Τι έγινε το 1980; Το 1990 και το 2004; Και τι γίνεται τώρα;… Αυτή λοιπόν η πολιτική εξίσωση που περιλαμβάνει μέσα «Εξουσία», «Αντιπολίτευση», «χρόνο εκτός εξουσίας», «μαζικές αποχωρήσεις βουλευτών από τα κόμματά τους» και «timing», είναι μια τρομερά ενδιαφέρουσα εξίσωση…
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ Twitter: @tsangarisp
Την Τρίτη, 28 Ιουλίου 2020, τρεις βουλευτές του ΔΗΚΟ και άλλα δυο στελέχη του ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από το Δημοκρατικό Κόμμα. Πρόκειται για τους Βουλευτές Άγγελο Βότση, Μαρίνο Μουσιούττας και Γιώργο Προκοπίου και τα στελέχη Αλέκος Τρυφωνίδης (Αντιπρόεδρος) και ο Χρίστος Τσίγκης (Δημοτικός Σύμβουλος Στροβόλου).
Αναμενόμενο ήταν πως η κίνηση των πέντε και ειδικά των τριών βουλευτών θα προκαλούσαν «πολιτική καταιγίδα». Όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα σε ανάλογες περιπτώσεις αποχωρήσεων στελεχών και δη στελεχών με αξιώματα και μάλιστα αιρετά.
Αν και οι πέντε δήλωσαν πως δεν θα προσχωρήσουν στην ΔΗΠΑ (Δημοκρατική Παράταξη), κόμμα το οποίο δημιούργησε ο Μάριος Καρογιάν, πρώην πρόεδρος του ΔΗΚΟ, και πως ο στόχος τους είναι να δημιουργήσουν μια πολιτική πλατφόρμα, η οποία με την ίδρυσή της θα λάβει και τις αποφάσεις της για το πώς θα κινηθεί στις Βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2021, είναι αναμενόμενο ότι η συμπόρευση των πέντε με την ΔΗΠΑ θα είναι και η λογική ακολουθία.
Το πολιτικό μας στόρι εδώ ποιο είναι; Το εξής: Διάφοροι πρώην του ΔΗΚΟ έχουν ήδη οργανωθεί κάτω από το σχήμα επ’ ονόματι ΔΗΠΑ και προσπαθούν να αντλήσουν όσο το δυνατό περισσότερα στελέχη και ψηφοφόρους από το ΔΗΚΟ.
Δεν είναι κάτι πρωτάκουστο στην κυπριακή κομματική ζωή. Τέτοιες πολιτικές τακτικές και συγκρούσεις είχαμε και στο παρελθόν. Άλλες τρεις φορές μάλιστα, όπου μαζικά αποχώρησαν βουλευτές από ένα κόμμα, ιδρύοντας άλλο/άλλα κόμμα/τα (μεμονωμένες αποχωρήσεις υπήρξαν πολύ περισσότερες αλλά θα εξετάσουμε τις τρεις με μαζικές αποχωρήσεις).
Μήπως όμως τώρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά; Μήπως δεν θα συμβεί ότι συνέβη στις προηγούμενες τρεις φορές; Θα απαντήσουμε αυτά τα ερωτήματα πιο κάτω, αφού πρώτα δούμε τις προηγούμενες τρεις παρόμοιες περιπτώσεις.
Περίπτωση πρώτη μαζικής φυγής. 1980. Στις 16 Οκτωβρίου 1980 σημειώθηκε η πρώτη μαζική αποχώρηση βουλευτών από ένα κόμμα ιδρύοντας άλλο. Πρόκειται για έξι βουλευτές του ΔΗΚΟ (Αλέκος Μιχαηλίδης, Σταύρος Αμπίζας, Νίκος Βασιλειάδης, Λοΐζος Καραμιχάλης, Πάρις Λένας και Τάκης Νέμιτσας), οι οποίοι αποχώρησαν και ίδρυσαν την ΝΕΔΗΠΑ (Νέα Δημοκρατική Παράταξη). Η ΝΕΔΗΠΑ είχε ένα κύκλο ζωής 8 χρόνων. Δεν κατάφερε να εκλέξει βουλευτή στις Βουλευτικές του 1981 ενώ στις Βουλευτικές του 1986 δεν έλαβε καν μέρος. Υποστήριξε στις Προεδρικές του 1983 τον Γλαύκο Κληρίδη και το 1988 η ΝΕΔΗΠΑ εντάχθηκε στον ΔΗΣΥ.
Περίπτωση δεύτερη μαζικής φυγής. 1990. Πέντε βουλευτές του ΑΚΕΛ (Ανδρέας Ζιαρτίδης, Παύλος Δίγκλης, Ανδρέας Φάντης, Ντίνος Κωνσταντίνου, Μιχάλης Παπαπέτρου) αποχωρούν από το κόμμα και ιδρύουν το Ανανεωτικό Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΑΔΗΣΟΚ) κάνοντας την δική τους Περεστρόικα πράξη. Το ΑΔΗΣΟΚ είχε κύκλο ζωής 6 χρόνων. Το 1991 συμμετείχαν στις Βουλευτικές Εκλογές χωρίς να καταφέρουν να εκλέξουν βουλευτή ενώ το 1996 συνενώθηκε με το Κίνημα Ελευθέρων Δημοκρατών (ΚΕΔ – κόμμα που ίδρυσε ο Γιώργος Βασιλείου), ιδρύοντας το κόμμα των Ενωμένων Δημοκρατών (ΕΔΗ).
Περίπτωση τρίτης μαζικής φυγής. 2004. Τέσσερεις βουλευτές του ΔΗΣΥ αποχωρούν / διαγράφονται. Πρόκειται για τους Πρόδρομο Προδρόμου, Ρίκκο Ερωτοκρίτου, Δημήτρη Συλλούρη και Χριστόδουλο Ταραμουντά. Οι τρεις (Προδρόμου, Ερωτοκρίτου, Ταραμουντάς) ιδρύουν την «Ευρωπαϊκή Δημοκρατία» (ΕΥΡΩΔΗ), η οποία είχε χρόνο ζωής 4 έτη. Ο Δημήτρης Συλλούρης ίδρυσε το 2005 το «Ευρωπαϊκό Κόμμα» - ΕΥΡΩΚΟ (στο οποίο αποτελείτο από τα περισσότερα στελέχη της ΕΥΡΩΔΗ και τους Νέους Ορίζοντες). Το ΕΥΡΩΚΟ είχε κύκλο ζωής 11 χρόνια αφού το 2016 ο Δ. Συλλούρης ανακοίνωσε την συγχώνευση του ΕΥΡΩΚΟ στο κόμμα ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ, το οποίο ίδρυσε το 2015 η Ελένη Θεοχάρους.
Η κομματική ιστορία, φανερώνει λοιπόν πως οι προηγούμενες τρεις μαζικές αποχωρήσεις Βουλευτών από τα κόμματά τους, δεν έφεραν κάτι το καινούργιο, το οποίο να διατηρηθεί. Έφεραν κάτι το εφήμερο και πρόσκαιρο. Να διευκρινιστεί ότι μιλάμε για τις νέες πολιτικές οντότητες που δημιουργήθηκαν και όχι για τα πρόσωπα, διότι τα πρόσωπα μπορεί να κατάφεραν και να πέτυχαν στην περαιτέρω τους πολιτική πορεία. Ωστόσο οι κομματικοί Σχηματισμοί ούτε άντεξαν, ούτε επιβίωσαν.
Θα γίνει και τώρα αυτό; Στην τέταρτη μαζική φυγή βουλευτών; Ή όχι; Θα είναι η ΔΗΠΑ η εξαίρεση ή όχι; Θα αντέξει η ΔΗΠΑ; Και θα αντέξει και το ΔΗΚΟ; Ή ένας εκ των δυο;
Μια πρώτη και μάλλον επιφανειακή ανάγνωση των πραγμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει εσφαλμένα κάποιον στην απόλυτη εκτίμηση πως το μέλλον της ΔΗΠΑ θα είναι όπως των άλλων κομμάτων. Ωστόσο, αν προσέξουμε κάποιες βασικές λεπτομέρειες, ενδεχομένως τα πράγματα να μην είναι έτσι αυτή τη φορά, και κυρίως το «μητρικό κόμμα», το οποίο αιμορραγεί (σε αυτή την περίπτωση το ΔΗΚΟ), ενδεχομένως να βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Γιατί;
Ανατρέχουμε πάλι στην ιστορία ώστε να δούμε την ειδοποιό διαφορά των άλλων τριών περιπτώσεων με αυτή την περίπτωση.
Το 1980 όταν οι έξι βουλευτές του ΔΗΚΟ αποχώρησαν, το ΔΗΚΟ ήταν στην εξουσία. Οι έξι βρέθηκαν εκτός εξουσίας. Το δε 1983, δηλαδή στις αμέσως επόμενες προεδρικές εκλογές από την αποχώρηση των έξι, το ΔΗΚΟ (με συνεργασία με το ΑΚΕΛ) συνέτριψε τους αντιπάλους του και εξέλεξε εκ νέου τον μ. Σπύρο Κυπριανού στην εξουσία με 56.54% από την πρώτη Κυριακή ενώ οι έξι (ΝΕΔΗΠΑ) στήριξαν Γλαύκο Κληρίδη. Δηλαδή ξανά εκτός εξουσίας.
Το 1990 όταν πέντε βουλευτές του ΑΚΕΛ αποχώρησαν, το ΑΚΕΛ βρισκόταν στην εξουσία με τον Γιώργο Βασιλείου και ως εκ τούτου οι έξι ήταν «εκτός εξουσίας». Στις αμέσως επόμενες προεδρικές εκλογές, το 1993, το ΑΔΗΣΟΚ των έξι ενώ βρέθηκε στο ίδιο χαράκωμα με το ΑΚΕΛ υποστηρίζοντας τον Γιώργο Βασιλείου, δεν κατάφεραν να εκλέξουν τον υποψήφιό τους με αποτέλεσμα να βρεθούν και πάλι εκτός εξουσίας.
Το 2004 όταν έγιναν οι αποχωρήσεις / διαγραφές στο ΔΗΣΥ, ο Δημοκρατικός Συναγερμός ήταν μεν αντιπολίτευση, αλλά και οι τέσσερεις βουλευτές που αποχώρησαν ιδρύοντας την ΕΥΡΩΔΗ και ΕΥΡΩΚΟ παρέμειναν και αυτοί αντιπολίτευση. Δηλαδή εκτός εξουσίας. Στις προεδρικές που ακολούθησαν, το 2008, το μεν ΕΥΡΩΚΟ στήριξε Τάσσο Παπαδόπουλο, η μεν ΕΥΡΩΔΗ Γιαννάκη Κασουλίδη, αλλά εξελέγη ο Δημήτρης Χριστόφιας με αποτέλεσμα και πάλι να παραμείνουν εκτός εξουσίας.
Τώρα; Το 2020 με τους τρεις Βουλευτές του ΔΗΚΟ και την ΔΗΠΑ είναι το ίδιο; Όχι. Αυτή τη φορά τα πράγματα είναι εντελώς αντίστροφα απ’ ότι στις προηγούμενες περιπτώσεις μαζικών φυγών.
Τώρα, το αιμορραγούν κόμμα, το ΔΗΚΟ είναι στην αντιπολίτευση και η ΔΗΠΑ στην εξουσία ενώ και οι αποχωρήσαντες Βουλευτές είναι με το ένα πόδι στην εξουσία.
Επιπλέον το ΔΗΚΟ διανύει την μακρότερη περίοδο από την ημέρα ίδρυσής του εκτός εξουσίας. Για 6,5 συνεχόμενα χρόνια (από τον Φεβρουάριο του 2014 που αποχώρησε από το κυβερνητικό σχήμα του Νίκου Αναστασιάδη) βρίσκεται εκτός εξουσίας ενώ αυτό δεν αναμένεται να αλλάξει για τα επόμενα 2,5 χρόνια. Δηλαδή για 9 χρόνια εκτός εξουσίας, ΑΛΛΑ την ίδια ώρα οι έστω «αντιφρονούντες» ΔΗΚΟικοί, που ίδρυσαν μετέπειτα την ΔΗΠΑ, παραμένουν στην εξουσία εδώ και 7,5 συνεχόμενα χρόνια.
Αυτή λοιπόν η πολιτική εξίσωση που περιλαμβάνει μέσα «Εξουσία», «Αντιπολίτευση», «χρόνο εκτός εξουσίας», «μαζικές αποχωρήσεις βουλευτών από τα κόμματά τους» και «timing», είναι μια τρομερά ενδιαφέρουσα εξίσωση… Δηλαδή ενώ στις προηγούμενες τρεις μαζικές φυγές οι αποχωρήσαντες ήταν στην αντιπολίτευση, αυτή τη φορά είναι στην εξουσία.
Με αυτά τα διαφοροποιημένα δεδομένα και παραμέτρους, το τι θα γίνει, δεν θα μπορούσε να λεχθεί αλλά ούτε και να εκτιμηθεί μετά βεβαιότητας.
Τα μόνα σίγουρα συμπεράσματα αυτή την στιγμή είναι δύο: 1/ Το ΔΗΚΟ δεν θα πρέπει να εφησυχάσει ότι θα γίνει ό,τι έγινε και στο παρελθόν με άλλες μαζικές φυγές και 2/ Η πορεία της ΔΗΠΑ αλλά και του ΔΗΚΟ θα διαφανεί στις προσεχείς Βουλευτικές Εκλογές του Μαΐου 2021… Και εκεί είτε θα δούμε μια εντελώς άλλη εικόνα του κομματικού χάρτη της Κύπρου είτε θα δούμε τα ίδια που είδαμε στο παρελθόν με διάφορες άλλες Κινήσεις και Κόμματα που εμφανίστηκαν και μετέπειτα εξαφανίστηκαν…
