Λογικά τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν δεν θα επηρεάσουν τα δημοσιονομικά του κράτους. Αυτό είπε και ο ίδιος ο Πρόεδρος ότι τα μέτρα αυτά είναι στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της οικονομίας. Ας ελπίσουμε ότι η Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη έκανε σωστά τα μαθηματικά της διότι πολύ σύντομα θα υποχρεωθεί να τα κάνει εκ νέου και να προχωρήσει και σε περαιτέρω ελαφρύνσεις ή επέκταση των επιδοτήσεων σε ρεύμα και καύσιμα…
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης εξήγγειλε την περασμένη Τετάρτη (21/2) επτά μέτρα κατά της ακρίβειας. Τα τρία εξ αυτών πρόκειται για παρατάσεις υφιστάμενων μέτρων και τα άλλα τέσσερα είναι καινούργια.
Να δούμε πρώτα τα τρία μέτρα που παρατείνονται. Πρόκειται για παράταση επιδότησης ρεύματος (για άλλους δυο μήνες –Μάρτιο και Απρίλιο-), παράταση επιδότησης καυσίμων για άλλο ένα μήνα (έως 31 Μαρτίου) και για παράταση του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα. Για τον μηδενικό ΦΠΑ, το είπαμε ξανά, πως το ουσιαστικό όφελος προς τους πολίτες ‘κάπου χάθηκε στην πορεία’ αφού λόγω των αυξήσεων και ανατιμήσεων δεν ‘φάνηκε στην τσέπη του καταναλωτή’. Ούτως ή άλλως ο συντελεστής ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα ποτέ δεν ήταν 19% αλλά ήταν κατά κύριο λόγο 5% και σε κάποια 9%. Δηλαδή ένα βασικό προϊόν που ήταν 5ευρώ είχε ΦΠΑ 25 σεντ ή αν ήταν στην κατηγορία του 9% 45 σεντ.
Η παράταση της επιδότησης σε ρεύμα και καύσιμα είναι ουσιαστική. Ίσως είναι από τις ουσιαστικότερες επιδοτήσεις προς τους πολίτες, αφού επηρεάζουν την καθημερινότητα τους. Η διακίνηση αλλά και η λειτουργεία των νοικοκυριών και επιχειρήσεων εξαρτώνται από αυτά τα δυο προϊόντα, καύσιμα και ηλεκτρικό ρεύμα.
Ωστόσο η απόφαση για παράταση της επιδότησης σε ρεύμα για μόνο δυο μήνες και σε καύσιμα για μόλις ένα μήνα είναι λάθος. Η Κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη θα έπρεπε να προχωρούσε σε μια συντεταγμένη πολιτική που να κάλυπτε τις επιδοτήσεις σε αυτά τα δυο προϊόντα έως το τέλος του 2024, αφού ούτως ή άλλως δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα η όποια σημαντική μείωση στα καύσιμα στις διεθνείς αγορές κάτι που θα οδηγούσε και τις λιανικές τιμές προς τα κάτω. Ή ας έκανε την ‘άσκηση της’ η Κυβέρνηση, να είναι προετοιμασμένη για να καλύψει τις επιδοτήσεις έως του τέλος του 2024 και έθετε σε ισχύ τις επιδοτήσεις ανά τρίμηνο. Διότι όπως έγινε τώρα, με το ‘καλημέρα’ θα αρχίσουμε να συζητούμε την ανάγκη για επέκταση της επιδότησης σε καύσιμα και κυρίως στο ηλεκτρικό ρεύμα ενόψει και της θερινής περιόδου, όπου τα κλιματιστικά ‘θα πάρουν φωτιά’.
Συνεπώς για αυτά τα δυο μέτρα η Στήλη θεωρεί πως ορθώς εξαγγέλθηκαν αλλά η Κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε μια ολιστική προσέγγιση επί καυσίμων και ρεύματος.
Τα άλλα τέσσερα μέτρα θα τα διαχώριζα και πάλι σε δυο κατηγορίες: Τα πολύ σημαντικά και τα λιγότερο σημαντικά. Αρχίζοντας με τα λιγότερα σημαντικά σε αυτά εντάσσεται το επιπλέον κονδύλι αποκλειστικά για πολύτεκνους για αγορά ηλεκτρικού οχήματος. Ένα κονδύλι που θα ικανοποιήσει 100 επιπλέον πολύτεκνες οικογένειες. Είναι μεν σημαντικό αλλά την ίδια ώρα και πάλι εκλείπει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Δηλαδή για να διαθέτει κάποιος ηλεκτρικό όχημα και να του συμφέρει πραγματικά θα πρέπει να διαθέτει και φωτοβολταϊκό σύστημα. Θα μπορούσε να υπήρχε μια πιο ‘συμπληρωμένη προσέγγιση’ χωρίς βεβαίως να μηδενίζεται το μέτρο. Όπως και το επόμενο, που είναι το Εφάπαξ επίδομα σε Οικογένειες. Ναι μεν θα επωφεληθούν αρκετοί αλλά πρόκειται για ένα έξτρα ποσό ύψους €100 με €150, κάτι που μπορεί στην τελική να μην αποτελεί και ουσιαστική στήριξη. Και επί αυτού του μέτρου, η Κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει σε μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική και επανεξέταση του όλου θέματος των επιδομάτων με ένα μοντέλο διαβάθμισης τους αναλόγως και της πορείας της Οικονομίας. Δηλαδή θα μπορούσε να υπάρχει ένα κλιμακωτό σύστημα επιδομάτων, το οποίο να λειτουργεί όπως η ΑΤΑ και βάσει κάποιων δεικτών αναφοράς να αυξομειώνονται τα επιδόματα ανά 6μηνο κατά τρόπο που να μην χρειάζεται το κράτος να προχωρά σε τέτοια μέτρα που στο τέλος η αποδοτικότητα τους είναι αμφισβητούμενη.
Η αναθεώρηση προς τα πάνω των ποσών Δανείων του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών είναι μια μεγάλη και σημαντική εξέλιξη. Ο Φορέας αποτελεί ένα σημαντικό μέσο για όσους απώλεσαν περιουσίες από την Τουρκική εισβολή για την εξασφάλιση ρευστότητας υπό μορφή δανείου για σημαντικούς λόγους, όπως στέγαση και φοίτηση. Η αύξηση των ποσών καθώς και οι άλλες αλλαγές μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν μια μεγάλη μερίδα των πολιτών, οι οποίοι λόγω της κατοχής στερούνται σημαντικά έσοδα και αξιοποίηση των περιουσιών τους. Για αυτό υπάρχει κριτική κατά του Νίκου Χριστοδουλίδη ότι οικειοποιήθηκε τα Σχέδια του Φορέα και τα παρουσιάζει ως δικά του.
Τέλος, το μεγάλο και πραγματικό μέτρο, που αφήνει πλέον €40 εκατομμύρια τον χρόνο στα ταμεία των εταιρειών και επιχειρήσεων είναι η κατάργηση του Εταιρικού τέλους ύψους €350 ετησίως. Πρόκειται για ένα μέτρο που επιβλήθηκε το 2011 και οι επιχειρήσεις καλούνταν να συνεισφέρουν επιπλέον ποσό €350 ετησίως, πέραν δηλαδή από τις άλλες ήδη επιβληθείσες φορολογίες. Συνολικά ένα ποσό ύψους 40εκ ευρώ κάθε χρόνο έφευγε από τα ταμεία των επιχειρήσεων και κατέληγε στο κράτος. Ένα θέμα που απασχολούσε τα τελευταία χρόνια και τα κόμματα, τα οποία είχαν ήδη καταθέσει έξι συνολικά προτάσεις Νόμου ώστε να διαφοροποιήσουν αυτό το τέλος. Ωστόσο καμία από αυτές τις έξι προτάσεις Νόμου δεν εισηγείτο την οριζόντια κατάργηση αυτού του τέλος από το 2024. Μόνο μια προνοούσε κάτι τέτοιο αλλά με σταδιακή μείωση του και η κατάργηση του να γινόταν από το 2026.
Λογικά τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν δεν θα επηρεάσουν τα δημοσιονομικά του κράτους. Αυτό είπε και ο ίδιος ο Πρόεδρος ότι τα μέτρα αυτά είναι στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της οικονομίας. Ας ελπίσουμε ότι η Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη έκανε σωστά τα μαθηματικά της διότι πολύ σύντομα θα υποχρεωθεί να τα κάνει εκ νέου και να προχωρήσει και σε περαιτέρω ελαφρύνσεις ή επέκταση των επιδοτήσεων σε ρεύμα και καύσιμα…
Υ.γ. Η ΑΗΚ προφανώς ‘έστειλε μήνυμα’ στο Προεδρικό ότι χωρίς την αύξηση του 6% στην τιμή του ρεύματος για το 2024 ‘δεν βγαίνει’. Εξού και το Προεδρικό σημείωσε πως στην επιδότηση των δυο μηνών στο ρεύμα θα καλυφθεί και η ενδεχόμενη αύξηση του 6%. Ναι, αλλά από τον Μάιο; Που δεν θα ισχύει η επιδότηση; Τι θα γίνει; Η επιδότηση καλύπτει περίπου ένα ποσό ύψους €70 σε λογαριασμούς περίπου €200. Αν προστεθεί και το 6% σημαίνει ότι ένα νοικοκυριό που σήμερα πληρώνει περίπου €200, για την διμηνία Μαΐου και Ιουνίου θα κληθεί να πληρώσει γύρω στα €280.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Twitter: @tsangarisp
