Η Κύπρος περνά για άλλη φορά μέσα από συμπληγάδες που αγγίζουν ολόκληρη την κοινωνία και την οικονομία. Όπως σε ένα παιγνίδι πόκερ που κάποιος θα χάσει και κάποιος θα κερδίσει!
Όποιος δεν έχει συνομιλήσει με μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μικρομαγαζάτορες δεν μπορεί να αντιληφθεί την έκταση των επιπτώσεων μιας πολεμικής σύρραξης ή της οικονομικής στενότητας του κόσμου. Πάντοτε λέω πως ο καθρέφτης της οικονομίας είναι το παζάρι, γιατί οι καταναλωτικές κινήσεις επιβεβαιώνουν την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών αλλά και των επιχειρήσεων, κυρίως αυτών που στηρίζονται στην κατανάλωση του κόσμου.
Τα τελευταία χρόνια τα κυπριακά νοικοκυριά έχουν αντιμετωπίσει αρκετές διαταραχές και έχουν προσαρμόσει την καταναλωτική τους συμπεριφορά.
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, ο υψηλός πληθωρισμός της τελευταίας διετίας προέκυψε από έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως είναι τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες λόγω της πανδημίας και η απότομη άνοδος των τιμών της ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Έτσι, είδαμε ότι η πληθωριστική διαταραχή επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει τη συμπεριφορά των καταναλωτών με σοβαρές επιπτώσεις στις δαπάνες τους. Για παράδειγμα, οι καταναλωτές, για να αντιμετωπίσουν τις υψηλότερες τιμές, προσαρμόζουν την κατανάλωσή τους, μειώνουν τις αποταμιεύσεις τους ή, όσοι έχουν τη δυνατότητα, αυξάνουν το εισόδημά τους.
Έρευνα Προσδοκιών
Σύμφωνα με στοιχεία της Έρευνας Προσδοκιών των Καταναλωτών (Consumer Expectations Survey ‒ CES) που πραγματοποίησε η ΕΚΤ, για να εξετάσει πώς αντέδρασαν τα νοικοκυριά στην πρόσφατη πληθωριστική διαταραχή, επιβεβαιώνεται ότι οι καταναλωτές προσαρμόζουν την κατανάλωσή τους για να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες πληθωριστικές τάσεις.
Εκτός από τη μείωση της κατανάλωσής τους, οι καταναλωτές χρησιμοποιούν και σπαταλούν, πολλές φορές, τις αποταμιεύσεις τους, αυξάνουν τις ώρες εργασίας τους ή αναζητούν δεύτερη δουλειά.
Τον Ιανουάριο του 2024 οι περισσότεροι ερωτώμενοι (69%) δήλωσαν ότι είχαν τροποποιήσει την κατανάλωσή τους, και άλλοι, ένας σημαντικός αριθμός, αναφέρθηκε σε προσαρμογές μέσω αποταμιεύσεων/πιστώσεων (43%) και εισοδήματος (31%).
Γι’ αυτό, κάνοντας και αναφορά στους Κύπριους καταναλωτές θα δούμε ότι αντιδρούν στις αυξημένες τιμές και αναζητούν χαμηλότερη τιμή και επιλέγουν προϊόντα χαμηλότερης ποιότητας για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ζωής.
Τα νοικοκυριά με περιορισμένο προϋπολογισμό, όσα έχουν υψηλό ποσοστό δαπανών για είδη πρώτης ανάγκης σε σχέση με το εισόδημά τους, προσαρμόζουν την αγοραστική και αποταμιευτική τους συμπεριφορά σε σύγκριση με τα νοικοκυριά με απεριόριστο προϋπολογισμό.
Προβλήματα επιβίωσης
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Σημαίνει ότι μεγάλη μερίδα καταστημάτων, κυρίως μικρών και μεσαίων, αντιμετωπίζει πλέον σοβαρότατα προβλήματα επιβίωσης. Σε αυτά προστίθενται οι αυξημένες τιμές των ενοικίων, του ηλεκτρισμού και άλλων δαπανών, σε συνάρτηση με τον μειωμένο τζίρο. Αυτήν, όμως, την κατάσταση δεν γνωρίζουν ή δεν θέλουν να γνωρίζουν ούτε οι κυβερνώντες, τα αρμόδια υπουργεία, ούτε οι τραπεζίτες, ούτε οι ιδιοκτήτες ακινήτων, κυρίως εμπορικών.
Κλεισμένοι στα γραφεία τους και αφοσιωμένοι στις στρατηγικές τους για μείωση των εξόδων των δικών τους οργανισμών και επιχειρήσεων, χωμένοι σε έγγραφα και λογιστικές πράξεις, δεν αντιλαμβάνονται ότι η πραγματική οικονομία αντιμετωπίζει προβλήματα, που δεν λύνονται με ευχολόγια και διθυραμβικές εκφράσεις αλλά με συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές.
Άλλοτε ο καθένας προσδοκούσε να εργαστεί ως ανεξάρτητος επιχειρηματίας ή αυτοτελώς εργαζόμενος. Σήμερα οι περισσότεροι θεωρούν ότι, όπως εξελίσσονται οι καταστάσεις στο επιχειρείν, είναι καλύτερα να είσαι μισθωτός. Όμως, δυστυχώς υπάρχει μια μεγάλη μερίδα του κόσμου που εργάζεται σε μικρές επιχειρήσεις, οικογενειακές επιχειρήσεις και αναμένει τόσο από το κράτος κυρίως, να απλώσει το χέρι του ή τουλάχιστον να σταματήσει την ασυδοσία της αύξησης των ενοικίων.
Προεκλογική περίοδος
Διανύουμε προεκλογική περίοδο και υποψήφιοι προσπαθούν να μαζέψουν ψήφους, υποσχόμενοι λαγούς με πετραχήλια. Όμως, αποσιωπούν είτε από έλλειψη πληροφόρησης είτε εσκεμμένα, ότι μεγάλη μερίδα της κοινωνίας αντιμετωπίζει προβλήματα επιβίωσης λόγω χαμηλών εισοδημάτων ως μισθωτοί είτε λόγω εξευτελιστικά χαμηλού κύκλου εργασιών ως καταστηματάρχες.
Έχουν διαπραχθεί τεράστια λάθη σε αποφάσεις πολιτικής που αφορούν την αναγέννηση του κέντρου της Λευκωσίας, έχουν διαπραχθεί εγκληματικές παραλείψεις, ταυτόχρονα και με τη λειτουργία του επιχειρείν σε ένα νεφώδες και εχθρικό περιβάλλον πολεμικών συγκρούσεων έξω από την πόρτα μας.
Ο καταναλωτής είναι ο «Βασιλιάς» και χωρίς τη δική του συνδρομή και κατανάλωση επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης. Από την άλλη, οι καταναλωτές ως μισθωτοί βάλλονται από παντού, από ακρίβεια και πληθωριστικές πιέσεις, από αυξημένες απαιτήσεις και μειωμένα έσοδα.
Αυτή η κυβέρνηση παραπέμπει πολλά θέματα στις ελληνικές καλένδες, σε μια Βουλή που έχει αποτύχει από καιρό και σε πολλά υπουργεία που για διάφορους λόγους δεν έχουν ούτε όραμα, ούτε ιδέες, ούτε πλάνο.
Η Κύπρος περνά για άλλη φορά μέσα από συμπληγάδες που αγγίζουν ολόκληρη την κοινωνία και την οικονομία. Όπως σε ένα παιγνίδι πόκερ που κάποιος θα χάσει και κάποιος θα κερδίσει!
