Αν λοιπόν αυτό το πείραμα πετύχει, θα είναι και η απόδειξη όλων αυτών που ισχυρίζεται πάντα η Ελληνοκυπριακή πλευρά, ότι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μπορούν να συνυπάρξουν και να συμβιώνουν μαζί, σε κοινές δομές, κοινές κοινότητες και το πραγματικό εμπόδιο για αυτή την συνύπαρξη και συμβίωση είναι η Άγκυρα και οι κατοχικές της εμμονές.
Στις 9 Οκτωβρίου 2023 υπογράφτηκε μια Συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών και των Ηνωμένων Εθνών, που αναφέρεται ευρύτερα με το όνομα ‘Συμφωνία Πύλας’. Αυστηρά και νομικά ομιλούντες δεν πρόκειται για Συμφωνία αλλά για ‘Έγγραφο Συναντίληψης’ αφού το Έγγραφο είναι μεταξύ της Ελληνοκυπριακής πλευράς και των Ηνωμένων Εθνών και μεταξύ της Τουρκοκυπριακής πλευράς και των Ηνωμένων Εθνών. Όπως και να έχει αυτό είναι μόνο μια λεπτομέρεια και όχι η ουσία.
Η ουσία είναι πως αυτή η ‘Συμφωνία της Πύλας’ είναι όντως κάτι το πρωτόγνωρο. Είναι μια σοβαρή και σημαντική εξέλιξη, η οποία αν υλοποιηθεί όπως έχει συμφωνηθεί τότε θα μιλάμε για άλλα δεδομένα. Αν αυτό το ‘πείραμα’ πετύχει θα μιλάμε για μια νέα εποχή στο Κυπριακό.
Και το χαρακτηρίζω ως ‘πείραμα’ διότι είναι πράγματι κάτι που δεν ξανάγινε στην ιστορία του Κυπριακού, αφού μέσω της Συμφωνίας, ουσιαστικά, μετατρέπεται μια τεράστια έκταση της Νεκρής Ζώνης, η οποία γειτνιάζει με το χωριό Πύλα, σε Αστική και Οικιστική Ζώνη Ανάπτυξης. Στην οποία μάλιστα θα συνυπάρχουν και θα συμβιώνουν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι.
Ο προγραμματισμός κάνει λόγο για 400 οικιστικά οικόπεδα. Δηλαδή είναι ωσάν να κτίζεται από το μηδέν ένα ολόκληρο δικοινοτικό χωριό, με αρχικό πληθυσμό 1000 περίπου ατόμων.
Αν αυτό δεν είναι μια ριζοσπαστική εξέλιξη στα του κυπριακού τότε δεν ξέρω ποια άλλη εξέλιξη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως τέτοια. Δεν θα ήταν λάθος αν αυτή η εξέλιξη χαρακτηριστεί ως εξίσου και τόσο σημαντική όσο και το άνοιγμα των Οδοφραγμάτων. Εξού και καταγράφεται ως ένα Μεγάλο Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Αν λοιπόν αυτό το πείραμα πετύχει, θα είναι και η απόδειξη όλων αυτών που ισχυρίζεται πάντα η Ελληνοκυπριακή πλευρά, ότι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μπορούν να συνυπάρξουν και να συμβιώνουν μαζί, σε κοινές δομές, κοινές κοινότητες και το πραγματικό εμπόδιο για αυτή την συνύπαρξη και συμβίωση είναι η Άγκυρα και οι κατοχικές της εμμονές.
Το πώς οδηγηθήκαμε σε αυτή την Συμφωνία της Πύλας, αν και λίγο πολύ γνωστό είναι ορθό να καταγραφεί. Η συγκεκριμένη περιοχή, την οποία αφορά η Συμφωνία, ήταν στο ‘μάτι’ των κατοχικών δυνάμεων εδώ και χρόνια. Από το 1987 άρχισαν μάλιστα να εγείρουν το θέμα ενώ το 2015 άρχισαν με το αφήγημα περί δήθεν ‘ελεύθερης πρόσβασης και διακίνησης των Τουρκοκυπρίων’. Έκτοτε το θέμα βρισκόταν πάντοτε στην Ατζέντα μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022 όπου πάρθηκε απόφαση για κατασκευή δρόμου από πλευράς των κατοχικών Αρχών με την Τουρκική Αντιπροεδρία μάλιστα να εγκρίνει το σχετικό κονδύλι τον Απρίλιο του 2023 με την Ελληνοκυπριακή πλευρά να διεξάγει ένα συνεχή και σιωπηρό αλλά έντονο διπλωματικό ‘πόλεμο’ ώστε να αποτραπούν τα σχέδια της Άγκυρας, τα οποία αν υλοποιούνταν θα είχαμε νέα δεδομένα και αλλαγή του καθεστώτος στην Νεκρή Ζώνη και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Μέχρι που καταλήξαμε στα βίαια επεισόδια της Πύλας στις 18 Αυγούστου 2023. Επεισόδια, τα οποία προκάλεσαν την ομολογουμένως πρωτοφανή και μη συνηθισμένη αντίδραση της Διεθνούς Κοινότητας κατά της Άγκυρας. Διαδραματίζεται ένας διπλωματικός κυκεώνας και τελικά καταλήξαμε σε αυτή την Συμφωνία της 9ης Οκτωβρίου 2023, η οποία αποτελείται από δυο έγγραφα, το ‘Έγγραφο Συναντίληψης’ και το ‘Έγγραφο Πρακτικών Διευθετήσεων’.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρεί ότι μέσω της Συμφωνίας επιτευχθήκαν σημαντικοί στόχοι όπως την διατήρηση του καθεστώτος της νεκρής ζώνης, την διατήρηση του ελέγχου της νεκρής ζώνης από τα Ηνωμένα Έθνη, η Τουρκία να μην αποκτήσει στρατιωτικό πλεονέκτημα μέσω διαφόρων έργων υποδομής, την διασφάλιση ότι δεν θα υπάρχει στρατιωτική και αστυνομική παρουσία των κατοχικών αρχών εντός της Νεκρής Ζώνης αλλά κυρίως την διατήρηση και την ενίσχυση του Δικοινοτικού χαρακτήρα της Πύλας με Ειρηνική συνύπαρξη Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Το μόνο που απομένει είναι να δούμε αν τελικά αυτή η Συμφωνία τηρηθεί στο ακέραιο από την Άγκυρα…
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Twitter: @tsangarisp
