Στην Κύπρο με βάση και το Αρχείο Καρκίνου έχουμε περίπου 4.000 νέα περιστατικά καρκίνου τον χρόνο και εάν δεν αναληφθεί αποφασιστική δράση άμεσα, τα κρούσματα καρκίνου αναμένονται να αυξηθούν κατά 24% έως το 2035, καθιστώντας τον την κύρια αιτία θανάτου στην ΕΕ, δήλωνε η τέως υπουργός Υγείας Πόπη Κανάρη περί τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2023.

Και επειδή η πρόληψη είναι το παν, αποφασίστηκε να προωθηθεί η εφαρμογή συγκεκριμένων ανιχνευτικών προγραμμάτων για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του καρκίνου του προστάτη. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η OffsiteNews, αυτό που απομένει είναι να μπουν οι τελευταίες πινελιές και να διευκρινιστούν κάποιες λεπτομέρειες. Η έναρξη εφαρμογής των προγραμμάτων προγραμματίζεται να γίνει εντός του πρώτου τριμήνου του 2024. 

Καρκίνος του παχέος εντέρου 

Το Προληπτικό πρόγραμμα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου θα απευθύνεται σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50-74 ετών. Στους δικαιούχους θα αποστέλλεται πρόσκληση για συμμετοχή στο πρόγραμμα κάθε δύο χρόνια όπου θα διενεργείται η ανοσοχημική εξέταση κοπράνων (FIT). Οι δικαιούχοι αφού συλλέξουν το δείγμα τότε θα το παραδίδουν στα κατά τόπους Κέντρα Υγείας. Στη συνέχεια όλα τα δείγμα θα αποστέλλονται στην Λεμεσό όπου η ανάλυσή τους θα γίνεται στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού. 

Τα αποτελέσματα θα αναρτώνται στο σύστημα του ΟΑΥ (δηλαδή στο ΓεΣΥ). Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα ενός δικαιούχου είναι θετικό, τότε ο προσωπικός γιατρός του κάθε ασθενή θα τον παραπέμπει σε ειδικό γιατρό.

Καρκίνος του προστάτη

Το πρόγραμμα για τον καρκίνο του προστάτη θα απευθύνεται σε άνδρες ηλικίας 50-69 ετών. Στους δικαιούχους επίσης θα αποστέλλεται πρόσκληση για συμμετοχή στο πρόγραμμα, με τον προσωπικό γιατρό του καθενός να εκδίδει το παραπεμπτικό για την εξέταση PSA (αιματολογική εξέταση, η οποία ανιχνεύει τον καρκίνο του προστάτη). 

Τα αποτελέσματα θα αναρτώνται στο σύστημα του ΟΑΥ (δηλαδή στο ΓεΣΥ). Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα ενός δικαιούχου είναι θετικό, τότε ο προσωπικός γιατρός του κάθε ασθενή θα τον παραπέμπει σε ειδικό γιατρό.

Καρκίνος του μαστού

Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Υγείας ήδη εφαρμόζει και πρόγραμμα το οποίο αφορά τον καρκίνο του μαστού. Συγκεκριμένα δίνεται η ευκαιρία σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 45-74 ετών, οι οποίες είναι μόνιμες κάτοικοι Κύπρου, να εξεταστούν με μαστογραφία, με την εξέταση να επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια.

Από φέτος, αναμένεται να υπάρξει αλλαγή στο πρόγραμμα αυτό. Πέραν της επέκτασης και της αναβάθμισης των υποδομών των Κέντρων Μαστογραφίας, όπως ανέφερε στην OffsiteNews πηγή από το υπουργείο Υγείας, πλέον θα εφαρμόζεται και αυτό μέσω του ΓεΣΥ. Συγκεκριμένα, τις προσκλήσεις οι γυναίκες για συμμετοχή στο πρόγραμμα θα συνεχίσουν να τις λαμβάνουν μέσω του υπουργείου, ωστόσο το παραπεμπτικό για την μαστογραφία θα πρέπει να τους το εκδίδει ο προσωπικός τους γιατρός.

Μέχρι σήμερα, τα αποτελέσματα οι γυναίκες τα λάμβαναν σε έντυπη μορφή από τα Κέντρα Μαστογραφίας. Πλέον, τα αποτελέσματα θα δημοσιεύονται μέσω του ΓεΣΥ, με τους προσωπικούς γιατρούς να γνωρίζουν πότε θα πρέπει να παραπέμψουν σε ειδικό γιατρό μια ασθενή.

Τα άλλα δύο προγράμματα που ετοιμάζονται

Στο μεταξύ, πέραν από τα προαναφερθέντα, στο υπουργείο ετοιμάζουν και ανιχνευτικά προγράμματα για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τον καρκίνο των πνευμόνων. 

Προς το παρόν όμως, δεν υπάρχουν ενδείξεις για το πότε θα ολοκληρωθεί ο καταρτισμός τους και θα εφαρμοστούν. 

Το πρόγραμμα που αφορά παιδιά

Στις 8 Ιουνίου το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την εφαρμογή Πληθυσμιακού Ανιχνευτικού Προγράμματος σε παιδιά για τη διάγνωση της Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ).

Η Διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει πως ένα άτομο επικοινωνεί, πως σχετίζεται με τους άλλους και πως βιώνει τον κόσμο γύρω του. Επηρεάζει αρνητικά τις κοινωνικές, γνωστικές, γλωσσικές και επικοινωνιακές ικανότητες ενός ατόμου.

Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η έγκαιρη ανίχνευση περιπτώσεων ΔΑΦ έτσι ώστε να υπάρξει έγκαιρη παρέμβαση στα αρχικά αναπτυξιακά στάδια του παιδιού. 

Η εφαρμογή, θα ξεκινήσει εντός του πρώτου τριμήνου του 2024 και θα ενταχθεί στο πλαίσιο εφαρμογής του ΓεΣΥ και η εξέταση θα διενεργείται βάσει σχετικού πρωτοκόλλου, από τους προσωπικούς ιατρούς για παιδιά. Τα παιδιά που εμπίπτουν στην ηλικιακή ομάδα αξιολόγησης, βάσει στοιχείων που θα αποστέλλονται στο υπουργείο Υγείας από τον ΟΑΥ, θα λαμβάνουν πρόσκληση αναλόγως ηλικίας για να απευθυνθούν στον Προσωπικό τους ιατρό για τον πρώτο Ανιχνευτικό έλεγχο. 

Η εξέταση θα γίνεται με τη χρήση του ειδικού ανιχνευτικού εργαλείου M-CHAT στην ηλικία των 18-23 μηνών και θα επαναλαμβάνεται στην ηλικία των 24-30 μηνών. Τα παιδιά που θα εντοπίζονται ότι παρουσιάζουν βαθμολογία υψηλού κινδύνου θα παραπέμπονται για περαιτέρω διαγνωστική αξιολόγηση σε ειδικούς ιατρούς όπως παιδοψυχίατρους, κλινικούς γενετιστές και παιδονευρολόγους. Παιδιά που δεν είναι δικαιούχοι ΓεΣΥ, θα μπορούν να απευθύνονται για εξέταση, στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ. 

Σημειώνεται πως οι παιδίατροι θα αποστέλλουν τα δεδομένα στο υπουργείο Υγείας, για την επιδημιολογική περιγραφή του φαινομένου στην Κύπρο και αξιολόγηση του Ανιχνευτικού Προγράμματος.