Του Γιώργου Μιχαηλίδη

«Ενεργούμε σε βάρος όσων αστυνομικών δεν αξίζουν να είναι στις τάξεις της Αστυνομίας» Αυτό τονίζει με έμφαση στην Offsite News ο πρόεδρος της Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά Αστυνομίας Ανδρέας Πασχαλίδης.

Σε συνέντευξή του στην Offsite News ο πρόεδρος της ΑΔΙΠΑ πρώην δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου καταθέτει τις τομές που θέλει να γίνουν στην Αρχή και την ανάγκη πρόσληψης μόνιμων ποινικών ανακριτών. 

Παράλληλα, ο κ. Πασχαλίδης εξηγεί το είδος της διαφθοράς που κυριαρχεί στην Αστυνομία και εκφράζει το παράπονό του για κάποια θέματα που ενόχλησαν τον ίδιο σαν πρόεδρο της Αρχής. Ο κ. Πασχαλίδης χαρακτηρίζει ακόμα άριστες τις σχέσεις του με τον Αρχηγό Αστυνομίας και την ηγεσία του Σώματος.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Ανδρέα Πασχαλίδη στην Offsite News είναι το ακόλουθο:

-Είσαστε ικανοποιημένος από τη στελέχωση της Αρχής;

-Με τη βοήθεια και της οικογένειας των δημοσιογράφων , για την οποία βοήθεια η Αρχή τους ευχαριστεί, καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε το φλέγον θέμα της υποστελέχωσης της Αρχής κατά τρόπο θα έλεγα ικανοποιητικό. Βεβαίως δεν έχουν καλυφθεί όλες οι ανάγκες μας, αλλά τουλάχιστον σε ένα  μεγάλο βαθμό το πρόβλημα έχει απαμβλυνθεί. Αν ληφθεί υπόψη ότι, το προσωπικό της Αρχής αποτελείτο από τρία άτομα τα οποία υπερέβαλαν εαυτούς για να φέρουν σε πέρας την εργασία, έχει σήμερα αυξηθεί έστω και κατά έναν υπάλληλο, ενώ παράλληλα έχουμε εξασφαλίσει έγκριση και για δεύτερο το οποίο θα έχουμε σύντομα και μιλώ για κλητήρα, τότε μιλούμε για αύξηση προσωπικού πέραν του 75%, γεγονός που θα συμβάλει τα μέγιστα στην έγκαιρη διεκπεραίωση της κατακόρυφης αύξησης που έχει παρατηρηθεί στον όγκο εργασίας της Αρχής. Επαναλαμβάνω η βοήθεια των δημοσιογράφων ήταν αρκετά μεγάλη και τους ευχαριστώ».

Μόνιμοι ανακριτές -Το ζήτησε η Ευρώπη

-Τι ισχύει με τους ανακριτές που όπως έγραψε η Offsite News στο παρελθόν ζητήσατε επιτακτικά ενίσχυση;

-Ως είναι γνωστό, στα πρώτα βήματα της Αρχής και μέχρι σχεδόν το 2018, οι ανακριτές της Αρχής στη συντριπτική τους πλειοψηφία προέρχονταν από τις τάξεις  συνταξιούχων αξιωματικών της Αστυνομίας, ένα γεγονός το οποίο για προφανείς λόγους, δεν «βλεπόταν» με καλό μάτι από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και όχι μόνο. Τι εννοώ. Ακόμα και πρώην συνάδελφοι των ανακριτών αυτών οι οποίοι για τον Α ή Β λόγο τύγχανε κατά τη διάρκεια που ο ανακριτής ήταν στην υπηρεσία ως προϊστάμενος ή υφιστάμενος τους να δημιουργείτο κάποια παρεξήγηση, δικαιολογημένα, ούτε και αυτοί το έβλεπαν με καλό μάτι. Για το λόγο αυτό η Αρχή επεδίωξε τις υπηρεσίες ανακριτών που προέρχονται από τις τάξεις της μαχόμενης δικηγορίας.

Σε αυτή την ενέργεια ουσιαστικά μας οδήγησαν τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης (Συμβουλίου της Ευρώπης, Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ευρωπαϊκής Ένωσης), τα οποία μας υποδείκνυαν συχνά - πυκνά είτε ευθέως είτε πλαγίως ότι δεν ήταν ορθό να διεξάγονται ανακρίσεις από πρώην αξιωματικούς της Αστυνομίας.  Μπορώ να πω ότι σε ένα μεγάλο βαθμό τούτο κατέστη δυνατό κατόπιν συνεργασίας μας με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο. Αυτή τη στιγμή, το 96-97% των ποινικών ανακριτών που έχουμε στις τάξεις μας προέρχονται από τις τάξεις των δικηγόρων. Ένας πολύ μικρός αριθμός ανακριτών που προέρχονται από τις τάξεις της Αστυνομίας είναι επί προσωρινής βάσης. Ευθύς ως επιτευχθεί τροποποίηση του νόμου την οποία μελετούμε με τη Νομική Υπηρεσία για να καταστεί δυνατή η πρόσληψή μόνιμων ανακριτών κάτι που θα λύσει το πρόβλημα οριστικά, θα τερματιστούν και οι υπηρεσίες ως ανακριτών αυτού του μικρού αριθμού πρώην αξιωματικών της Αστυνομίας-.

- Πόσους μόνιμους ποινικούς ανακριτές χρειάζεται η Αρχή;

- Aυτή τη στιγμή η Αρχή διαθέτει περίπου 70 ποινικούς ανακριτές οι οποίοι όμως  λόγω άλλων επαγγελματικών υποχρεώσεων τους, ας μην ξεχνούμε πρόκειται για δικηγόρους της μαχόμενης δικηγορίας, αδυνατούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην Αρχή πάνω σε μόνιμη βάση και υπό συνθήκες που δεν θα προκαλούν είτε καθυστέρηση στην ανάκρισή είτε  να οδηγούν σε διακοπή της ανάκρισης λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Και όταν μιλούμε για πρόσληψη μόνιμων ανακριτών εννοούμε έναν αριθμό 12-15 δικηγόρων οι οποίοι θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους τους πάνω στη βάση της πλήρους απασχόλησης. Περιττό να αναφέρω ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει, μεταξύ άλλων και στη δραστική μείωση των εξόδων της λειτουργία της Αρχής.

«Οι αστυνομικοί αντιλήφθηκαν τον ρόλο μας»

-Πόσα χρόνια είστε πρόεδρος της ΑΔΙΠΑ; Ποια προβλήματα διαπιστώσατε όλα αυτά τα χρόνια;

-Eίμαι πρόεδρος στην Αρχή από το 2016. Αυτά τα έξι χρόνια έχω διαπιστώσει, μεταξύ άλλων, ότι ο παράγοντας έλλειψη προσωπικού, ο οποίος δεν είχε αντιμετωπισθεί κατά θετικό τρόπο στο παρελθόν συνέβαλε τα μέγιστα στην καθυστέρηση που συχνά παρατηρείτο στον τομέα της διερεύνησης καταγγελιών και γενικά στο να αδυνατεί η Αρχή να ανταποκριθεί ορθά στο ρόλο της. Έχω επίσης διαπιστώσει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αστυνομικών έχει αντιληφθεί το θετικό ρόλο που η Αρχή διαδραματίζει και το ποσο θετικά συμβάλλει στο έργο τους. Παράλληλα, διαπίστωσα τη δυσπιστία που αρχικά υπήρχε στο να γίνει αποδεκτή η Αρχή στη μεγάλη πλειοψηφία των μελών της Αστυνομίας και τούτο γιατί πολλοί από τους Αστυνομικούς ήταν με την εντύπωση ότι η Αρχή ιδρύθηκε για να τους πολεμήσει. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν μέλη της Αστυνομίας, ευτυχώς ο αριθμός τους μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η αρχή δρά και λειτουργεί εναντίον της Αστυνομίας. Θέλουμε να κατανοήσουν οι αστυνομικοί ότι το ΚΑΤΑ της Αστυνομίας στον τίτλο της Αρχής σημαίνει ότι τα πυρά της η Αρχή στρέφει προς όσους εκ των μελών της Αστυνομίας δεν αξίζουν να είναι μέλη της»

-Υπάρχει διαφθορά στην Αστυνομία;

-Mε τη γενική έννοια του όρου ουδόλως μπορεί να αποκλεισθεί κάτι τέτοιο και εννοώ τις διάφορές μορφές που μπορεί να πάρει η πράξη της διαφθοράς. Δεν έχω υπόψη μου οποιαδήποτε περίπτωση, ή τουλάχιστον δεν έχει καταγγελθεί στην Αρχή περιστατικό διαφθοράς με τη μορφή δωροδοκίας. Τώρα αν εννοούμε «παράβλεψη» καταγγελίας ενός παρανομούντα από αστυνομικό γνωστό του ή προσπάθεια «κάλυψης» ενός αστυνομικού από συνάδελφο του, αυτά αν και καταδικαστέα, δεν αποτελούν προνόμιο των μελών της Αστυνομίας. Το φαινόμενο, όσο απαράδεκτο και αν είναι, απαντάται και συναντάται σε πολλές οικογένειες επαγγελματιών ακόμα και δικηγόρων, ιατρών, αρχιτεκτόνων ακόμα και δημοσιογράφων. Βεβαίως, οι αστυνομικοί, ως εκ της θέσης τους και του ρόλου που έχουν να διαδραματίσουν, πρέπει να είναι διπλά προσεκτικοί. Οποιασδήποτε μορφής διαφθορά, όσο αθώα και αν φαίνεται, είναι καταδικαστέα και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται από τους επιφορτισμένους με το ρόλο καταπολέμησης της διαφθοράς θεσμούς, ένας από τους οποίους είναι και η Αρχή.

>>>>Διαβάστε επίσης: Αρχή κατά Αστυνομίας: Ψάχνουν ανακριτές για να κάνουν δουλειά<<<<

-Πόσες υποθέσεις διερευνά η Αρχή ετησίως;

-Oι υποθέσεις τα παράπονα και οι καταγγελίες αυτά τα έξι χρόνια που είμαι πρόεδρος της Αρχής αυξήθηκαν κατακόρυφα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι το 2016 που διορίστηκα για πρώτη φορά στην Αρχή, τα παράπονα ήταν περίπου 180. Σήμερα ξεπερνούν  τα 400. Η ανάγνωση και η ερμηνεία των αριθμών είναι διττή. Κάποιος μπορεί να το ερμηνεύσει ότι η Αστυνομία χειροτερεύει χρόνο με το χρόνο αντί να καλυτερεύει. Αυτό είναι σφάλμα. Κάποιος άλλος όμως μπορεί να το ερμηνεύσει (ανήκω και εγώ σε αυτή την 2η κατηγορία) ότι η Αρχή έχει γίνει ευρέως γνωστή και φέρνει αποτελέσματα. Ο κόσμος άρχισε να εμπιστεύεται την Αρχή. Βεβαίως δεν αρνούμαι να ομολογήσω ότι μπορούσαμε και καλύτερα. Σε άλλες χώρες όπως π.χ. η Αγγλία η αντίστοιχη με τη δική μας. Αρχή εργοδοτεί δικούς της ανακριτές, δικούς της ιατροδικαστές, δικούς της φωτογράφους και γενικά εμπειρογνώμονες πάσης φύσεως. Δεν θα ήταν υπερβολή να πώ ότι στελεχώνεται και ομοιάζει με μία πολυεθνική εταιρεία. Εμείς βέβαια και αυτό είναι αυτονόητο δεν μπορούμε να έχουμε τέτοιες απαιτήσεις για αυτό οσάκις έχουμε ανάγκη εμπειρογνωμόνων π.χ. για σκοπούς βαλλιστικού ελέγχου, δακτυλοσκοπικών εξετάσεων ή ακόμα και γραφολογικών, προστρέχουμε στις αντίστοιχες υπηρεσίες της Αστυνομίας, οι οποίες οφείλω να ομολογήσω προβάλλουν περισσότερο από πρόθυμες να μας εξυπηρετήσουν.». 

Δεν αρέσει στους θεσμούς

-Πώς αντιδρούν οι  ευρωπαϊκοί θεσμοί σε αυτή την αδυναμία;

-Δεν αρέσει στους εν λόγω θεσμούς αυτό το πράγμα και ιδιαίτερα η πρακτική, η Αρχή να προσφεύγει για βοήθεια σε αυτή την ίδια την Αστυνομία τα μέλη της οποίας ερευνά. Αρκεί να αναφέρω ως παράδειγμα, το γεγονός ότι, εξ όσων έχω διαπιστώσει από τις επαφές μου με αξιωματούχους των εν λόγω θεσμών π.χ. η χρήση από την Αρχή φωτογράφου της Αστυνομίας κατά τη διάρκεια ιατροδικαστικής εξέτασης θύματος δεν σχολιάζεται ευνοϊκά. Επίσης, θεσμικά όργανα της Ευρώπης, ζήτησαν να πληροφορηθούν κατά πόσο η Αρχή έχει τα μέσα οικονομικά και άλλα να λειτουργεί με υπό κάλυψη ανακριτές, ως γίνεται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, Γαλλία,  Γερμανία, για καλύτερη καταπολέμηση της διαφθοράς.

>>>>Διαβάστε επίσης: Πέντε σοβαρές καταγγελίες κατά αστυνομικών το 2021<<<<

-Ποιες υποθέσεις διερευνάται αυτή τη στιγμή;

-Πρώτα - πρώτα να αναφέρουμε τις σοβαρές  υποθέσεις που εξετάσαμε. Δηλαδή, τα επεισόδια πολιτών έξω από το «Σίγμα», την υπόθεση τραυματισμού γυναίκας από το αντιοχλαγωγικό όχημα της Αστυνομίας «ΑΙΑΝΤΑΣ», τα επεισόδια έξω από το Προεδρικό, η υπόθεση του Ορέστη κτλ. Όλες αυτές τις υποθέσεις η Αρχή τις διερεύνησε σε εύλογο χρόνο και κάτω από τις συνθήκες που τις επέτρεπαν τα οικονομικά της. Στην τελευταία συνεδρία μας εξετάσαμε 13 υποθέσεις. Από αυτές μόνο 3 κρίθηκε ότι χρήζουν διερεύνησης. Εδώ θα πρέπει να λεχθεί ότι πάρα πολλές από τις καταγγελίες που υποβάλλονται απορρίπτονται στο πολύ προκαταρκτικό στάδιο τους, που είναι το στάδιο της αξιολόγησης τους, είτε γιατί αφορούν σε παράπονά που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Αρχής είτε είναι ήσσονος σημασίας. Ας μου επιτραπεί να αναφέρω ένα παράδειγμα για το οποίο έχω προσωπική γνώση. Προ ολίγων ημερών είχαν κλείσει δρόμοι λόγω του Μαραθωνίου Λευκωσίας. Πολίτης που διαθέτει κατάστημα στο κέντρο της Λευκωσίας καθ’ υπόδειξη αστυνομικού πέρασε με κόκκινο. Ωστόσο, οι κάμερες της τροχαίας κατέγραψαν την παράβαση. Τρομοκρατημένος ο πολίτης με ενημέρωσε για το γεγονός και διερωτήθηκε τι θα πράξει. Με ρώτησε δηλαδή αν σε περίπτωση που δεχθεί κλήση για το δικαστήριο αν θα καταγγείλει τον αστυνομικό που του υπέδειξε να περάσει με κόκκινο. ».

-Yπάρχει κάτι που σας ενοχλεί σε αυτή την πορεία;

-Υπάρχουν περιπτώσεις που κατά τη γνώμη μας δεν παρουσιάστηκαν από δημοσιογράφους όπως έπρεπε. Κάποτε ακούγονται κάποιες φωνές σε βάρος της Αρχής από διάφορους. Αυτό που μας λυπεί είναι όταν είναι αβάσιμες και μάλιστα προέρχονται από δημοσιογράφους. Καλά τί θέλουν, να διαλύσουμε την Αρχή; Θέλουν η Αρχή να κάνει το καθήκον της ή να το πράττει κατά παραγγελία; Σε τέτοιες περιπτώσεις θα ήταν καλό να διασταυρώνονται οι πληροφορίες προτού δημοσιεύονται.

Ποιες είναι οι σxέσεις σας με τον Αρχηγό Αστυνομίας;

-Άψογες. Με όλες τις ηγεσίες της Αστυνομίας από το 2016 που βρίσκομαι στην προεδρία της Αρχής η συνεργασία μας είναι κάτι περισσότερο από άψογη. Ήταν και είναι όλοι πρόθυμοι να υιοθετήσουν τις εισηγήσεις μας. Όχι μόνο επικοινωνούν μαζί μας για να πληροφορηθούν αν υλοποιήθηκε από τα μέλη τους η υπόδειξη τους, αλλά ζητούν και τη δική μας άποψη επί του θέματος.

-Σκέφτεστε να κάνετε τομές στην Αρχή;

-Nαι ο διορισμός μόνιμων ποινικών ανακριτών είναι μια τομή  που πρέπει να γίνει και θα επιδιώξουμε να γίνει. Οι λόγοι είναι προφανείς και δεν προτίθεμαι να τους απαριθμήσω. Η διερεύνηση ποινικών αδικημάτων αποτελεί ένα εξειδικευμένο θέμα. Οι πρώην αξιωματικοί της αστυνομίας που χρησιμοποιούσαμε ως ανακριτές εξελίχθηκαν σε πού καλούς ανακριτές κατά τρόπο εμπειρικό, δηλαδή ασκώντας τα καθήκοντα τους ως μέλη της Αστυνομίας. Οι νέοι ανακριτές όμως θα χρειαστούν εκπαίδευση, επιμόρφωση και ενημέρωση σε σχέση με την τέχνη της ανάκρισης. Θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες της Αρχής προς τον  Διευθυντή Αστυνομικής Ακαδημίας και τον Αρχηγού Αστυνομίας που έχουν διευθετήσει και οι ανακριτές της Αρχής τυγχάνουν βασικής ταχύριθμης εκπαίδευσης στην Ακαδημία. Μια άλλη τομή που έχουμε κατά νου είναι η διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων για σκοπούς πληρέστερου καταρτισμού των ανακριτών της Αρχής. Στα σεμινάρια αυτά θα καλούνται για να  διδάξουν δικηγόροι γνώστες του ποινικού δικαίου, πρώην δικαστές και πρώην αξιωματικοί-ανακριτές της Αστυνομίας.

Συνεργασία με Αρχή κατά Διαφθοράς

-Θα υπάρχει συνεργασία με την Αρχή κατα της Διαφθοράς;

-Βεβαίως, θα έχουμε συνεργασία αν και οι όροι εντολής μας είναι εντελώς διαφορετικοί. Ήδη παρέπεμψα πολίτες στην Αρχή Διαφθοράς αφού δεν μπορούσαμε εμείς βάσει νόμου να εξετάσουμε τα παράπονα. Η συνεργασία θα συνεχιστεί και θα γίνει πιο στενή όταν η Αρχή κατά της Διαφθοράς αρχίσει δουλειά. Βρίσκομαι σε συνεχή επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Αρχής με τον οποίο συνυπήρξαμε σαν δικαστές, κ. Χάρη Πογιατζή, με τον οποίο να σημειωθεί μας συνδέει πολύχρονη φιλία.

-Υιοθετούνται οι απόψεις σας;

-Δεν είναι λίγες οι περιπώσεις όπου μέλη της Αστυνομίας τα οποία παραπέμφθηκαν στο Δικαστήριο, καταδικάστηκαν. Η πρώτη υπόθεση που έρχεται στο μυαλό μου είναι η κακοποίηση πολίτη σε κελί στην Πόλη Χρυσοχούς. Οι αστυνομικοί αυτοί παύθηκαν. Αναφορικά με τις πειθαρχικές διώξεις, θα επιδιώξουμε την τροποποίηση του Νόμου στο  βαθμό που αυτό βέβαια είναι δυνατό έτσι ώστε να δοθεί σην Αρχή το δικαίωμα έφεσης κατά αποφάσεως πειθαρχικού σώματος της Αστυνομίας.

-Ως πρώην δικαστής του Ανωτάτου έχετε άποψη για τη διαφορά Ανωτάτου και δικηγόρων για τις καθυστερημένες υποθέσεις;

-To Ανώτατο Δικαστήριο είναι επιφορτισμένο με το καθήκον να βρει τρόπο να λύσει αυτό το θέμα. Θεωρώ ότι τα μέτρα που το Ανώτατο Δικαστήριο λαμβάνει κάθε φορά που αυτό καλείται να το πράξει, τα λαμβάνει με γνώμονα πάντα την καλύτερη εξυπηρέτηση της Δικαιοσύνης που δυστυχώς ταλαιπωρείται από τις καθυστερήσεις εδώ και καιρό στην Κύπρο. Η συμβολή των δικηγόρων στον τομέα αυτό είναι απαραίτητη.