Του Σωτήρη Νικηφόρου

Κανονικά και με τον νόμο θα πληρώνουν τα πρόστιμα τους οι Κύπριοι οδηγοί που παραβιάζουν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα προωθούνται και αλλαγές για τις άδειες οδήγησης με ένα από τους στόχους  να είναι ο καθορισμός ενιαίου υποδείγματος άδειας οδήγησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα είναι υποχρεωτικό για όλους τους οδηγούς από το 2033.

Την Πέμπτη θα συζητηθεί στην Επιτροπή Μεταφορών της Βουλής ο εκσυγχρονισμός της Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πανευρωπαϊκή ισχύ ορισμένων ποινών που επιβάλλονται στους οδηγούς σε σχέση με οδικές παραβάσεις. Παράλληλα θα συζητηθεί και πρόταση για διευκόλυνση της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών για τροχαίες παραβάσεις σχετικές με την οδική ασφάλεια καθώς και σχετική πρόταση για τις άδειες οδήγησης. 

Ουσιαστικά πρόκειται για εκσυγχρονιστικές οδηγίες του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ.  

Στην παρούσα φάση η Βουλή θα συζητήσει για τις Προτάσεις και θα καταθέσει τις απόψεις και εισηήγήσεις της προς την ΕΕ. Κάθε κράτος θα υποβάλει τις δικές του θέσεις. Δεν θα ψηφιστεί τώρα δηλαδή νομοθεσία. Θα κατατεθούν απόψεις και σε κατοπινό στάδιο θα έρθει εκ νέου το τελικό κείμενο (νόμος της ΕΕ) για να ψηφιστεί από την Βουλή και να εφαρμοστεί. 

Πρέπει να αναφέρουμε ότι η οδηγία  για διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών είναι σε ισχύ αλλά για διάφορους λόγους δεν εφαρμόζεται όπως πρέπει. Όπως αναφέρεται και στην έκθεση, όσοι πληρώνουν το κάνουν εθελοντικά. Εφαρμόζεται ορθότερα κυρίως μεταξύ χωρών που έχουν διμερείς συμφωνίες.

Γι’ αυτό το λόγο θα εκσυγχρονιστεί, θα απλοποιηθεί και θα ψηφιοποιηθεί με σκοπό την διευκόλυνση της διαδικασίας της  διασυνοριακή επιβολή κυρώσεων (προστίμων). 

Με απλά λόγια, αν παίρνεις εξώδικο για τροχαία παράβαση σε μία από τις χώρες της ΕΕ, το εξώδικο θα έρχεται να σε βρίσκει και θα πρέπει να το πληρώνεις κανονικά. Και αυτό θα ισχύει είτε οδηγείς το δικό σου αυτοκίνητο είτε αυτοκίνητο ενοικιάσεως. 

Η ρύθμιση αφορά 8 συγκεκριμένα τροχαίες παραβάσεις ενώ αναμένεται ότι θα προστεθούν και άλλες:

1. Υπερβολική ταχύτητα
2. μη χρήση της ζώνης ασφαλείας
3. παραβίαση φωτεινού κόκκινου σηματοδότη
4. οδήγηση σε κατάσταση μέθης
5. οδήγηση υπό την επήρεια ναρκωτικών
6. μη χρήση προστατευτικού κράνους
7. χρήση απαγορευμένης λωρίδας
8. παράνομη χρήση κινητού τηλεφώνου ή άλλων συσκευών επικοινωνίας κατά την οδήγηση

Σημειώνεται ότι αφορά και πρόστιμα από ραντάρ ή κάμερες. 

Ενδιάμεσος στόχος για το «Όραμα μηδενικών απωλειών» έως το 2050

Η συγκεκριμένη ρύθμιση γίνεται στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια 2021-2030 και είναι ένα ακόμα βήμα προς το «Όραμα μηδενικών απωλειών» έως το 2050.  Είναι ένας νέος ενδιάμεσος στόχος για τη μείωση του αριθμού των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα κατά 50 % μεταξύ 2020 και 2030.

Η διασυνοριακή επιβολή των τροχαίων παραβάσεων σχετικών με την οδική ασφάλεια αποτελεί έναν από τους κύριους πυλώνες του συστήματος, καθώς μειώνει την ατιμωρησία των ξένων οδηγών.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι μη μόνιμοι κάτοικοι θεωρούσαν ότι ήταν λιγότερο πιθανό να τους επιβληθεί πρόστιμο όταν οδηγούσαν σε κράτος μέλος στο οποίο δεν διέμεναν και ότι ήταν λιγότερο πιθανό να βρεθούν αντιμέτωποι με κάποια ένδικη διαδικασία εάν δεν πλήρωναν τα πρόστιμα που επέβαλαν οι αρχές της χώρας που βρίσκονταν.

Οι στόχοι για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η οδηγία είναι: 

1. Αύξηση της συμμόρφωσης των οδηγών μη μόνιμων κατοίκων με πρόσθετους οδικούς κανόνες σχετικούς με την οδική ασφάλεια:
2. Εξορθολογισμός των διαδικασιών αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των κρατών μελών κατά τη διασυνοριακή διερεύνηση τροχαίων παραβάσεων σχετικών με την οδική ασφάλεια
3. Ενίσχυση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των παραβατών μη μόνιμων κατοίκων, συμπεριλαμβανομένης της εναρμόνισης με τους νέους κανόνες της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Η αξιολόγηση της οδηγίας για τη διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών του 2016 εντόπισε τους ακόλουθους κύριους λόγους που εμποδίζουν την εφαρμογή της δικαιοσύνης σε παραβάτες μη μόνιμους κατοίκους: 

1. περίπου οι μισές τροχαίες παραβάσεις που διαπράχθηκαν από μη μόνιμους κατοίκους δεν διερευνήθηκαν
2. περίπου οι μισές χρηματικές ποινές για τις τροχαίες παραβάσεις που είχαν διερευνηθεί δεν είχαν επιβληθεί επιτυχώς· 
3. σχεδόν όλες οι παραβάσεις στις οποίες οι παραβάτες αρνήθηκαν να πληρώσουν χρηματικές ποινές δεν εκτελέστηκαν - οι ποινές που εκτελέστηκαν επιτυχώς οφείλονταν ουσιαστικά σε εθελοντικές πληρωμές. 

Η κύρια εξήγηση για αυτό είναι οι δυσκολίες στη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών για τη διερεύνηση τροχαίων παραβάσεων σχετικών με την οδική ασφάλεια και την επιβολή προστίμων. Ωστόσο, η εν λόγω συνεργασία αποδείχθηκε επιτυχής μεταξύ των κρατών μελών τα οποία συνήψαν διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες που συμπληρώνουν το δίκαιο της ΕΕ. 

Ενιαία άδεια οδήγησης στην ΕΕ από το 2033

Όσον αφορά την τροποποιητική οδηγία για τις άδειες οδήγησης, μεταξύ άλλων προβλέπεται η καθιέρωση ενός ενιαίου υποδείγματος άδειας οδήγησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα είναι υποχρεωτικό για όλους τους οδηγούς από το 2033, με στόχο την εξασφάλιση μεγαλύτερης προστασίας έναντι της απάτης και της πλαστογράφησης. 

Επιπλέον προβλέπεται η εφαρμογή κοινών ελάχιστων προτύπων όσον αφορά τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τη σωματική και πνευματική ικανότητα των οδηγών καθώς και η σταδιακή πρόσβαση σε μεγάλου κυβισμού μοτοσυκλέτες, με βάση το κατώτατο όριο ηλικίας και την προηγούμενη εμπειρία σε μικρότερου κυβισμού μοτοσυκλέτες.

Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας και η διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμβάλλοντας επίσης στη βιωσιμότητα των οδικών μεταφορών και στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους μέσω:

• της βελτίωσης των δεξιοτήτων οδήγησης, των γνώσεων και της εμπειρίας, καθώς και της μείωσης και επιβολής τιμωρίας στις επικίνδυνες συμπεριφορές
• Διασφάλιση επαρκούς σωματικής και πνευματικής ικανότητας των οδηγών σε ολόκληρη την ΕΕ.
• Κατάργηση ανεπαρκών ή περιττών φραγμών που επηρεάζουν τους αιτούντες και τους κατόχους αδειών οδήγησης

Καλά νέα για την Κύπρο

Αξίζει πάντως να αναφέρουμε ότι και η Κύπρος ταλαιπωρείται από δεκάδες χιλιάδες απλήρωτα πρόστιμα τουριστών. Τόσο το κράτος όσο και οι Δήμοι δεν πληρώνονται ποτέ την μεγάλη πλειοψηφία των προστίμων και εκτιμάται ότι με την ρύθμιση που προωθείται θα λυθεί το πρόβλημα.