Του Σωτήρη Νικηφόρου

Αβέρτα αναπομπές νόμων στη Βουλή στέλνει τις τελευταίες μέρες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κάτι που ανάγκασε την Πρόεδρο της Βουλής Αννίτα Δημητρίου να συγκαλέσει εκτάκτως Ολομέλεια… γιορτάρες μέρες. 

Έτσι, το απόγευμα της Τετάρτης 28 Δεκεμβρίου, θα συνέλθει η Ολομέλεια της Βουλής για να αποφασίσει εάν θα δεχτεί ή αν θα απορρίψει τις αναπομπές του ΠτΔ. Το πρωί της ίδιας μέρας, θα συνέλθουν οι ανάλογες επιτροπές για κάθε νομοσχέδιο που ανέπεμψε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Είναι πιθανό, στις Επιτροπές το πρωί να γίνουν κάποιες τροποποιήσεις μετά από συνεννοήσεις των κομμάτων, ώστε αφού ψηφίσει τα νομοσχέδια εκ νέου η Ολομέλεια, να μην υπάρχει λόγος για να μην τα υπογράψει ο ΠτΔ. 

Θυμίζουμε ότι η Βουλή έκλεισε από τις 9 Δεκεμβρίου ουσιαστικά όπως προνοεί η νομοθεσία, λόγω των Προεδρικών Εκλογών που θα διεξαχθούν στις 5 και 12 Φεβρουαρίου. 

Πάμε να δούμε αναλυτικά τα νομοσχέδια που έστειλε πίσω στη Βουλή τις τελευταίες μέρες ο Πρόεδρος Αναστασιάδης:

• Αναπομπή του περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχος της Ρύπανσης) (Τροποιητικού) Νόμου του 2022» 

Ο νόμος ψηφίστηκε στις 2 Δεκεμβρίου στη Βουλή και ο ΠτΔ τον ανέπεμψε στις 19 Δεκεμβρίου. Είναι νόμος που προήλθε από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος.

>>> Διαβάστε σχετικά: Αναστασιάδης: Με τον νόμο που ψηφίσατε θα κλείσετε την ΑΗΚ το '24

Ο συγκεκριμένος νόμος που ψηφίστηκε επηρεάζει την ΑΗΚ. Στην επιστολή του προς την ΠτΒ ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, προειδοποιεί για σοβαρά προβλήματα που θα προκύψουν στην ΑΗΚ σε περίπτωση εφαρμογής του νόμου. 

Όπως έγραψε αναλυτικά η Brief, στον νόμο που ψήφισε η Ολομέλεια, ο ΠτΔ αναφέρει ότι στο νόμο που ψηφίστηκε εμπίπτουν 73 εγκαταστάσεις εκ των οποίων 34 εγκαταστάσεις που δεν κατέχουν έγκυρη και εν ισχύ Πολεοδομική Άδεια ή Άδεια Οικοδομής και θα επηρεάσει μεταξύ άλλων τις βασικές παραγωγικές μονάδες της ΑΗΚ, το ΧΥΤΑ Πάφου, μονάδες διαχείρισης αποβλήτων, σφαγείο, κεραμεία και μεγάλες χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες. 

Το πρόβλημα που εντοπίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ότι ο υπό αναπομπή νόμος προβλέπει παράταση στο δικαίωμα της Αρμόδιας Αρχής να χορηγεί ή να ανανεώνει την Άδεια Βιομηχανικών Εκπομπών σε εγκατάστασης όπως αυτές που αναφέρονται πιο πάνω, μόνο μέχρι τις 31/12/2022 και μόνο για μια φορά. 

Έτσι όπως επεξηγεί ο ΠτΔ - και αφού όπως υπογραμμίζει είναι πρακτικά αδύνατο να εξασφαλιστούν έγκαιρα οι απαραίτητες άδειες από τους επηρεαζόμενους φορείς – η ΑΗΚ, το ΧΥΤΑ Πάφου και μεγάλος αριθμός μονάδων θα πρέπει να τερματίσουν τη λειτουργία τους από την 1/1/2024. 

Όπως τονίζει ο Πρόεδρος κάτι τέτοιο (δηλαδή ο τερματισμός της λειτουργίας της ΑΗΚ) δεν αποτελεί επιλογή και θεωρεί ως καταλληλότερη επιλογή να συνεχιστεί η λειτουργία τους σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις, μέχρι την εξασφάλιση των απαιτούμενων αδειών εντός μιας εύλογης και ρεαλιστικής προθεσμίας. 

• Αναπομπή του «περί Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης (Υποχρεωτική Φοίτηση και Παροχή Δωρεάν Παιδείας) (Τροποποιητικός) (Αρ.2) Νόμο του 2022»

​​​​Πρόκειται για το νόμο που ψηφίστηκε για την επέκταση της δωρεάν υποχρεωτικής Προδημοτικής Εκπαίδευσης από την ηλικία των 4 ετών.

Ο νόμος ψηφίστηκε στις 2 Δεκεμβρίου και η αναπομπή έγινε στις 22 Δεκεμβρίου. Είναι νόμος που προήλθε από την Επιτροπή Παιδείας της Βουλής.

>>> Δείτε σχετικά: Ανέπεμψε νόμο για επέκταση υποχρεωτικής προδημοτικής ο ΠτΔ

Τι ψήφισε η Βουλή

Θυμίζουμε ότι η Βουλή ψήφισε όπως τις σχολικές χρονιές 2023-2024 και 2024-2025 τα παιδιά στην υποχρεωτική προδημοτική εκπαίδευση φοιτούν σε δημόσια νηπιαγωγεία της εκπαιδευτικής τους περιφέρειας ή σε κοινοτικά νηπιαγωγεία και τη σχολική χρονιά. Το Υπουργείο δηλαδή θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να βρει θέσεις στα Δημόσια σχολεία για όλα τα παιδιά. Δεν θα μπορεί το Υπουργείο να επιχορηγά δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων. 

Την χρονιά 2025-2026 τα παιδιά θα μπορούν να φοιτούν σε δημόσια νηπιαγωγεία της εκπαιδευτικής τους περιφέρειας ή σε κοινοτικά ή ιδιωτικά νηπιαγωγεία εφόσον η φοίτηση στα ιδιωτικά κρίνεται απαραίτητη από τον Υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας. Ουσιαστικά δηλαδή την χρονιά 2025-26, αν δεν υπάρχει επαρκής χώρος στα δημόσια σχολεία για όλα τα παιδιά, το Υπ. Παιδείας θα μπορεί να επιχορηγήση την φοίτηση παιδιών σε ιδιωτικά σχολεία. 

Από τη σχολική χρονιά 2026-2027, τα παιδιά στην υποχρεωτική προδημοτική εκπαίδευση φοιτούν σε δημόσια νηπιαγωγεία της εκπαιδευτική τους περιφέρειας. 

Γιατί ανέπεμψη το νόμο ο ΠτΔ

Ο ΠτΔ αναφέρει στην επιστολή του προς την ΠτΒ, ότι η ψήφιση του νόμου φαίνεται να αποκλείει το δικαίωμα του πολίτη να εγγράψει το παιδί του σε ιδιωτικό νηπιαγωγείο, εάν επιθυμεί και έρχεται σε σύγκρουση με το άρθρο 2(1) της σχετικής νομοθεσίας το οποίο προβλέπει ότι: Η δημοτική εκπαίδευση, περιλαμβάνει την προδημοτική και δημοτική εκπαίδευση και παρέχεται στα νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία, αντίστοιχα δημόσια και ιδιωτικά εγγεγραμμένα στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας. 

Όπως σημειώνει μέχρι σήμερα λειτουργούν νόμιμα ιδιωτικά σχολεία και προδημοτικής εκπαίδευσης, τα οποία επιβλέπονται από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, τα οποία φαίνεται να αποκλείονται με την ψήφιση της νομοθεσίας.

Περαιτέρω, σημειώνεται ότι, η ψήφιση του εδαφίου 4(γ) δημιουργεί ανυπέρβλητες δυσκολίες στην εφαρμογή του έργου για επέκταση της δωρεάν υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης, όπως αυτό έχει συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προβλέπεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.  «Κύπρος το Αύριο». Αναφέρεται επίσης σε μεγάλη αύξηση δαπανώ λόγω της εφαρμογής της νομοθεσίας και έτσι τίθεται θέμα συνταγματικότητας. Αναφέρεται επίσης σε πρακτικές δυσκολίες εφαρμογής της νομοθεσίας. 

Αισιοδοξία ότι θα βρεθεί λύση

Πάντως όπως πληροφορείται η OffsiteNews, γίνονται διαβουλεύσεις ούτως ώστε στην Επιτροπή Παιδείας που θα συνεδριάσει πριν την Ολομέλεια την Τετάρτη, να γίνουν οι κατάλληλες αλλαγές για να περάσει και να εφαρμοστεί κανονικά ο νόμος. Υπάρχει αισιοδοξία ότι θα βρεθεί τελικά η λύση. 

•  Αναμπομπή του Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμο, του Περί Γάμου Νόμο και την Περί Δέκατης Όγδοης Τροποποίησης του Συντάγματος. 

Ουσιαστικά ο ΠτΔ,  ανέπεμψε τρεις νόμους που αφορούν την πρόσφατη ψήφιση τριών νομοσχεδίων που αλλάζουν το οικογενειακό Δίκαιο.

Οι νόμοι ψηφίστηκαν στις 2 Δεκεμβρίου και η αναπομπή έγινε στις 22 Δεκεμβρίου. Είναι νόμοι προερχόμενοι από την Επιτροπή Νομικών της Βουλής. 

>>> Διαβάστε σχετικά: ΠτΔ: Ανέπεμψε 3 νόμους για το οικογενειακό δίκαιο - Τι θα γίνει

Οι τρεις νόμοι συνδέονται μεταξύ τους αφού αφορά την τροποποίηση του νόμου αύξησης του ορίου ηλικίας τέλεσης γάμου από τα 16 στα 18 έτη.  Η αναπομπή έγκειται στην απόφαση της Βουλής να θέσει αναδρομική ισχύ στο Νόμο και οι πρόνοιές του να ισχύουν πριν από την ψήφιση του Νόμου.

Τυπική διαδικασία

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ Νίκος Τορναρίτης ανέφερε στην Offisite News ότι το θέμα είναι τυπικής διαδικασίας και η Βουλή θα δεχθεί τη δικαιολογημένη αναπομπή του Προέδρου και δεν θα υπάρξει προσφυγή στο Ανώτατο. Mε βάση το Σύνταγμα η Βουλή πρέπει να συνέλθει για να αποφανθεί επί των αναπομπών εντός 15 ημερών.

• Αναπομπή του «περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) (Τροποποιητικό) (Αρ. 2) Νόμο του 2022» και του «περί της Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) (Τροποποιητικό) (Αρ. 3) Νόμο του 2022».

Πρόκειται ουσιαστικά για δύο προτάσεις νόμου με τις οποίες παραχωρείται κληρονομικό δικαίωμα κατοικιών αυτοστέγασης, σε απογόνους προσφύγων οι οποίοι απεβίωσαν πριν το 2006.

Οι νόμοι ψηφίστηκαν στις 2 Δεκεμβρίου και η αναπομπή έγινε στις 22 Δεκεμβρίου. Είναι νόμοι που προέρχονται από την Επιτροπή Προσφύγων της Βουλής. 

Τι ακριβώς ψήφισε η Βουλή

Με τον πρώτο νόμο έγινε τροποποίηση του περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμου, ώστε σύμβαση μίσθωσης οικιστικής μονάδας επί τουρκοκυπριακής περιουσίας που παραχωρήθηκε σε εκτοπισθέντα ή παθόντα ή τουρκόπληκτο ο οποίος απεβίωσε πριν από την 7η Απριλίου 2006 και ο οποίος κατείχε την οικιστική μονάδα κατά την ημερομηνία του θανάτου του να αποτελεί μέρος της περιουσίας του και αντικείμενο κληρονομικής διαδοχής.

Με τον δεύτερο νόμο έγινε τροποποίηση του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, ώστε να παρασχεθεί η δυνατότητα εγγραφής σύμβασης μίσθωσης τουρκοκυπριακής ακίνητης ιδιοκτησίας μεταξύ του Κηδεμόνα ως εκμισθωτή και εκτοπισθέντος προσώπου ως μισθωτή για σκοπούς στέγασης ή αυτοστέγασής του και να αποτελεί η εν λόγω ακίνητη ιδιοκτησία αντικείμενο κληρονομικής διαδοχής, ανεξάρτητα από τον χρόνο που έχει αποβιώσει ο μισθωτής.

Γιατί ανέπεμψε τους νόμους ο ΠτΔ

Στην επιστολή του προς την ΠτΒ ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, αναφέρει ότι ο υπό αναπομπή νόμος (Περί Τ/κ περιουσιών) επεμβαίνει στον τομέα αρμοδιότητας της εκτελεστικής εξουσίας «κατά παράβαση της αρχής της Διάκρισης των Εξουσιών».

Όπως σημειώνει ο ΠτΔ, ο νόμος όπως θεσπίστηκε περιέχει στοιχεία διοικητικής λειτουργίας και συνεπώς, καταστρατηγεί τη συνταγματική αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών.

Αναφέρει ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία, κηδεμόνας των τουρκοκυπριακών περιουσιών είναι ο Υπουργός Εσωτερικών και αυτός είναι ο μόνος αρμόδιος για τα θέματα αυτά και «δεν δύναται η νομοθετική εξουσία, όπως παρεμβαίνει στο έργο αυτό, της εκτελεστικής εξουσίας».

Ο ΠτΔ,τονίζει επίσης ότι στις 23 Νοεμβρίου 2022, κατατέθηκε στη Βουλή προσχέδιο κανονισμών με τίτλο «οι περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Παραχώρηση Συμβάσεων Μίσθωσης σε Εκτοπισθέντες και Άλλα Πρόσωπα) Κανονισμοί του 2022». Οι κανονισμοί αυτοί ρυθμίζουν τον σκοπό του υπό αναπομπή νόμου, όπως επισημαίνει ο ΠτΔ.

Όσον αφορά το νόμο περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας, πέραν των πιο πάνω, αναφέρεται ότι τυχόν εφαρμογή του νόμου, σημαίνει την αναδρομική κληρονομική διαδοχή και απόδοση οικιστικών μονάδων σε κυβερνητικούς οικισμούς, οι οποίες οικιστικές μονάδες, βάσει την υπάρχουσα νομοθεσία, έχουν ήδη παραχωρηθεί σε άλλους δικαιούχους. Έτσι θα δημιουργηθούν νομικά, πρακτικά και ουσιαστικά προβλήματα.