Αναμφίβολα η Τριμερής Σύνοδος Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας, στα Ιεροσόλυμα, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, άφησε προοπτικές για περισσότερη συνεργασία των τεσσάρων χωρών, όχι μόνο στα θέματα ενέργειας αλλά και σε άλλους σημαντικούς τομείς.

Η «ιστορική» όπως την χαρακτήρισε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, συμμετοχή του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, στην Τριμερή Σύνοδο, έχει τη δική της σημασία και μπορεί να καθορίσει τις μελλοντικές εξελίξεις στην ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου.

Εξάλλου, από την πρώτη στιγμή της Συνόδου, ο κ. Πομπέο έστειλε μήνυμα προς πολλούς αποδέκτες, λέγοντας πως οι ΗΠΑ συμμετέχουν όταν ελεύθερες χώρες συνεργάζονται μεταξύ τους σε αντίθεση με τις πρακτικές που ακολουθούν άλλες χώρες όπως η Ρωσία ή η Κίνα αλλά και το Ιράν.

Ο Υπουργός Εξωτερικών Πομπέο υπογράμμισε επίσης ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν τον τριμερή μηχανισμό που δημιούργησε το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος, σημειώνοντας τη σημασία της αυξανόμενης συνεργασίας.

Η Κυπριακή διπλωματία από την πλευρά της, εμφανίζεται αρκετά ικανοποιημένη με το κοινό ανακοινωθέν, που παρόλο που δεν αναφέρει την Τουρκία, ωστόσο την «φωτογραφίζει».

Συγκεκριμένα, αυτό που φαίνεται να ικανοποιεί την Κυβέρνηση Αναστασιάδη είναι η αναφορά πως «οι ηγέτες της Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και ΗΠΑ συμφώνησαν να αυξήσουν την περιφερειακή συνεργασία, να στηρίξουν την ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια, και να αμυνθούν ενάντια σε εξωτερικές κακόβουλες επιρροές στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.»

Σύμφωνα με Κυβερνητικές πηγές, αυτή η αναφορά δικαιώνει τους χειρισμούς της Κυβέρνησης στα ενεργειακά και ενδυναμώνει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις της Κύπρου με τις χώρες της περιοχής και τις ΗΠΑ.

Ο χάρτης του Νετανιάχου

Έμφαση επίσης δόθηκε και στην δημιουργία διαδρόμου για μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην ΕΕ, χωρίς ωστόσο αυτό να συνεπάγεται με τον EastMed.

Παρόλα αυτά, ο EastMed φαίνεται να βρίσκεται αρκετά ψηλά στην ατζέντα των ηγετών, με τις πληροφορίες να λένε πως ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο Πρωθυπουργού του Ισραήλ, ζήτησαν από τον κ. Πομπέο περισσότερη συμμετοχή στα ενεργειακά από αμερικάνικες εταιρείες.

Η Κυβέρνηση Αναστασιάδη έχει εξίσου ψηλά τον αγωγό EastMed, ωστόσο σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μελετά κάθε εναλλακτική επιλογή που μπορεί να αξιοποιηθεί για δημιουργία διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κύπρο στις αγορές.

Καθοριστική φαίνεται να είναι εξάλλου η εμπλοκή των ExxonMobil και Qatar Petroleum στην Ανατολική Μεσόγειο, εταιρείες  με «πλούσια» τεχνογνωσία στα θέματα υγροποίησης και εξαγωγής φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές της Offsite, κατά τη διάρκεια των διευρυμένων συνομιλιών, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ εμφάνισε ένα χάρτη στον οποίο εξηγούσε πως η πιο συμφέρουσα λύση για το Ισραήλ, είναι να περάσει αγωγό από την Τουρκία. 

Ωστόσο, όπως τόνισε, κάτι τέτοιο δεν είναι επιλογή για τον ίδιο, και για αυτό το λόγο παραμένει προσηλωμένος στην δημιουργία του αγωγού EastMed με τη συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας – Ιταλίας, κάτι που χαιρέτησε και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ.

Τετραμερής σε επίπεδο ΥΠΕΞ

Αρμόδιες πηγές, δήλωσαν την Offsite με το πέρας της Συνόδου, πως προκειμένου να προχωρήσει η δημιουργία οποιουδήποτε διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την ΕΕ, είναι σημαντικό να υπάρχει κλίμα σταθερότητας.

Προς αυτό τον σκοπό αποφασίστηκε συνάντηση μέσα στο επόμενο διάστημα σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ, Ελλάδας και ΗΠΑ, όπου θα συζητηθούν θέματα ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Μεταξύ άλλων τα θέματα που θα συζητηθούν στην Τριμερής των ΥΠΕΞ, θα είναι: κοινές ασκήσεις διάσωσης, αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και θεσμοθέτηση της τριμερούς συνεργασίας με  εμπλοκή της μόνιμης γραμματείας με έδρα την Κύπρο.

Επιπλέον θα συζητηθεί και η πιθανή εμπλοκή κι άλλων κρατών στις Τριμερείς, Συνόδους όπως η Αίγυπτος, σταθερός εταίρος της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ελλάδας.

Επιπλέον, αναμένεται και εμβάθυνση των σχέσεων με άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, αρχής γενομένης με Τριμερή Σύνοδο Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου, με συμμετοχή της Γαλλίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Παρίσι εντός Απριλίου.