει η πατρίδα. Οι άνθρωποι μας προδίδουν. Πατρίδα είναι το χώμα που σκεπάζει τους αγαπημένους μας νεκρούς. Πατρίδα είναι η ιστορία και τα όνειρά μας.
Μπορεί να μας σκοτώνει τα όνειρα καμιά φορά, αλλά οι ρίζες της ιστορίας βαθιές τόσο που βγάζουν φτερά για να μας ανεβάσουν ξανά ψηλά
και εμάς και τον ήλιο της δικαιοσύνης…
Πατρίδα είναι το μέσα μας και το έξω μας. Πατρίδα είσαι εσύ και εγώ. Πατρίδα είμαστε εμείς. Υ.Γ. 2: Στην εποχή της μεγάλης στέγνιας
να παλέψουμε να ανεβάσουμε την ζωή μας λίγο ψηλότερα
πιο ψηλά από τον πήχη που έβαλαν τόσο χαμηλά. Να πάρουμε σταγόνες από το αίμα των ελεύθερων και ωραίων
και να σπάσουμε τα σίδερα των φυλακών μας.
