Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι έτοιμη να εναρμονιστεί με τη Σύμβαση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και να προχωρήσει σε νομοθεσία για τη λεκτική, ψυχική, και ψυχολογική βία στην εργασία.

Αυτή τη στιγμή, η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει νομοθετικό πλαίσιο για τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία κατα φύλου. Επίσης, ο υφιστάμενος νόμος καλύπτει και την απόλυση υπαλλήλων γυναικών για λόγους μητρότητας ή άλλων συνθηκών. 

Αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο

Για την υιοθέτηση της Σύμβασης υπήρξε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και πλέον η Επίτροπος Νομοθεσίας Λουίζα - Χριστοδουλίδου - Ζαννέτου  έβαλε μπρος άμεσα για τη  σύνταξη κειμένου νομοσχεδίου εφαρμοστικού της Σύμβασης, για την βία και ψυχολογική  παρενόχληση στην εργασία.

 Με αφορμή και την πιο πάνω εξέλιξη, η Επίτροπος προχώρησε άμεσα με τη σύσταση ομάδας εργασίας για τη σύνταξη του νομοσχεδίου. Να σημειωθεί ότι το νομοσχέδιο που θα ετοιμάσει η Επίτροπος θα συνδυαστεί χρονικά και με τον κυρωτικό νόμο της Σύμβασης.

Όπως μας ανέφερε η Επίτροπος, η Σύμβαση στοχεύει να εξασφαλίσει το δικαίωμα της ισότητας και της μη-διάκρισης στην εργασία και την απασχόληση και αναγνωρίζει τις εξής βασικές αρχές: Το δικαίωμα όλων των ανθρώπων για ένα κόσμο εργασίας, απαλλαγμένο από την βία και την παρενόχληση, συμπεριλαμβανομένων και της βίας και της παρενόχλησης με βάση το φύλο.

Η κα Ζαννέτου - Χριστοδουλίδου ανέφερε «ότι η βία και η παρενόχληση στον χώρο της εργασίας αποτελεί παραβίαση και κατάχρηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και είναι απειλή στις ίσες ευκαιρίες, είναι απαράδεκτη και ασύμβατη με την αξιοπρεπή εργασία, τη σημασία μιας κουλτούρας εργασίας, βασισμένης στον αμοιβαίο σεβασμό και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου για την αποτροπή της βίας και της παρενόχλησης»,

Η Επίτροπος  τόνισε τη   σημαντική ευθύνη των μελών της Σύμβασης για να προωθήσουν ένα περιβάλλον με μηδενική ανοχή στην βία και την παρενόχληση, για την αποτροπή τέτοιων συμπεριφορών και πρακτικών, και την υποχρέωση όλων των παραγόντων στο χώρο της εργασίας από το να απέχουν, να αποτρέψουν και να αντιμετωπίσουν την βία και την παρενόχληση,

Η βία  και η παρενόχληση στον χώρο της εργασίας επηρεάζει την ψυχολογική, φυσική και σεξουαλική υγεία ενός ατόμου, την αξιοπρέπεια, και το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον,

ότι η βία και η παρενόχληση επηρεάζουν και την ποιότητα των δημοσίων και ιδιωτικών υπηρεσιών, και μπορεί να αποτρέψουν άτομα, ιδίως γυναίκες, από την πρόσβαση, την παραμονή και την προαγωγή στην αγορά εργασίας. 

Η  βία και η παρενόχληση είναι ασύμβατες με την προώθηση των βιώσιμων επιχειρήσεων και επηρεάζουν δυσμενώς την οργάνωση εργασίας, τις σχέσεις στον χώρο εργασίας, την εμπλοκή του εργαζόμενου, την φήμη της επιχείρησης, και την παραγωγικότητα. 

Επηρεάζει τις γυναίκες

Η  βία και η παρενόχληση με βάση το φύλο επηρεάζει τις γυναίκες και τα κορίτσια δυσανάλογα, και μια περιεκτική, ενταξιακή προσέγγιση και μια προσέγγιση που ανταποκρίνεται στο φύλο, που αντιμετωπίζει τις υποκείμενες αιτίες και παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου των στερεοτύπων φύλου, πολλαπλών και διασταυρωμένων μορφών διάκρισης, και άνισων σχέσεων δύναμης με βάση το φύλο, είναι απαραίτητη για τον τερματισμό της βίας και της παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας,

Επηρεάζει την εργασία και παραγωγικότητα

Η  ενδοοικογενειακή βία μπορεί να επηρεάσει την εργασία, την παραγωγικότητα  την υγεία και ασφάλεια.Οι Κυβερνητικές  οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων μπορούν να βοηθήσουν, σαν μέρος άλλων μέτρων, για να αναγνωρίσουν, να ανταποκριθούν και να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας.

Η Σύμβαση προστατεύει εργαζομένους άλλα και τρίτα άτομα που βρίσκονται στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένων υπαλλήλων, καθώς επίσης και άτομα που εργάζονται ανεξαρτήτως του συμβασιακού τους καθεστώτος,. Ισχύει δε σε όλους τους τομείς, είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα. Όσον αφορά τα τρίτα άτομα, αυτά μπορεί να είναι πελάτες, παροχείς υπηρεσιών, ασθενείς ή και μέλη του κοινού.

Διάφορα είδη βίας

Σύμφωνα με τη Σύμβαση ο όρος “βία και παρενόχληση” στον χώρο της εργασίας αφορά ένα εύρος απαράδεκτων συμπεριφορών και πρακτικών, ή απειλών, είτε μεμονομένων περιστατικών είτε επαναλαμβανομένων, που αποσκοπούν, καταλήγουν, ή είναι πιθανόν να καταλήξουν σε φυσική, ψυχολογική, σεξουαλική ή οικονομική βλάβη, και περιλαμβάνει την βία και την παρενόχληση με βάση το φύλο. Συνεπώς, καλύπτονται και συμπεριφορές άσχετες με το φύλο που σήμερα καλύπτει ο περί Ίσης Μεταχείρισης Αντρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμοςτου 2002 (Ν.205(Ι)/2002). 

Η βία και παρενόχληση με βάση το φύλο” σημαίνει βία και παρενόχληση που απευθύνεται σε άτομα λόγω του φύλου ή των σεξουαλικών προτιμήσεων τους, ή που επηρεάζει άτομα συγκεκριμένου φύλου ή σεξουαλικών προτιμήσεων δυσανάλογα, και περιλαμβάνει την

σεξουαλική παρενόχληση.

Για καφέ η σε ταξίδια

Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί, ότι η Σύμβαση εισάγει και νέες έννοιες που δεν υπάρχουν σήμερα στο δίκαιο μας. Αρχικά, ο χώρος εργασίας στον οποίο προβλέπονται οι απαγορεύσεις συμπεριλαμβάνει τους δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους εργασίας, χώρους όπου ο εργαζόμενος ξεκουράζεται, αναπαύεται ή γευματίζει, χώρους υγειονομικούς, καλύπτει τη διάρκεια περιοδειών, ταξιδιών, εκπαιδεύσεων, εκδηλώσεων ή κοινωνικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την εργασία, καλύπτει επικοινωνίες που σχετίζονται με την εργασία, καταλύματα που παρέχονται από τον εργοδότη, και την μετακίνηση από και προς την εργασία.

Σύμφωνα με την Επίτροπο, είναι άκρως σημαντικό για τη Σύμβαση αυτή, η προσέγγιση που θα υιοθετήσει το κράτος για την αποτροπή και εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης, να τύχει διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους.

Ειδικότερα η Σύμβαση υποχρεώνει τα κράτη:

•  Να προβλέψουν σε νόμο την απαγόρευση την βίας και την παρενόχλησης,) να υιοθετήσουν πολιτικές που να αντιμετωπίζουν την βία και την παρενόχληση,
• Να  υιοθετήσουν περιεκτική στρατηγική για εφαρμογή μέτρων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης, 
• Να  εγκαθιδρύσουν η ενδυναμώσουν μηχανισμούς επιβολής και παρακολούθησης, (ε) να εξασφαλίσου την πρόσβαση σε διορθωτικά μέτρα και να υποστηρίζουν τα θύματα,
•   Να  διαθέτουν εργαλεία, καθοδήγηση, εκπαίδευση και κατάρτιση, και ευαισθητοποίηση σε προσβάσιμες μορφές, ανάλογα με την περίπτωση,
• Να  διαθέτουν αποτελεσματικά μέσα επιθεώρησης και διερεύνησης υποθέσεων βίας και παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένων και μέσω εργασιακών επιθεωρήσεων ή άλλων αρμοδίων οργάνων.

Η Σύμβαση δίνει μεγάλη έμφαση στην πρόληψη, προβλέποντας μάλιστα αρκετές υποχρεώσεις προς τους εργοδότες σε σχέση με την πρόληψη της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία. 

Συγκεκριμένα, εργοδότες θα πρέπει να:

Να  υιοθετήσουν και υλοποιήσουν σε διαβούλευση με τους εργαζόμενους μια πολιτική στον χώρο εργασίας για την βία και την παρενόχληση,

Να  λαμβάνουν υπόψη την βία και την παρενόχληση και συνδεδεμένους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην διαχείριση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας,

Να  εντοπίζουν κινδύνους και να εκτιμούν τους κινδύνους της βίας και της παρενόχλησης, με την συμμετοχή των εργαζομένων και να λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη και τον έλεγχο τους, και

Να  παρέχουν στους εργαζόμενους πληροφορίες και εκπαίδευση, στους κινδύνους της βίας και της παρενόχλησης και τα συνδεδεμένα μέτρα πρόληψης και προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων και ευθυνών των εργαζομένων την πολιτική του εργοδότη.

>>>Διαβάστε επίσης:Τελευταίες Εκλογές για Σχολικούς Εφόρους - Τι αλλάζει από το 2029<<<<

Ακόμη, ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει

• Διαδικασίες παραπόνων και ερευνών, και μηχανισμούς εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών στο χώρο εργασίας,
• Μηχανισμούς επίλυσης διαφορών εκτός χώρου εργασίας,
• Δικαστική διαδικασία και προστασία
• Προστασία εναντίον της θυματοποίησης ή της αντεκδίκησης εναντίον των καταγγελόντων, θυμάτων, μαρτύρων και πληροφοριοδοτών, π.χ. να μην απολύεται λόγω καταγγελίας
• Νομικά, κοινωνικά, ιατρικά και διαχειριστικά μέτρα υποστήριξης για καταγγέλοντες και θύματα.
• Κυρώσεις για τις παραβάσεις
• Εχεμύθεια στο χειρισμό των καταγγελιών
• Απομάκρυνση του εργαζομένου από το χώρο που έγινε η βία ή η παρενόχληση

Όπως ανέφερε η κα Ζαννέτου, το σημαντικό είναι η παροχή στο θύμα μηχανισμών εξωδικαστικής και δικαστικής προστασίας, αλλά και εύκολης πρόσβασης σε αυτούς. Επίσης παρέχεται δικαίωμα αποζημιώσεων από τον παραβάτη από το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών, αφού οι περιπτώσεις της βίας και της παρενόχλησης στο χώρο εργασίας κατατάσσονται όχι απαραίτητα στο χώρο μόνο του ποινικού δικαίου, αλλά κυρίως του εργατικού Συνεπώς, ο νέος νόμος πέραν από ποινικά αδικήματα θα προβλέπει και αστικές εργατικές Διαφορές.

Θα σταλεί στον Γ.Παναγιώτου

Η Επίτροπος είναι αισιόδοξη ότι το κείμενο του νομοσχεδίου θα ετοιμαστεί μέσα στο Φθινόπωρο, και έπειτα θα αποσταλεί στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο οποίος με τη σειρά του θα το θέσει στην απαραίτητη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους αρμοδίους φορείς και οργανισμούς, όπως ρητά προβλέπουν οι μηχανισμοί το Διεθνούς Γραφείου Εργασίας.

Γιώργος Μιχαηλίδης