Δηλαδή υπάρχουν επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν εργαζόμενους σε πλήρη απασχόληση, 40 ώρες εβδομαδιαίως, και πληρώνουν λιγότερα από 940ευρώ μεικτά; Και οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να ονομάζονται και επιχειρηματίες;
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ / Twitter: @tsangarisp
Στις 31 Αυγούστου 2022
Ας δούμε πρώτα όμως 10 σημεία (τα δεδομένα, τις εξαιρέσεις, τις προϋποθέσεις και τα ποσά) που αφορούν τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό και να επανέλθουμε.
1/ Ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός στην Κύπρο καθορίζεται στα 940 ευρώ, αλλά μετά τους πρώτους έξι μήνες εργασίας αφού ο Κατώτατος για τους πρώτους έξι μήνες απασχόλησης θα είναι 885 ευρώ.
2/ Ο Υπουργός Εργασίας στις δηλώσεις του εξαγγέλλοντας την απόφαση για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό είπε πως «επωφελούνται ουσιαστικά 40 χιλιάδες χαμηλόμισθοι συμπολίτες μας με ένα πολύ σημαντικό ποσό. Η αύξηση σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι της τάξης του 30%, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζεται θετικά σε μικρότερο βαθμό ένα άλλο μέρος των εργαζομένων συμπολιτών μας που ανέρχονται σε πέραν των 60 χιλιάδων».
3/ Από το Διάταγμα εξαιρούνται κάποιες κατηγορίες εργοδοτουμένων. Αυτές οι κατηγορίες είναι όσοι εργάζονται στη γεωργοκτηνοτροφία, οι οικιακοί βοηθοί και όσοι εργάζονται στη ναυτιλία.
4/ Εξαιρούνται επίσης από το Διάταγμα όσοι τυγχάνουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης μέσα από σύμβαση, έθιμο, πρακτική ή άλλο Διάταγμα, πρόσθεσε ο κ. Κούσιος. Αν ένας εργοδοτούμενος έχει καλύτερα οφέλη από αυτά που προβλέπει το Διάταγμα με κανένα τρόπο τα καλύτερα οφέλη δεν επηρεάζονται, εξήγησε.
5/ Επίσης, εξαιρούνται άτομα τα οποία λαμβάνουν κατάρτιση ή εκπαίδευση για απόκτηση πτυχίου ή επαγγελματικού προσόντος.
6/ Όταν ο εργοδότης προσφέρει σίτιση και στέγαση θα μπορεί με συμφωνία μεταξύ των μερών να αφαιρείται από το ποσό σε χρήμα 15% για τη σίτιση και 10% για τη στέγαση. Αυτό είναι επιτρεπτό μόνο στην περίπτωση συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου. Ο τελευταίος μπορεί με προειδοποίηση 45 ημερών προς τον εργοδότη να απαλλαγεί από αυτό το μέρος της συμφωνίας.
7/ Για εποχιακούς εργάτες ηλικίας μέχρι 18 ετών, με την εποχιακή εργασία να καθορίζεται στο ανώτατο όριο των δύο μηνών, ο Υπουργός Εργασίας είπε πως μπορεί να αποκόπτεται ποσοστό 25% από τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό. Ο κ. Κούσιος εξήγησε ακόμη πως αν αποκόπτονται ποσά για τη σίτιση και τη στέγαση, δεν μπορεί να αποκόπτεται και το 25%.
8/ Η πρώτη αναπροσαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού θα γίνει την 1.1.2024 και από εκεί και πέρα κάθε δυο χρόνια.
9/ Συγκροτείται 9μελής επιτροπή (που θα απαρτίζεται από 3 εκπροσώπους του συνδικαλιστικού κινήματος, 3 εκπροσώπους των εργοδοτών και 3 πανεπιστημιακούς ή εμπειρογνώμονες για εργασιακά θέματα), οι οποίοι συμβουλεύουν το Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα, το οποίο με τη σειρά του συμβουλεύει τον Υπουργό Εργασίας, ο οποίος υποβάλλει αιτιολογημένη έκθεση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για την αναπροσαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού.
10/ Ερωτηθείς ο Υπουργός Εργασίας αν τα 940 ευρώ αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες ώρες εργασίας, ο κ. Κούσιος είπε πως έχει δεσμευτεί ότι εντός Σεπτεμβρίου θα καλέσει το Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα για να συζητήσουν θέματα ωραρίου και θέματα αργιών». Είπε πως η ρύθμιση που γίνεται με το Διάταγμα είναι πολύ απλή, αφού ισχύουν τα 940 ευρώ για πλήρη απασχόληση με ωράριο ανά τομέα οικονομίας ή οικονομικής δραστηριότητας όπως εφαρμόζεται σήμερα.
Κάποια σχόλια.
Αρχικά, αν διερωτάστε τι γίνεται με τις άλλες χώρες της ΕΕ, να σημειώσουμε πως στην Ευρώπη η Κύπρος ήταν ανάμεσα στις 6 από τις 27 χώρες που δεν είχαν Εθνικό Κατώτατο Μισθό (οι άλλες πέντε είναι Αυστρία, Δανία, Φινλανδία, Σουηδία και Ιταλία). Με τον καθορισμό των 940ευρώ / μήνα η Κύπρος καθίσταται η 9η σε σειρά χώρα της ΕΕ (από τις 22) με τον υψηλότερο Κατώτατο Μισθό (ενδεικτικά να πούμε πως 1η χώρα με τον υψηλότερο Κατώτατο Μισθό στην ΕΕ είναι το Λουξεμβούργο με 2,257/μήνα, 8η είναι η Σλοβενία με 1,074/μήνα ακολουθεί η Κύπρος με 940 και 10η είναι η Πορτογαλία με 823/μήμα)
Η απόφαση για καθορισμό Κατώτατου Μισθού είναι ορθή. Άργησε ήδη η Κύπρος να το πράξει, αλλά κάλιο παρά ποτέ.
Προκαλείται ωστόσο κάποιος προβληματισμός και κάποιες δικαιολογημένες αντιδράσεις διότι ο Κατώτατος καθορίστηκε σε μηνιαία βάση. Η λογική λέει πως από την στιγμή που καθορίζεις Κατώτατο μισθό, ο υπολογισμός του θα έπρεπε να ήταν πάνω στην εργατοώρα. Δηλαδή ο Κατώτατος Μισθός ανά ώρα και όχι ανά Μήνα. Αυτό δεν έγινε στην Κύπρο και επιπλέον ενώ μεν καθορίστηκε ο Κατώτατος σε μηνιαία βάση, δεν διευκρινίστηκε βάσει πόσων ωρών εβδομαδιαίως είναι αυτός ο Κατώτατος μισθός. Είναι 38 ώρες εργασίας την βδομάδα; 39; 40; 42; Πόσες; Αυτό είναι ένα σημαντικό κενό που θα πρέπει να διευκρινιστεί. Ο Υπουργός Εργασίας είπε πως εντός του μηνός θα διευκρινιστεί. Συνεπώς θα αναμένουμε, διότι πρέπει να καθοριστεί.
Απ’ εκεί και πέρα υπήρξαν κάποιες υπερβολικές αντιδράσεις τόσο από τους εργοδότες και από τις συντεχνίες αλλά και κόμματα. Τις αντιδράσεις των εργαζομένων δεν θα τις σχολιάσουμε περί δήθεν χαμηλού ποσού του Κατώτατου διότι απλώς είναι λαϊκίστικες και τους ταιριάζει η φράση ‘δώστου χωρκάτη αγγούρι, να σου πει ότι είναι ζαβό’. Αυτό όμως που αξίζει να σχολιαστεί είναι η αντίδραση των εργοδοτών, η οποία προκαλεί μερικά σοβαρά ερωτήματα. Η ΟΕΒ με ανακοίνωσή της υποστηρίζει πως το ύψος του Κατώτατου είναι ‘αρκετά υψηλό’ και πως προκάλεσε «Μούδιασμα και ανησυχία προκαλεί στις επιχειρήσεις» (από ανακοίνωση ΟΕΒ). Υποστηρίζει παράλληλα η ΟΕΒ πως «Τα €940 αντιστοιχούν ακριβώς στο 60% του Εθνικού Διάμεσου Μισθού (ΕΔΜ) κάτι που ενδέχεται να επιφέρει παράπλευρες αρνητικές συνέπειες σε επί μέρους επιχειρήσεις αλλά και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας συνολικά, ιδιαίτερα δεδομένης της παγκόσμιας γεωπολιτικής και οικονομικής αστάθειας».
Προσωπικά βρίσκω την ανακοίνωση της ΟΕΒ και λίγο προσβλητική για τους ίδιους τους επιχειρηματίες. Τι εννοεί η ΟΕΒ; Ότι υπάρχουν επιχειρηματίες, οι οποίοι πληρώνουν λιγότερα τους υπαλλήλους τους από 940 ευρώ μεικτά τον μήνα; (καθαρά είναι 837ευρώ τον μήνα). Δηλαδή υπάρχουν επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν εργαζόμενους σε πλήρη απασχόληση, 40 ώρες εβδομαδιαίως, και πληρώνουν λιγότερα από 940ευρώ μεικτά; (Η DigitalTree καθόρισε προ πολλού ως Κατώτατο μισθό στην εταιρεία τα 1000ευρώ μηνιαίως). Και οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να ονομάζονται και επιχειρηματίες; Να την κλείσουν αν δεν βγαίνουν. Ή να αφήσουν λιγότερους υπαλλήλους αλλά αυτοί που θα μείνουν να αμείβονται καλύτερα.
Και προχωρώ και σε μια άλλη προσέγγιση. Οι Συντεχνίες θα καταστούν αχρείαστες αν οι Επιχειρηματίες αρχίσουν να συμπεριφέρονται ως πραγματικοί επιχειρηματίες και όχι σαν μπακάληδες. Αν ένας εργοδότης σέβεται τους υπαλλήλους του και τους αμείβει ικανοποιητικά, στους καλούς προσφέρει αύξηση και άλλα ωφελήματα, τότε την Συντεχνία τι θα την κάνει ο Υπάλληλος; Ενόσω όμως ο εργοδότης συμπεριφέρεται σαν μπακάλης αντί σαν επιχειρηματίας τότε οι Συντεχνίες θα συνεχίσουν να παίζουν ρόλο και σε πολλές περιπτώσεις να λειτουργούν και ως ασπίδα των μέτριων και κάτω του μέτριου υπαλλήλων. Από την άλλη οι εργαζόμενοι πρέπει να αντιληφθούν πως δεν είναι μόνο ‘μισθός’ αλλά είναι και υποχρεώσεις και ευθύνες. Είναι θέμα δούναι και λαβείν. Είναι θέμα εργασιακής ισορροπίας μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου και μόνο οι δυο μεταξύ τους μπορούν να την πετύχουν. Αν ένα από τα δυο μέρη δεν συμφωνεί, τότε, είναι απλό, σταματά η συνεργασία. Ουσιαστικά αυτός είναι ο ‘χρυσός και απλός κανόνας’ των εργασιακών σχέσεων και όσο πιο σύνθετος γίνεται αυτός ο κανόνας, τόσο πιο πολύ ταλαιπωρεί και τα δυο μέρη.
Όπως και να έχει. Εν κατακλείδι, η θέσπιση του Εθνικού Κατώτους Μισθού είναι μια θετική εξέλιξη. Πρέπει να καλωσοριστεί από όλους και στόχος πρέπει να είναι να βρίσκεται η Οικονομία σε θετικούς ρυθμούς, να υπάρχει ανάπτυξη, σταθερότητα και σε δυο χρόνια ο Κατώτατος να φτάσει, γιατί όχι, και τα 1000ευρώ τον μήνα.
