Ωστόσο σε ποιο βαθμό θα είναι ύφεση ή για πόσο θα διαρκέσει είναι ερωτήματα που απασχολούν το παγκόσμιο και ως εκ τούτου οι όποιες εκτιμήσεις γίνονται (ότι θα διαρκέσει 3 μήνες ή 6 μήνες) δεν είναι παρά μόνο εικασίες αυτή την στιγμή.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ Twitter: @tsangarisp
Την ώρα που ο καθένας ανησυχεί για την υγεία τη δική του, της οικογένειας του, των δικών του ανθρώπων αλλά και ευρύτερα για την δημόσια υγεία, η Κυβέρνηση θα μπορούσε να δώσει και την χαριστική βολή στους πολίτες αφήνοντάς τους στο «έλεος της κρίσης», αφήνοντάς τους δηλαδή να ανησυχούν και για την επαγγελματική τους κατάσταση, αν θα έχουν δουλειά, αν θα πληρωθούν στο τέλος του μήνα και τι θα απογίνουν… Αναντίλεκτα μια θανατηφόρα συνταγή υπό τις περιστάσεις.
Το γεγονός ότι τα αντανακλαστικά της Κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη λειτούργησαν άψογα για αυτή την παράμετρο είναι προς πίστη τόσο του ιδίου του Προέδρου όσο και των αρμόδιων Υπουργών που χειρίζονται την οικονομική πτυχή της κρίσης, Ζέτας Αιμιλιανίδου και Κωνσταντίνου Πετρίδη.
Ομολογουμένως, τα πακέτα στήριξης είναι «αρκετά ισχυρά» αλλά κυρίως η ρήτρα για όχι απολύσεις είναι η ασφαλιστική δικλίδα που δίδει χρόνο στους εργαζομένους να «δουν τι θα κάνουν».
Επί τούτου ενδεχομένως η Κυβέρνηση να πρέπει να προχωρήσει και σε ένα βήμα παραπέρα δηλαδή όποια εταιρεία θα προβεί σε απολύσεις αμέσως μετά τη λήξη της περιόδου που θέτει η Κυβέρνηση, τότε η εταιρεία να ενημερώνει 60 ημέρες τουλάχιστον προηγουμένως τον εργαζόμενο ώστε να μην βρεθούν εργαζόμενοι εξ απροόπτου.
Θα πρέπει να σημειωθεί παράλληλα πως ναι μεν τίθεται «πλαίσιο απαγόρευσης απολύσεων» αλλά δεν τίθεται καμία ρήτρα -και δεν θα μπορούσε άλλωστε να τεθεί κάτι τέτοιο- για τις όποιες μειώσεις μισθών. Συνεπώς γίνεται αντιληπτό πως ο κάθε εργοδότης, ναι μεν δεν θα απολύει κόσμο (τουλάχιστο για αυτή την περίοδο απαγόρευσης) αλλά αυτό δεν σημαίνει πως θα κρατήσει τον εργαζόμενο με τις ίδιες απολαβές που λάμβανε προ της κρίσης.
Συνεπώς, η διαχείριση πρέπει να είναι σε δυο άξονες: α) Για το τώρα και για μια εξάμηνη περίπου περίοδο μετά την λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης (και σε αυτή την περίοδο εμπίπτουν τα μέτρα της Κυβέρνησης) και β) για το μετά και το μετέπειτα.
Έχει δίκαιο ο Δημήτρης Γεωργιάδης, ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, ο οποίος με δηλώσεις του σήμερα στην Brief σημειώνει πως θα πρέπει να φυλαχτούν πολεμοφόδια και «για το μετά». Διότι ακριβώς, το μεγάλο μας πρόβλημα θα είναι «το μετά».
Προσθέτω επί τούτου ότι το μεγάλο μας πρόβλημα θα είναι όταν θα λήξει η περίοδος απαγόρευσης απολύσεων. Και τότε, πιθανότατα, θα αρχίσουν οι μαζικές απολύσεις. Ενδεχομένως να δούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις στα εργασιακά στην Κύπρο. Ακόμη χειρότερες και από την περίοδο 2012-2016.
Και είναι «στο μετά» που πρέπει να επικεντρωθεί η προσοχή, διότι οι απόψεις χωρίζονται κυρίως σε δυο πτυχές «για το μετά»:
1/ Ότι η μετά-κορωνοϊού περίοδος -και αν εξευρεθεί φάρμακο ίασης (όχι εμβόλιο πρόληψης – αυτό αναμένεται σε 18 με 24 μήνες)- θα είναι μια θερμή οικονομική περίοδος, δηλαδή οι πολίτες θα ριχτούν με τα μούτρα στην κατανάλωση, θα διοργανώσουν τα ταξίδια τους, θα προχωρήσουν σε αγορές και πλάνα, διότι αυτή η περίοδος της απομόνωσης τους κόστισε και τους δίψασε για να κάνουν όλα αυτά που δεν έκαναν αυτές τις ημέρες / μήνες. Υποθέτω, πως σε αυτό το σενάριο βασίζεται και η «περίοδος απαγόρευσης απολύσεων» της Κυβέρνησης, αφού ενδεχομένως να θεωρεί πως σε μια περίοδο 3 με έξι μηνών αμέσως μετά τη λήξη της έκτακτης κατάστασης τα πράγματα θα πάρουν τον δρόμο τους και πάλι, με υψηλότερους ρυθμούς και γρηγορότερη οικονομική ανάρρωση.
2/ Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη που θέλει την μετά-κορωνοϊού περίοδο να αφήνει πίσω της πολύ περισσότερες απώλειες (απ’ ότι στο πρώτο σενάριο) σε βαθμό που δεν θα είναι εύκολα ανατρέψιμα τα πράματα. Που θέλει αρκετές μικρομεσαίες να έχουν σβήσει, που θέλει αρκετές εταιρείες να θέλουν χρόνο προσαρμογής σε νέα εταιρικά μοντέλα και νέες συνθήκες εργασίας, που θέλει αρκετές εταιρείες γαστρονομίας να παραπαίουν με αρκετές από αυτές να κλείνουν, που θέλει τον Τουρισμό να μην εκκινεί και τόσο εύκολα.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι θα υπάρξει παγκόσμια ύφεση το 2020, η οποία θα είναι χειρότερη από την κρίση του 2008 (η οποία κτύπησε την Κύπρο το 2012).
Ωστόσο σε ποιο βαθμό θα είναι ύφεση ή για πόσο θα διαρκέσει είναι ερωτήματα που απασχολούν το παγκόσμιο και ως εκ τούτου οι όποιες εκτιμήσεις γίνονται (ότι θα διαρκέσει 3 μήνες ή 6 μήνες) δεν είναι παρά μόνο εικασίες αυτή την στιγμή.
Οικονομολόγοι, σε διεθνή ΜΜΕ, υποστηρίζουν πως όλα αυτά θα εξαρτηθούν από την περίοδο του lockdown και σε ποιο βαθμό οι Κυβερνήσεις θα είναι σε θέση να στηρίξουν με διάφορα πακέτα την οικονομία τους.
Καταληκτικά:
1/ Η Κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη αντέδρασε σωστά και με γενναία πακέτα στήριξης για να περιορίσει τις ζημιές σε οικονομικό επίπεδο που προκαλεί η Πανδημία του Covid-19.
2/ Αυτά τα πακέτα ωστόσο είναι παυσίπονα, τα οποία και έχουν περιορισμένη ισχύ και για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
3/ Τα δύσκολα, σε οικονομικό επίπεδο, έπονται. Και σε αυτό θα πρέπει να είμαστε όλοι προετοιμασμένοι. Και σε επιχειρηματικό, και σε κοινωνικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο. Και η Κυβέρνηση εκεί, για άλλη μια φορά, θα δοκιμαστεί. Και μάλιστα γερά. Πολύ γερά…
