Και τώρα ποιος θα πείσει τους 986 που ‘σκαρταρίστηκαν’ για διορισμό στα Διοικητικά Συμβούλια των Ημικρατικών Οργανισμών ότι οι 92 που διορίστηκαν είναι καλύτεροι από αυτούς; 

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης κατά την προεκλογική του εκστρατεία εξήγγειλε πως πλέον οι διορισμοί στους Ημικρατικούς Οργανισμούς δεν θα συνεχίσουν να γίνονται με κομματικά κριτήρια -όπως γίνονταν μέχρι το 2023- αλλά θα εφαρμόσει μια νέα διαδικασία μέσω της οποίας ο κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης που νιώθει ότι μπορεί να προσφέρει σε κάποιο Οργανισμό να μπορεί να θέσει εαυτόν στη διαδικασία επιλογής. 

Με την εκλογή του, ο Νίκος Χριστοδουλίδης, εφάρμοσε την προεκλογική του δέσμευση και αυτό οφείλουμε να του το πιστώσουμε.

Δημιούργησε ένα Συμβούλιο (το λεγόμενο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο) το οποίο είχε όρο εντολής να μαζεύει τις αιτήσεις των πολιτών, να κάνει μια διαλογή και να συστήνει στον Πρόεδρο / Υπουργικό Συμβούλιο τρία άτομα ανά θέση. Αν ένας Ημικρατικός έχει 9μελές ΔΣ που αποτελείται από ένα Πρόεδρο, ένα Αντιπρόεδρο και 7 Μέλη, τότε το Γνωμοδοτικό προτείνει τρία πρόσωπα για την θέση του Προέδρου, τρία για τη θέση του Αντιπροέδρου και 21 πρόσωπα για τις 7 θέσεις των Μελών του ΔΣ. Την τελική 9άδα που θα αποτελεί το ΔΣ του συγκεκριμένου Οργανισμού για την 30μηνη θητεία την επιλέγει το Υπουργικό Συμβούλιο. 

Ως ιδέα δεν ήταν / είναι κακή. Γνωρίζω αρκετά πρόσωπα που υπέβαλαν αίτηση για κάποιο Ημικρατικό Οργανισμό. Πρόσωπα τα οποία δεν είναι “κομματικά” ή που δεν είναι ενεργά αναμεμειγμένα σε κάποιο κόμμα.

Αν αυτή η διαδικασία δεν υπήρχε, και ακολουθείτο η πεπατημένη όπως τις προηγούμενες φορές - δηλαδή μέσω κομμάτων- αυτά τα πρόσωπα είτε δεν θα είχαν καν την ευκαιρία να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους είτε θα έπρεπε να έβρισκαν κάποιο φίλο τους μέσα σε ένα κόμμα να τους συστήσει αρχικά στο κόμμα και το κόμμα με τη σειρά του να τον/την συστήσει στον Πρόεδρο και μάλιστα με “αστερίσκο” (ότι δηλαδή αυτό το όνομα το θέλω οπωσδήποτε σε Ημικρατικό). Ναι, οι “δουλειές οι καλές” έτσι γίνονταν. Διότι μπορεί να ήσουν στη λίστα του κόμματος που στάλθηκε στο Προεδρικό αλλά στην λίστα ήταν κι’ άλλα πρόσωπα. Αυτοί που διορίζονταν ήθελαν και τον “αστερίσκο” δίπλα από το όνομά τους. 

Η συνήθης διαδικασία διορισμών -μέσω κομμάτων δηλαδή- έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα και ένα σοβαρό πλεονέκτημα.

Το σοβαρό μειονέκτημα είναι πως δημιουργείται εξάρτηση. Σε διόρισε το Χ κόμμα; Αν το κόμμα χρειαστεί κάτι σε αυτό τον Οργανισμό “οφείλεις” να το στηρίξεις. Αυτό το κάτι μπορεί να ήταν πρόσληψη κάποιου στον Οργανισμό, μπορεί να ήταν επιλογή εταιρείας σε κάποια προσφορά στον Οργανισμό, μπορεί να ήταν προαγωγή κάποιου/ας στον Οργανισμό που διορίστηκες και πάει λέγοντας. Από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα. Συνεπώς υπήρχε ο κίνδυνος αντί να εργάζεσαι για την πρόοδο και την προκοπή του Οργανισμού στον οποίο διορίστηκες για να υπηρετείς (ώστε να επιδείξεις έργο και να επαναδιοριστείς), εργαζόσουν για τα θέλω του κόμματος –το οποίο σε διόρισε- ώστε να ‘είσαι καλός’ για να επαναδιοριστείς.  

Το σοβαρό πλεονέκτημα της παραδοσιακής διαδικασίας ήταν πως το “screening” των προσώπων που θα διορίζονταν γινόταν κυρίως από τα κόμματα. Και η ευθύνη είτε για λάθος διορισμό είτε για μη διορισμό ενός προσώπου συνήθως ‘έπεφτε στα κόμματα’. Και αυτό είναι κυρίως πολιτικό πλεονέκτημα για τον εκάστοτε πρόεδρο. Διότι στην παραδοσιακή διαδικασία (μέσω κομμάτων δηλαδή) ποτέ ή σχεδόν ποτέ δεν έφταιγε ο Πρόεδρος αν ο Χ ή ο Ψ δεν διοριζόταν. Ο Χ και ο Ψ “τα είχε” με το κόμμα του αλλά όχι με τον Πρόεδρο. Συνεπώς ο Πρόεδρος προστατευόταν. Δεν έκανε εχθρούς. Ή δεν έκανε τόσους πολλούς εχθρούς μέσα από μόνο μια πολιτική πράξη (διορισμός ΔΣ). 

Αντίθετα, σε αυτή την νέα διαδικασία, εφεύρημα του Νίκου Χριστοδουλίδη, ο ίδιος κατάφερε μέσα σε μόλις δέκα λεπτά να κάνει 986 πρόσωπα εχθρούς του! Διότι υπέβαλαν αίτηση διορισμού στο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο 1078 πρόσωπα (για 11 οργανισμούς) και διορίστηκαν οι 92.

Αυτούς τους 986 που δεν διορίστηκαν ποιος θα τους πείσει ότι οι άλλοι 92 που διορίστηκαν ήταν καλύτεροι τους και επιλέχθηκαν αυτοί αντί οι ίδιοι; Και θα πεισθούν;

Και πώς μπορούν να πεισθούν όταν ήδη μέσα σε πέντε ώρες από την ανακοίνωση των διορισμών είδαν να γίνεται ακύρωση διορισμού διότι κάποιος που διορίστηκε δεν εξέφραζε μέσα από προσωπικές του αναρτήσεις τα δημοκρατικά ιδεώδη όπως αυτά γίνονται αντιληπτά; 

Ή πώς να πεισθούν αυτοί οι 986 που έμειναν εκτός, ότι δεν υπήρξε προνομιακή μεταχείριση σε όσους βοήθησαν και δούλεψαν για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας όταν ακόμη και οι πέτρες ξέρουν πχ ότι ο Χ που διορίστηκε Πρόεδρος Ημικρατικού ήταν/είναι ένας εκ των δεξιών του νυν Προέδρου; 

Θα μου πείτε: Και άρα αυτός καταδικάζεται εις (πολιτικόν) θάνατον; Να μην διοριστεί ποτέ του έστω κι αν είναι ικανός;

Μα όχι βέβαια. Αλλά αυτό ακριβώς το είπε/λέει ο ίδιος ο Πρόεδρος ότι έκανε αυτή την διαδικασία για να αποφύγει ακριβώς αυτό! Να αποφύγει την κομματική παρέμβαση και επιλογές με κομματικά κριτήρια για να επιλεχθούν οι ικανότεροι. Μα αυτό όμως δεν μπορεί να ισχύει μόνο για τους άλλους και να εξαιρείται ο ίδιος. Αν θα ισχύσει πρέπει να ισχύσει για όλους. Διότι αλλιώς τι κάναμε; Τι πετύχαμε; Την Αυτοκρατορική προσέγγιση; Μόνο ο Αυτοκράτορας δικαιούται εξαιρέσεις για τους αυλικούς του και κανένας άλλος;, θα διερωτώνται προφανώς αυτοί οι 986 που έμειναν εκτός… 

Εν κατακλείδι, τα πράγματα δεν είναι μαύρο ή άσπρο.

Αν μιλήσουμε διαδικαστικά, το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο θα μπορεί να αποδειχτεί ίσως ως άλλο ένα θετικό βήμα στην όλη διαδικασία. Και γράφω ως ‘ένα άλλο θετικό βήμα’ διότι το 2013 έγινε ένα πρώτο θετικό βήμα αφού ψηφίστηκε Νόμος βάσει του οποίου περιόριζε τον διορισμό ενός προσώπου σε ΔΣ Ημικρατικού μόνο στις δυο θητείες και την ίδια ώρα μείωσε το χρόνο κάθε θητείας από 36 μήνες σε 30 μήνες. Τώρα έγινε το Γνωμοδοτικό, και το κατά πόσο δούλεψε ή όχι ή κατά πόσο απλώς λειτούργησε ως ‘μανδύας τάχα αξιοκρατίας’ θα φανεί λίαν συντόμως. 

Αν μιλήσουμε πολιτικά, το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο θέτει τα κόμματα εκτός διαδικασίας επιλογής προσώπων για να τα προτείνουν στον εκάστοτε πρόεδρο και την ίδια ώρα η ευθύνη επιλογής να μεταφέρεται αποκλειστικά στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Δεν ξέρω πόσο πολιτικά σοφό είναι αυτό για τον Νίκο Χριστοδουλίδη, αν κάθε 30 μήνες κάνει και 1000 προσωπικούς εχθρούς. Βεβαίως ο ίδιος θα μπορούσε να το αντιστρέψει αυτό και να ισχυριστεί πως ‘αν και κάνω εχθρούς μέσω αυτής της διαδικασίας, εντούτοις θεωρώ είναι η πλέον αξιοκρατική και θα την συνεχίσω’… Το θέμα είναι, θα το(ν) πιστέψουν;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Twitter: @tsangarisp